Kolekcja przedszkolaka jest spójna merytorycznie z pakietami przygotowującymi do szkoły Szkoła nas woła i Szkoła coraz bliżej.

Dziecko w swoim żywiole! Dzieci nie lubią siedzieć w miejscu. Chcą być aktywne: działać, tworzyć, poznawać, odczuwać Ich żywiołem jest zabawa. Zadaniem nauczyciela jest twórcze ukierunkowanie tej żywiołowej, dziecięcej aktywności i wpisanie jej w proces dydaktyczny służący wszechstronnemu rozwojowi. Takie założenia przyświecają naszej nowej serii do wychowania przedszkolnego, czyli Kolekcji przedszkolaka. Seria Kolekcja przedszkolaka to podróż przez żywioły, które funkcjonują jak parasol rozłożony nad porami roku: ziemia nad jesienią, ogień nad zimą, woda nad wiosną, a powietrze nad latem. Tematy kompleksowe tworzą konsekwentną całość pozwalającą odczuć różne oblicza żywiołów od bezpośredniego kontaktu przez łączące się z nimi barwy, zjawiska, emocje, skojarzenia. Koncepcja serii skłania do aktywności poznawczej, która jest podstawą do przyswajania wiedzy i umiejętności, ponieważ dziecko najlepiej pamięta to, czego samo doświadczy, co samo przeżyje. zi er n lis ik, top ad wrz es ień,p aź d Kolekcja przedszkolaka jest spójna merytorycznie z pakietami przygotowującymi do szkoły Szkoła nas woła i Szkoła coraz bliżej. 1

Zalety serii: solidne przygotowanie do szkoły rozpoczęte już w najmłodszej grupie wiekowej rozbudzanie naturalnych zainteresowań dziecka, twórczych poszukiwań nauczanie czynnościowe: dziecko działa, tworzy, odczuwa, poznaje świat wszystkimi zmysłami zwrócenie uwagi na umiejętności szczególnie ważne dla młodszych dzieci: samoobsługa, samodzielność, zasady społeczne i kontakty z rówieśnikami indywidualizacja: dostosowanie do potrzeb i możliwości dzieci, stopniowanie trudności, polecenia łatwiejsze i trudniejsze, ćwiczenia dodatkowe wszechstronny i harmonijny rozwój: rozwijanie i doskonalenie wielu umiejętności integracja różnorodnych zajęć i aktywności nie pozostawia miejsca na nudę tematy bliskie dzieciom elastyczne materiały dla nauczyciela, możliwość indywidualnego doboru treści przyjazna dziecku szata graficzna 2

ZIEMIA Halo, Ziemio! Tutaj dzieci! Chcemy poznać twe sekrety! Zdobyć góry, brykać w dżungli i na łąkach rwać bukiety! OGIEŃ Ciepło, cieplej Uff! Gorąco! Już iskierki idą w tany! Płomyk pląsa po węgielkach, jakby był zaczarowany. POWIETRZE Czasem szumi, czasem pachnie, chcesz je poczuć stań na wietrze. Coś ci zrywa z głowy czapkę? Tak, to właśnie jest powietrze! WODA Kapu, kapu kapie woda. Leci z kranu, spada z nieba. Płynie rzeką, pluska w morzu wszędzie dużo jej potrzeba! Rafał Witek Seria Kolekcja przedszkolaka jest przeznaczona dla dzieci w wieku 3 do 5 lat ze względu na swój elastyczny charakter i indywidualne podejście do każdego dziecka. Ułatwia stawienie czoła wyzwaniu, jakim jest praca z dziećmi rozwijającymi się w różnym tempie lub praca z grupami mieszanymi wiekowo. Zawiera łatwiejsze i trudniejsze polecenia oraz propozycje zabaw o różnym stopniu trudności. Celem nadrzędnym serii jest solidne przygotowanie do szkoły rozpoczęte już w najmłodszej grupie wiekowej. Kluczowe obszary rozwijane w poszczególnych grupach wiekowych: trzylatki: rozwój społeczny i ruchowy (samodzielność i samoobsługa) czterolatki: rozwój społeczny i poznawczy (funkcjonowanie w grupie i wiedza) pięciolatki i sześciolatki: rozwój poznawczy i emocjonalny (wiedza i dojrzałość emocjonalna) Seria Kolekcja przedszkolaka jest skorelowana z pakietami dla zerówek Szkoła nas woła oraz Szkoła coraz bliżej. 3

CZTEROLATKI Dla dziecka Karty pracy. Ziemia Karty pracy. Ogień Karty pracy. Woda Karty pracy. Powietrze Teczka małego artysty Pomoce przedszkolaka Baj i Bajeczka. Nasza książeczka Dziecko rozwijające się z Kolekcją przedszkolaka: lepiej i szybciej przyswaja wiedzę i umiejętności dzięki ćwiczeniom oddziałującym na wszystkie zmysły nigdy się nie nudzi, ponieważ ma do wyboru aktywności dostosowane do każdego rodzaju charakteru i temperamentu zaczyna dostrzegać korelacje między zjawiskami i uczy się grupować wiedzę zostaje ośmielone do wyrażania swoich emocji na wiele różnych sposobów rozwija się harmonijnie, gdyż ćwiczenia aktywizują wszystkie obszary rozwojowe wartości myślenie percepcja wzrokowa przyroda wychowanie przez sztukę edukacja matematyczna sprawność manualna 4

