NajwyŜsza Izba Kontroli Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego

Transkrypt

1 NajwyŜsza Izba Kontroli Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego Warszawa, dnia 2 sierpnia 2010 r. KNO /2010 P/10/069 Pani Wiesława Grzywacz Dyrektor Publicznego Przedszkola w Stąporkowie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701, ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli, Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego skontrolował w okresie od 10 maja do 13 lipca 2010 r. Publiczne Przedszkole w Stąporkowie (Przedszkole) w zakresie realizacji zadań związanych z wychowaniem przedszkolnym w latach szkolnych 2007/ /2010 (I semestr). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 14 lipca 2010 r., NajwyŜsza Izba Kontroli na podstawie art. 60 ust. 1 ustawy o NIK, przekazuje Pani Dyrektor niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia skontrolowaną działalność, mimo stwierdzonych nieprawidłowości. Przyjmując pozytywną ocenę NIK uwzględniła działania podejmowane na rzecz: prowadzenia obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie moŝliwości i potrzeb rozwojowych dzieci, przeprowadzenia analizy gotowości do podjęcia nauki w szkole podstawowej, tworzenia bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu dzieci w placówce oraz realizacji programu wychowania przedszkolnego. Nauczyciele Przedszkola zapewniali w kontrolowanym okresie opiekę nad dziećmi oraz wspomagali ich kształcenie i rozwój psychoruchowy m.in. poprzez: 1) organizację pobytu dzieci w placówce zgodnie z regułami pedagogiki przedszkolnej, ul. Filtrowa 57, Warszawa tel.: (0-22) , fax: (0-22) , kno@nik.gov.pl Adres korespondencyjny: Skr.poczt.P-14, Warszawa 1

2 2) prowadzenie zajęć dydaktycznych z dzieci, realizując program wychowania przedszkolnego (podstawę programową), 3) obserwację pedagogiczną dzieci i jej dokumentowanie oraz rozpoznanie gotowości do podjęcia nauki w szkole dzieci sześcio- lub pięcioletnich rozpoczynających naukę w kl. I szkoły podstawowej w roku szkolnym 2010/2011, 4) współpracę z rodzicami, w tym przedstawienie rodzicom dzieci wyników obserwacji i diagnozy rozwoju dzieci. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły: nieprzestrzegania trybu dopuszczania programu nauczania wychowania przedszkolnego do uŝytku szkolnego w roku szkolnym 2009/2010 i stosowania programu nauczania niespełniającego prawnie wymaganych kryteriów, nieprzestrzegania trybu ustalenia ramowego rozkładu dnia zajęć i nieopracowania przez nauczycieli szczegółowego rozkładu dnia, nieopracowania programów indywidualnego wspomagania i korygowania rozwoju dzieci, które nie osiągnęły odpowiedniego poziomu przygotowania do podjęcia nauki w kl. I szkoły podstawowej i nieprowadzenie z ww. dziećmi zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, nieprzestrzegania zasad rekrutacji do Przedszkola na rok szkolny 2009/2010, nierzetelnie prowadzonej dokumentacji przebiegu nauczania oraz niesporządzenia wieloletniego planu doskonalenia zawodowego nauczycieli. 1. Realizowany w Przedszkolu w roku szkolnym 2009/10 program wychowania przedszkolnego autorstwa Jolanty Andrzejewskiej i Jolanty Wieruckiej, pn. Razem w Przedszkolu. Program wychowania przedszkolnego nie został dopuszczony do uŝytku szkolnego zgodnie z trybem określonym w 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do uŝytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do uŝytku szkolnego podręczników (Dz. U Nr 89, poz. 730), tj. przez dyrektora Przedszkola, na wniosek nauczyciela lub nauczycieli, lecz w drodze uchwały Rady Pedagogicznej. Ponadto powyŝszy program nie uwzględniał dwóch z czterech elementów jakie powinien posiadać program wychowania przedszkolnego, tj. sposobów osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem moŝliwości indywidualizacji pracy w zaleŝności od potrzeb i moŝliwości dzieci oraz metody przeprowadzania analizy gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole, stosownie do przepisów 3 ust. 1 pkt 2 lit. c) i d) ww. rozporządzenia. Struktura miesięcznych planów pracy (w ujęciu tygodniowym) nie była spójna z ramowym rozkładem dnia, a tym samym z Zalecanymi warunkami i sposobami 2

