PMB X/Y-Z. Dokładny podział na rodzaje i pełne wymagania wobec asfaltów modyfikowanych polimerami (PMB) wg PN-EN przedstawiono w tablicy 2.

Transkrypt

1 INFORMACJA Wprowdzenie do stosowni normy PN-EN 14023:2009 Asflty i lepiszcz sfltowe. Zsdy klsyfikcji sfltów modyfikownych polimermi, wrz z ustlonym złącznikiem krjowym NA. W Polsce jk dotychczs nie funkcjonuje w przepisch technicznych norm przedmiotow PN-EN dotycząc sfltów modyfikownych przeznczonych do budowy i utrzymni dróg, choć od 2006 roku znjduje się on w zbiorze Polskich Norm prowdzonym przez Polski Komitet Normlizcyjny. Zgodnie z zpismi EN 14023:2005 normy krjowe sprzeczne z normą EN powinny zostć wycofne njpóźniej do kwietni 2006 r. Jkkolwiek w Polsce nie było wcześniej normy dotyczącej sfltów modyfikownych, zlecenie to, chociŝ z opóźnieniem powinno być wypełnione. Norm Europejsk PN-EN o tytule Zsdy klsyfikcji sfltów modyfikownych polimermi nie jest typową normą ustljącą sztywne wymgni wobec poszczególnych gtunków sfltów typowo klsyfikcyjną, pozwljąc kŝdemu z krjów dobór njodpowiedniejszych prmetrów do określeni cech, jkimi mją się chrkteryzowć drogowe modyfikowne lepiszcz. Dodtkowo Europejsk Norm PN-EN określ wymgni wobec Zkłdowej Kontroli Produkcji i zsdy posługiwni się oznkowniem CE. Do końc 2008 r. włściwości polimerosfltów stosownych do budowy dróg w Polsce określne były przez system Aprobt Technicznych wydwnych przez Instytut Bdwczy Dróg i Mostów w Wrszwie indywidulnie dl kŝdego z producentów sfltów modyfikownych. Wymgni zmieszczone w Aprobtch oprte były n TWT-PAD-2003 (Zeszyt 65 IBDiM). W rmch Komisji Asfltowej Polskiego Stowrzyszeni Wykonwców Nwierzchni Asfltowych przygotowno projekt normtywnego złącznik krjowego NA do normy PN-EN pt. Specyfikcj rodzjów sfltów modyfikownych polimermi () w Polsce. Projekt wymgń wobec sfltów modyfikownych polimermi wg PN-EN poddno nkietyzcji w rmch PSWNA, nstępnie, po przedyskutowniu, w rmch Komisji PSWNA ds. Asfltów, ndesłnych uwg i ich uwzględnieniu n zsdzie konsensu, przekzno Komitetowi Technicznemu PKN Nr 222, w celu osttecznego ztwierdzeni i opublikowni. W pierwszym kwrtle 2009 r. norm zostnie opublikown w języku polskim. W związku z publikcją normy PN-EN 14023:2009 producenci sfltów modyfikownych w Polsce informują, Ŝe w 2009 roku zostną wprowdzone do sprzedŝy sflty modyfikowne zgodne z wymgnimi normy PN-EN (złącznik NA) orz jednocześnie nstąpi wycofnie polimerosfltów wg Aprobt Technicznych. 1