Dla nauczyciela Dziecko w swoim żywiole. Program wychowania przedszkolnego dobre praktyki Plan pracy i szkice zajęć. Ziemia Plan pracy i szkice zajęć. Ogień Plan pracy i szkice zajęć. Woda Plan pracy i szkice zajęć. Powietrze Wybór zabaw Instrukcje do Teczki małego artysty Wybór tekstów literackich CD Piosenki i Utwory do słuchania Nauczyciel pracujący z Kolekcją przedszkolaka: ma do dyspozycji wiele materiałów umożliwiających indywidualny styl pracy: gotowe scenariusze na zajęcia bazowe oraz dodatkowe materiały do dowolnego wykorzystania wie, że od najmłodszej grupy wiekowej kształtuje umiejętności dzieci niezbędne do osiągnięcia gotowości szkolnej może być pewien, że dzięki zaproponowanym materiałom i pomysłom na zajęcia dzieci nie będą się nudzić dysponuje narzędziami niezbędnymi do utrzymywania stałych i dobrych kontaktów z rodzicami 5

TRZYLATKI Dla dziecka Karty pracy. Żywioły Pomoce przedszkolaka Baj i Bajeczka. Pierwsza książeczka Dla nauczyciela Dziecko w swoim żywiole. Program wychowania przedszkolnego dobre praktyki Plan pracy i szkice zajęć. Ziemia Plan pracy i szkice zajęć. Ogień Plan pracy i szkice zajęć. Woda Plan pracy i szkice zajęć. Powietrze Wybór zabaw Wybór tekstów literackich CD Piosenki i Utwory do słuchania 6

Program opracowany zgodnie z wymaganiami określonymi przez MEN zbiór dobrych praktyk nauczycieli i psychologów źródło wiedzy i dobrych rad

Program Dziecko w swoim żywiole. Program wychowania przedszkolnego to owoc pracy nauczycieli i psychologów, teoretyków i praktyków, który zawiera: wiele odwołań do literatury związanej z tematem podstawowe regulacje prawne: podstawę programową wychowania przedszkolnego oraz informacje o programie wychowania przedszkolnego założenia teoretyczne, najważniejsze hasła realizowane szczegółowo w planach pracy, scenariuszach zajęć i pakiecie dla dziecka (wszechstronny i harmonijny rozwój dziecka, indywidualizm, integracja różnorodnych zajęć i aktywności, nauka przez działanie) charakterystykę poszczególnych grup wiekowych w przedszkolu z uwzględnieniem etapów ich rozwoju wskazówki przydatne do prowadzenia obserwacji i metody przeprowadzania analizy gotowości szkolnej najważniejsze aspekty dotyczące współpracy placówki z rodzicami (formy współpracy, rady dotyczące adaptacji dziecka do warunków przedszkola, informacje o wspieraniu wszechstronnego rozwoju dziecka oraz wskazówki do przeprowadzania rozmów z rodzicami) szczegółowe cele kształcenia i wychowania i sposoby ich realizacji w odniesieniu do poszczególnych grup wiekowych (cele ujęto w tabeli pokazującej realizację poszczególnych punktów z podstawy programowej) Podstawa programowa 2,5 3-latki 4-latki 5 6-latki Treści ponadprogramowe 1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych. 1.1 obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby zrozumieć to, co mówią i czego oczekują; grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy Wprowadzanie zwrotów grzecznościowych w codziennych sytuacjach (przykład nauczyciela), uprzejme zwracanie się do innych, zabawy z maskotkami lub pacynkami, rozpoznawanie i nazywanie podstawowych uczuć i emocji. Przygotowywanie prostych laurek i obdarowywanie nimi najbliższych. Doskonalenie umiejętności używania zwrotów grzecznościowych w codziennych sytuacjach, uprzejme zwracanie się do innych scenki dramowe, ćwiczenia w zapamiętywaniu prostych poleceń, rozpoznawanie i nazywanie uczuć oraz emocji na podstawie mimiki, gestów i ekspresji ciała (wykorzystanie plansz dydaktycznych, buziek mimicznych, literatury), ćwiczenia relaksacyjne, zabawy integracyjne, przygotowywanie Utrwalanie umiejętności używania zwrotów grzecznościowych w codziennych sytuacjach, uprzejme zwracanie się do innych scenki dramowe, ćwiczenia w zapamiętywaniu poleceń, rozpoznawanie i nazywanie uczuć oraz emocji na podstawie mimiki, gestów i ekspresji ciała wykorzystanie plansz dydaktycznych, buziek mimicznych, literatury, układanki typu memory i domino, scenki dramowe, rysowanie uczuć, łączenie emocji z kolorem, muzyką, ruchem, ćwiczenia relaksacyjne, zabawy integracyjne. 8

