Wykład Zarządzanie projektami Zajęcia 1 Pojęcia ogólne dr Stanisław Gasik s.gasik@vistula.edu.pl www.sybena.pl/uv/2014-wyklad-eko-zp-9-pl/wyklad1.pdf 2 Kilka słów o wykładowcy Magisterium: matematyka (informatyka, Uniwersytet Warszawski) Doktorat: ekonomia (zarządzanie projektami, Uniwersytet Warszawski) Długie lata jako informatyk, analityk, szkoleniowiec, doradca ds. inżynierii oprogramowania, kierownik zespołów. 12 lat kierowania, konsultacji, szkoleń, wykładów, wdrażania rozwiązań organizacyjnych i softwareowych, audytów projektów i organizacji projektowych. Specjalności naukowe: zarządzanie projektami, zarządzanie portfelami, zarządzanie wiedzą o projektach, relacje klient-wykonawca projektów, projekty publiczne (www.polskieprojekty.blog.pl), projektowa dojrzałość organizacji Prowadzenie badań (Narodowe Centrum Nauki) zatytułowanych Model dojrzałości krajowych systemów zarządzania projektami publicznymi. Członek zespołów tworzących w Project Management Institute (PMI, www.pmi.org) główne światowe standardy projektowego podejścia do zarządzania (zarządzanie projektami, zarządzanie programami, projektowa organizacja przedsiębiorstw). Certyfikowany kierownik projektów z tytułem PMP Nagrody: system SYBENA (SOFTARG Katowice 1992), wdrożenie narzędzi wspomagających zarządzanie projektami Primavera (Londyn, 2006) Knowledge Award Project Management Institute Poland Chapter (Warszawa, 2010) Asesor PM Excellence Award International Project Management Association (www.ipma.ch) Wykładowca na globalnych kongresach zarządzania projektami PMI i IPMA. Konsultant w obszarze zarządzania projektami (www.sybena.pl).
3 Literatura Dwie najważniejsze publikacje w zakresie zarządzania projektami: PMI. A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK Guide) 5th Edition, Project Management Institute (PMI), Newtown Square, USA, 2013. Wersja polska polskie: 4. wydanie, Management Training & Developement Center, Warszawa, 2009, www.mtdc.pl TSO. Prince 2 TM Skuteczne zarządzanie projektami, TSO, Norwich, UK, 2009. Wydanie polskie dostępne w Centrum Rozwiązań Menadżerskich, www.crm.com.pl Standardy zarządzania projektami dostępne w Sieci: Capability Maturity Model Integration (CMMI ); http://www.sei.cmu.edu/library/abstracts/reports/10tr033.cfm A Guidebook of Project & Program Management for Enterprise Innovation; http://www.pmaj.or.jp/eng/index.htm Polskie Wytyczne Kompetencji IPMA (National Competence Baseline NCB); http://www.spmp.org.pl/certyfikacja-ipma/wytyczne-ipma-ncb Publikacje książkowe Robert K. Wysocki, Ruud McGary. Efektywne zarządzanie projektami, wyd. III, Helion, Gliwice, 2005 Michał Trocki, Bartosz Grucza, Krzysztof Ogonek. Zarządzanie projektami. PWE. Warszawa, 2003. Nancy Mingus. Zarządzanie projektami. Helion. Gliwice. 2002. J. Davidson Frame. Zarządzanie projektami w organizacjach. MT&DC. Warszawa, 2001. Zdzisław Szyjewski. Zarządzanie projektami informatycznymi. Placet. Warszawa, 2001. Joseph Phillips. Zarządzanie projektami IT. Helion. Gliwice, 2010. Przydatne linki Project Management Institute www.pmi.org; Oddział polski www.pmi.org.pl International Project Management Association, www.ipma.ch Stowarzyszenie Project Management Polska, www.spmp.org.pl Project Management Wisdom, www.maxwideman.com 4 Tematy zajęć 1. Rodzaje zorganizowanej działalności, pojęcie projektu, główne rodzaje projektów, kategorie celów projektów, główne obszary zarządzania projektami. Rodzaje zorganizowanych prac. Pojęcie projektu. Główne rodzaje projektów. Rodzaje prac w projekcie. Pojęcie sukcesu projektu (2,5h). 