NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA W POZNANIU 61-662 Poznań, ul. DoŜynkowa 9H 16/20 (61) 64 63 800, fax (61) 64 63 801 Poznań, dnia 9 stycznia 2008 r. P/07/081 LPO 41039-3-2007 Pani Karina Zimna Dyrektor Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Krotoszynie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (j.t. Dz. U. z 2007 r. nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Poznaniu, przeprowadziła kontrolę w Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Krotoszynie, zwanej dalej Poradnią, w zakresie zapobiegania zjawiskom patologii w szkołach i placówkach oświatowych, w latach szkolnych 2005/2006 i 2006/2007. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 21 grudnia 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Dyrektor niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działalność Poradni w zakresie stanowiącym przedmiot niniejszej kontroli, mimo stwierdzenia niŝej przedstawionych nieprawidłowości, niemających jednakŝe zasadniczego wpływu na kontrolowaną działalność. Niniejszą ocenę ogólną uzasadniają przedstawione niŝej oceny cząstkowe. 1. NIK pozytywnie ocenia zakres i charakter podejmowanych przez Poradnię działań mających na celu rozpoznawanie potrzeb dzieci i młodzieŝy, a takŝe rodziców i nauczycieli, w zakresie pomocy psychologiczno pedagogicznej, polegających na informowaniu podmiotów z otoczenia Poradni o zasadach jej działania i formach świadczonej pomocy oraz określeniu zakresu współpracy między poszczególnymi placówkami a Poradnią.
2 Podejmowane działania dotyczyły równieŝ zbierania, w trakcie spotkań z dyrektorami i nauczycielami szkół, oraz z dziećmi i młodzieŝą, informacji o zapotrzebowaniu poszczególnych podmiotów na usługi świadczone przez Poradnię. Ponadto, informacje o przedmiocie swojej działalności oraz zakresie i formach świadczonych usług, Poradnia przedstawiała w rozsyłanym, do wszystkich objętych opieką placówek, folderze informacyjnym oraz na samodzielnej stronie internetowej. Zebrane informacje, Poradnia, w okresie objętym kontrolą, wykorzystała w bieŝącej działalności. 2. W roku szkolnym 2005/2006 pod opieką Poradni znajdowało się 20 336 osób, a w roku szkolnym 2006/2007 22 496 osób, m. in., uczęszczających do 15 przedszkoli, 37 szkół podstawowych, 13 gimnazjów, 9 szkół ponadgimnazjalnych, Powiatowego MłodzieŜowego Ośrodka Wychowawczego oraz Domu Pomocy Społecznej dla Dzieci. W okresie objętym kontrolą, róŝnymi formami pomocy bezpośredniej udzielonej dzieciom i młodzieŝy, tj. zajęciami korekcyjno kompensacyjnymi, terapią logopedyczną, terapią psychologiczną, poradami bez badań, aktywizacją w celu wyboru zawodu oraz innymi formami pomocy indywidualnej i grupowej, Poradnia objęła, odpowiednio, 924 i 3114 osób. W grupie młodzieŝy i dzieci objętych pomocą bezpośrednią nie było osób niedostosowanych społecznie, poniewaŝ osoby te były wychowankami MłodzieŜowego Ośrodka Wychowawczego, którego wykwalifikowana kadra, zapewniała opiekę psychologiczno pedagogiczną. Ponadto, Poradnia udzieliła pomocy nauczycielom, wychowawcom i rodzicom, poprzez organizację i przeprowadzenie wykładów, pogadanek, konsultacji, grup wsparcia dla rodziców oraz udział w radach pedagogicznych. 3. W latach szkolnych 2005/2006 i 2006/2007, działające w Poradni zespoły orzekające wydały odpowiednio, 245 i 268 orzeczeń, w tym, odpowiednio 15 i 4, dla osób niedostosowanych społecznie. Osoby wchodzące w skład zespołów orzekających spełniały wymogi określone w 3 rozporzadzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieŝy oraz wydawania opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, a takŝe szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania (Dz. U. nr 13, poz. 114 ze zm.) oraz posiadały kwalifikacje do orzekania w zakresie niedostosowania społecznego. ZastrzeŜenia pod względem rzetelności budzi powołanie (w roku szkolnym 2005/2006) członków zespołów orzekających, przez ówcześnie kierującego Poradnią dyrektora, jedynie w formie ustnej. Zespoły tak powołane wydały 15 orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego osób niedostosowanych społecznie.
