GAJEWSKA Teresa 1 SZKODA Maciej 2 Analiza rozwoju rynku samochodowego w Polsce WSTĘP Rozwój rynku samochodowego odgrywa ogromną rolę nie tylko w Polsce, ale także na całym świecie. Lata dziewięćdziesiąte ubiegłego wieku były czasem rozkwitu polskiego przemysłu motoryzacyjnego. Produkcja samochodów osobowych wykazywała tendencję rosnącą, jak też stale rosła sprzedaż oraz nakłady inwestycyjne. Tak dobry stan koniunktury w Polsce, z jednej strony, był odbiciem rozkwitu światowej branży motoryzacyjnej, a z drugiej efektem korzystnych, dla zagranicznych inwestorów, warunków gospodarczych w Polsce. Podstawowym elementem zachęcającym w Polsce było ustanawianie przez polskie rządy kolejnych stref ekonomicznych [6, 2]. Z dniem 1 stycznia 2002 r. weszła w życie ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. Ustawa ta reguluje zasady, wg których podejmowany i wykonywany jest w Polsce krajowy transport drogowy, międzynarodowy transport drogowy, niezarobkowy krajowy transport drogowy oraz niezarobkowy międzynarodowy transport drogowy. Na tle tych regulacji powstaje problem definicyjnej zależności w przypadku pojęć transportu drogowego i transportu samochodowego. Pojęciem szerszym jest transport drogowy, z uwagi na fakt iż jego podejmowanie i wykonywanie nie musi następować tyko za pomocą pojazdów samochodowych. Natomiast pod względem tematycznym wydaje się bardziej trafną nazwą transport samochodowy, gdyż jego wykonywanie nie musi odbywać się na infrastrukturze drogowej, a zdecydowanie może mieć w takich warunkach charakter zarobkowy albo też niezarobkowy [9,11]. Rozwój motoryzacji zależy od rozwoju transportu. Wszystko zależy od zapotrzebowania, ale też w znacznym stopniu od środowiska, jakie nas otacza. Duży wpływ na rozwój ma rozmieszczenie ludności oraz rozwój gospodarczy państwa. Położenie geograficzne ma ważny wpływ oraz ukształtowanie. Położenie Polski sprzyja w rozwoju rynku samochodowego. Przemysł samochodowy jest jednym z najważniejszych sektorów w gospodarce światowej. Strategie koncernów samochodowych kształtują techniki produkcji oraz konkurencyjność [4, 11]. Dziesięć największych firm wytwarza 76% światowej produkcji pojazdów. Ochrona produkcji rodzimej sprawia, że rządy poszczególnych państw pomagają w rozwoju gospodarki motoryzacyjnej świata. Sektor samochodowy w Unii Europejskiej ma strategiczne znaczenie w zatrudnieniu, handlu, produkcji i postępie technologicznym Przemysł samochodowy w krajach UE generuje około 10% zatrudnienia. Udział procentowy zatrudnienia w produkcji przemysłu przetwórczego [3]: kraje Beneluksu 14 %, Niemcy 13,8 %, Szwecja 12,7 %, Francja 11,9 %, Wielka Brytania 8,6 %, Włochy 6%. W przemyśle motoryzacji UE zajmuje drugie miejsce, na pierwszej pozycji jest Japonia z wynikiem 12%, natomiast Stany Zjednoczone plasują się na 3 pozycji 9,3 %. Branża samochodowa jest bardzo konkurencyjna, dynamikę przemysłu charakteryzuje duże z różnicowanie. 1 Dr inż. T. Gajewska, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie, Wydział Mechaniczny; 31-864 Kraków; al. Jana Pawła II 37. Tel: + 48 374 33 25, Fax: + 48 374 33 11, teresa.gajewska@mech.pk.edu.pl 2 Dr inż. M. Szkoda, Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki w Krakowie, Wydział Mechaniczny; 31-864 Kraków; al. Jana Pawła II 37. Tel: + 48 374 33 12, Fax: + 48 374 33 11, maciej.szkoda@mech.pk.edu.pl 1345
