In-home-Use Tests A valid method to measure consumer acceptance in the health & beauty care market

Transkrypt

1 1 Felix Schaefer: In-home-Use Tests A valid method to measure consumer acceptance in the health & beauty care market Testowanie produktów naley do najbardziej rozpowszechnionych i najczciej stosowanych bada na rynku dóbr konsumpcyjnych. Autor niniejszego artykuu jest od ponad 25 lat specjalist od tego rodzaju testów. W tym czasie przeprowadzi par tysicy takich testów dla wielu duych, rednich i maych firm produkujcych róne dobra konsumpcyjne. Testy te byy przeprowadzone w ramach zlece otrzymywanych z dziaów badania rynku oraz marketingu, jak i w coraz wikszym stopniu bezporednio dla F & E oraz dziaów kontroli jakoci tych firm. Niej zamieszczony tekst -o moliwociach, wymaganiach, metodach oraz przykady- pochodzi z wykadu, który zosta na ten temat wygoszony na wielu uniwersytetach. Ale to, co byo interesujce i czsto nowe dla zainteresowanych studentów powinno by równie interesujce dla praktyków w przemyle czy to z dziaów R & D, marketingu czy te z dziaów zabezpieczenia jakoci. Moliwoci w testowaniu produktów Przy testowaniu produktów istnieje wiele typowych etapów. Najpierw naleaoby wymieni faz, w której nastpuje rozwój nowego produktu. Tutaj s testy stosowane po to, aby zbada, jak nowy produkt juz we wczesnej fazie produkcji zostanie przyjty na rynku, bo jeli nie spodoba si on przyszym uytkownikom i nie jest co najmniej tak dobry jak to, co mona ju na rynku spotka, to niestety nie ma duej szansy na przetrwanie. Przykad: na rynku znane byy szampony i odywki do wosów. Pewnego dnia jeden z producentów wpad na pomys, aby wprowadzi na rynek nowy produkt,,two-in-one, który posiadaby waciwoci obu produktów. Pytanie, jakie sobie przy tym ten producent stawia() mona (byo) odpowiedzie za pomoc testu: jakie waciwoci posiada produkt,,two-in-one w porównaniu z dwoma znanymi ju na rynku produktami? Czy nowy produkt ma waciwoci podobne troch do jednego i troch do drugiego, czy wicej do jednego ni drugiego? Jakie korzyci i niekorzyci z tego wynikaj? Testowanie produktów daje odpowied nie tylko na to podstawowe pytanie. Czsto istnieje cay szereg rónorodnych alternatyw w procesie rozwoju nowego produktu, odmienna konsystencja albo zapach. Które z nich s (byyby) najlepsze, które poza tym s jeszcze do zaakceptowania? We wczesnej fazie testowania nowego produktu nie rozchodzi si tylko o to, by wykreowa nowy produkt, ale te o ustalenie jego konkurencyjnoci w porównaniu z konkretnym ju istniejcym na rynku produktem - moe to by wiodcy na rynku producent, albo w konkretnym przypadku najbardziej popularna marka lub reprezentanci specjalnie wybranego segmentu na rynku. To oczywicie zaley od wasnego sposobu wprowadzania na rynek. Nie kady nowy produkt musi by lepszy od PERSIL czy NIVEA i wszystkich uytkowników od razu zadowoli, ale w przewidzianej,,niszy musi przynajmniej wszystko si zgadza. Przy testowaniu produktów nie zawsze musi chodzi o nowoci. Kontrola pozycji na rynku znanych marek, w szczególnoci ustalenie sabych punktów w porównaniu z sukcesami konkurentów naley do klasycznych zada przy testowaniu produktów. Sens ma te porównanie efektywnoci i akceptacji wasnej marki z mark prowadzc na rynku, innymi konkurentami jak i w szczególnym przypadku z bezporednimi konkurentami. To moe prowadzi do tego, e powstan nowe odmiany. Tym samym nasuwa si kolejne pytanie odnonie moliwoci zastpienia dotychczas sprzedawanego produktu produktem nowo wykreowanym. Porównuje si wic konkretnie:

2 2 zmieniony produkt z dotychczasowym ( current ) rone warianty nowego produktu zmieniony produkt z produktem/-(ami) konkurencji, które stay si w midzyczasie bardziej popularne na rynku. Kontrola jakoci jest obszernym zagadnieniem w testowaniu produktów. Szczególnie, jeli chodzi o naturalne produkty, takie jak kawa, papierosy, owoce czy warzywa. Tutaj zawsze nasuwa si pytanie:,,czy smak bdzie odpowiedni równie wtedy, gdy w jednym z krajów produkujcych np. kaw by nieurodzaj i trzeba byo sprowadzi ten produkt z innego kraju? Równie w przypadku produktów, które nie musz by dalej przerabiane, testowanie moe by pomocne przy podejmowaniu decyzji. Przykad: banany. Raz badalimy - po tym, jak EG przewidziaa wprowadzenie barier i ogranicze ilociowych - skd pochodz najlepsze dolarowe banany (banany s w Niemczech chtnie konsumowane); i tutaj okazao si, e spraw szalenie wan dla kadego importera jest to, aby waciwe produkty z waciwego regionu wprowadzi na rynek we waciwym czasie. Co mona sprawdzi za pomoc testów produktu? Jak szerokie zastosowanie ma testowanie rónych produktów staje si wyrane, jeli sobie uwiadomimy, co za pomoc testów da si skontrolowa. Z jednej strony mona zbada jak zosta zaakceptowany oryginalny komponent jakiego produktu, (czyli to co Myers/Shocker w swojej godnej uwagi pracy,,the Nature of Product-Related Attributes nazwali,,characteristics ), a wic: zapach/ wo smak konsystencj/ zdolno do tworzenia piany wygld/kolor praktyczno. Nastpnie kontroluje si efektywno (albo benefits) produktu: podstawowe korzyci (oddziaywanie) dodatkowe korzyci albo specjalne efekty dziaania. Poza tym mona te pój dalej i sprawdzi koncepcj dotyczc nowego produktu i jego prezentacji, okrelon nazw (Shower Gel vs. After Shave), nazw marki, opakowanie produktu albo jego oddziaywanie oraz koncepcj reklamow. Oceny w tecie produktu s najczciej formuowane przez ustalenie ogólnych wyobrae o jakoci, oddziaywaniu produktu oraz pyta o ewentualn gotowo do zakupu, jak równie tego, co nazywamy Value for Money. To, co jednoznacznie brzmi (,,przecie wszystko jest jasne! ), nie zawsze byo czym oczywistym, i jest te dzisiaj czasami sporne. Przed trzydziestu laty, kiedy zaczlimy testowa pyn do mycia naczy firmy Colgate-Palmolive, nie móg aden z zatrudnionych tam chemików sobie wyobrazi, e normalne uytkowniczki pynu stwierdziy rónice w koncentracji myjco-aktywnych substancji, i pytali siebie, i nas, czemu waciwie tego rodzaju testy maj suy.

3 3 Dzisiaj testujemy w sposób oczywisty w rónych dziedzinach dziaanie rónorodnych formu/receptur na percepcj istotnych waciwoci i zapytujemy, wzgldnie oceniamy: czy skóra staje si delikatna i gadka czy zauwaa si dugotrwae dziaanie pielgnujce czy wosy staj si puszyste i maja wicej objtoci. Przykad 2: Testy kawowe. Na pocztku lat 80-tych zaczlimy testowa kaw. Pytanie brzmiao: jakie waciwoci ma kawa? Jak mona te waciwoci opisa tak, aby byy one dla wszystkich zrozumiale bowiem konsumenci, których chcielimy przepyta, nie byli adnymi ekspertami od kawy TCHIBO. Z drugiej strony, waciwi eksperci od kawy stawiali sobie równoczenie pytanie: Co ma wspólnego z,,input (a wic z ich mieszankami kawy / procesem palenia / uszlachetniania) opinia normalnego, przecitnego, aby nie powiedzie,,gupiego konsumenta. Dzisiaj wiedza dotyczca adekwatnego przeprowadzania testów smakowych równie dla kawy jest powszechnie znana. I oczywicie testuje si dzisiaj kaw tak samo celowo, jak szampon, rodki czystoci czy kosmetyki do pielgnacji twarzy. Duo trudniejsze i bardziej kontrowersyjne s,,testy zapachowe. Neurofizjologiczne i sensoryczne badania wykazay nam, e,,system czowiek potrafi wprawdzie bardzo dobrze sobie przypomina i rozpoznawa zapachy, ale nie ma do dyspozycji zbyt duo takich sów, jak,,przyjemny lub,,wiey, aby