SPOTKANIE Z RODZICAMI Temat: Dysleksja rozwojowa wprowadzenie w problematykę Treści programowe 1. ZałoŜenia wojewódzkie programu Profilaktyka dysleksji rozwojowej 2. Terminologia związana z w/w tematem 3. Przejawy zaburzeń typu dyslektycznego u dzieci w wieku przedszkolnym 4. Literatura na temat dysleksji Ad.1 Nasze przedszkole bierze udział w wojewódzkim programie pt PROFILAKTYKA DYSLEKSJI ROZWOJOWEJ. Od zeszłego roku nauczyciele uczestniczą w spotkaniach warsztatowych w celu podniesienia wiedzy oraz zdobycia doświadczenia w zapobieganiu dysleksji rozwojowej. Program trwać będzie 2 lata. Celem tego programu jest: - stymulacja rozwoju ruchowego, poznawczego i językowego dzieci w wieku przedszkolnym; - przygotowanie dzieci do podjęcia nauki czytania, pisania i liczenia kształtowanie gotowości szkolnej ; - zapoznanie rodziców z najnowsza wiedzą na temat dysleksji rozwojowej, deficytów rozwojowych; - wczesne zapobieganie specyficznym trudnościom w nabywaniu przez dzieci umiejętności czytania, pisania i liczenia; Po zakończeniu tego programu nasze przedszkole otrzyma certyfikat Placówka przyjazna dziecku z deficytami rozwojowymi. 1/6
Ad.2 Terminologia Co to jest dysleksja? Dysleksja to specyficzne (czyli nie uogólnione) trudności w uczeniu się. Istnieje wiele definicji dysleksji. Wszystkie podkreślają, iŝ trudności typu dyslektycznego występują u uczniów z przeciętnymi, a właściwie ponadprzeciętnymi moŝliwościami intelektualnymi. Patomechanizm dysleksji jest bardzo złoŝony dotyczy dysfunkcji rozwojowych w obrębie rozwoju ruchowego, procesów poznawczych (wzrokowych, słuchowych, przestrzennych, językowych) oraz ich integracji. Pod pojęciem dysleksji rozumiemy: - dysleksja ( właściwa ), czyli specyficzne trudności w czytaniu - dysgrafia, czyli specyficzne trudności w pisaniu - dysortografia, czyli specyficzne trudności w poprawnym pisaniu Ryzyko dysleksji to deficyty rozwojowe w rozwoju ruchowym oraz w obrębie procesów poznawczych typu dyslektycznego, występujące u dzieci w wieku 3 10 lat. Ryzyka dysleksji nie stwierdza się u starszych uczniów. Rodzaje i typy dysleksji: Dysleksja rozwojowa (pierwotna) deficyty rozwojowe ujawniają się w procesie rozwoju dziecka. Jej przyczyny to m.in. dziedziczenie, dysfunkcje organiczne, opóźniony rozwój poznawczy, nadprodukcja testosteronu. Dysleksja reaktywna specyficzne trudności w uczeniu się są następstwem m.in. choroby, wypadku, urazu, traumatycznych przeŝyć. Dysleksja wtórna / nabyta specyficzne trudności w uczeniu się SA wynikiem: - złej metody wprowadzania czytania i pisania (tzw. metoda fonetyczna), - przeładowanego, bardzo trudnego i niedostosowanego do rozwoju dzieci programu nauczania, - przyspieszenia cywilizacyjnego. Ten rodzaj dysleksji najczęściej występuje u uczniów polskich szkół. 2/6
Typy dysleksji: Dysleksja typu wzrokowego dysfunkcja dotyczy percepcji wzrokowej, a zatem dziecko przyswaja wiedzę przede wszystkim w oparciu o funkcje słuchowe i ruchowe. Dysleksja typu słuchowego dysfunkcja dotyczy percepcji słuchowej, a zatem dziecko przyswaja wiedzę przede wszystkim w oparciu o funkcję wzrokowe i ruchowe. Dysleksja typu przestrzennego (tzw. dysleksja głęboka) - dysfunkcja dotyczy funkcji wzrokowych, słuchowych, przestrzennych i ruchowych. Zaburzone jest uczenie się sekwencyjne. (ostatnio obserwuje się znaczny wzrost liczby przypadków tego typu dysleksji) Diagnoza dysleksji powinna być wieloetapowa i wielospecjalistyczna. 3/6