Celem pracy jest analiza obecnego stanu rynku samochodowego na różnych jego szczeblach oraz możliwości jego dalszego rozwoju z uwzględnieniem głównych czynników, które będą o tym decydować. Analizę przeprowadzono w oparciu o dane udostępnione przez firmę specjalizującą się w sprzedaży i serwisie samochodów nowych i używanych w Polsce z roku 2013 i I kwartału 2014. 1. STAN TECHNICZNY DRÓG W POLSCE Stan techniczny dróg w dużym stopniu wpływa na motoryzację, tam gdzie są lepsze drogi tam jest więcej samochodów i lepiej rozwijający się rynek motoryzacji. O stanie nawierzchni dróg informuje skala czterostopniowa, występująca w systemie (klasy: A-stan dobry, B-stan zadowalający, C-stan niezadawalający, D- stan zły). Należy stwierdzić, że w odniesieniu do 2012 r., w 2013 r. stan techniczny nawierzchni dróg krajowych uległ poprawie, tzn. liczba dróg w stanie dobrym wzrosła o 3,4%, a liczba dróg zarówno w stanie złym, jak i niezadowalającym, proporcjonalnie zmalała. Na poprawę stanu technicznego nawierzchni dróg krajowych zarządzanych przez GDDKiA na koniec 2013 r. istotny wpływ miały inwestycje drogowe oddane do ruchu w ciągu tego roku [8]. Na poziomie krytycznym znajduje się ponad 2500 km odcinków dróg, na których należy wykonać ponad 750 km wzmocnień, prawie 1 300 km wyrównań oraz 490 km zabiegów powierzchniowych [8]. Zły stan infrastruktury drogowej w kontekście wzrastającego ruchu samochodowego, w tym ciężarowego usprawiedliwia zwiększenie środków wydatkowanych na utrzymanie i remonty infrastruktury [7]. Do dróg krajowych zaliczyć można: autostrady i drogi szybkiego ruch, drogi międzynarodowe, drogi stanowiące spójność sieci dróg krajowych, drogi dojazdowe do ogólnodostępnych przejść granicznych, drogi alternatywne dla autostrad płatnych, drogi stanowiące ciągi obwodnice dużych aglomeracji miejskich, drogi o znaczeniu obronnym. Na rysunku 1 przedstawiono mapę uwzględniającą oceny stanu technicznego dróg krajowych w poszczególnych województwach na koniec roku 2013. Stan nawierzchni dróg krajowych w poszczególnych regionach kraju jest niejednolity. Z prowadzonych analiz parametrów technicznoeksploatacyjnych nawierzchni wynikają następujące zależności [8]: koleiny występują przeważnie w większości województw centralnych i wschodnich, niskie właściwości przeciwpoślizgowe notowane są szczególnie w województwach południowowschodnich oraz dolnośląskim, rozkłady klas równości podłużnej są bardzo podobne, natomiast bardzo zróżnicowany jest rozkład stanu spękań nawierzchni. Po zagregowaniu wyników stanu technicznego poszczególnych parametrów w ocenę globalną, ocenę stanu nawierzchni sieci drogowej w poszczególnych województwach zaprezentowano na rysunku 1. 1346