Program 1.2 przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać w zabawach i sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych 1.3 w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać skutki swoich zachowań Wprowadzenie zasad korzystania z zabawek, zachęcanie do zabaw w zespołach, prowadzenie rozmów na temat zgodności w zabawie, stworzenie obrazkowego kodeksu zachowań, wskazywanie konsekwencji niewłaściwych zachowań w konkretnych sytuacjach. Wprowadzenie umiejętności proszenia o pomoc w różnych sytuacjach zabawy z pacynkami, zabawy typu Co się stanie, gdy, ponoszenie konsekwencji własnych zachowań (np. wylałem wodę muszę zetrzeć), pełnienie drobnych upominków i obdarowywanie nimi najbliższych. Doskonalenie umiejętności zgodnej zabawy, zabawy w zespołach, wspólne zabawy w kącikach tematycznych, wykorzystanie literatury dziecięcej na temat zgodności w zabawie i reguł obowiązujących w grupie, opracowanie kodeksu dobrego przedszkolaka, wskazywanie konsekwencji niewłaściwych zachowań w konkretnych sytuacjach z wykorzystaniem historyjek obrazkowych i literatury, przyzwyczajanie dzieci do kolejnego wypowiadania się i czekania na swoją kolej zabawy typu rundka. Doskonalenie samodzielności w różnych sytuacjach, wykorzystywanie codziennych sytuacji w celu ćwiczenia umiejętności werbalizacji swoich uczuć i potrzeb, zabawy typu Co się stanie, gdy, ponoszenie konsekwencji własnych zachowań (np. wylałem wodę muszę zetrzeć, pogniotłem pracę Przygotowywanie upominków i obdarowywanie nimi najbliższych. Utrwalanie umiejętności zgodnej zabawy, zabawy w zespołach, wspólne zabawy w kącikach tematycznych, wykorzystanie literatury dziecięcej na temat zgodności w zabawie próby oceny zachowania bohaterów, opracowanie kodeksu dobrego przedszkolaka, wdrażanie do wspólnego planowania kącików zainteresowań, budzenie poczucia współodpowiedzialności za wygląd sali i atmosferę w grupie, wskazywanie konsekwencji niewłaściwych zachowań w konkretnych sytuacjach z wykorzystaniem historyjek obrazkowych i literatury, opracowanie systemu motywacyjnego, wdrażanie do przestrzegania reguł w grach planszowych, organizowanie konkursów, gier, wyścigów i olimpiad z elementem współzawodnictwa, doskonalenie umiejętności kontrolowania siły głosu, utrwalanie umiejętności czekania na swoją kolej zabawy typu rundka, kto ma piłkę, ten mówi. Utrwalanie umiejętności werbalizacji swoich uczuć i potrzeb w codziennych sytuacjach, zabawy typu Co się stanie, gdy wykorzystanie historyjek obrazkowych i literatury dziecięcej, ponoszenie konsekwencji własnych zachowań, doskonalenie umiejętności proszenia o pomoc scenki dramowe, wdrażanie do mówienia odważnym głosem, wypowiadanie się na forum 9

Program funkcji dyżurnych i zapoznanie z zakresem ich obowiązków (początkowo jedno, dwa zadania), wdrażanie do werbalizacji swoich uczuć i potrzeb. koleżanki muszę przeprosić i przynieść nową kartkę), doskonalenie umiejętności proszenia o pomoc zabawy z pacynkami, pełnienie funkcji dyżurnych i rozumienie zakresu ich obowiązków. grupy, pełnienie funkcji dyżurnych i poszerzanie zakresu ich obowiązków, wdrażanie do samodzielnego rozwiązywania konfliktów w atmosferze spokoju. 1.4 wie, że nie należy chwalić się bogactwem i nie należy dokuczać dzieciom, które wychowują się w trudniejszych warunkach, a także, że nie należy wyszydzać i szykanować innych Wprowadzenie do rozmów tematyki chwalenia się bogactwem, zwrócenie uwagi na niestosowność takiego zachowania, wytwarzanie miłego nastroju podczas wspólnych zabaw, wspólne obchodzenie urodzin. Wytwarzanie miłego nastroju podczas wspólnych zabaw, wspólne obchodzenie urodzin, przygotowywanie laurek i drobnych upominków dla bliskich, stwarzanie okazji do czerpania radości z obdarowywania innych, rozmowy o tolerancji, prawach człowieka, wartościach na podstawie literatury. Wytwarzanie miłego nastroju podczas wspólnych zabaw, wspólne obchodzenie urodzin, przygotowywanie laurek i drobnych upominków dla bliskich, stwarzanie okazji do czerpania radości z obdarowywania innych, rozmowy o tolerancji, prawach człowieka, wartościach na podstawie literatury, wdrażanie do pomocy słabszym i potrzebującym. 1.5 umie się przedstawić: podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania; wie, komu można podawać takie informacje. Wprowadzenie umiejętności przedstawiania się, zabawy typu dokończ zdanie : Mam na imię i lubię, Mam na imię a to jest mój miś. Doskonalenie umiejętności przedstawiania się podawanie pełnego imienia i nazwiska, rozmowy na temat osób, którym można podawać informacje o sobie. Utrwalanie umiejętności przedstawiania się podawanie imienia, nazwiska, próby zapamiętania adresu, rozmowy na temat osób, którym można podawać informacje o sobie i konsekwencji podawania informacji niewłaściwym osobom. Tak opracowano wszystkie punkty podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Udział w akcjach charytatywnych i różnego rodzaju zbiórkach na rzecz potrzebujących, podejmowanie działań na rzecz innych koncerty, przedstawienia, kartki świąteczne. Organizowanie spotkań z przedstawicielami policji i straży miejskiej. 10

