Przedmiot: IMMUNOLOGIA Z IMMUNOPATOLOGIĄ Rok III Semestr V Wykłady 45 godzin Ćwiczenia 45 godzin Forma zaliczenia: Egzamin praktyczny i teoretyczny

Transkrypt

1 Rok akademicki 2016/2017 Studia magisterskie Kierunek: Analityka medyczna Przedmiot: IMMUNOLOGIA Z IMMUNOPATOLOGIĄ Rok III Semestr V Wykłady 45 godzin Ćwiczenia 45 godzin Forma zaliczenia: Egzamin praktyczny i teoretyczny Tematyka wykładów: 1. Budowa i funkcje układu odpornościowego: 1.1. Narządy limfatyczne centralne i obwodowe Naczynia limfatyczne Układ odpornościowy błon śluzowych Układ odpornościowy skóry Ontogeneza i starzenie się układu odpornościowego. 2. Komórki układu odpornościowego: 2.1. Limfocyty: Rola limfocytów Dojrzewanie limfocytów B Dojrzewanie limfocytów T Populacje i subpopulacje limfocytów Krążenie limfocytów Komórki prezentujące antygen Granulocyty i monocyty. 3. Odporność nieswoista: 3.1. Układ dopełniacza: 3.2. Fagocytoza: 4. Główny układ zgodności tkankowej (MHC): 4.1. Rola układu MHC Budowa i rola cząsteczek MHC klasy I i klasy II Główny układ zgodności tkankowej człowieka (HLA) Powiązania między układem HLA i chorobami. 5. Antygeny:

2 5.1. Immunogenność i antygenowość Rodzaje antygenów Epitopy antygenowe. 6. Przeciwciała: 6.1. Budowa molekularna przeciwciał 6.2. Rola fragmentu Fab przeciwciał Rola fragmentu Fc przeciwciał Heterogenność immunoglobulin Właściwości fizykochemiczne i biologiczne poszczególnych klas immunoglobulin Powstawanie przeciwciał. 7. Mechanizmy odpowiedzi immunologicznej typu humoralnego: 7.1. Prezentacja antygenu limfocytom B Dynamika wytwarzania przeciwciał Pamięć immunologiczna. 8. Mechanizmy odpowiedzi immunologicznej typu komórkowego: 8.1. Prezentacja antygenów limfocytom T 8.2. Cytotoksyczność komórek NK Komórki LAK Cytotoksyczność zależna od przeciwciał (ADCC) Mechanizmy cytotoksyczności limfocytów. 9. Tolerancja immunologiczna: 9.1. Mechanizmy zapewniające autotolerancję Kinetyka tolerancji na poziomie limfocytów T i B Znaczenie tolerancji. 10. Cytokiny: 11. Odporność: Przeciwwirusowa Przeciwbakteryjna Przeciwgrzybicza Na inwazje pierwotniaków i robaków. 12. Zapalenie: Mechanizm reakcji zapalnej. 2

3 12.2. Ostra faza zapalenia Przewlekła faza zapalenia. 13. Immunologia rozrodu: Antygeny plemnikowe Tolerancja osobników płci żeńskiej wobec antygenów plemnikowych Immunologia jajnika Immunologiczne podstawy niepłodności żeńskiej i męskiej Odpowiedz immunologiczna w ciąży. 14. Immunologia transplantacyjna: Rodzaje przeszczepów Odpowiedz immunologiczna na antygeny przeszczepu Czynniki wpływające na losy przeszczepionego narządu Przeszczepianie szpiku kostnego Zapobieganie odrzucaniu przeszczepu. 15. Nadwrażliwości: Reakcje nadwrażliwości typu I Reakcje cytotoksyczne (typ II) Reakcje z udziałem kompleksów immunologicznych (typ III) Reakcje z dominacją odpowiedzi typu komórkowego (IV). 16. Autoimmunozacja: Mechanizmy zapewniające tolerancję na własne antygeny Czynniki prowadzące do zniesienia autotolerancji Choroby autoimmunizacyjne Terapia chorób autoimmunizacyjnych. 17. Pierwotne i wtórne niedobory odporności. 18. Immunologia nowotworów: Antygeny związane z nowotworem Mechanizmy efektorowe odpowiedzi na komórki nowotworowe Mechanizmy immunologiczne ułatwiające rozwój procesu nowotworowego Immunoterapia nowotworów. 19. Immunoterapia i immunoprofilaktyka: Szczepienia: Antygeny stosowane jako szczepionki. 3