Rys. 1. Ocena stanu nawierzchni dróg krajowych w poszczególnych województwach/oddziałach na koniec roku 2013 [8] Coraz częściej salony samochodowe i stacje autoryzowanych sprzedawców budowane są bezpośrednio przy autostradach, z uwagi na większe natężenie pojazdów. 2. RYNEKSAMOCHODOWY W POLSCE I KRAJACH UNII EUROEJSKIEJ Polska jest krajem, który od 2004 roku należy do państw członkowskich Unii Europejskiej, w ostatnich latach przyciągnęła uwagę wielkich inwestorów zagranicznych w sektorze motoryzacyjnym. Przez wstąpienie do UE i strefę niskich podatków stała się liczącym parterem w produkcji samochodów, części oraz podzespołów motoryzacyjnych w Europie Środkowo Wschodniej. Rynek motoryzacji stał się jednym z głównych gałęzi polskiego przemysłu, tak pod względem wartości produkcji i zatrudnienia oraz nakładów inwestycyjnych, jak też w imporcie i eksporcie. Nasz kraj jest jednym z największych w regionie rynkiem, jeśli chodzi o sprzedaż, handel i usługi związane z motoryzacją. Ostatni rok w Polsce zakończył się pozytywnie w branży motoryzacyjnej. Porównując amerykański czy chiński rynek jesteśmy daleko w tyle. Rynek polski pod względem sprzedaży nigdy nie będzie w stanie dorównać Amerykanom czy Chińczykom ponieważ wzrost gospodarczy jest tam na dużo wyższym poziomie jak i liczba ludności zamieszkujące tamtejsze kraje. Polska w porównaniu z krajami Unii Europejskiej wypada bardzo dobrze. Patrząc na dynamikę z ubiegłych lat wyniki wypadają coraz lepiej. Jednak w rejestracji nowych samochodów osobowych, patrząc na takie państwa jak Włochy, Francja czy Wielka Brytania ciągle jest tych nowych pojazdów zbyt mało. W Polsce 60% kupujących to firmy, z uwagi na fakt, że podatek VAT w naszym kraju jest wysoki i firmy, które mają możliwości zakupów nowych samochodów kupują, następnie odliczają podatek, 1347
który musieliby zapłacić. Nowy samochód kosztuje taką firmę po odliczeniu około 60% ceny wyjściowej. Z czego 40 % procent to klienci indywidualni. W państwach członkowskich jest to bardziej wyrównane, jest to spowodowane niskimi zarobkami w naszym kraju. Eksperci od makroekonomii, twierdzą, że przemysł motoryzacyjny idzie w górę i na rok bieżący i na przyszły nie będzie drastycznych zmian. Bardzo optymistycznie patrząc na rok obecny dla polskiej jak i europejskiej branży będzie lepszy dość znacznie od minionego. W pierwszych miesiącach tego roku mieliśmy do czynienia ze wzrostem popytu na nowe samochody osobowe. Odliczenie całego podatku VAT umożliwiło firmom zakup nowej floty. W pierwszych 3 miesiącach sprzedano około 100 000 sztuk pojazdów osobowych tak dobrze nie było od kilkunastu lat, a wszystko to za sprawą podatku. Przez takie działanie branży motoryzacyjnej nastąpił wzrost gospodarczy w przedziale 5 do 10% [12]. Natomiast w Europie spadła liczba rejestracji samochodów osobowych o 1,7 procent, do 11,85 mln sztuk w całym 2013 r. wg danych ACEA (European Automobile Manufacturer s Association). W miesiącu grudniu odnotowano wzrost o 13,3% do 0,91 mln aut. Największa liczba samochodów osobowych w 2013 r. została sprzedana w Niemczech, które i tak zanotowały spadek. W całych Niemczech sprzedano 2,95 milionów sztuk. Drugą pozycje zanotowała Wielka Brytania, która odnotowała sprzedaż na poziomie 2,26 miliona sztuk przez to osiągnęła dynamikę na poziomie 11% procent Na Wyspach Brytyjskich występuje wzrost liczby rejestracji od ponad 20 miesięcy. Największe rynki europejskie w 2013 roku odnotowały spadki, np. Włochy gdzie odnotowano -7% spadek oraz Francja -6 %. Przemysł samochodowy w Polsce odbywa się na dużą skalę. Na naszych terenach znajdują się fabryki takich producentów jak: Fiat, Opel, Toyota, Volkswagen, Volvo, Man, Solaris i