2 Nowe oznczeni polimerosfltów wg PN-EN Norm Europejsk ozncz rodzje wyrobów w odmienny sposób niŝ dotychczs stosowny w Polsce. Systemtyk oznczeni przedstwi się nstępująco: gdzie: X Y Z X/Y-Z - doln grnic penetrcji w 25 C wg PN-EN 1426 [ 0,1 mm] - górn grnic penetrcji w 25 C wg PN-EN 1426 [ 0,1 mm] - doln grnic tempertury mięknieni met. PiK wg [ C] Przykłdowo 45/80-55, oznczenie rodzju sfltu modyfikownego informuje o ie jego penetrcji w 25 o C, w tym przypdku od 45 do 80 [0,1 mm] orz minimlnej wrtości tempertury mięknieni nie niŝej niŝ 55 [ o C]. Przedrostek jest kronimem od polymer modified bitumen, oznczjący sflt modyfikowny polimermi. Specyfikcj sfltów modyfikownych wg PN-EN Ogóln konstrukcj nowej specyfikcji Dokłdny podził n rodzje i pełne wymgni wobec sfltów modyfikownych polimermi () wg PN-EN przedstwiono w tblicy 2. Wymgni wobec sfltów modyfikownych podzielone są n dwie grupy: włściwości podstwowe i dodtkowe. NjwŜniejszymi prmetrmi klsyfikującymi wyroby są penetrcj w 25 C i tempertur mięknieni. Do celów kontroli produkcji stosuje się tkŝe bieŝącą kontrolę nwrotu spręŝystego w 25 C. Nowy podził n rodzje W wyniku prc Komisji Asfltowej PSWNA, kierując się dotychczsowymi doświdczenimi uŝytkowników orz producentów, orz n podstwie zsd określonych w normie, dokonno wyodrębnieni nowych rodzjów sfltów modyfikownych. W ten sposób stworzono specyfikcję sfltów modyfikownych, których ogólne przeznczenie przedstwi tblic 1. NleŜy pmiętć, Ŝe są to przykłdowe zstosowni, nie sztywne zleceni. Tblic 1. Opis nowych sfltów modyfikownych polimermi Opis/Zstosownie 10/40-65 do miesznek minerlno-sfltowych o wysokim module sztywności, stosownych do wrstw podbudowy sfltowej i wrstwy wiąŝącej 25/55-60 do miesznek minerlno-sfltowych, stosownych do wrstw podbudowy sfltowej i wrstwy wiąŝącej 45/80-55 do miesznek minerlno-sfltowych, stosownych do wrstwy ścierlnej 45/80-65 do miesznek minerlno-sfltowych, stosownych do wrstwy ścierlnej o podwyŝszonych wymgnich (obiekty specjlne) 65/ do miesznek minerlno-sfltowych, stosownych do cienkich wrstw ścierlnych n gorąco 90/ do technologii specjlnych 120/ Zgodnie z ustlenimi dokonnymi w Komitecie Technicznym PKN nr 222, przedstwion w tblicy 2. specyfikcj sfltów modyfikownych zostnie zweryfikown pod koniec pierwszego sezonu produkcji, jesienią 2009 r. N podstwie doświdczeń i uwg zostną dokonne niezbędne zminy w specyfikcji, norm PN-EN zostnie znowelizown. Wszyscy producenci zobowiązli się tkŝe do systemtycznych rozszerzonych bdń produkownych wyrobów wykonnych przez niezleŝne lbortorium. 2

3 Tblic 2. Podził n rodzje i wymgni wobec sfltów modyfikownych polimermi () wg złącznik krjowego NA do normy PN-EN RODZAJ ASFALTU MODYFIKOWANEGO POLIMERAMI Metod bdni jedn. 10/ / / / / / / kls kls kls kls kls kls kls Włściwości podstwowe Penetrcj w 25 o C PN-EN ,1 mm Tempertur mięknieni Sił rozciągni Zmin msy po strzeniu Pozostł penetrcj w 25 o C po strzeniu Wzrost temp. mięknieni po strzeniu PN-EN / PN-EN o C J/cm 2 2 w 10 o C 6 1 w 5 o C 4 1 w 5 o C 4 2 w 5 o C 3 1 w 5 o C 4 1 w 5 o C 4 PN-EN % m/m 0,5 3 0,5 3 0,5 3 0,5 3 0,5 3 0,5 3 0,5 3 PN-EN 1426 Temp. zpłonu EN ISO 2592 % o C o C Tempertur łmliwości PN-EN o C Nwrót spręŝysty w 25 o C PN-EN % Przedził Plstyczności PN-EN o C TBR 1 TBR 1 TBR 1 TBR 1 TBR 1 TBR 1 TBR 1 Stbilność skłdowni - PN-EN / róŝnic w temp. o C mięknieni Spdek temp. mięknieni po strzeniu o C TBR 1 TBR 1 TBR 1 TBR 1 TBR 1 TBR 1 TBR 1 Nwrót spręŝysty w 25 o C po PN-EN strzeniu % TBR - (To Be Reported) - wynik bdni podwny przez producent, brk wymgni Włściwości dodtkowe TBR w 0 o C 1 3