2. Zarządzanie zakresem projektu. Wymagania. Modele SMART i MOSCOW. Struktura podziału pracy (2,5h). 3. Zarządzanie czasem. Diagram sieciowy. Relacje porządkujące czynności. Ścieżka krytyczna. Zarządzanie kosztami metody szacowania kosztów (2,5h). 4. Zarządzanie jakością. Zapewnienie jakości. Kontrola jakości. Diagramy przyczynowo-skutkowe (2,5h). 5. Zarządzanie personelem. Główne role w projekcie. Macierz ORKI. Zarządzanie konfliktami (2,5h). 6. Zarządzanie komunikacją. Potrzeby informacyjne członków zespołu. Raportowanie. Poziomy zaangażowania w komunikację. Analiza Wartości Wypracowanej (2,5h). 7. Zarządzanie ryzykiem. Pojęcie ryzyka. Identyfikacja ryzyka. Miary oceny ryzyka. Sposoby reakcji na ryzyko (2,5h). 8. Zarządzanie kontraktami. Podstawowe rodzaje kontraktów. Monitorowanie podwykonawców (2,5h). 9. Zarządzanie interesariuszami. Charakterystyki interesariuszy. Sposoby oddziaływania na interesariuszy (2,5h). 10. Zarządzanie integralnością projektu. Zarządzanie problemami, zmianą i konfiguracją projektu. Kwestie sporne. Eskalowanie zagadnień (2,5h). 11. Agregaty projektów. Portfele, programy, rodziny. Sposób budowy portfela (2,5h). 12.Główne grupy procesów zarządzania projektami. Cykl życia projektu. Test końcowy (2,5h).Składniki oceny: Test końcowy: 80% Aktywność na zajęciach: 20%
Rodzaje prac: wykonywane ad-hoc Przykłady Gaszenie pożaru Usuwanie błędów w produktach Odśnieżanie miasta Główne cechy Nieprzewidywalne bodźce uruchamiające prace Brak możliwości precyzyjnego planowania Organizowanie się w momencie pojawienia się sygnału uruchamiającego prace Konieczne posiadanie rezerw zasobów, czasu, pieniędzy, umiejętności Często związane z sytuacjami awaryjnymi 5 Rodzaje prac - działalność ciągła Przykłady Obsługa korespondencji Sprzedaż detaliczna Wydobywanie minerałów Główne cechy Wielokrotne powtarzanie takich samych czynności dających takie same wyniki Brak realnej perspektywy czasowej zakończenia działalności Równomierne obciążenie pracą w jednostkach czasu Wymienność pracowników (zasobów) Planowanie w jednostkach wyznaczonych przez kalendarz 6
Rodzaje prac PROJEKTY! Przykłady Zmiana struktury i procesów przedsiębiorstwa Budowa osiedla mieszkaniowego Wdrożenie produkcji nowego modelu samochodu Budowa piramid egipskich Dostosowanie organizacji do nowych regulacji prawnych Wdrożenie systemu Finansowo-księgowego u klienta Wdrożenie systemu ERP we własnej organizacji Budowa kanału Ren Dunaj Produkcja filmu Znalezienie lekarstwa na określoną chorobę 7 Co to jest projekt?!!! Ograniczone w czasie przedsięwzięcie podjęte, żeby wytworzyć unikalny produkt, usługę lub stan docelowy A Guide to the Project Management Body Of Knowledge; PMBOK Guide; Wydanie 5, Project Management Institute, 2013 Inne definicje projektu: www.maxwideman.com/pmglossary/pmg_p09.htm 8 A czy to są projekty? Projekt Partnerstwo Wschodnie Gotan Project Projekt systemu informatycznego Projekt WARSZAWIAK - album wydany nakładem Mystic Production Projekt Teatr Warszawa
Jakiego rodzaju są cele projektów? Projekt Zmiana struktury i procesów przedsiębiorstwa Budowa osiedla mieszkaniowego Wdrożenie produkcji nowego modelu samochodu Budowa piramid egipskich Dostosowanie organizacji do nowych regulacji prawnych Wdrożenie systemu Finansowo-księgowego u klienta Wdrożenie systemu ERP we własnej organizacji Budowa kanału Ren Dunaj Produkcja filmu Znalezienie lekarstwa na określoną chorobę Rodzaj celu Realizacja celu organizacji Realizacja celu organizacji Realizacja celu organizacji Realizacja celu organizacji 9 Klasyfikacja rodzajów projektów Projekty zmieniające firmę Projekty inwestycyjne; zmiany Projekty bezpośrednio realizujące cele organizacji Projekty komercyjne, realizowane na zamówienie podmiotów zewnętrznych Projekty operacyjne, realizujące niekomercyjne cele organizacji Projekt Projekt inwestycyjny Projekt Operacyjny / Komercyjny 10