Ad.3 Jakie bywają przejawy zaburzeń? - w rozwoju ruchowym, w skład którego wchodzi: o motoryka duŝa o motoryka mała - w rozwoju funkcji poznawczych - w rozwoju słuchowym - w rozwoju mowy Przejawami zaburzeń w poszczególnych sferach jest: Rozwój ruchowy - motoryka duŝa o wolne tempo ruchów, trudności w przyswajaniu sobie nowych umiejętności ruchowych oraz w osiąganiu ich automatyzacji (bieg, skoki, kopnięcia piłki, chwyt i rzut) dziecko unika zajęć ruchowych; o brak koordynacji pomiędzy pracą róŝnych grup mięśniowych brak umiejętności dostosowania napięcia mięsni do osiągnięcia optymalnej precyzji np: jazda na rowerze, schodzenie ze schodów itp.; o zbyt silne lub za małe napięcie mięśni powodujące zakłócenie proporcji między szybkością a precyzją ruchów melodia ruchowa, zakłócony rytm, płynność i harmonia ruchu, taniec, gry zespołowe; - motoryka mała o niska sprawność manualna, mała precyzja ruchów dłoni i palców np: zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł, wycinanki, rysowanie; o zakłócona sprawność artykulatorów niewyraźna wymowa lub wada wymowy; o zakłócone ruchy gałek ocznych trudności z analizą i syntezą wzrokową. 4/6
Funkcje poznawcze - wzrokowe i przestrzenne o zakłócony schemat ciała; o trudności w określeniu ułoŝenia przedmiotów, w wyodrębnianiu części w złoŝonej całości i scalania części w całość; o trudności w odtwarzaniu wzorów, układanki, mozaiki; dziecko nie pracuje wg wzoru; uproszczone rysunki; o trudności ze stronnością ciała tzw. zakłócona lub nie ustalona lateralizacja; o trudności w dostrzeganiu róŝnic między przedmiotami, obrazkami i układami przestrzennymi, w stosunkach przestrzennych; o zaburzona orientacja w terenie. - słuchowe o obniŝona pojemność pamięci słuchowej dziecko ma kłopoty z zapamiętywaniem wierszy, piosenek, nazw palców, dni tygodnia itp.; o trudności z odróŝnieniem i identyfikacją głosek podobnych fonetycznie (mówi się wtedy o zaburzeniach słuchu fonemowego), np: pod względem dźwięczności: p-b; d-t; z-s; w-f; k-g dziecko nie odróŝnia słuchowo wyrazów, które róŝni tylko jedna głoska, np: butybudy; półka-bułka itp.; o trudności z dzieleniem wyrazów na sylaby; o trudności z koncentracją uwagi przy słuchaniu opowiadań lub czytaniu bajek; - mowa o opóźniony rozwój mowy dziecko zaczęło mówić po trzecim roku Ŝycia; o wada wymowy; o mały zasób słownictwa; o niepoprawna fleksja i składnia wypowiedzi; o dziecko jest małomówne, ma duŝe trudności z dłuŝszymi wypowiedziami, z uŝywaniem synonimów, jest mało aktywne werbalnie na zajęciach; Zredagowały: Gabriela Szmigiel Małgorzata Opas 5/6
Ad.4 Literatura Bogdanowicz M. Integracja percepcyjno-motoryczna. Metody diagnozy i terapii., Warszawa, 1990r. Bogdanowicz M. O dysleksji, Lublin, 1995r. Cieszyńska J. Nauka czytania krok po kroku, Kraków, 2001r. Hannaford C. Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł, Warszawa, 1995r. Karbowniczek J., Zaborowska I. Ucz się z nami dobrze słuchać. Zbiór ćwiczeń doskonalących zaburzony analizator słuchu, Kielce, 2004r. Skibińska H. Praca korekcyjno-kompensacyjna z dziećmi z trudnościami w pisaniu i czytaniu, Bydgoszcz, 1996r. 6/6