Scania [5]. Rozmieszczenie fabryk motoryzacyjnych przedstawiono na rysunku 2. Rys. 2. Rozmieszczenie fabryk motoryzacyjnych w Polsce [1] W tabeli 1 przedstawiono dane liczbowe dotyczące liczby wyprodukowanych samochodów w latach 2004-2014 na terenie Polski, Słowacji i Czech. Na podstawie analizy stwierdzono, że Polska produkuje mniej nowych samochodów od krajów z nią sąsiadujących (Słowaków i Czechów). Firmy produkujące samochody szukają taniej siły roboczej i niskiego opodatkowania. Inwestorzy wybierają coraz częściej takie kraje jak Rumunia czy Bułgaria. Porównując takie kraje jak Słowacja, Polska i Czechy można wywnioskować, że produkcja samochodów w Polsce spada z roku na rok, nie jest to dobre dla polskiej motoryzacji. 1348
Tab.1. Produkcja samochodów w Europie Środkowej w tysiącach sztuk w latach 2004-2014 [11] Rok Polska Słowacja Czechy 2004 553 224 443 2005 540 215 597 2006 632 295 847 2007 695 571 925 2008 842 576 934 2009 819 461 968 2010 799 600 1072 2012 650 850 1250 Z kolei w tabeli 2 przedstawiono popularność pod względem sprzedaży marek samochodów osobowych w Polsce w ostatnich latach. W Polsce popularność modeli i marek zależy od budżetu kupujących, natomiast zarobki są prawie pięciokrotnie niższe niż w krajach takich jak Niemcy, Francja czy kraje Beneluksu. Popularność prestiżowych marek takich jak Mercedes, Audi czy BMW jest dużo niższa niż w krajach zachodnich. Na podstawie danych z tabeli 2 wynika, że Polacy najchętniej wybierają markę Skoda i Volkswagen pod względem nowych samochodów osobowych, następnie na 3 miejscu jest Toyota. Bardzo popularne w naszym kraju są takie modele jak Skoda Octavia czy Fabia, następnie Ford Focus, a na 3 miejscu znajduje się Volkswagen Golf. Większość tych modeli jest niedroga w zakupie i utrzymaniu, dlatego te samochody wybierane są wśród nas. W tabeli 2 przedstawiono rejestrację nowych pojazdów w miesiącu wrześniu. Miesiąc ten jest bardzo ważny, gdyż zamyka ona trzeci kwartał a zarazem zaczyna czwarty kwartał roku, gdzie sprzedaż samochodów w tym czasie jest najwyższa z roku na rok. Dochodzi do tego zjawiska w ten sposób, że w salonach samochodowych są wyprzedaże i klienci mogą ten sam samochód kupić od 5 do 10 procent taniej, niż we wcześniejszych kwartałach. Tab. 2. Rejestracja nowych samochodów osobowych w Polsce we wrześniu 2012-2013 [13] Nr. Marka Wrzesień 2013 2012 Ogółem Udział Udział Ogółem [w %] [w %] Zmiana [w liczbach] Zmiana [w %] 1 Skoda 25872 12,15 25438 12,32 434 1,7 2 Volkswagen 19885 9,33 17124 8,30 2761 16,1 3 Toyota 17100 8,03 15059 7,30 2041 13,6 4 Ford 14468 6,79 12813 6,21 1655 12,9 5 Opel 13802 6,48 14144 6,85-342 -2,4 6 Kia 13513 6,34 11544 5,59 1969 17,1 7 Hyundai 12329 5,79 11353 5,50 976 8,6 8 Renault 10606 4,98 10129 4,91 477 4,7 9 Peugeot 9032 4,24 8516 4,13 516 6,1 10 Nissan 8588 4,03 10076 4,88-1488 -14,8 11 Chevrolet 8413 3,95 8338 4,04 75 0,9 12 Dacia 8122 3,81 7149 3,46 973 13,6 13 Fiat 6475 3,04 9591 4,65-3116 -32,5 14 Citroen 6251 2,93 7722 3,74-1471 -19,0 15 Honda 5172 2,43 4955 2,40 217 4,4 16 Mercedes- Benz 4584 2,15 4086 1,98 498 12,2 17 BMW 4526 2,12 4007 1,94 519 13,0 18 Suzuki 4515 2,12 4900 2,37-385 -7,9 19 Audi 3928 1,84 3812 1,85 116 3,0 20 Volvo 3627 1,70 3310 1,60 317 9,6 Razem 200808 94,25 194066 94,02 6742 3,50% 1349