Rodzaje prac w projektach Wytwarzanie produktów Budowanie domu, pisanie programu, lot samolotem na wakacje, projektowanie rakiety, testowanie farmaceutyku, pisanie materiałów szkoleniowych Zarządzanie Tworzenie harmonogramu, tworzenie i kierowanie zespołem, radzenie sobie z ryzykami i problemami, komunikowanie się, raportowanie, rozwiązywanie konfliktów Projekt = Zarządzanie + Wytwarzanie Produktu 11 Główne role związane z projektami Kierownik (menadżer) projektu Wykonywanie czynności zarządczych Sponsor Dostarczenie zasobów, podejmowanie głównych decyzji Klient Wykorzystanie produktów projektu Organizacja realizująca projekt Wykonywanie prac Uzyskiwanie korzyści z realizacji projektu Zewnętrzni interesariusze Wpływanie na realizację projektu 12
Sukces projektu Sukces zarządzania projektem Projekt wytwarza produkty w określonym czasie i budżecie. Sukces produktu projektu Użytkownicy używają wytworzonego produktu. Sukces biznesowy projektu Produkt projektu daje zaplanowane efekty biznesowe 13 Inne elementy projektowego podejścia do zarządzania Regulacja Wisły. Przygotowanie zestawu szkoleń. Kampania promocyjna. Program Grupa powiązanych projektów kierowanych w skoordynowany sposób tak, żeby uzyskać korzyści i zakres kontroli niemożliwy do uzyskania przy osobnym zarządzaniu każdym ze składowych projektów (PMI). Projekty połączone przez cel operacyjny. 14 Wszystkie projekty organizacji. Wszystkie projekty określonego departamentu. Wszystkie projekty dla określonego klienta. Portfel Zbiór projektów lub programów oraz innych prac zebranych w celu ułatwienia skutecznego kierowania tymi pracami, pozwalającego realizować strategiczne cele organizacji (PMI). Projekty połączone przez cel biznesowy. Wytworzenie systemu i wdrażanie go. Wdrożenie nowej technologii i projekty wykorzystujące tę technologię. Rodzina Zbiór projektów, z których następny korzysta z wyników poprzedniego. Wykorzystywane w celach analitycznych.
Jak zorganizować przedsiębiorstwo? (1/3) Dyrektor Firmy Kierownik Zespołu 1 Kierownik Zespołu 2 Kierownik Zespołu 3 Koordynacja projektu Uczestnik Projektu Organizacja funkcjonalna 15 Jak zorganizować przedsiębiorstwo? (2/3) Organizacja projektowa 16
Jak zorganizować przedsiębiorstwo? (3/3) Organizacja macierzowa 17 Obszary zarządzania projektami 1. Zakres Projekt robi to co powinien 2. Czas Projekt skończy się na czas 3. Koszt Projekt nie przekracza budżetu 4. Jakość Produkty nadają się do użytku 5. Personel Właściwi ludzie dobrze pracują w projekcie 6. Komunikacja Każdy dostaje potrzebne mu informacje 7. Ryzyko Przewidujemy niepewne wydarzenia i reagujemy na nie 8. Zaopatrzenie Zarządzamy poddostawcami 9. Integralność Wszystko razem tworzy jedną całość 10. Interesariusze Postępowanie z innymi ludźmi wpływającymi na projekt 18
Żelazny trójkąt zarządzania projektami Rozrost zakresu zwiększa czas / koszt Zmniejszenie czasu odbija się na budżecie i zakresie Redukcja kosztów nie pozwala zrealizować zakresu Koszt Kierownik Projektu musi ciągle podejmować decyzje dotyczące wzajemnych oddziaływań zakresu, kosztu i czasu. 19 Grupy procesów projektów Procesy monitorowania i kontroli Procesy planowania Inicjatywa projektowa Procesy rozpoczynania Procesy kończenia Zakończenie projektu Procesy realizacji 20
Dziękuję! (na dzisiaj) 21