PUBLICZNE PRZEDSZKOLE NR3 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W KOZIENICACH PROGRAM PROFILAKTYKI BEZPIECZNY PRZEDSZKOLAK Opracowała: Agnieszka Wójcik 1
ELEMENTY PROGRAMU I. Podstawowe informacje na temat programu II. Cele programu III. Procedury osiągania celów IV. Formy prezentowania osiągnięć: V. Odbiorcy projektu VI. Zespół realizatorów VII. Szczegółowy opis programu VIII. Ewaluacja Wstęp 2
Wiek przedszkolny jest specyficznym okresem w życiu dziecka, mającym istotny wpływ na zmiany zachodzące w jego indywidualnym rozwoju. Profilaktyka skierowana do dzieci w tym wieku powinna łączyć wiedzę i doświadczenie. Przedszkole, jako jedna z pierwszych instytucji, z którymi styka się dziecko, ma możliwość wyrobienia określonych postaw i umiejętności. Wychowawcza rola przedszkola ma ogromne znaczenie dla ukształtowania osobowości dziecka. Dzieci w wieku przedszkolnym cechuje chęć poznania świata, naturalna aktywność, ciekawość i skłonność do naśladownictwa, łatwość czerpania wiedzy z otoczenia, a także wrażliwość emocjonalna. Ochrona dziecka przed niebezpieczeństwami mogącymi zagrażać mu w bliższym i dalszym otoczeniu to podstawowy obowiązek dorosłych, opiekujących się dzieckiem. Ma to swoje odzwierciedlenie w prawie stanowionym (Konwencja Praw Dziecka, Konstytucja RP, kodeks wykroczeń, Prawo o Ruchu Drogowym). Zadaniem dorosłych jest nie tylko stworzenie warunków do bezpiecznej zabawy, nauki i wypoczynku, bez narażania dziecka na przykre i niebezpieczne sytuacje, ale równie istotna jest edukacja dla bezpieczeństwa, oraz profilaktyka chorób. Wraz z rozwojem samodzielności dziecka musimy coraz bardziej liczyć się z koniecznością wyposażenia go w umiejętności dbania o higienę, kontrolowania swoich emocji, przewidywania zagrożeń, unikania ich, a jeśli już zaistnieją zdolnością do radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Niniejszy program profilaktyczny ma za zadanie wspomagać edukację dzieci w wieku przedszkolnym w zakresie bezpiecznych i prozdrowotnychzachowań. Jego celem jest odpowiednio wczesne uświadomienie dzieciom jak ważne jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny, oraz uświadomienie zagrożeń, które mogą wystąpić w przedszkolu, w domu, na drodze oraz ograniczenie liczby niebezpiecznych zdarzeń z udziałem dzieci. Właściwa realizacja treści powinna w przyszłości umożliwić wytworzenie się określonych kompetencji u dzieci, ułatwiając im funkcjonowanie w życiu oraz dbałość o własne zdrowie i bezpieczeństwo. I. Podstawowe informacje na temat programu 3
Program profilaktyczny Bezpieczny przedszkolak został opracowany zgodnie z Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego, opublikowaną w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku. Program profilaktyczny przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym z wykorzystaniem najbliższego środowiska dzieci z PP Nr3 z oddz. Integracyjnymi w Kozienicach. Ma on na celu kształtowanie pozytywnych i bezpiecznych postaw i zachowań dzieci w wieku przedszkolnym w sytuacjach trudnych, zagrażających zdrowiu a nawet życiu. Treści zawarte w programie określają biorąc pod uwagę możliwości dziecka poziom aktywnego i świadomego zaangażowania w sprawy zdrowia i bezpieczeństwa. Proponowany program został tak skonstruowany, by dziecko po ukończeniu etapu wychowania przedszkolnego, cechowała względna samodzielność. Powinno ono również podejmować próby samooceny własnej aktywności i samokontroli swoich zachowań. II. Cele programu Nadrzędnym celem programu jest wyposażenie dzieci w niezbędne sprawności, umiejętności i wiadomości dotyczące dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo oraz kształtowanie u dzieci właściwych postaw w obliczu zagrożenia. Cele ogólne programu: 1. Wyrabianie u dzieci właściwych postaw i reakcji w obliczu zagrożenia pożarowego, powodzi, huraganu, anomalii pogodowych oraz sytuacjach nietypowych takich jak zagubienie się w lesie, mieście, dużych zbiorowiskach ludzkich. 