dokadnie opisa zapach. Jak zatem testuje si i charakteryzuje zapachy? Wydaje nam si, e poradzilimy sobie równie i z tym problemem, a ledzc dyskusje, jakie toczyy si w ostatnich latach w czasie seminariów ESOMAR, mona stwierdzi, e i tutaj ta wiedza si upowszechnia (starcia miedzy sensorykami a badaczami rynku ju si prawie nie zdarzaj, jak to bywao wczeniej). Metody testowania Najczciej stosujemy testy monadyczne, czyli wedug zasady test versus grupa kontrolna. Input stanowi tu alternatywne produkty, które zmieniaj si w znany i systematyczny sposób. Kada testowana osoba (respondent) otrzymuje tylko jeden produkt. Ocena produktu opiera si na dowiadczeniu zdobytym w tecie dokadnie z tym produktem. Jeli s przy tym kontrolowane okrelone warunki ramowe, to test dostarcza automatycznie wyniki dokadnie dla tego produktu - ceteris paribus, tzn. zgodnie z warunkami status quo. Aktualny wybór produktów i stosowane marki tworz tzw frame of reference. Na podstawie tego kryterium jest oceniane testowanie produktów. W tecie uwzgldniane s te aktualne yczenia i potrzeby uczestników testu, dotychczasowe dowiadczenia, jak i warunki ramowe dotyczce okrelonej,,sytuacji, w której produkt jest testowany. Aby móc poprawnie przeprowadzi testy monadyczne, musz by spenione okrelone kryteria: osoby wylosowane do testowania musz spenia te same kryterium (ten sam wiek, ta sama pe, a w szczególnoci musz uywa ten sam produkt i t sam mark (= dowiadczenie ))

4 4 sytuacja, w której dany produkt jest testowany, musi by odpowiednio dobrana i odpowiada warunkom, w jakich dany produkt jest powszechnie uywany, a w szczególnoci naley uwzgldni wystarczajco dugi okres testowania produktu, który powinien by stosowany w wystarczajcej iloci i w normalny sposób. Jako alternatywne przeprowadzane s czsto testy porównawcze. W tym przypadku osoba testujca otrzymuje do testowania dwa produkty: produkt, który jest testowany i produkt porównawczy (testowane s równolegle dwa produkty, albo jeden po drugim). W kocowej ocenie produktu jako kryterium dominuje bezporednie porównanie obu produktów. W tym przypadku respondent dokonuje sam bezporedniego porównania, co w przypadku testów monadycznych (testowany jest tylko jeden produkt), nastpuje dopiero po szczegóowej analizie. Dla obu testów mona wyodrbni charakterystyczne cechy: a) test monadyczny: b) test porównawczy: bliski realnej sytuacji kryterium oceny dopasowane do sytuacji na rynku adnych wymuszanych decyzji wiksza wraliwo jednolite kryterium oceny (frame of reference) statystycznie niewielki margines bdu (ale potrzeba wicej grup testujcych) Poczenie obu rodzajów testów jest moliwe i jest coraz czciej praktykowane w ramach tzw. testów semi-monadycznych. lepy czy z mark? Kolejne metodyczne pojecie zajmie si tym pytaniem. W przypadku,,testu lepego uczestnicy otrzymuj produkty opakowane neutralnie. Oceniana jest jako produktu,,sama w sobie. lepe testy s przeprowadzane zawsze wtedy, gdy chce si wiedzie,,dokadnie i by pewnym, e uniknie si ryzyka we wczesnej fazie rozwoju nowego produktu przy modyfikowaniu produktu przy problemach cost saving, tzn. wtedy, gdy chodzi o pomiar czynników wpywajcych na obnienie kosztów produkcji. W,,testach z mark uczestnicy otrzymuj produkty wystpujce na rynku, a przy nowym produkcie czsto razem z konceptem produktu. Oceniane s razem tak jak póniej w realiach rynku waciwoci produktu i wizerunek marki. Testy z mark przeprowadza si przy wprowadzaniu nowoci na rynek, gdy chce si oceni wystpowanie marki na rynku, a szczególnie wtedy, kiedy dokonuje si poprawek w samym produkcie, chcc si przekona, czy te zmiany zostan zauwaone pomimo wpywu wizerunku marki.