Plan pracy i szkice zajęć możliwość indywidualnego doboru treści przez nauczyciela numeryczne odniesienia do punktów z podstawy programowej zapisy do dziennika

Plan pracy Plan pracy krąg tematyczny: Poszukiwacze skarbów Krąg tematyczny: Poszukiwacze skarbów Zamierzenia wychowawczo-dydaktyczne: Orientowanie się w symbolach narodowych, poznanie hymnu, mapy, stolicy (herb) z elementami edukacji regionalnej (małe ojczyzny) Dostrzeganie charakterystycznych elementów krajobrazu Polski (góry, morze, jezioro, krajobraz własnego regionu) Badanie faktury ziemi. Prowadzenie obserwacji w kąciku badawczym ze skarbami ziemi: kamienie, kamienie szlachetne, bursztyny, węgiel, sól Budzenie zainteresowania odległymi czasami i prehistorycznymi zwierzętami Temat dnia Działania dzieci Przewidywane osiągnięcia dziecka Pomoce Realizowane obszary podstawy programowej 16. Polska moja ojczyzna I. Zabawy ruchowe II. Symbole narodowe pogadanka połączona z prezentacją godła, flagi i hymnu Polski; wskazywanie Warszawy na mapie Polski (karta pracy) Krajobrazy Polski zabawa dydaktyczna z elementami ćwiczeń ruchowych, zapoznanie dzieci z mapą Polski III. Zabawy słowno-ruchowe doskonali sprawność ruchową kształtuje świadomość narodową rozpoznaje symbole narodowe wie, że stolicą Polski jest Warszawa, i zna jej herb wie, jak wygląda mapa Polski dostrzega charakterystyczne elementy krajobrazu wykorzystuje zabawy polisensoryczne do podnoszenia świadomości własnego ja Wybór zabaw godło i flaga Polski, herb Warszawy, CD Piosenki i Utwory Mazurek Dąbrowskiego, Karty pracy cz. 1 s. 8 mapa Polski Wybór zabaw 5.4. 15.3., 15.4. 15.3. 3.4., 5.1. 17. Moje rodzinne strony I. Zabawy ruchowe. Przeglądanie albumów o cudach natury i przyrodzie Polski II. Wędrówka po polskich regionach pogadanka o bogactwach naturalnych regionów Polski, wykonanie ćwiczenia na karcie pracy Skarby wokół nas zabawa badawcza, wzbogacenie kącika badawczego doskonali sprawność ruchową umie opowiadać o krajobrazie własnego regionu bada właściwości różnych przedmiotów, eksperymentuje Wybór zabaw Karty pracy cz. 1 s. 9, kredki bursztyn, serwetka, wełniana tkanina, płaskie naczynie, czarny brystol, szklanka z wodą, gorzka sól, brystol, węgiel do rysowania, biała kreda, biały i czarny papier 5.4., 12.1. 12.1. 4.2. 12

Plan pracy 18. Skarby w kłosie zamknięte 19. Podwórkowy odkrywca Ziemia planeta cała nauka piosenki i zabawa rytmiczno- -naśladowcza przy piosence III. Zabawy słowno-ruchowe. Oglądanie eksponatów zgromadzonych w kąciku badawczym I. Zabawy logopedyczne II. Jak powstaje chleb? pogadanka połączona z prezentacją ilustracji Każdy może upiec chleb zabawa badawcza, wyrabianie ciasta na chleb, wzbogacenie kącika badawczego III. Zabawy ruchowe. Zabawy słowno-ruchowe I. Zabawy ruchowe. Zabawy w kąciku badawczym II. Podwórkowy odkrywca słuchanie i omawianie treści wiersza T. Plebańskiego, doskonalenie pamięci słuchowej i koncentracji uwagi Wyprawa odkrywców zabawa badawcza w ogrodzie, badanie właściwości piasku i kamieni, poszukiwanie ciekawych okazów przyrody Co można zrobić z kamienia? zabawa manipulacyjna i plastyczna, rozwijanie wyobraźni III. Zabawy słowno-ruchowe rozwija pamięć, koncentrację i doskonali umiejętności wokalne wykorzystuje zabawy polisensoryczne do podnoszenia świadomości własnego ja doskonali artykulację dowiaduje się, skąd się bierze chleb poznaje dawne metody pozyskiwania mąki doskonali sprawność ruchową wykorzystuje zabawy polisensoryczne do podnoszenia świadomości własnego ja doskonali sprawność ruchową uważnie słucha czytanego tekstu wie, kto to jest odkrywca bada właściwości piasku i kamieni układa kompozycje z kamieni wykorzystuje zabawy polisensoryczne do podnoszenia świadomości własnego ja CD Piosenki i Utwory Ziemia planeta cała, pojemniki i butelki plastikowe, żwirek, drobne kamyki, patyczki, piasek Wybór zabaw Wybór zabaw Karty pracy cz. 1 s. 10 składniki na ciasto: 1 kg mąki, 5 dkg drożdży, 1 szklanka mleka, 4 łyżki oliwy, 2 płaskie łyżki grubej soli, 1 łyżka cukru, letnia woda oraz miska, łyżki, sito, blacha Wybór zabaw Wybór zabaw T. Plebański Podwórkowy odkrywca [w:] Świerszczyk nr 12/2011, s. 3 łopatki, wiaderka, sitka pojemniki, kamienie, cienkie pędzelki, farby, klej Wybór zabaw 8.1., 8.2. 5.4., 7.2. 3.1., 3.2. 4.3. 4.1. 5.4. 4.1., 4.3., 5.4. 14.5., 3.3. 4.1. 10.1. 5.4., 7.2. 13