2. Zapoznanie z podstawowymi zasadami obowiązującymi w ruchu drogowym. 3. Uświadomienie niebezpieczeństw wynikających z przypadkowych spotkań z nieznajomymi. 4. Rozumienie zakazu zbliżania się do nieznanych zwierząt. 5. Rozumienie zakazu spożywania nieznanych owoców, roślin, pokarmów nieznanego pochodzenia, lekarstw. 6. Uświadamianie konieczności dbania o jamę ustną. 7. Kształtowanie nawyków higienicznych. 8. Uczenie się odpowiedzialności za siebie i swoje zdrowie. 9. Tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej aktywności ruchowej dziecka, a przez to rozwijanie jego sprawności fizycznej. 4
10. Zapoznanie dzieci z podstawowymi czynnościami ratowniczymi w warunkach nieobecności osób dorosłych. III. Procedury osiągania celów Osiągnięcie zamierzonych celów będzie możliwe dzięki: 1. Dobrej organizacji procesu edukacyjnego i zapewnieniu odpowiednich warunków do jego realizacji, 2. Tworzeniu sytuacji umożliwiających zdobycie wiedzy i umiejętności w zakresie dbania o własne bezpieczeństwo i zdrowie, 3. Doborowi atrakcyjnych form i metod pracy opartych na różnorodnej działalności dziecka, np. pokazy i obserwacje, pogadanki, przykłady, instruktaże, scenki dramowe w wykonaniu dzieci, zabawy muzyczno- ruchowe, piosenki, gry dydaktyczne, kącik ruchu drogowego, prace plastyczne, filmy dydaktyczne, przedstawienia teatralne, wycieczki, przykład osobisty nauczycielki (a także zapraszanych gości: z funkcjonariuszami Komendy Powiatowej Policji, OSP, przedstawicielami służby zdrowia), spotkanie z leśnikiem, spotkanie z właścicielem psa, przekaz słowny, literatura dziecięca, zadania stawiane do wykonania, aktywność własna dzieci, quiz, 5
zagadki, gry dydaktyczne, zabawy tematyczne, organizowanie kącików tematycznych, wystawki, praca z obrazkiem, inscenizacja krótkich tekstów literackich, redagowanie kącika informacyjnego dla rodziców, strony internetowej IV. Formy prezentowania osiągnięć wystawy fotograficzne Bezpieczny przedszkolak ; Informacje o programie i osiągnięciach dzieci na gazetce dla rodziców, wystawy plastyczne, wzmianki w lokalnej prasie, wzmianki w internecie, Informacje w kronice przedszkola. V. Odbiorcy projektu Odbiorcami projektu będądzieci z Publicznego Przedszkola Nr3 z oddziałami integracyjnymi w Kozienicach. VI. Zespół realizatorów Zespół realizatorów stanowią wszystkie nauczycielki i dyrektor Publicznego Przedszkola Nr3 z Oddziałami Integracyjnymi w Kozienicach. VII. Szczegółowy opis programu Praca mająca na celu wyposażenie dzieci w niezbędne sprawności, umiejętności i wiadomości dotyczące dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo oraz kształtowanie właściwych postaw w obliczu zagrożenia oparta będzie o następujące zasady: 6
-nie stawiamy żadnemu dziecku warunku uczestnictwa w zajęciach pod względem jego stanu fizycznego, poznawczego i osobowościowego; - dziecko uczestniczy w zajęciach w charakterze podmiotu, a nie widza; - zajęcia są atrakcyjne, urozmaicone, skierowane na budzącą się wrażliwość dziecka oraz jego naturalną ciekawość. Scenariusze zajęć, spacerów i wycieczek, wraz z doborem odpowiednich metod będą opracowywane przed zajęciami. Zajęcia przeprowadzane będą w poszczególnych grupach wiekowych z uwzględnieniem dostosowania treści do wieku i możliwości dzieci. Treści programowe: I. Promocja zdrowia, zdrowego żywienia i zdrowych nawyków: 1. Zdrowy styl odżywiania. 2. Estetyka i higiena przygotowywania i spożywania posiłków. 3. Higiena osobista. 4. Higiena otoczenia. Oczekiwane efekty: Dziecko: - rozróżnia prawidłowe odżywianie od nieprawidłowego, - zna produkty, które maja duże wartości odżywcze, - rozumie strukturę żywienia wynikającą z piramidy zdrowia, - wie, że podczas przygotowywania posiłków należy zachować szczególną czystość, - potrafi nakryć do stołu, - umie kulturalnie zachować się przy stole, - dba o czystość swojego ciała, włosy, paznokcie, ubiór, zdrowe zęby i narządy zmysłów, - zna i używa przybory toaletowe, - rozumie przyczyny chorób zakaźnych, - wie, jak ubrać się do warunków atmosferycznych, - wie, dlaczego należy przebywać na świeżym powietrzu, - zachowuje ład i porządek w swoim otoczeniu. II. Bezpieczeństwo dzieci w przedszkolu, w domu i na drodze: 1. Bezpieczeństwo podczas zabaw. 2. Bezpieczna droga do przedszkola. 3. Udzielanie pierwszej pomocy. 7