3 Ponadto, jako nieprawidłowe NIK ocenia wydanie, w roku szkolnym 2006/2007, 4 orzeczeń dotyczących osób niedostosowanych społecznie, na wniosek wicedyrektora placówki, w którym osoby te przebywały, co było niezgodne z 4 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. Jak wynika z wyjaśnień Pani Dyrektor postępowanie takie było spowodowane trudnościami w uzyskaniu kontaktu z rodzicami i bardzo trudną sytuacją wychowanków. NIK zwraca równieŝ uwagę na fakt, iŝ złoŝone i rozpatrzone w okresie objętym kontrolą wnioski o wydanie orzeczeń dla osób niedostosowanych społecznie, były niekompletne poniewaŝ nie zawierały wskazanych w 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. danych o miejscu zamieszkania i adresie szkoły ucznia (19 wniosków), nazwiska oraz miejsca zamieszkania rodziców (opiekunów prawnych) dziecka (14 wniosków), uzasadnienia wniosku (4 wnioski). NIK negatywnie ocenia nieinformowanie rodziców opiekunów prawnych osób niedostosowanych społecznie o posiedzeniach zespołów orzekających, rozpatrujących wnioski, co było niezgodne z 5 ust. 9 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. NIK zwraca równieŝ uwagę, iŝ zawiadomienie kierownika ośrodka, w którym przebywały osoby, dla których wydano orzeczenia, nie moŝe być traktowane jako zawiadomienie rodziców opiekunów prawnych dziecka, a zatem nie wypełniło dyspozycji 5 ust. 9 ww. rozporządzenia. Analiza objętych sprawdzeniem orzeczeń wykazała, Ŝe ich treść wyjaśniała przyczyny stwierdzonych zaburzeń i wskazywała sposoby pomocy. Orzeczenia dotyczące osób niedostosowanych społecznie wydane przez zespoły orzekające, zarówno w roku szkolnym 2005/2006, jaki w roku szkolny 2006/2007, doręczono wnioskodawcom dopiero w 64 dniu od dnia posiedzenia zespołów, co było niezgodne z 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r., według którego termin doręczania orzeczeń wynosi 14 dni. Nieterminowe doręczenia wnioskodawcom orzeczeń stwierdzono równieŝ w 74, z 207 objętych sprawdzeniem orzeczeń, wydanych przez działające w Poradni zespoły orzekające. Z ustaleń kontroli NIK wynika, Ŝe Poradnia nie przesyłała orzeczeń lecz informowała wnioskodawców o moŝliwości ich odbioru w siedzibie Poradni. 4. NIK pozytywnie ocenia podjęte przez Panią Dyrektor działania organizacyjne, które doprowadziły do skrócenia średniego czasu oczekiwania na badanie, z 286 dni w roku szkolnym 2005/2006, do 100 dni w roku szkolnym 2006/2007. Skróceniu uległ równieŝ średni czas oczekiwania na wydanie orzeczenia z 39 do 22 dni. Osoby oczekujące na
4 przyjęcie do Poradni były przyjmowane zgodnie z obowiązującymi zasadami przyjmowania klientów. 5. W ocenie NIK, zatrudniona w Poradni kadra pedagogiczna, w skład której wchodziło, wg stanu na dzień 31 sierpnia 2007 r., 7 psychologów, 4 pedagogów i 2 logopedów, posiadała odpowiednie kwalifikacje, które systematycznie podnosiła, zarówno w formach zewnętrznego, jak i wewnętrznego doskonalenia zawodowego. NIK zwraca jednak uwagę, Ŝe stan zatrudnienia pracowników pedagogicznych Poradni, w powiązaniu z zakresem zadań statutowych i potrzeb zgłaszanych przez otoczenie, był niewystarczający. 6. Zdaniem NIK, Poradnia dysponowała odpowiednią bazą lokalową oraz była wyposaŝona w sprzęt i testy specjalistyczne, umoŝliwiające realizację jej podstawowych zadań statutowych. ZastrzeŜenia budzi jednak brak odpowiednich pomieszczeń do prowadzenia terapii grupowej oraz niedostosowanie budynku Poradni do potrzeb osób niepełnosprawnych. 