5 5 Input produktu Rónice w produktach powinno si definiowa moliwie jednowymiarowo, np. ksztat albo zapach albo konsystencja. Przy zmianie kilku zmiennych na raz trzeba si liczy z odchyleniami. Odpowiedni wariant analityczny experimental design pozwala jednake te odchylenia wykry i dokadnie zmierzy wpyw pojedynczych zmiennych na akceptacj produktu. Techniczne metody odpytywania Test produktowy zawiera cay szereg pyta pytania otwarte, pytania zamknite i skale. Otwarte pytania stosuje si: jeli nie do koca znane s skutki dziaania skadników testowanego produktu eby dowiedzie si, jakie wraenie wysuwa si na pierwszy plan jeli chodzi o wasne sformuowania osoby pytanej jeli chodzi o szczegóowe uzasadnienia. My rozpatrujemy takie otwarte pytania coraz czciej w formie jakociowej,,sownej analizy i prezentujemy tylko w niewielkim stopniu procentowo kategorie odpowiedzi sklasyfikowane w okrelony sposób, ale aby dokadnie wychwyci rónorodno odpowiedzi, a tym samym nawet najdrobniejsze rónice miedzy odmiennymi produktami, sporzdzamy specjaln list z dokadnymi wypowiedziami uczestników testu. Naturalnie pomaga nam przy tym pisemna forma odpytywania, poniewa tutaj mamy rzeczywicie doczynienia z oryginalnymi odpowiedziami pytanych osób, a nie ju z góry przefiltrowanymi przez prowadzcego wywiad. Wynik okrelamy odpowiednio jako,,qualitative Insights. W pierwszej kolejnoci powinno si jednak stosowa strukturyzowane (zamknite) pytania, aby ustali,,mocne fakty, w szczególnoci wtedy, gdy moliwe czynniki odziaywujce i tak s juz znane i chodzi jeszcze tylko o wyrane rónice (podoba si bardzo,..., wcale si nie podoba / za duo,..., za mao), albo przy jednoznacznej definicji kryterium pomiaru w sensie wyczerpanych moliwoci odpowiedzi. Skalowania stanowi czsto centralny punkt rozwaa kadej ankiety, szczególnie przy wykrywaniu stopniowych rónic w dziaaniu produktu (waciwoci, funkcje, nastawienie). Stosowane s przy tym skale sowne, numeryczne lub optyczne. Klasyczn wersja skali sownej jest np. 5-cio stopniowa skala opisujca gotowo zakupu: kupibym na pewno kupibym prawdopodobnie nie wiem jeszcze, czy bym... kupi, czy nie prawdopodobnie nie kupibym na pewno bym nie kupi. Inna czsto stosowana forma skali sownej suy stopniowaniu czciowo opisanej i czciowo oszacowanej intensywnoci, jak jest za mocny jest troch za mocny jest waciwy jest troch za saby jest duo za saby. Ten sposób stopniowania mona w pojedyczym przypadku rozszerzy na sodko, intensywno zapachu, konsystencje albo tworzenie si piany. Czasami mona tez spotka siedmio- albo dziewiciostopniow skal, jednak w wielu przypadkach prowadzi to do zawioci jzykowych, jak,,wyjtkowo duo za duo... itp. i powinno si moliwie tego unika.

6 6 Jeli ju koniecznie musi to by skala siedmio- albo dziewiciostopniowa, to powinno si wybra inny rodzaj skali (skala powierzchniowa, skala numeryczna) i zrezygnowa ze sownych punktów zaczepienia (dla kadego pojedynczego poziomu). Opisanie cech produktu W centrum oceny naszego kryterium stoi zawsze dusza lub krótsza seria poj, która okrela waniejsze waciwoci produktu i za pomoc której osoba pytana moe opisa produkt. Tego typu listy naley wybiera bardzo rozwanie z uwzgldnieniem poszczególnych waciwoci produktu. W pojedynczym przypadku nasuwa si znowu pytanie: jakie waciwoci ma szampon? jakie kawa / papierosy? pasta do zbów? papier toaletowy / tampon? perfum? Alfred Politz uczy nas od czasu do czasu myle niestereotypowo: "We noticed that something was wrong with the cigarettes at this time... and we conducted interviews... asking them: Why do you like cigarette.. better than...? The answer: "It has more tobacco taste"......is wrong; we have no tobacco taste in cigarettes, because the additives, heat treatments, and everything else that goes into the cigarettes distorts the tobacco taste. However, we built new cigarettes step by step.. and the cigarettes