Plan pracy 20. Kiedy żyły dinozaury? I. Oglądanie książek o dinozaurach, zabawy figurkami dinozaurów przyniesionymi z domu II. W dawnych czasach pogadanka na temat prehistorii Ziemi i dinozaurów, wyjaśnienie znaczenia pojęcia paleontolog wykazuje zainteresowanie książkami wykazuje zainteresowanie prehistorią Ziemi wie, czym zajmuje się paleontolog Dinozaur zabawa plastyczna rozwijająca umiejętności manualne, zorganizowanie wystawy dinozaurów Dbamy o zdrowie ćwiczenia gimnastyczne III. Zabawy z elementem tańca lub swobodna interpretacja ruchowa muzyki samodzielnie wykonuje sylwetę dinozaura doskonali sprawność i koordynację ruchową improwizuje ruchem do muzyki Plan pracy dotyczący jednego kręgu tematycznego (1 krąg 1 tydzień). książki i figurki przyniesione z domu albumy, książki, ilustracje przedstawiające dinozaury Teczka małego artysty Dinozaur, klej, kredki lub farby i pędzel 14.5. 12.1., 12.2. 9.2. 5.3., 5.4. 8.2., 7.2. 14

Szkice zajęć Krąg tematyczny: Poszukiwacze skarbów Temat 16.: Polska moja ojczyzna Zapis w dzienniku: I. Zabawy ruchowe. II. Symbole narodowe pogadanka połączona z prezentacją godła, flagi i hymnu Polski; wskazywanie Warszawy na mapie Polski (karta pracy). Krajobrazy Polski zabawa dydaktyczna z elementami ćwiczeń ruchowych, zapoznanie dzieci z mapą Polski. III. Zabawy słowno-ruchowe. Przewidywane osiągnięcia: kształtuje świadomość narodową, rozpoznaje symbole narodowe, wie, że stolicą Polski jest Warszawa, i zna jej herb, wie, jak wygląda mapa Polski, dostrzega charakterystyczne elementy krajobrazu. Przebieg zajęć głównych: Symbole narodowe pogadanka połączona z prezentacją godła, flagi i hymnu Polski. Nauczyciel prezentuje flagę i godło Polski. Wyjaśnia ich znaczenie dla państwa (symbol znak, wyróżnik, który pozwala rozpoznać kraj). Tłumaczy, że każde państwo ma swoją flagę, którą wywiesza się w czasie ważnych narodowych świąt i wydarzeń. Nauczyciel zwraca uwagę na kolory symboli narodowych. Wyjaśnia, że ludzie, którzy urodzili się w Polsce, to Polacy. Polska jest ich ojczyzną. Polacy mówią po polsku. Stolicą Polski jest Warszawa, a herbem Warszawy Syrenka. Nauczyciel prezentuje herb Warszawy. Opowiada również, że z białym orłem w polskim godle jest związana legenda. Przytacza jej fragment: Dawno temu rycerze, jadący pod wodzą Lecha, szukali miejsca na nocny obóz. I właśnie wtedy ich oczom ukazał się ogromny biały orzeł, który uwił swoje gniazdo na tych terenach. Wojownicy uznali, że to dobry znak, i założyli tu swoje państwo Polskę, a orzeł został jego symbolem. Następnie proponuje wysłuchanie fragmentu hymnu polskiego. Wyjaśnia, jaką postawę należy przyjąć podczas słuchania i śpiewania hymnu. Na zakończenie dzieci utrwalają wiadomości, wykonując ćwiczenie na karcie pracy. Naklejają symbole Polski i zaznaczają na mapie Polski stolicę. Pomoce: godło i flaga Polski, herb Warszawy, CD Piosenki i Utwory Mazurek Dąbrowskiego, Karty pracy cz. 1 s. 8 Krajobrazy Polski zabawa dydaktyczna z elementami ćwiczeń ruchowych, zapoznanie dzieci z mapą Polski. Dzieci oglądają mapę Polski. Wypowiadają się na temat jej kształtu. Nauczyciel objaśnia kolorystykę mapy: góry są pomarańczowo-czerwone, najwyższe szczyty w górach brązowe, wyżyny żółte, niziny zielone, oceany, morza, jeziora i rzeki niebieskie. Zwraca uwagę na oznaczenia miast. Wskazuje Warszawę oraz rodzinne miasto dzieci. Następnie prosi, aby dzieci pokazały na mapie, gdzie chciałyby pojechać i jakim środkiem transportu. Kiedy dzieci wybierają: samochód biegną po sali w jednym kierunku, naśladując ruch kierowania samochodem, pociąg ustawiają się w rzędzie, trzymają się za ramiona i poruszają po sali, samolot biegną po sali z rozpostartymi ramionami. 15

