Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Biotechnologia, poziom drugi Sylabus modułu: Immunologia (2BT_53) 1. Informacje ogólne koordynator modułu Dr Katarzyna Kasperkiewicz rok akademicki 2014/2015 semestr Czwarty (letni) forma studiów Stacjonarne sposób ustalania oceny końcowej modułu Ocenę końcową stanowi ocena otrzymana z testu pisemnego, obejmującego zagadnienia prezentowane na wykładach i omawiane w czasie trwania laboratoryjnych. Średnia ważona z poszczególnych sposobów weryfikacji efektów kształcenia, będących warunkami zaliczenia laboratoriów i wykładów. Waga średniej ocen za protokoły ćwiczeń: 0,50, waga średniej ocen z kolokwium obejmujących treści ćwiczeń i wykładów: 0,50. 2. Opis dydaktycznych i pracy nazwa Wykład prowadzący treści metody prowadzenia dydaktycznych Kod 2BT_53_fs01 Dr Katarzyna Kasperkiewicz; dr hab. Grażyna Wilczek 1. Immunologia, nauka o odporności - definicja. Patogeny. Zakażenie. Patogenność. Zjadliwość. Toksyczność. Inwazyjność. Egzotoksyny i endotoksyny. Szok septyczny. 2. Wprowadzenie do układu immunologicznego. Morfologia układu immunologicznego. Komórki biorące udział w odpowiedzi immunologicznej. 3. Odpowiedź immunologiczna. Mechanizmy odporności nieswoistej. Reakcje immunologiczne typu humoralnego i komórkowego. 4. Przeciwciała i ich powstanie. Receptory przeciwciał. Przeciwciało monoklonalne. Antygeny. Rozpoznanie. Cytokiny. Pamięć immunologiczna. 5. Główny układ zgodności tkankowej (MHC). Niedobory immunologiczne. Choroby autoimmunizacyjne. 6. Ewolucja układu odpornościowego zwierząt. Komórki i tkanki układu odpornościowego bezkręgowców i kręgowców. Behawioralna regulacja odczynów zapalnych u zwierząt. 7. Składowe i charakter odpowiedzi immunologicznej u bezkręgowców. Odczyny komórkowe: fagocytoza, nodulacja, inkapsulacja. Naturalne substancje przeciwbakteryjne hemolimfy: lizozym, układ oksydazy polifenolowej, lektyny. Molekularne podstawy indukowanej odporności humoralnej bezkręgowców. Substancje efektorowe odpowiedzi immunologicznej. Jak w opisie modułu. 15
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 2 (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej organizacja obowiązkowa uzupełniająca adres strony www 35 Przygotowanie do testu pisemnego na podstawie wykładów, literatury obowiązkowej i uzupełniającej, w tym anglojęzycznej. Dwugodzinne bloki wykładowe prowadzone przez 7, 5 tygodnia (2h/tydzień). 1. Jakóbisiak M. (red.). Immunologia. PWN, Warszawa, 2008 2. Buczek J., Deptuła W., Gliński Z., Jarosz J., Stosik M., Wernicki A. Immunologia porównawcza i rozwojowa zwierząt. PWN, Warszawa Poznań, 2000 1. Lydyart P.M., Whelan A., Fanger M.W. Immunologia. Krótkie wykłady Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009; 2. Roitt I., Brostoff J., Male D. Immunologia. red. J. Żeromski. Wydawnictwo Medyczne Słotwiński Verlag, Brema; Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, 2008; 3. Kątnik-Prastowska I. Immunochemia w biologii medycznej. Metody laboratoryjne. PWN, Warszawa, 2009; nazwa Laboratorium prowadzący treści Kod 2BT_53_fs02 Zespół Pracowników Katedry Mikrobiologii oraz Katedry Fizjologii Zwierząt i Ekotoksykologii Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska wg przydziału dydaktycznych w roku 2014/15. Wszystkie 1. Zasady BHP; Regulamin obowiązujący na ćwiczeniach z Immunologii. Kryteria zaliczenia przedmiotu, obowiązująca. 2. Komórki układu odpornościowego omówienie. Szpik kostny jako narząd krwiotwórczy. Obserwacje mikroskopowe komórek macierzystych krwi w szpiku kostnym. 3. Tkanka łączna krew. Morfologia komórek krwi obserwacje mikroskopowe rozmazów krwi. 4. Układ odpornościowy. Odporność wrodzona. Zjawisko fagocytozy. Wyznaczanie indeksu fagocytarnego. Ocena metabolizmu wewnątrzkomórkowego fagocytów. Test NBT. Oznaczanie aktywności lizozymu metodami: spektrofotometryczną oraz płytkową. 5. Reakcja antygen-przeciwciało. Aglutynacja bakterii. Precypitacja. Immunodyfuzja płytkowa. Identyfikacja bakterii Staphylococcus aureus przy pomocy aglutynacji. 6. Wykorzystanie aglutynacji lateksowej do diagnozowania bakterii z rodzaju Streptococcus sp. Test Waaler Rose. 7. Mikroekstrakcja antygenów powierzchniowych bakterii gram-ujemnych. 8. Techniki immunologiczne. Rozdział antygenów powierzchniowych bakterii w żelu poliakrylamidowym (PAGE). Barwienie żeli akrylamidowych metodą srebrową. Technika Western blot. Transfer antygenów na membrany. Immunobarwienie membran.