Na podstawie danych podanych w tabeli 2 zauważono, że sprzedaż samochodów osobowych wzrosła o 13% w porównaniu do roku 2012. Zarejestrowano aż 2309 pojazdów więcej niż we wrześniu 2012. Rok 2012 był bardzo trudny dla branży motoryzacyjnej z uwagi na trwający kryzys gospodarczy, podobnie jak w większości państw Unii Europejskiej. Natomiast takie firmy jak Opel, Nissan, Fiat, Citroen oraz Suzuki zanotowały w tych miesiącach spadek sprzedaży porównując rok 2012 i 2013. 3. ANALIZA RYNKU SAMOCHODOWEGO NA PRZYKŁADZIE PRZEDSIĘBIORSTWA ZBRANŻY MOTORYZACYJNEJ 3.1. Profil przedsiębiorstwa Firma X zajmuje się sprzedażą jak i serwisem samochodów nowych i używanych. Firma jest autoryzowanym sprzedawcą. Oferuje samochody seryjne oraz samochody na zamówienie typowo pod klienta, spełnia indywidualne potrzeby wynikające z profilu działalności firmy. Jest jedną z pierwszych prywatnych firm w Polsce, która zorganizowała i otworzyła profesjonalny salon sprzedaży samochodów. Od początku swojej działalności zwraca uwagę na jakość obsługi swoich klientów. Firma jest objęta kompleksowym programem szkoleń prowadzonych według standardów General Motors Poland. Posiada profesjonalny personel oraz nowoczesny obiekt handlowy oraz serwisowy, który spełnia standardy Europy Zachodniej, a także wymogi techniczne związane ze sprzedażą i obsługą samochodów. 3.2. Analiza sprzedaży samochodów osobowych w Polsce Ubiegły rok był dla polskiego rynku motoryzacji, a w szczególności dotyczący sprzedaży nowych samochodów najlepszy od wielu lat. Najwyższą sprzedaż zanotowano w grudniu, mimo wstrzymania zakupów przez firmy czekające na odliczanie podatku VAT od stycznia 2014 r. Tab.3. Sprzedaż samochodów osobowych w Polsce w roku 2013 [14] W ostatnim miesiącu 2013 roku Polacy kupili wyjątkowo dużo, bo aż 30 984 sztuk samochodów. Taka liczba pojazdów sprawiła, że miesiąc ten zanotował największy wskaźnik pod względem sprzedaży samochodów osobowych. Tak dynamiczna sprzedaż spowodowała wzrost sprzedaży o 25% w porównaniu z grudniem 2012 roku. W całym poprzednim roku w Polsce sprzedano 331 655 sztuk samochodów osobowych i lekkich dostawczych. Takiego wyniku nie notowano od roku 2010. W roku 2012, sprzedano natomiast około 20 tys. pojazdów mniej. Bardzo ciekawe gdyż, pierwsze miesiące 2013 roku nie wskazywały na tak korzystny wynik. Słaba sprzedaż po latach została przełamana. Bardzo wysoki wynik odnotowano w październiku. Ten miesiąc zapoczątkował bardzo dużą poprawę sprzedaży na rynku motoryzacji w Polsce. 1350
Ciężko powiedzieć, czy rosnąca sprzedaż notowana u autoryzowanych sprzedawców tak naprawdę wiąże się z poprawą budżetu klientów w polskich salonach. Instytucja Samar dużą uwagę zwraca na nasilające się zjawisko reeksportu samochodów nabywanych w Polsce. Od razu po zakupie są one wywożone za granicę Polski i tam są użytkowane. Powodem do zmartwienia są klienci indywidualni, którzy w 2013 roku stanowili zaledwie 42% wszystkich klientów. Z kolei w tabeli 4 przedstawiono dane dotyczące liczby sprzedaży samochodów marki Volkswagen w Polsce w poszczególnych kwartałach w roku 2013. Sprzedaż samochodów w Polsce analizowano na podstawie danych uzyskanych z firmy Opel i Volkswagen z roku 2013. Volkswagen jak