Szkice zajęć Kończąc każdą podróż, wykonują czynności w zależności od miejsca, które wskazały na mapie: miejscowości nadmorskie kładą się na plecach, zamykają oczy i naśladują szum morza, góry naśladują wspinaczkę po górach, tereny nizinne kładą się na brzuchu, unoszą lekko głowę i ramiona, układają dłonie w kształt lornetki, podglądają dzikie zwierzęta, pojezierze naśladują ruch pływania kajakiem (skręty tułowia w siadzie skrzyżnym). Dzieci mogą wybrać kilka miejsc, które chciałyby odwiedzić. Nauczyciel powtarza zabawę tak długo, jak dzieci wykazują zainteresowanie. Pomoce: mapa Polski Temat 17.: Moje rodzinne strony Zapis w dzienniku: I. Zabawy ruchowe. Przeglądanie albumów o cudach natury i przyrodzie Polski. II. Wędrówka po polskich regionach pogadanka o bogactwach naturalnych regionów Polski, wykonanie ćwiczenia na karcie pracy. Skarby wokół nas zabawa badawcza, wzbogacenie kącika badawczego. Ziemia planeta cała nauka piosenki i zabawa rytmiczno-naśladowcza przy piosence. III. Zabawy słowno-ruchowe. Oglądanie eksponatów zgromadzonych w kąciku badawczym. Przewidywane osiągnięcia: umie opowiadać o krajobrazie własnego regionu, bada właściwości różnych przedmiotów, eksperymentuje, rozwija pamięć, koncentrację i doskonali umiejętności wokalne. Przebieg zajęć głównych: Wędrówka po polskich regionach pogadanka o bogactwach naturalnych poszczególnych regionów Polski, wykonanie ćwiczenia na karcie pracy. Nauczyciel opowiada dzieciom o bogactwach Polski, pokazując omawiane miejsca na mapie: tereny nadmorskie ryby, rybacy na kutrach, plaże jako miejsce wypoczynku, bursztyny (złoto północy, materiał na biżuterię), pojezierze kraina jezior, żeglowanie, lasy i zwierzęta, Puszcza Białowieska stare lasy, żubry, Sudety kopalnie złota, Wieliczka kopalnia soli, Śląsk kopalnie węgla kamiennego. Dzieci opowiadają bardziej szczegółowo o krajobrazie i bogactwach miejsca, w którym mieszkają. Na zakończenie wykonują zadanie na karcie pracy. Pomoce: Karty pracy cz. 1 s. 9, kredki Skarby wokół nas zabawa badawcza, wzbogacenie kącika badawczego. Nauczyciel wzbogaca kącik badawczy o nowe eksponaty: pojemnik z solą gorzką, węgiel, bursztyn i kredę. Następnie wspólnie z dziećmi wykonuje doświadczenia: doświadczenie z bursztynami: pocieranie bursztynu o wełniany materiał i sprawdzanie, czy przyciąga drobinki papierowej serwetki, założenie hodowli gorzkiej soli: płaskie naczynie należy wyłożyć czarnym brystolem. W ¼ szklanki wody rozpuścić łyżkę stołową gorzkiej soli i wylać otrzymany roztwór na brystol. Naczynie trzeba postawić 16