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 3 metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej organizacja obowiązkowa uzupełniająca adres strony www 9. Przegląd nowoczesnych technik immunologicznych prezentacja PP. 10. Mechanizmy odporności wrodzonej u bezkręgowców Odczyny komórkowe. Enkapsulacja ciał obcych metodą monofilamentu nylonowego. Morfologia hemocytów. Obliczanie upostaciowionych składników morfotycznych w hemolimfie różnych gatunków bezkręgowców. 11. Naturalne substancje przeciwbakteryjne hemolimfy. Ocena aktywności układu oksydazy polifenolowej w hemolimfie owadów. 12. Metody immunoenzymatyczne w biologii medycznej. Wykonanie testu diagnostycznego na obecność wirusa HIV z użyciem zestawu dydaktycznego Neo/SCI ELISA: HIV/AIDS Test Simulation; Case study analiza przypadku klinicznego. 13. Interakcje układu odpornościowego z układem wydzielania wewnętrznego i z układem nerwowym. Stres i jego wpływ na odporność. Ćwiczenia z wykorzystaniem animacji komputerowych. Jak w opisie modułu. 45 55 Przygotowanie do laboratoryjnych w oparciu o zalecaną literaturę obowiązkową i uzupełniającą, w tym anglojęzyczną. Laboratoria odbywać się będą jeden razy w tygodniu, po 3 h. 1. Jakóbisiak M. (red.). Immunologia. PWN, Warszawa, 2008 2. Gliński Z., Jarosz J. Zjawiska odporności przeciwzakaźnej u bezkręgowców. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, 1997 1. Lydyart P.M., Whelan A., Fanger M.W. Immunologia. Krótkie wykłady Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. 2. Roitt I., Brostoff J., Male D. Immunologia. red. J. Żeromski. Wydawnictwo Medyczne Słotwiński Verlag, Brema; Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, 2008. 3. Buczek J., Deptuła W., Gliński Z., Jarosz J., Stosik M., Wernicki A. Immunologia porównawcza i rozwojowa zwierząt. PWN, Warszawa Poznań, 2000. 4. Kątnik-Prastowska I. Immunochemia w biologii medycznej. Metody laboratoryjne. PWN, Warszawa, 2009 nazwa Konsultacje prowadzący Zespół Pracowników Katedry Mikrobiologii oraz Katedry Fizjologii Zwierząt i Ekotoksykologii Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska wg przydziału dydaktycznych w roku 2014/15. Kod
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 4 treści metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej organizacja obowiązkowa uzupełniająca adres strony www Konsultacje, których celem jest pomoc studentom w rozwiązywaniu trudności wynikających z realizacji treści programowych modułu. Dyskusja nad problemami wskazanymi przez, wskazanie piśmiennictwa i źródeł internetowych. 0 -- Indywidualne konsultacje w godzinach wyznaczonych przez prowadzących zajęcia. 1. Jakóbisiak M. (red.). Immunologia. PWN, Warszawa, 2008 2. Buczek J., Deptuła W., Gliński Z., Jarosz J., Stosik M., Wernicki A. Immunologia porównawcza i rozwojowa zwierząt. PWN, Warszawa Poznań, 2000 1. Lydyart P.M., Whelan A., Fanger M.W. Immunologia. Krótkie wykłady PWN, 2009 2. Roitt I., Brostoff J., Male D. Immunologia. red. J. Żeromski. Wydawnictwo Medyczne Słotwiński Verlag, Brema; Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, 2008 3. Kątnik-Prastowska I. Immunochemia w biologii medycznej. Metody laboratoryjne. PWN, Warszawa, 2009 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu Nazwa Test pisemny kod(-y) osoba(-y) przeprowadzająca(-e) weryfikację wymagania merytoryczne kryteria oceny kod 2BT_53_w03 2BT_53_fs01; 2BT_53_fs02 dr Katarzyna Kasperkiewicz, dr hab. Grażyna Wilczek, Pracownicy Katedry Mikrobiologii oraz Katedry Fizjologii Zwierząt i Ekotoksykologii Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska. Test obejmuje zagadnienia omawiane na wykładach i zajęciach laboratoryjnych. Końcowa ocena z testu pisemnego ustalana jest na podstawie ilości uzyskanych punktów. Skala procentowa klasyfikacji: 0%-54% odpowiedzi poprawnych - ocena niedostateczna 55%-65% odpowiedzi poprawnych - ocena dostateczna 66%-70% odpowiedzi poprawnych - ocena plus dostateczna 71%-80% odpowiedzi poprawnych - ocena dobra
