Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 Łódź Kuratorium Oświaty w Łodzi
Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w przedszkolu przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania przedszkola w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci. 2. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się 3. Dzieci nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Dzieci są aktywne. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Przedszkole wspomaga rozwój dzieci, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego. 9. Rodzice są partnerami przedszkola. 10. Wykorzystywane są zasoby przedszkola i środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Przedszkole w planowaniu pracy uwzględnia wnioski z analizy badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie przedszkolem służy jego rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez przedszkole wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Przedszkole może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez przedszkole. PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 2/14
Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 12-12-2013-19-12-2013 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Grażyna Krysztofiak, Zofia Leduchowska. Badaniem objęto 80 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 8 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami samorządu lokalnego i partnerów szkoły i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 3/14
Obraz przedszkola Przedszkole Miejskie Nr 144 w Łodzi jest przedszkolem publicznym, prowadzonym przez Miasto Łódź, usytuowanym na Osiedlu Retkinia przy ulicy Olimpijskiej 6 w jednopiętrowym budynku wolno stojącym, z przylegającym do niego dużym ogrodem, wyposażonym w sprzęt rekreacyjny. W budynku przedszkola znajdują się pomieszczenia do użytku dzieci i administracyjno-gospodarcze. Sale zajęć są wielofunkcyjne, dobrze oświetlone, estetyczne, przestronne i wyposażone w niezbędne meble, sprzęt i pomoce dydaktyczne. Przy salach znajdują się łazienki. Aktualnie w przedszkolu funkcjonuje pięć grup (Biedroneczki, Żabki, Pszczółki, Żuczki i Motylki), do których uczęszcza 125 dzieci w wieku od 3 do 6 lat. Zgodnie z potrzebami rodziców placówka jest czynna w godzinach od 7.00 do 17.00. Przedszkole dba o zapewnienie bogatej oferty edukacyjnej. Nauczyciele efektywnie wspierają indywidualny rozwój każdego dziecka, zgodnie z jego możliwościami, potrzebami edukacyjnymi i zainteresowaniami. W procesie dydaktyczno-wychowawczym stosują aktywizujące metody nauczania, realizują innowację pedagogiczną w zakresie wspomagania wszechstronnego rozwoju dzieci w wieku 3-6 lat, z wykorzystaniem elementów kinezjologii edukacyjnej oraz prowadzą działania edukacyjne wspierające rozwój kreatywności i twórczej aktywności dziecka. Preferowanym modelem wychowania jest "Wychowanie bez porażek" według koncepcji Thomasa Gordona. Przedszkole na bieżąco przekazuje środowisku lokalnemu informacje o swojej ofercie i podejmowanych działaniach, wynikających z realizowanej koncepcji pracy, za pośrednictwem strony internetowej, tablic informacyjnych, ulotek i plakatów oraz w bezpośrednich rozmowach. Promuje wartość wychowania przedszkolnego wśród okolicznych mieszkańców i na forum miasta, poprzez udział w ogólnopolskim "Dniu Przedszkolaka". Osiągnięcia nauczycieli w zakresie diagnozy gotowości dziecka do podjęcia nauki szkolnej są upowszechniane w ramach cyklu artykułów w "Miesięczniku dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej", dotyczących rozwoju dziecka 5-6-letniego oraz zostały zaprezentowane na szerszym forum w ramach ogólnopolskiej konferencji naukowej "Diagnoza i terapia psychopedagogiczna w edukacji dzieci" zorganizowanej przez Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Filia w Piotrkowie Trybunalskim, poprzez prezentację przewodnika metodycznego i kart pracy do diagnozy (opublikowanych przez WSiP 2010 r. i nagrodzonych medalem na XVI Targach Edukacyjnych). PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 4/14
Informacja o placówce Nazwa placówki PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 6 Przedszkole Łódź OLIMPIJSKA Kod pocztowy 94-043 Urząd pocztowy ŁÓDŹ Telefon 426867658 Fax 426867648 Www pm144.edu.lodz.pl Regon 00434008100000 Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 125 Oddziały 5 publiczna Nauczyciele pełnozatrudnieni 10.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 1.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 0.30 Średnia liczba uczących się w oddziale 25 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 12.5 ŁÓDZKIE Łódź Łódź gmina miejska PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 5/14
Poziom spełniania wymagań państwa Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych Nauczyciele pracują zespołowo i wspólnie planują przebieg procesów edukacyjnych i analizują efekty swojej pracy. (D) B Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy. (B) Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. (B) Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego Przedszkole prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie zajęć prowadzonych w przedszkolu oraz podejmowanych działaniach. Przedszkole informuje środowisko lokalne o celowości i skuteczności podejmowanych przez przedszkole działań. (D) B Przedszkole promuje w środowisku lokalnym wartość wychowania przedszkolnego. (B) Przedszkole jest pozytywnie postrzegane w środowisku lokalnym. (B) PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 6/14