Szkice zajęć w dobrze nasłonecznionym miejscu. Kiedy woda odparuje, na czarnym brystolu powstaną spiczaste kryształy soli, rysowanie białą kredą na czarnym papierze i węglem na białym. Pomoce: bursztyn, serwetka, wełniana tkanina, płaskie naczynie, czarny brystol, szklanka z wodą, gorzka sól, brystol, węgiel do rysowania, biała kreda, biały i czarny papier Ziemia planeta cała nauka piosenki i zabawa rytmiczno-naśladowcza przy piosence. Dzieci powtarzają fragmenty piosenki zaprezentowane przez nauczyciela na zasadzie echa, a następnie śpiewają poznaną część piosenki. Po opanowaniu całej piosenki nauczyciel przeprowadza zabawę rytmiczno-naśladowczą. Dzieci tworzą duże koło wiązane. Podczas pierwszej zwrotki dzieci, śpiewając, maszerują miarowym krokiem dookoła. Na ostatnie dwa wersy (ćwierćnuty) zatrzymują się i odpowiednim gestem pokazują, jak rośnie zboże, oraz naśladują grabienie. Na refren zatrzymują się i wykonują następujące ruchy i gesty: na słowo Ziemia dwa klaśnięcia w dłonie, a następnie podczas pauz dwa tupnięcia; łąka zielona naśladowanie rękami szumiących traw; Ziemia dwa klaśnięcia w dłonie, a następnie podczas pauz dwa tupnięcia; to piasek w dłoniach pocieranie dłońmi przed sobą; Ziemia (j.w.), to glina i skała naśladowanie rękami lepienia z gliny lub rysowanie w powietrzu różnych kształtów skał; Ziemia planeta cała rysowanie w powietrzu obiema rękami przed sobą kształtu ziemi (koła). Podczas drugiej zwrotki poruszają się po kole, naśladując samoloty (ręce rozłożone na boki). Na ostatnie dwa wersy dzieci zatrzymują się i, robiąc z dłoni daszek nad oczami, patrzą raz prawą, raz w lewą stronę na raz i trzy. Na ostatni wers obracają się dookoła własnej osi z rękami na biodrach. Refren wykonują tak jak poprzednio. Następnie dzieci wykonują marakasy z plastikowych butelek i pojemników. Wykorzystują do wykonania instrumentów skarby ziemi: piasek, żwir, drobne kamyki, patyczki. Gdy instrumenty są gotowe, dzieci słuchają brzmienia poszczególnych marakasów i próbują zauważyć i określić różnice brzmieniowe. Wykorzystują swoje instrumenty do akompaniowania podczas śpiewania piosenki Ziemia planeta cała. Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy. W jednej grupie każde dziecko otrzymuje po dwa średnie kamyki. W drugiej nauczyciel rozdaje marakasy. Dzieci śpiewają piosenkę Ziemia planeta cała i w refrenie na słowa: Ziemia grają dwa razy marakasy, a następnie w tym samym takcie podczas pauzy również dwa razy grają dzieci na kamykach (stukając kamykiem o kamyk jak na klawesach). W taki sposób dzieci grają w taktach: 14, 16 i 18 (nie licząc przedtaktu). Pomoce: CD Piosenki i Utwory Ziemia planeta cała, pojemniki i butelki plastikowe, żwirek, drobne kamyki, patyczki, piasek Temat 18.: Skarby w kłosie zamknięte Zapis w dzienniku: I. Zabawy logopedyczne. II. Jak powstaje chleb? pogadanka połączona z prezentacją ilustracji. Każdy może upiec chleb zabawa badawcza, wyrabianie ciasta na chleb, wzbogacenie kącika badawczego. III. Zabawy ruchowe. Zabawy słowno-ruchowe. Przewidywane osiągnięcia: dowiaduje się, skąd się bierze chleb, poznaje dawne metody pozyskiwania mąki. Przebieg zajęć głównych: Jak powstaje chleb? pogadanka połączona z prezentacją ilustracji. Nauczyciel pokazuje dzieciom poszczególne obrazki na karcie pracy i o każdym z nich opowiada: rolnik na traktorze sieje pszenicę lub żyto, zboże rośnie i dojrzewa w słońcu, 17