4 Zminy w stosunku do TWT-PAD-2003 Wprowdzenie nowych wymgń w 2009 r. wobec sfltów modyfikownych polimermi w Polsce będzie skutkowć przede wszystkim nstępującymi zminmi: o wprowdzone zostną nowe rodzje sfltów modyfikownych, o zmienione zostną niezncznie y penetrcji, tempertury mięknieni i łmliwości dl nowych sfltów modyfikownych odpowiedników obecnie stosownych, o z dotychczsowych bdń sfltów modyfikownych nie będą wykonywne: o oznczenie ciągliwości w 15 i 25 C wg PN-85/C-04132:1985 zrówno przed i po strzeniu krótkoterminowym RTFOT, o oznczenie róŝnicy w penetrcji w 25 C w teście n stbilność podczs mgzynowni, o pojwią się nowe wymgni i testy: pomir siły rozciągni w 5 i 10 C i obliczenie energii odksztłceni, o zmist zminy (spdku lub wzrostu) penetrcji w 25 0 C będzie się, podobnie jk w klsycznych sfltch drogowych, oznczć pozostłą penetrcję po strzeniu, o nie m określonych wymgń wobec spdku tempertury mięknieni po RTFOT orz wobec przedziłu plstyczności (róŝnic pomiędzy temperturą mieknieni wg PiK, temperturą łmliwości wg Frss), są to wrtości deklrown przez producent, o ulegną niezncznej zminie metody oznczni nwrotu spręŝystego orz stbilności podczs mgzynowni. Certyfikcj ZKP Norm Europejsk PN-EN określ równieŝ wytyczne do Zkłdowej Kontroli Produkcji skłdnik systemu oceny zgodności wyrobów budowlnych wg Dyrektywy 89/106/EEC (CPD). Do sfltów modyfikownych podobnie jk do miesznek minerlno - sfltowych obowiązuje system 2+. Po hrmonizcji normy przez Komisję Europejską i po pozytywnej certyfikcji ZKP przez notyfikowną jednostkę zewnętrzną producent sfltów modyfikownych będzie mił moŝliwość umieszczni w dokumentch towrzyszących oznkowni CE wg wzorc zmieszczonego w punkcie ZA.3 normy. Do tego czsu, certyfikt ZKP orz bdnie typu są podstwą do przygotowni przez producent wyrobu deklrcji zgodności z normą PN-EN i oznkowni wyrobu wyłącznie znkiem budowlnym B. Przejście n nowe sflty modyfikowne Odpowiedniki obecnie produkownych sfltów modyfikownych Wprowdzenie do sprzedŝy nowych wyrobów zgodnych z PN-EN z jednoczesnym wycofniem wyrobów zgodnych z TWT-PAD-2003 m n celu wyeliminownie zmieszni spowodownego funkcjonowniem dwóch równoległych specyfikcji sfltów modyfikownych. W tblicy 3 przedstwione są rodzje polimerosfltów produkownych obecnie orz ich odpowiedniki wg normy PN-EN 14023, które zostną w Polsce wprowdzone do obrotu w 2009 r. Tblic 3. Odpowiedniki obecnie produkownych typów sfltów modyfikownych Dotychczsowy rodzj sfltu modyfikownego wg wymgń DE 30 C DE 30 B DE 80 B DE 80 C -- TWT PAD 2003 DE 150 B -- ODPOWIEDNIK wg normy PN-EN (od r.) 10/ / / / / / /

5 Z pomocą grficznego przedstwieni wymgń wobec penetrcji w 25 o C i tempertury mięknieni n rysunku 1 zprezentowno porównnie wymgń wobec sfltów modyfikownych wg PN-EN orz TWT-PAD Rys.1 Porównnie sfltów modyfikownych wg TWT-PAD-2003 i PN-EN (złącznik NA) Informcje technologiczne Decyzj o powtórnym sprwdzeniu stosownych dotychczs recept miesznek minerlno-sfltowych po zminie polimerosfltu nleŝy do inwestor. Wrtości tempertury technologicznej produkcji miesznek minerlno-sfltowych (mm) z nowymi rodzjmi sfltów modyfikownych polimermi bedą podwne kŝdorzowo przez kŝdego z producentów zoptrujących wytwórnie mm w. Kontrkty rozpoczęte przed 2009 r. mogą być bez przeszkód kontynuowne, jko zsdę proponuje się przyjęcie stosowni zmienników wymienionych w tblicy 3. Zkończenie W przypdku pytń dotyczących nowych polimerosfltów nleŝy zwrcć się do Komisji Asfltowej PSWNA lub do dziłów technicznych producentów. Oprcowno: 9. lutego 2009 r. 5