4 Skuteczność działania szczepionek Bezpieczeństwo szczepionek Immunizacja bierna. 20. Immunomodulacja: Immunosupresja Immunostymulacja. Tematyka ćwiczeń: 1. Organizacja pracowni immunologicznej. 2. Wprowadzenie podstawowych pojęć i definicji z zakresu budowy i funkcji układu odpornościowego. Otrzymywanie surowic odpornościowych. 3. Otrzymywanie i zastosowanie przeciwciał monoklonalnych. 4. Aglutynacja: 4.1. Aglutynacja czynna i bierna Aglutynacja szkiełkowa i probówkowa. 5. Precypitacja: 5.1. Precypitacja jakościowa Precypitacja ilościowa Nefelometria i turbidymetria. 6. Immunodyfuzja: 6.1. Immunodyfuzja probówkowa Immunodyfuzja szkiełkowa Zastosowanie immunodyfuzji. 7. Immunoelektroforeza: 7.1. Czynniki wpływające na przebieg immunoelektroforezy Odmiany immunoelektroforezy Immunofiksacja. 8. Elektroforeza pionowa Elektroforeza w żelu poliakrylamidowym Blotting. 9. Metody wykorzystywane do jakościowego i ilościowego oznaczania antygenów i przeciwciał: 4

5 9.1. Metody radioimmunologiczne Metody luminescencyjne Metody immunofluorescencyjne Metody immunoenzymatyczne Metody do oceny awidności i powinowactwa. 10. Izolacja komórek układu odpornościowego z materiału biologicznego: Pobieranie i przygotowanie materiału biologicznego do izolacji komórek układu odpornościowego Metody izolacji Ocena żywotności wyizolowanych komórek Ocena gęstości wyizolowanych komórek. 11. Wykrywanie receptorów powierzchniowych komórek układu odpornościowego: Metody immunomorfologiczne Cytometria przepływowa. 12. Ocena funkcji granulocytów i makrofagów: Ocena zdolności komórek do chemotaksji Ocena zdolności komórek do adherencji Ocena zdolności komórek do fagocytozy Ocena wewnątrzkomórkowego metabolizmu fagocytów (test NBT). 13. Ocena reaktywności komórek w warunkach hodowli komórkowej in vitro: Zasady prowadzenia hodowli komórkowej Kryteria oceny hodowli Podłoża hodowlane i suplementy do hodowli. 14. Immunologia transplantacyjna Rodzaje przeszczepów Typowanie HLA Test cytotoksyczny. 15. Zakażenia bakteryjne: Immunodiagnostyka zakażeń wywołanych przez paciorkowce. 16. Immunodiagnostyka chorób autoimmunizacyjnych: Typy autoprzeciwciał Wykrywanie autoprzeciwciał. 17. Immunodiagnostyka niedoborów odporności: 5

6 17.1. Oznaczanie składowych dopełniacza Oznaczanie kompleksów immunologicznych Oznaczanie stężenia immunoglobulin i ich podklas. 18. Diagnostyka chorób alergicznych: Oznaczanie całkowitego i swoistego IgE Ocena czynnościowa eozynofili i bazofili. Zalecane podręczniki: 1. Chapel H., Haeney M., Misbah S., Snowden M. (red. wyd. pol. G. Senatorski): Immunologia kliniczna. Czelej Lublin Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Stokłosa T.: Immunologia. Wyd. 6; PWN, Warszawa Kątnik-Prastowska I.: Immunochemia w biologii medycznej: metody laboratoryjne. PWN, Warszawa Kowalski M. (red.): Immunologia kliniczna. Mediton Oficyna Wydawnicza, Łódz, Male D., Brostoff J., Roth D.B., Roitt I. (red. wyd. pol. J. Żeromski): Immunologia, Elsevier Urban & Partner, Warszawa Vollmar A., Zundorf I., Dingerman T. (red. wyd. pol. J. Żeromski): Immunologia i immunoterapia. MedPharm, Wrocław Abbas A.K., Lichtman A.H., Pillai S. (red. wyd. pol. Jan Żeromski): Immunologia - funkcje i zaburzenia układu immunologicznego. Edra Urban & Partner, Wrocław