Szkice zajęć kombajn ścina dojrzałe kłosy i oddziela ziarna w młynie ziarna są mielone, powstaje z nich mąka, z mąki piekarz piecze chleb i bułki, gotowe pieczywo można kupić w sklepie lub w piekarni. Następnie dzieci wykonują zadanie na karcie pracy. Pomoce: Karty pracy cz. 1 s. 10 Każdy może upiec chleb zabawa badawcza, wyrabianie ciasta na chleb, wzbogacenie kącika badawczego. Dzieci myją ręce i zakładają fartuszki. Nauczyciel rozkłada na stole produkty potrzebne do wypieku chleba i pyta, czy dzieci wiedzą, co to jest. Po krótkiej prezentacji produktów nauczyciel rozdziela zadania. Dzieci wyrabiają ciasto na chleb. Pojemniki z różnymi ziarnami zbóż (pszenica, jęczmień, żyto, owies) nauczyciel ustawia w kąciku badawczym. Przepis na chleb: drożdże rozpuścić w letnim mleku, dodać cukier, garść mąki i odstawić do wyrośnięcia. Mąkę przesiać do miski, wsypać sól, wlać olej. Kiedy drożdże podwoją objętość, wlać do mąki. Dodawać letnią wodę i mieszać. Jeżeli ciasto wyjdzie za twarde, dodać wody. Wyrobić. Można dodać ziarno słonecznika lub siemię lniane. Ułożyć na blachach do wyrośnięcia. Poczekać, aż wyrośnie. Piec w temperaturze 200 C, aż ciasto zacznie odchodzić od blachy i ładnie się zarumieni (ok. 45 min). Pomoce: składniki na ciasto: 1 kg mąki, 5 dkg drożdży, 1 szklanka mleka, 4 łyżki oliwy, 2 płaskie łyżki grubej soli, 1 łyżka cukru, letnia woda oraz miska, łyżki, sito, blacha Temat 19.: Podwórkowy odkrywca Zapis w dzienniku: I. Zabawy ruchowe. Zabawy w kąciku badawczym. II. Podwórkowy odkrywca słuchanie i omawianie treści wiersza T. Plebańskiego, doskonalenie pamięci słuchowej i koncentracji uwagi. Wyprawa odkrywców zabawa badawcza w ogródku przedszkolnym, badanie właściwości piasku i kamieni, poszukiwanie ciekawych okazów przyrody. Co można zrobić z kamienia? zabawa manipulacyjna i plastyczna, rozwijanie wyobraźni. III. Zabawy słowno-ruchowe. Przewidywane osiągnięcia: uważnie słucha czytanego tekstu, wie, kto to jest odkrywca, bada właściwości piasku i kamieni, układa kompozycje z kamieni. Przebieg zajęć głównych: Podwórkowy odkrywca słuchanie i omówienie treści wiersza T. Plebańskiego, doskonalenie pamięci słuchowej i koncentracji uwagi. Dzieci opowiadają, zgodnie z własną wiedzą, kto to jest odkrywca. Nauczyciel podsumowuje: Odkrywca to osoba ciekawa świata, która podróżuje i poszukuje rzeczy lub miejsc, których nikt wcześniej nie widział. Dawno temu, żył pewien żeglarz i podróżnik Krzysztof Kolumb. Podczas jednej ze swoich wypraw dopłynął statkiem do nieznanego lądu. Okazało się, że odkrył Amerykę. Wcześniej ludzie mieszkający w Europie nie wiedzieli, że daleko za morzem jest taki duży kontynent, jak Ameryka. A czy wiecie, kto to jest podwórkowy odkrywca? Posłuchajcie i zastanówcie się, czy wy już kiedyś czegoś nie odkryliście. Nauczyciel czyta wiersz: 18

Szkice zajęć Podwórkowy odkrywca Foremka w kształcie półciężarówki, złamane grabki, trzy zdechłe mrówki, zeszłojesienne liście topoli, kłujące igły sosny, au! boli!, kawałek auta (dach oraz szyba), gwóźdź, kapsel, szmatka, kęs jabłka (chyba), kamyk, żarówka, cukierek, guzik, lepka, blee!, guma (wypluta z buzi), coś, co podobne jest do niczego, zepsuty zamek, kluczyk do niego, kawałek cegły (wypadł ze ściany?), cztery żołędzie i trzy kasztany oraz kawałek zeschłej dżdżownicy. To wszystko skarby z tej piaskownicy. Tomasz Plebański Następnie nauczyciel zadaje pytania, np. Czy znaleźliście coś kiedyś w piaskownicy? Czy można podnieść i zabrać wszystko, co znajdziemy? Czego podwórkowy odkrywca nie powinien ruszać i dlaczego? (połamane zabawki, gwóźdź, kapsel, resztki jedzenia, guma do żucia, żarówka) Co można znaleźć na podwórku i zabrać ze sobą? (kamyki i muszelki z piaskownicy, kasztany, żołędzie, jesienne liście), i rozmawia z dziećmi na temat ich doświadczeń. Po zakończeniu rozmowy nauczyciel zabiera dzieci na wyprawę odkrywców do ogródka. Pomoce: T. Plebański Podwórkowy odkrywca [w:] Świerszczyk nr 12/2011, s. 3 Wyprawa odkrywców zabawa badawcza w ogródku, badanie właściwości piasku i kamieni, poszukiwanie ciekawych okazów przyrody. Dzieci otrzymują łopatki, sitka i wiaderka. Zadaniem każdego dziecka jest odnalezienie jakiegoś skarbu: kamienia, kasztana, patyczka, żołędzia. Pomoce: łopatki, wiaderka, sitka Co można zrobić z kamienia? zabawa manipulacyjna i plastyczna, rozwijanie wyobraźni. Nauczyciel dzieli grupę na zespoły. Każdy zespół otrzymuje pojemnik z kamykami, z których układa wybrany wzór. Może to być naszyjnik, dowolny obrazek lub wieża z kamieni według pomysłu dzieci. Następnie każdy wybiera jeden kamień i ozdabia go farbami wymieszanymi z odrobiną kleju. Pomoce: pojemniki, kamienie, cienkie pędzelki, farby, klej Temat 20.: Kiedy żyły dinozaury? Zapis w dzienniku: I. Oglądanie książek o dinozaurach, zabawy figurkami dinozaurów przyniesionymi z domu. II. W dawnych czasach pogadanka na temat prehistorii Ziemi i dinozaurów, wyjaśnienie znaczenia pojęcia paleontolog. Dinozaur zabawa plastyczna rozwijająca umiejętności manualne, zorganizowanie wystawy dinozaurów. Dbamy o zdrowie ćwiczenia gimnastyczne. III. Zabawy z elementem tańca lub swobodna interpretacja ruchowa muzyki. 19