Zdzisław Markiewicz. Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Opolu. Opole, dnia 14 października 2008 r. P/08/097 LOP Pan

Transkrypt

1 Opole, dnia 14 października 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w OPOLU Opole, ul. Krakowska 28 (077) , fax (077) P/08/097 LOP Pan Zdzisław Markiewicz Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Opolu W Y S TĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 roku o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Opolu przeprowadziła kontrolę Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie (dalej MOPR ), której przedmiotem była realizacja niektórych zadań powiatu w zakresie pomocy społecznej w latach (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokóle kontroli podpisanym w dniu 30 lipca 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ust. 1 i 2 ustawy o NIK, przekazuje Panu Dyrektorowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia realizację zadań w zakresie objętym kontrolą, pomimo stwierdzonych uchybień. PowyŜszą ocenę uzasadniają następujące ustalenia i wynikające z nich oceny cząstkowe: 1. MOPR był naleŝycie przygotowany do wykonywania zadań z zakresu pomocy społecznej w zakresie wyznaczonym statutem pod względem lokalowym, kadrowym i organizacyjnym. 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701

2 2 Siedziba MOPR zlokalizowana jest wprawdzie na obrzeŝu miasta, lecz dojazd jest dogodny. Osoby zainteresowane mają moŝliwość korzystania z pomocy społecznej w 7 punktach rozmieszczonych na terenie miasta, a takŝe zasięgnąć dodatkowo informacji przez internet. Kontrola wykazała, Ŝe w obowiązującym w kontrolowanym okresie statucie i regulaminie organizacyjnym nie uwzględniono 8 z 18 zadań własnych powiatu określonych w art. 19 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej 2 (dalej ustawa o pomocy społecznej ). Zadania te przypisano do realizacji Wydziałowi Polityki Społecznej Urzędu Miasta Opola, pomimo Ŝe przepisy art. 112 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, w myśl których zadania pomocy społecznej w miastach na prawach powiatu realizują miejskie ośrodki pomocy rodzinie, zobowiązują MOPR do realizacji zadań określonych w art. 19 ww. ustawy. Przyczyną takiej organizacji pomocy społecznej w Opolu, wg wyjaśnień Prezydenta Miasta Opola, było m.in. powierzenie Wydziałowi Polityki Społecznej nadzoru nad miejskimi jednostkami pomocy społecznej. PowyŜsze uchybienie, w ocenie NIK, miało charakter formalny i nie powodowało negatywnych następstw dla kontrolowanej działalności MOPR. Realizację kontrolowanych zadań powierzono (na podstawie zakresów czynności) 43 pracownikom MOPR zatrudnionym w Dziale Opieki nad Rodziną i Dzieckiem, Dziale Wsparcia Społecznego, Referacie Organizacyjnym i Kadr oraz Sekcji Świadczeń. Kierownictwo MOPR oraz 42 z 43 ww. pracowników (97,7 %) posiadało kwalifikacje odpowiadające wymogom określonym w tabeli nr II załącznika nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego 3, a wyjątkiem był jeden instruktor terapii zajęciowej, podlegający ochronie na podstawie art. 39 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy 4, który nie miał wymaganego wykształcenia (średniego i policealnej szkoły odpowiedniej specjalności). Wszyscy pracownicy socjalni realizujący kontrolowane zadania (10 osób) spełniali wymagania określone w art. 116 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o pomocy społecznej lub spełniało warunki określone w art. 156 ust. 1 i 1a tej ustawy, uprawniające do wykonywania zawodu pracownika socjalnego. 2 Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm. 3 Dz. U. Nr 146, poz ze zm. 4 Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 ze zm.

3 3 Pan Dyrektor oraz Jego zastępca zostali upowaŝnieni przez Prezydenta Miasta Opola m.in. do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach z zakresu pomocy społecznej naleŝących do miasta na prawach powiatu. 2. Prawidłowo zorganizowano i prowadzono specjalistyczne poradnictwo. Specjalistycznych porad udzielało 15 pracowników Działu Wsparcia Społecznego na swoich stanowiskach pracy, z których 3 było specjalistami w zakresie przeciwdziałania uzaleŝnieniom, 2 było specjalistami do spraw przemocy w rodzinie, 2 było specjalistami do spraw pedagogiki resocjalizacyjnej, 1 był specjalistą do spraw pracy z rodziną, 4 było psychologami, 3 prawnikami. W kontrolowanym okresie udokumentowano udzielenie łącznie specjalistycznych porad. 3. NIK pozytywnie ocenia realizację przez MOPR zadań z zakresu organizowania opieki nad rodziną i dzieckiem oraz udzielania pomocy pienięŝnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci. W kontrolowanym okresie w Opolu funkcjonowało od 135 do 143 rodzin zastępczych, w których przebywało od 171 do 177 dzieci. W większości (83,0 % do 85,3 %) były to rodziny spokrewnione z dziećmi. W roku 2007 i w I półroczu 2008 r. rodzinom zastępczym udzielono pomocy pienięŝnej ogółem w kwocie 2 276,6 tys. zł, w tym 2 262,2 tys. zł (99,4 %) na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dzieci. Udzielona pomoc dla usamodzielniających się wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych wynosiła 374,5 tys. zł dla 94 osób w 2007 r. i 191,5 tys. zł dla 71 osób w I półroczu 2008 r. W wyniku kontroli akt 16 rodzin zastępczych (10,3 %) oraz 30 (31,3 %) usamodzielniających się wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych stwierdzono (m.in.), Ŝe: a) prawidłowo sprawowano nadzór nad sytuacją opiekuńczo-wychowawczą dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych, m.in. poprzez wizytowanie rodzin przez pracowników socjalnych udokumentowane wywiadami środowiskowymi zgodnie z wymogami art. 107 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej oraz 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 18 października 2004 r. w sprawie rodzin zastępczych 5 i pkt 9 załącznika do rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 kwietnia 2005 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego 6 ; b) pomoc wypłacono terminowo, kwoty przyznanej pomocy dla rodzin zastępczych naliczono zgodnie z zasadami określonymi w art. 78 ust. 1 do 7 ustawy o pomocy 5 Dz. U. Nr 233, poz Dz. U. Nr 77, poz. 672