3 realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego, stanowiącej załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. nr 4, poz. 17), poniewaŝ ukierunkowana były na realizację zajęć dydaktycznych i pomijała inne aktywności dzieci. 2. Rada Pedagogiczna nie wnioskowała o ustalenie ramowego rozkładu dnia przez dyrektora Przedszkola, zgodnie z przepisami 9 ust. 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. Ponadto nie wyegzekwowano od nauczycieli opracowania szczegółowego rozkładu dnia uwzględniającego specyfikę pracy z róŝnymi grupami wiekowymi dzieci uczęszczającymi do danego oddziału, stosownie do wymogów 9 ust. 2 załącznika nr 1 do powyŝszego rozporządzenia. 3. Stwierdzono, Ŝe z opóźnieniem sformułowano diagnozę przedszkolną dzieci pięcioi sześcioletnich, tj. dopiero w styczniu 2010 r., informując rodziców dzieci o wynikach diagnozy na spotkaniach w lutym 2010 r. Tymczasem, zgodnie z Zaleconymi warunkami i sposobem realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego, analizę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole naleŝy przeprowadzić z początkiem roku poprzedzającego rozpoczęcie przez dziecko nauki w klasie I szkoły podstawowej. Ponadto nie wykorzystano efektywnie wyników diagnozy i nie opracowano programów indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dla trojga dzieci w grupie pięciolatków oraz dwojga dzieci w grupie sześciolatków, które nie osiągnęły odpowiedniego poziomu przygotowania do podjęcia nauki w kl. I szkoły podstawowej oraz nie prowadzili zajęć dydaktyczno-wyrównawczych z ww. dziećmi, zgodnie z celami opracowania diagnozy przedszkolnej określonymi w Zalecanych warunkach i sposobach realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego. 4. Czynności pedagogiczne dokumentowane w dziennikach zajęć odpowiadały przepisom 2 rozporządzenia Ministra Edukacji i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. Nr 23, poz. 225), za wyjątkiem braku adnotacji, w latach szkolnych 2007/08 i 2008/09, dotyczących daty i przyczyny wypisania dziecka z Przedszkola. 3

4 Prowadzona w ten sposób dokumentacja nie pozwala na stwierdzenie czy limit 25 miejsc w oddziale był zachowany, zgodnie z 5 ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624, ze zm.). PowyŜsza kwestia dotyczyła czterech z sześciu oddziałów w roku szkolnym 2007/08 i dwóch z sześciu oddziałów w roku szkolnym 2008/09. Ponadto stwierdzono nierzetelne dokumentowanie czynności pedagogicznych psychologa i logopedy, prowadzących zajęcia w Przedszkolu w latach szkolnych 2008/09 i 2009/10. Dzienniki pracy powyŝszych osób nie zawierały podstawowych informacji określonych przepisami 18 rozporządzenia z dnia 19 lutego 2002 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, tj.: danych na stronie tytułowej (roku szkolnego, osoby prowadzącej, nazwy placówki, w której prowadzone są zajęcia), imion i nazwisk dzieci (dołączono luźne kartki z tymi danymi), tygodniowego planu zajęć, zajęć i czynności prowadzonych w poszczególnych dniach (wpisano ogólne tematy zajęć), informacji o kontaktach z osobami i instytucjami, z którymi ww. osoby współdziałają przy wykonywaniu swoich zadań, w szczególności kontaktów z dyrektorem i nauczycielami Przedszkola i rodzicami dzieci. Logopeda i psycholog zostali zatrudnieni przez Gminę/Zakład Obsługi Szkół w Stąporkowie w ramach projektu realizowanego w Przedszkolu, pn. Przedszkola wyszkolimy, lepszą przyszłość mu stworzymy. W ocenie NIK, nie zwalniało to jednak dyrektora Przedszkola, jako kierującego placówką, od wystąpienia do organu prowadzącego o określenie swej roli wobec powyŝszych nauczycieli, w szczególności w zakresie sprawowania nadzoru pedagogicznego nad ich pracą oraz korelacji ich pracy z planami pracy nauczycieli Przedszkola. 5. Logopeda i psycholog, jak ustalono w trakcie kontroli realizacji ww. projektu w Urzędzie Miejskim w Stąporkowie, nie posiadali aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Wobec powyŝszego osoby te nie powinny zostać dopuszczone do pracy z dziećmi w Przedszkola, poniewaŝ dyrektor odpowiada za zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu dzieci w placówce na podstawie przepisu 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. 4