i Opel są markami, które przodują w sprzedaży samochodów nowych. Największym konkurentem dla firmy Volkswagen jest Skoda. Tab.4. Sprzedaż kwartalna i roczna samochodów marki Volkswagen w Polsce w roku 2013 [14] Kwartał Sprzedaż samochodów osobowych marki Volkswagen Liczba sprzedaży [w szt.] I kwartał 7985 II kwartał 7368 III kwartał 6890 IV kwartał 7333 Miesiąc Liczba sprzedaży [w szt.] Styczeń 2 888 Luty 2 434 Marzec 2 663 Kwiecień 2 400 Maj 2 265 Czerwiec 2 703 Lipiec 2 622 Sierpień 2 136 Wrzesień 2 132 Październik 2 266 Listopad 2 296 Grudzień 2 771 Suma 29 576 Porównując zestawienia kwartalne w przypadku marki Volkswagen, sprzedaż w I i II kwartale w 2013 roku była najwyższa. Największą liczbę pod względem sprzedaży samochodów osobowych marki Volkswagen zanotowano w styczniu 2013 r. 2888 szt. Natomiast najniższą we wrześniu 2132 szt. Z kolei w tabeli 5 zestawiono sprzedaż samochodów osobowych marki Opel w poszczególnych kwartałach w roku 2013. Tab.5. Sprzedaż kwartalna i roczna samochodów marki Opel w Polsce w roku 2013 [13] Kwartał Sprzedaż samochodów osobowych marki Opel Liczba sprzedaży [w szt.] I kwartał 4827 II kwartał 4980 III kwartał 4688 IV kwartał 5360 Miesiąc Liczba sprzedaży [w szt.] Styczeń 1 811 Luty 1 423 Marzec 1 593 Kwiecień 1 644 Maj 1 516 Czerwiec 1 820 Lipiec 1 918 Sierpień 1 273 Wrzesień 1 497 Październik 1 702 Listopad 1 771 Grudzień 1 887 Suma 19 855 1351
Na podstawie danych zestawionych w tabeli 5 wykazano, że sprzedaż jest największa w kwartale drugim i czwartym, odpowiednio 4980 szt. i 5360 szt. Jest to spowodowane tym, że w czwartym kwartale dealerzy wprowadzają ceny promocyjne w salonach, tzw. wyprzedaże rocznika. Producenci jak i autoryzowani sprzedawcy chcą jak najwięcej wyprzedać aut aby nie generować zapasów z roku poprzedniego i tym samym nie osiągnąć strat. Natomiast drugi kwartał to okres gdzie rynek motoryzacyjny zaczyna ożywiać się po okresie zimowym. Zarówno firmy jak i klienci prywatni chcą poprawić swój wizerunek poprzez zakup nowego samochodu. 3.3. Analiza porównawcza rozwoju rynku samochodowego w Polsce Na podstawie analizy danych firmy specjalizującej się w branży motoryzacyjnej na terenie Krakowa możemy stwierdzić, że wzrost sprzedaży samochodów osobowych zanotowano we wszystkich miesiącach od stycznia do grudnia 2013 roku. Jest to bardzo ciekawy przypadek, gdyż dane ogólnopolskich firm wskazują na zmniejszenie sprzedaży w drugim i trzecim kwartale 2013 r. W tabeli 6 przedstawiono liczbę sprzedaży samochodów w roku 2013 i pierwszym kwartale 2014. Tab.6. Sprzedaż samochodów w roku 2013 i w I kwartale 2014 w firmie z branży motoryzacyjnej Na podstawie uzyskanych danych stwierdzono, że sprzedaż samochodów osobowych w roku 2013 wraz z każdym miesiącem była rosnąca. W styczniu 2013 r. wyniosła 30 szt. pod względem sprzedaży nowych aut natomiast już w grudniu aż 320 szt. Z kolei analizując sprzedaż aut w pierwszym kwartale 2014 r. już w lutym zanotowano wzrost sprzedaży o 40% w porównaniu do miesiąca poprzedniego. Natomiast w marcu 2014 r. sprzedaż wzrosła aż o 141% w porównaniu do marca roku poprzedniego. Taka sytuacja uwarunkowana była zmianami podatkowymi, które wprowadzono od początku 2014 r. Na podstawie przedstawionych analiz można stwierdzić, że