4 4 społecznej oraz 9 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia w sprawie rodzin zastępczych (uwzględniając m.in. wiek i stan zdrowia dzieci), kwoty pomocy pienięŝnej dla usamodzielniających się wychowanków przyznano zgodnie z zasadami określonymi w art. 89 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej oraz 5 ust. 1 i 2, 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie; kaŝdorazowo przyznanie pomocy poprzedzone było przeprowadzeniem lub aktualizacją wywiadu środowiskowego; c) dla wszystkich badanych usamodzielniających się wychowanków rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo-wychowawczych zostały opracowane i zatwierdzone indywidualne programy usamodzielniania. Wymienione wyŝej działania były rzetelnie udokumentowane. 4. W ocenie NIK wydatki na realizację zadań ustawowych z zakresu pomocy społecznej planowane były w wysokości przekraczającej rzeczywiste potrzeby. MOPR posiadał bowiem pełne zabezpieczenie finansowe realizowanych zadań na rok 2007 r., jak i na I półrocze 2008 r., lecz nie wykorzystał wszystkich zaplanowanych środków. Na 2007 r. planowane wydatki (po zmianach) wynosiły tys. zł, co stanowiło 100,6 % zgłoszonych przez Pana Dyrektora, planowanych na podstawie wstępnie rozpoznanych potrzeb. Środki te wykorzystano w 86,9 %, przy czym zaznaczyć naleŝy jak wyjaśniła zastępca dyrektora MOPR wszystkie zgłoszone przez interesantów potrzeby w zakresie pomocy społecznej zadania powiatu zostały zabezpieczone. W ocenie NIK do powyŝszego stanu (przeszacowania faktycznych potrzeb ludności obsługiwanego terenu, w szczególności rodzin zastępczych i placówek opiekuńczowychowawczych), było m.in. fakt, iŝ nie udało się utworzyć zakładanej liczby rodzin zastępczych, ani teŝ zrealizować wypłat na usamodzielnienie lub kontynuację nauki. Przesunięciu w czasie uległy takŝe niektóre wydatki, np. podpisanie umowy zlecenia z zawodową, niespokrewnioną z dzieckiem rodziną zastępczą od r. (planowano od r.), zatrudnienie psychologa w Specjalistycznym Ośrodku Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie od marca 2008 r. (planowano od stycznia). 5. Prawidłowo sprawowano instytucjonalną i funkcjonalną kontrolę wewnętrzną komórek organizacyjnych MOPR realizujących zadania własne powiatu. W kontrolowanym okresie kontrola wewnętrzna realizacji zadań powiatu wykonywana była w formie 7 kontroli instytucjonalnych realizacji zadań merytorycznych

5 5 (przeprowadzonych przez: rewidenta w 2007 r., głównego specjalistę ds. kontroli i programów w I półroczu 2008 r.) oraz 53 kontroli funkcjonalnych przeprowadzonych przez kierowników komórek organizacyjnych. Realizację wydanych zaleceń pokontrolnych sformułowanych w wyniku kontroli instytucjonalnych nadzorowano poprzez zobowiązane kierowników Ośrodka Readaptacji Społecznej Szansa i Ośrodka Interwencji Kryzysowej do złoŝenia Dyrektorowi MOPR informacji o wykonaniu zaleceń. Wyniki kontroli funkcjonalnych wykorzystane zostały (m.in.) do wzmoŝenia kontroli bieŝącej oraz do usprawnienia organizacji pracy w Dziale Opieki nad Rodziną i Dzieckiem. 6. Prawidłowo zorganizowano przyjmowanie skarg i wniosków (z wyjątkiem uchybienia usuniętego w czasie trwania kontroli NIK). Na tablicy podane był godziny przyjęć interesantów, a prowadzenie rejestru skarg i wniosków powierzono Referatowi Organizacyjnemu i Kadr. Analiza wszystkich (22) złoŝonych skarg w kontrolowanym okresie wykazała, Ŝe zostały one załatwione terminowo, do 1 miesiąca, zgodnie z art ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego 7. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Opolu, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Dyrektora w terminie 15 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i ocen w nim zawartych. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu Dyrektorowi prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli w Opolu umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen i uwag zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 7 Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.