that got the most frequent response of "most tobacco taste" was the cigarette we launched..." Interview im JAR, Juni 1977: "The Founding Fathers" Jeeli moliwe, to nie uywamy przy takich seriach poj pojedynczych sów, lecz statements, jak równie nie stosujemy dwubiegunowych skal (semantycznych dyferencji). Blisze dane przytoczylimy ju wczeniej na 2. sympozjum,,planowania+analizy w zwizku z kryteriami testów rodków reklamowych. Metoda wielowariantowa Przy pomocy analiz czynnikowych mona ewentualnie dusz i zrónicowan list wprowadzonych kryteriów oceny zagci do ogólnych rozmiarów. I przy pomocy wielorakich analiz regresyjnych mona na tej podstawie dobrze zmierzy, jak poszczególne czynniki wpywaj na ogóln ocen

7 7 jakoci albo gotowo do zakupów. To jest wan informacj dodatkow, poniewa pozwala oceni, czy dwa produkty s znacznie odmienne, nice to know - ale zasadnicze pytanie brzmi: czy ta rónica jest te znaczca? Przykad: Jeszcze raz kawa. Tutaj znajdziemy (w najprostszej formie wczeniejszej i skróconej, dzisiaj zdecydowanie rozwinitej licie) nastpujce 3 podstawowe czynniki oceny. Analiza regresyjna pokae nam, e dobry smak i dobry aromat maj najbardziej znaczcy wpyw na gotowo do zakupów. agodno smaku i lekkostrawno jest (tu) tylko w poowie tak decydujca, i jak wida, kawa, jeli ma by zakupiona, nie moe wykazywa okrelonych irytacji. Regresywny wspóczynnik Czynnik 1: ma adny aromat ma dobry smak dobrze pachnie smakuje, jak powinna smakowa kawa smakuje jak wieo zmielona Czynnik 2: ma agodny smak jest kaw lekk jest szczególnie lekkostrawna jest dobrze przyswajalna Czynnik 3: smakuje gorzko/mocno smakuje cierpko/kwano ma nieprzyjemny posmak Test in-home use Ocena caociowa produktu moe by sprawdzona w sposób realny tylko na bazie testu in-home use, gdzie produkty s testowane w swojskim otoczeniu, w normalnych warunkach i z wynikajc z przyzwyczajenia czstotliwoci i intensywnoci. To obejmuje okres testowania, który ujmuje moliwie wszystkie okolicznoci normalnego uytkowania jak równie ilo produktu, pozwalajc na stosowanie go z normaln czstotliwoci i intensywnoci. Nasz instytut posiada krajowy panel, skadajcy si z gospodarstw domowych, które sprawdziy si szczególnie jako baza do przeprowadzenia testów in-home use. Najwaniejsze dane strukturalne i dane uytkowników s zapisane, i s do dyspozycji w celu selekcji grup celowych. Porównywalno struktury prób wyrywkowych jest zabezpieczona dziki selekcji komputerowej ( matched samples ). Szczególna motywacja gospodarstw domowych biorcych udzia w testach redukuje i tak niskie koszty pisemnych ankiet dziki duej iloci nadsyanych odpowiedzi. Wykorzystywana metoda ankiet pisemnych (wysyanych poczt) sprawdzia si w midzyczasie w ponad testach. Typowe uprzedzenia wobec pisemnych metod zostay ju dawno obalone przez praktyk, a publikacja na ten temat ukazaa si na amach magazynu,,planowanie+analiza w specjalnej serii na temat pisemnych zapyta.

8 8 Rozpoznanie Pisemno-pocztowe testy produktu w panelu s bardzo czue na wszelkiego rodzaju czynniki, które mog wpyn na input: rónice w produktach formy opakowania i materiaów czynniki sezonowe zmiany w grupach celowych. Jest to równoczenie groba i szansa poniewa, gdy zmienia si produkty w sposób systematyczny i kontroluje si wielko wpywu czynników zewntrznych, to testy dostarczaj naturalnie odpowiedzi na dokadnie te pytania, które zostay postawione a wic s w pozytywnym sensie pomoc w podejmowaniu decyzji. Niestety zdarzaj si czsto przypadki, w których wychodzi co nieoczekiwanego. Najczciej okazuje si, e test mia racj. Do tego par przykadów: W wikszoci testów rónice w produktach s chciane, tzn. specjalnie przygotowane. Istniej take niechciane problemy, spowodowane na przykad zrónicowanymi warunkami podczas produkcji lub póniejszego magazynowania: Technicznie/laboratoryjnie napeniane produkty mog wypa w sposób odmienny i róni si z jednej