rok 2014 pod względem liczby sprzedaży nowych samochodów osobowych zapowiada się obiecująco. Należy też się spodziewać, że od 1 kwietnia 2014 r. nastąpi gwałtowny spadek sprzedaży, z uwagi na czas określony wprowadzenia zmian podatkowych, tj. od początku stycznia do końca marca 2014 r. WNIOSKI Na podstawie analizy obecnego stanu rynku motoryzacji w Polsce oraz wstępnych prognoz stwierdzono, że w najbliższych latach nie będzie dużego przyśpieszenia w rozwoju motoryzacji, co skutkuje ustabilizowaniem się sprzedaży samochodów. Na początku roku nastąpił bardzo duży wzrost sprzedaży nowych pojazdów. Uwarunkowane było to zmianami podatkowymi na korzyść firm. Opierając się na prognozach ekspertów wzrośnie liczba samochodów osobowych, a co za tym idzie wzrośnie też liczba przewozów indywidulanych, a tym samym wzrośnie sprzedaż samochodów osobowych nowych i używanych. W sprzedaży pojazdów transportu publicznego nie przewiduje się dużych zmian, z uwagi na to, że krajowa infrastruktura transportu rozwija się dość dynamicznie, jak również mamy do czynienia z inteligentnym systemem transportu samochodowego, stąd należy 1352
wnioskować, że znacznie zwiększy się bezpieczeństwo i efektywność na polskich drogach. Należy podkreślić, że w przedstawionych prognozach opierano się nie tylko na krajowej sytuacji gospodarczej, ale całego regionu, a w szczególności Unii Europejskiej. Na koniec trzeba zaznaczyć, że jak w każdym przypadku prognozowania, a tym bardziej w rozpatrywanym temacie istnieje możliwość popełnienia istotnych błędów, wynikających z przyczyn trudnych do przewidzenia. W najbliższym okresie nie należy spodziewać się spektakularnych inwestycji koncernów światowych w Polsce i całej Unii Europejskiej. Nowe zakłady produkcyjne, które są wykorzystywane w całej Europie, koszty utrzymania oraz produkcji są coraz większe. Rynek w całej Unii miał tendencje spadkową, dopiero powoli w tym roku się normuje na skutek kryzysu ogólnoświatowego. Streszczenie Rozwój rynku samochodowego odgrywa ogromną rolę nie tylko w Polsce, ale także na całym świecie. Lata dziewięćdziesiąte ubiegłego wieku były czasem rozkwitu polskiego przemysłu motoryzacyjnego. Produkcja samochodów osobowych wykazywała tendencję rosnącą, jak też stale rosła sprzedaż oraz nakłady inwestycyjne. Celem pracy jest analiza kształtowania się rynku samochodowego w Polsce. Prowadzona analiza opiera się na podstawie danych zaczerpniętych od przedsiębiorstwa funkcjonującego w branży motoryzacyjnej. Pozyskane dane liczbowe dotyczą roku 2013 i I kwartału 2014. W pracy autorzy skupili się także na przedstawieniu stanu technicznego dróg w Polsce, charakterystyce rynku samochodowego w Polsce i krajach Unii Europejskiej a następnie prognozie i wyciągnięciu wniosków dla rozwoju rynku samochodowego w kraju. Na podstawie analizy stanu obecnego na rynku samochodowym w Polsce oraz wstępnych prognoz stwierdzono, że w najbliższych latach nie można spodziewać się znaczącego wzrostu sprzedaży nowych samochodów. Na początku 2014 roku nastąpił bardzo duży wzrost sprzedaży, jednak związany on był z korzystnymi dla przedsiębiorstw zmianami podatkowymi. Słowa kluczowe: rynek samochodowy, przemysł motoryzacyjny, transport drogowy An analysis of the development of the