5 w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003, Nr 6, poz. 69, ze zm.). 6. W roku szkolnym 2009/10 nie przestrzegano zasad rekrutacji do Przedszkola określonych w 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do szkół publicznych oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych (Dz. U. z 2004 r. Nr 26, poz. 232, ze zm.), jak równieŝ postanowień w ww. zakresie określonych w obowiązującym ówcześnie statucie Przedszkola z dnia 28 sierpnia 2008 r. W dokumentacji naboru dzieci na ww. rok szkolny brakuje ogłoszenia o rekrutacji, a faktycznie o przyjęciu dzieci do Przedszkola decydował termin złoŝenia Kart zgłoszeń dziecka do przedszkola do wyczerpania limitu miejsc. Na zgłoszonych łącznie 191 dzieci na rok szkolny 2009/2010, przyjęto zgodnie z limitem 150 dzieci. Jednak spośród zgłoszonych 52 dzieci pięcioletnich nie przyjęto 13 dzieci, które od roku szkolnego 2009/2010 zyskały prawo do odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, poz. 458). 7. Dyrektor Przedszkola nie opracował wieloletniego planu doskonalenia zawodowego nauczycieli, który to wymóg wynika z przepisów 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie sposobu środków na wspieranie doskonalenia zawodowego nauczycieli pomiędzy budŝety poszczególnych wojewodów, form doskonalenia zawodowego dofinansowywanych ze środków wyodrębnionych w budŝetach organów prowadzących szkoły, wojewodów, ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz szczegółowych kryteriów i trybu przyznawania tych środków (Dz. U. Nr 46, poz. 430). Ponadto w kontrolowanym okresie nie składano organowi prowadzącemu wniosków o dofinansowanie udziału nauczycieli w formach doskonalenia zawodowego nauczycieli, za wyjątkiem wniosku na rok 2010 r., oraz sprawozdań ze sposobu wykorzystania środków przyznanych na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli w poprzednim roku budŝetowym, zgodnie z przepisami 6 ust. 2 i 3 ww. ww. rozporządzenia. W planach finansowych Przedszkola na lata nie wykazywano kwot na doskonalenie zawodowe nauczycieli, za wyjątkiem 2010 r. Nauczyciele Przedszkola 5

6 skorzystali z dofinansowania form doskonalenia zawodowego w ww. okresie wyłącznie w I kwartale 2010 r. w kwocie łącznej 464 zł. NaleŜy zauwaŝyć, iŝ zgodnie z przepisami art. 7 ust. 2 pkt 4) ustawy - Karta Nauczyciela, dyrektor szkoły odpowiedzialny jest w szczególności za zapewnienie pomocy nauczycielom w ich doskonaleniu zawodowym, co w sytuacji zmian programowych w oświacie, wskazuje na potrzebę objęcia nauczycieli systematycznym, długofalowym doskonaleniem zawodowym. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi NajwyŜsza Izba Kontroli, wnosi o realizację następujących wniosków pokontrolnych: 1) przestrzeganie trybu dopuszczania programu wychowania przedszkolnego do uŝytku w Przedszkolu oraz stosowanie programu wychowania przedszkolnego spełniającego kryteria rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do uŝytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do uŝytku szkolnego podręczników, 2) ustalenia ramowego rozkładu dnia zajęć oraz szczegółowego rozkładu dnia zgodnie z obowiązującymi zasadami, 3) zapewnienie terminowego sporządzania diagnozy przedszkolnej oraz sporządzenie programów indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dzieci, które nie osiągnęły odpowiedniego poziomu przygotowania do podjęcia nauki w kl. I szkoły podstawowej i prowadzenie z dziećmi zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, 4) podjęcie działań zmierzających do zapewnienia nadzoru na czynnościami logopedy i psychologa prowadzących w Przedszkolu zajęcia z dziećmi, 5) opracowanie wieloletniego planu doskonalenia zawodowego nauczycieli. NajwyŜsza Izba Kontroli Departament Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, zwraca się do Pani Dyrektor z prośbą o przesłanie, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie siedmiu dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Pani Dyrektor prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego 6

7 NajwyŜszej Izby Kontroli umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyŝej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 7