strony od normalnej, wieej produkcji, a z drugiej strony od zwrotów z handlu. Bez znajomoci tego, co mogo si zdarzy, mona by si dziwi, jak róne mog by rezultaty (i najczciej szuka winy w przeprowadzonym tecie). Inny przykad dotyczy rónic w opakowaniu. W testach odnonie opakowa chodzi o to, aby rozpozna, czy i w jakim stopniu opakowanie si podoba, i jaki bdzie wpyw na wyobraenie o jakoci, ogólne i odnonie wanych czynników. W taki sposób testuje si lotions albo szampony w butelkach z nakadk do porcjowania i bez nakadki, chcc si przekona, czy ten element oszczdnociowy bdzie zaakceptowany bez utraty pozytywnego wyobraenia o jakoci (naturalnie sposób uywania odgrywa tutaj pewn rol). Mona te porównywa butelki lub pojemniki szklane z odpowiednimi opakowaniami z plastyku. Przez przypadek testowalimy ten sam produkt na lepo w rónych materiaach z plastyku i ocenialimy wedug rodzaju pojemnika. Okazao si, e te rónie twarde materiay z plastyku oprócz oceny z powodu ich dotykowego czucia wpyny bezporednio na ocen takich czynników, jak uczucie na skórze i agodno. A wic ostronie równie przy wyborze opakowa na lepo. Nowe warunki rynkowe mog równie zmieni wyniki testów produktu. W ten sposób wpyno pojawienie si produktów Two-in-One w zakresie kosmetyków pod prysznic na now segmentacj tego rynku. Wczeniej byy medyczne kosmetyki pod prysznic, agodne/ph-neutralne, pielgnacyjne, odwieajce i perfumowane oraz wszelkiego rodzaju lotions dla ciaa. Po wprowadzeniu na rynek produktów Two-in-One pojawiy si nastpujce pytania: o o o jak pozycje na rynku zajmie pyn pod prysznic & lotion do ciaa w jednym? jakie i czyje wymagania spenia jeszcze pielgnacyjny pyn pod prysznic? jak wyglda grupa celowa dla tego pynu i czy wczeniejsze testy s jeszcze co warte?

9 9 Frame of reference zmienia si przy tym nieraz szybciej ni si przypuszcza: W zimie kpiemy si znacznie czciej ni w lecie; jesieni wiatr i deszcz stawiaj wiksze wymagania w stosunku do lakieru do wosów ni w latem; latem, gdy jest si opalonym na brzowo, wybiera si inne kolory do make up ni w innych porach roku; a w Boe Narodzenie kawa musi mie,,specjalny aromat kawy KRÖNUNG; równie na,,szczególne okazje uywa si te innych zapachów Wszystkie te warunki ramowe mog wic oddziaywa na wyniki testów i powinny by znane lub przynajmniej uwiadamiane - jako czynniki wpywajce na testy. Zdolno do prognozy Testy produktu dostarczaj przede wszystkim porównania statystyczne. One stwierdzaj najpierw tylko, czy jeden produkt jest wyranie lepszy czy gorszy od drugiego. Jeeli ma si do dyspozycji dane porównawcze albo wyniki banku danych, mona okreli, czy to oznacza równie dojrzao rynkow. Ostatnie informacje daj jednak tylko specjalne testy rynkowe do tworzenia prognoz, takie jak: - Koncept- & Use-Tests ( CUTE ) albo - Prognose-Tests ( Simulated Test Market, ConTesi ). * * * Literatura do tematu Bauer, E.: "Produkttests in der Marketingforschung", Vandenhoek & Ruprecht, 1981 Cochran, William G., Cox, Gertrude M.: Experimental Design, Wiley & Sons, N.Y., 1957 Gruenwald, G.: "New Product Development", NTC Business Books, 1988 Hardy, Hugh S.,(ed.): "The Politz Papers: Science & Truth in Marketing Research", American Marketing Ass., 1990 Holm, K.-F. (Hrsg.): "Produktforschung" - 3. pl+a Symposium, M+K Hansa Verlag, 1987 Schaefer, F.: Kann man Produkttests so erweitern, daß sie zur Prognose von Marktchancen geeiget sind?, planung+analyse, 1983 Schaefer, F.: Erfahrungen mit einem Prognose-Test ; BVM-Schriftenreihen, Bd.24, 1995 Urban, G.L., Hauser, J.R.: "Design & Marketing of New Products", Prentice Hall, 1980 Wind, Y.J.: "Product Policy: Concepts, Methods, and Strategy", Addison-Wesley, 1982 ESOMAR-Seminars on "New Product Development", 1974, 1979, 1984 ESOMAR-Monograph Series, Vol.1: "New Product Development", 1988 ESOMAR-Seminars on "Research on Flavours & Fragrances", 1989, 1991, 1993, 1996.