automotive market in Poland Abstract The development of the automotive market plays a huge role not only in Poland, but also across the world. The 1990s of the last century were a time when the Polish automotive industry was blooming. The production of passenger cars was exhibiting an upward trend, sales and capital expenditure were also growing steadily. The aim of this work is to analyze the shaping of the automotive market in Poland. The conducted analysis is based on data drawn from a company operating within the automotive industry. The acquired numerical data concerns the year 2013 and the first quarter of 2014 based on which a comparative analysis has been carried out. In the work the authors focused also on a presentation of the technical condition of roads in Poland, characterization of the automotive market in Poland and countries in the European Union and next a forecast and conclusions regarding the development of the automotive market at home. Based on the analysis of the current condition of the automotive market in Poland and preliminary forecasts, it has been concluded that in the nearest years one cannot expect a significant increase in sales of new cars. At the beginning of 2014 there was large growth in sales, yet it was related to tax changes that were favorable for businesses. Keywords: automotive market, automotive industry, road transport Prezentowane wyniki badań zostały zrealizowane w ramach projektu EUREKA E!6726 LOADFIX dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju BIBLIOGRAFIA 1. Buliński J., Departament Informacji Gospodarczej, Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A., Warszawa 2010. 1353
2. Gajewska T., Sawicki W., Analiza rentowności outsourcingu usług transportowych w przedsiębiorstwie. Logistyka 2014, nr 5. 3. Golejowska A., Konkurencyjność gospodarki Polski w dobie integracji z Unią Europejską i globalizacji, Szkoła Głowna Handlowa, Warszawa 2000. 4. Golejowska A., Strategia rozwoju przemysłu samochodowego w UE, Studia Europejskie, nr 3 (23), Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2002. 5. Kozłowski W., Polski przemysł motoryzacyjny w latach 1999 2003 oraz perspektywy jego rozwoju. Prace i materiały Wydziału Zarządzania UG 2005, nr 2. 6. Krzak K., Skutki akcesji Polski do UE dla branży samochodowej, Raport 224, Kancelaria Sejmu Biuro Studiów i Ekspertyz, Warszawa 2004. 7. Ministerstwo Infrastruktury, Polityka Transportowa Państwa na lata 2006-2025,Warszawa 2005. 8. Raport o stanie technicznym sieci dróg krajowych na koniec 2013 roku, Warszawa 2014. 9. Rydzkowski W., Wojewódzki-Król K. (red), Transport, PWN, Warszawa 2008. 10. Szkoda M., Assessment of Reliability, Availability and Maintainability of Rail Gauge Change Systems. Eksploatacja i Niezawodność - Maintenance and Reliability 2014, no. 16(3), 422-432. 11. Zimon D., Znaczenie jakości w zrównoważonej logistyce. Logistyka 2012, nr 2. 12. http://wyborcza.biz/biznes/1,100896,12554502,eksport_polskiej_motoryzacji_na_rowni_pochylej. html of 25.09. 2012. 13. http://www.forumsamochodowe.pl/statystyki-sprzedazy-nowych-aut-w-polsce-vt55852.htm of 19.05. 2012. 14. http://motofocus.pl/wiadomosci-rynkowe/11354/sprzedaz-nowych-samochodow-w-polsce-w- 2013-r of 7.01. 2014. 1354