7. Kierownictwo Poradni sprawowało nadzór pedagogiczny oraz przeprowadziło, w roku szkolnym 2005/2006, mierzenie jakości pracy, w sposób zgodny z postanowieniami obowiązującego do dnia 3 stycznia 2007 r. 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a takŝe kwalifikacji osób, którym moŝna zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz (Dz. U. nr 89, poz. 845 ze zm.). 8. W roku szkolnym 2005/2006 Poradnia otrzymała od organu prowadzącego środki w wysokości 545 955,43 zł, zaś w roku szkolnym 2006/2007 606 925,02 zł. W opinii NIK, pozyskane od organu prowadzącego środki, w tym na doskonalenie zawodowe pracowników pedagogicznych w wysokości, odpowiednio 2 730,00 zł i 3 794,00 zł, nie pozwoliły Poradni na zaspokojenie w pełni, rozpoznanych potrzeb środowiska oraz potrzeb pracowników Poradni w zakresie podnoszenia kwalifikacji. NIK pozytywnie ocenia działania Pani Dyrektor, dotyczące przygotowania planu minimum i planu optimum, zawierających potrzeby finansowe, kadrowe i lokalowe, których realizacja pozwoliłaby na pełniejsze zaspokojenie rozpoznanych potrzeb środowiska, tak w zakresie diagnozowania, jak i terapii psychologicznej, pedagogicznej i logopedycznej. Plany te zostały przedstawione organowi prowadzącemu. 9. NIK zwraca uwagę na stwierdzony w trakcie kontroli NIK jeden przypadek zaklasyfikowania przez główną księgową wydatku Poradni niezgodnie z przepisami, obowiązującego do 1 lipca 2007 r., rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 września
5 2004 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. nr 209, poz. 2132 ze zm.). Nieprawidłowość w tym zakresie polegała na zaewidencjonowaniu kwoty 338 zł, stanowiącej część wydatku Poradni na szkolenie (kurs komputerowy) w rozdziale 85406 (poradnie psychologiczno-pedagogiczne), zamiast w rozdziale 85446 (dokształcanie i doskonalenie nauczycieli), w którym prawidłowo wykazano pozostałą kwotę (1.072 zł) tego samego wydatku. Z wyjaśnień głównej księgowej wynika, Ŝe przedstawione postępowanie było spowodowane chęcią uniknięcia przekroczenia w 2005 r. planu wydatków w rozdziale 85446. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Podjęcie działań, mających na celu dostosowanie budynku Poradni do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz do prowadzenia terapii grupowych. 2. Kontynuację działań organizacyjnych, które pozwolą na skrócenie czasu oczekiwania klienta na przyjęcie do Poradni. 3. Rozpatrywanie tylko kompletnych wniosków, złoŝonych przez uprawnione podmioty, a w przypadku niekompletności wniosków, podjęcie działań mających na celu usunięcie braków w ich treści. 4. Powiadamianie wnioskodawców o posiedzeniach zespołów orzekających. 5. Zapewnienie terminowego doręczania wnioskodawcom wydanych orzeczeń. 6. Zapewnienie klasyfikowania wydatków zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie zasadami. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Poznaniu, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Dyrektor w terminie 21 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Pani Dyrektor prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NIK w Poznaniu umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen i uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu.
6 W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. Rozdzielnik: 1. Adresat. 2. NIK Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego 3. aa