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 5 przebieg procesu weryfikacji Nazwa Kolokwium kod(-y) osoba(-y) przeprowadzająca(-e) weryfikację wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji 81%-90% odpowiedzi poprawnych - ocena plus dobra 91%-100% odpowiedzi poprawnych - ocena bardzo dobra Test zaliczeniowy w formie 30 pytań zamkniętych. Student maksymalnie może otrzymać 30 punktów. Test pisemny trwa 45 minut. kod 2BT_53_w01 2BT_53_fs02 Pracownicy Katedry Mikrobiologii oraz Katedry Fizjologii Zwierząt i Ekotoksykologii Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska. Na kolokwium obowiązują zagadnienia ujęte w treściach laboratoryjnych. Końcowa ocena z testu pisemnego ustalana jest na podstawie ilości uzyskanych punktów. Skala procentowa klasyfikacji: 0%-54% odpowiedzi poprawnych - ocena niedostateczna 55%-65% odpowiedzi poprawnych - ocena dostateczna 66%-70% odpowiedzi poprawnych - ocena plus dostateczna 71%-80% odpowiedzi poprawnych - ocena dobra 81%-90% odpowiedzi poprawnych - ocena plus dobra 91%-100% odpowiedzi poprawnych - ocena bardzo dobra Test sprawdzający w postaci 15 pytań zamkniętych po każdym bloku tematycznym realizowanym w poszczególnych Katedrach, trwający 20 minut. Pytania dotyczą zagadnień omawianych podczas laboratoryjnych. Nazwa Ocena ciągła umiejętności praktycznych kod(-y) 2BT_53_fs02 osoba(-y) przeprowadzająca(-e) weryfikację wymagania merytoryczne kryteria oceny kod 2BT_53_w02 Pracownicy Katedry Mikrobiologii oraz Katedry Fizjologii Zwierząt i Ekotoksykologii Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska. Znajomość podstawowych urządzeń laboratoryjnych i zasad BHP. Student oceniany jest wg następującej skali ocen: ocena niedostateczna (2,0) student nie zna podstawowych urządzeń laboratoryjnych, nie potrafi ich prawidłowo obsługiwać. Nie umiejętnie przeprowadza doświadczenia laboratoryjne i źle interpretuje ich wyniki. Nie przestrzega zasad BHP obowiązujących w laboratorium specjalistycznym. ocena dostateczna (3,0) - student słabo zna podstawowe urządzenia laboratoryjne, potrzebuje licznych wskazówek do ich prawidłowego
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 6 przebieg procesu weryfikacji obsługiwania. Nieprecyzyjnie przeprowadza doświadczenia laboratoryjne i przeciętnie interpretuje ich wyniki. Przestrzega zasad BHP obowiązujących w laboratorium specjalistycznym. ocena dobra (4,0) - student zna podstawowe urządzenia laboratoryjne, potrafi je prawidłowo obsługiwać. Przeprowadza doświadczenia laboratoryjne ze umiarkowaną dokładnością, dobrze interpretuje ich wyniki. Przestrzega zasad BHP obowiązujących w laboratorium specjalistycznym. ocena bardzo dobra (5,0) - student zna podstawowe urządzenia laboratoryjne, potrafi je prawidłowo obsługiwać. Wszystkie doświadczenia laboratoryjne przeprowadza z dużą dokładnością, rozumie i bardzo dobrze interpretuje ich wyniki. Przestrzega zasad BHP obowiązujących w laboratorium specjalistycznym. W czasie trwania laboratoryjnych, prowadzący sprawdza pracę pod kątem znajomości podstawowych urządzeń laboratoryjnych, jakości wykonywanych doświadczeń, interpretacji uzyskanych wyników i przestrzegania zasad BHP. Podstawą zaliczenia jest prawidłowo przygotowany i terminowo oddany protokół z przeprowadzonych.