4. Zachowanie ostrożności wobec zwierząt, przedmiotów, roślin, lekarstw i środków chemicznych. 5. Kontakty z nieznajomymi. 6. Profilaktyka przeciwpożarowa. 7. Podstawowe zasady pomocy przedmedycznej. Oczekiwane efekty: Dziecko: - zna zasady współżycia w zespole, - korzysta z zabawek, przyborów i sprzętu zgodnie z ustalonymi regułami, - samodzielnie ocenia własne zachowania i innych pod względem bezpieczeństwa, - zna podstawowe zasady ruchu drogowego, zna niektóre znaki drogowe, - wie, do kogo zwrócić się w sytuacjach zagrożenia, - zna numery alarmowe, - potrafi przybrać obronną postawę przed atakiem psa, nie drażni zwierząt, - nie bawi się lekarstwami i środkami chemicznymi, - nie zrywa nieznanych owoców i grzybów, - wie, jak należy zachować się w kontaktach z nieznajomymi, potrafi odmówić, - wie, jak zachować się w sytuacji zagrożenia pożarem; - wie jak zabezpieczyć otwartą ranę; - wie gdzie założyć opaskę uciskową; - wie jak postąpić w przypadku ukąszenia przez owady, żmije; -wie jak wezwać służby ratownicze. III. Aktywność ruchowa z profilaktyką wad postawy: 1. Gry i zabawy sprawnościowe. 2. Rekreacja i wypoczynek. Oczekiwane efekty: Dziecko: - rozumie znaczenie uprawiania sportu dla zdrowia, - potrafi nazwać części swojego ciała, - umie utrzymywać prawidłową postawę ciała, - rozumie niekorzystny wpływ nadmiernego korzystania z telewizora i komputera, - aktywnie wypoczywa. IV. Środowisko wokół nas: 1. Zanieczyszczenia wody, gleby, powietrza. 2. Działania charytatywne. 3. Działania proekologiczne. Oczekiwane efekty: Dziecko: - wie jak chronić środowisko przed zanieczyszczeniem; - zna skutki skażenia wody, gleby i powietrza, - pomaga potrzebującym; - potrafi segregować odpady. 8
V. Sytuacje nietypowe: 1. Zagubienie się w lesie. 2. Zagubienie się w dużym skupisku ludzi. 3. Podstawowe zasady bezpieczeństwa podczas wakacji nad morzem, w górach, w lesie 4. Zachowanie podczas śnieżycy, powodzi, wichury, huraganu, burzy, dużego nasłonecznienia itp. Oczekiwane efekty: Dziecko: - posiada umiejętność zachowania się w sytuacji zagubienia w lesie, dużym skupisku ludzi np. podczas festynów czy w dużym sklepie, lub w mieście. - wie, kogo może prosić o pomoc; - posiada umiejętność właściwego doboru ubrania odpowiedniego do warunków pogodowych - rozumie konieczność pozostania w miejscu bezpiecznym podczas trudnych warunków pogodowych ; - wie gdzie się ukryć i jak postępować w obliczu zagrożenia związanego z nagłą zmianą pogody; - wie jakich zachowań unikać podczas pobytu w górach, nad morzem, w lesie, w mieście. VIII. Ewaluacja Ewaluację programu stanowią rozmowy, dyskusje, próby oceny pracy po zajęciach.inną jej formą jest przygotowanie wystawki fotograficznej ukazującej pewien etap prac. Narzędziami sprawdzającymi i badającymi zmiany między osiągnięciami końcowymi a początkowymi będą obserwacje dzieci, skale postaw, wywiady, analiza dokumentacji (plany miesięczne) analiza wytworów dzieci. Formami sprawdzania osiągnięć, umiejętności i wiadomości będą różne konkursy, quizy, wystawy. Przy ocenianiu postaw będzie brane pod uwagę zaangażowanie dziecka, jego aktywność w realizacji działań, samodzielność w rozwiązywaniu problemów, umiejętność pracy w grupie. Doskonałą oceną są również opinie rodziców i innych nauczycieli. 9
10