Wnioski 1. Efektywna współpraca nauczycieli przy planowaniu i analizowaniu procesów edukacyjnych prowadzi do skutecznego rozwiązywania problemów wychowawczych, dydaktycznych i organizacyjnych oraz przyczynia się do efektywnego wspierania rozwoju dzieci poprzez wdrażania rozwiązań systemowych w zakresie diagnozowania gotowości dziecka do nauki szkolnej i zapewniania dzieciom bezpieczeństwa w przedszkolu. 2. Dzięki systematycznemu prezentowaniu i upowszechnianiu informacji o ofercie i podejmowanych działaniach oraz ich efektach, promowana jest wartość wychowania przedszkolnego i budowany wizerunek przedszkola pozytywnie postrzeganego w środowisku lokalnym. PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 7/14
Wyniki ewaluacji Wymaganie: Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych O sukcesie współczesnych społeczeństw decyduje zdolność do współpracy. Aby jej uczyć, nauczyciele powinni działać zespołowo, organizując procesy edukacyjne, rozwiązując problemy, prowadząc ewaluację, ucząc się od siebie nawzajem. Służy to podniesieniu jakości procesu rozwoju dzieci oraz rozwojowi zawodowemu nauczycieli. Poziom spełnienia wymagania: B Badanie pokazuje, że w ewaluowanym przedszkolu nauczyciele pracują zespołowo na rzecz wspomagania rozwoju dzieci, doskonalenia zawodowego nauczycieli i podwyższania jakości pracy placówki. Wspólnie planują kierunki pracy przedszkola i przebieg procesów edukacyjnych oraz analizują efekty swojej pracy i rozwiązują problemy wychowawcze. Specjalistyczna diagnoza i duża dynamika procesu wspierania dzieci, zgonie z indywidualnymi potrzebami dziecka i preferencjami, co do stylu uczenia się, sprzyja zaangażowaniu dzieci w proces uczenia się. Współpraca nauczycieli dotyczy także doskonalenia sposobów wymiany doświadczeń w zakresie opracowania narzędzi diagnozy pedagogicznej, organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wzbogacenia warsztatu pracy nauczyciela oraz zwiększenia bezpieczeństwa dzieci w przedszkolu i poza nim, poprzez wypracowanie rozwiązań systemowych w formie powszechnie stosowanych procedur i zasad. Obszar badania: Nauczyciele pracują zespołowo i wspólnie planują przebieg procesów edukacyjnych i analizują efekty swojej pracy. W przedszkolu działa zespół ds. organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej, zespół ds. WDN (doskonalenia nauczycieli), zespół ds. ewaluacji wewnętrznej. Współpraca nauczycieli jest zorganizowana na trzech poziomach: podczas planowania, realizowania i analizowania procesów edukacyjnych w przedszkolu. Sposób planowania procesów edukacyjnych jest ściśle określony i polega na ustaleniu planu działań, wyznaczeniu lidera, odpowiedzialnych za realizację zadań i wzajemnych oczekiwań w zakresie współpracy. Ważne jest przestrzeganie planu działań oraz ich modyfikowanie w miarę zaistniałych konieczności. Planowanie procesów edukacyjnych polega na wspólnym opracowaniu rocznego plan pracy przedszkola, planu pracy wychowawczo-dydaktycznej w danej grupie, scenariuszy zajęć edukacyjnych, wycieczek, planów działań wspomagająco-korygujących, harmonogramu zebrań z rodzicami, uroczystości, współpracy ze środowiskiem, ewaluacji wewnętrznej, tematyki i harmonogramu szkoleń w ramach WDN-u. Nauczyciele wspierają się w organizowaniu zajęć edukacyjnych i zajęć korekcyjno-kompensacyjnych (poprzez konsultowanie ze sobą wyników diagnozy i metod pracy); zajęć koleżeńskich w ramach WDN, zajęć otwartych dla rodziców, imprez okolicznościowych, wycieczek, itp. Współpracują w przeprowadzaniu ewaluacji wewnętrznej (opracowanie PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 8/14
narzędzi diagnostycznych, ankietowanie rodziców, opracowanie wniosków). Procesy edukacyjne są okresowo monitorowane pod kątem efektów prowadzanych działań i wspólnie analizowane na zebraniach rady pedagogicznej poprzez: dokonanie oceny korzyści i trudności podczas wspólnego planowania i realizacji zadań oraz poziomu wzajemnego wspomagania się nauczycieli i ich zaangażowania w rozwiązywaniu konkretnych problemów. Analiza procesów edukacyjnych dotyczy w szczególności realizacji podstawy programowej, sposobu diagnozowania dzieci 5 i 6-letnich; wykorzystania metod aktywizujących w celu większego zaangażowania dzieci w proces uczenia się, osiągnięć i umiejętności oraz relacji społecznych dziecka, a także korzyści wynikających ze współpracy ze środowiskiem na rzecz rozwoju i edukacji dzieci. Obszar badania: Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy. W związku z nasilającym się zjawiskiem agresji wśród dzieci zespołowo badano przyczyny tego zjawiska, poszukując konstruktywnych rozwiązań. Analizie poddano warsztat pracy nauczyciela poprzez wspólne zastanawianie się czy metody aktywizujące zwiększą zaangażowanie dzieci podczas zajęć, i czy nauczyciele sięgają po te metody. W efekcie ustaleń rozwiązano problem poprzez organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolu, zgodnie ze zdiagnozowanymi potrzebami dzieci, w formie zajęć socjoterapeutycznych i korekcyjno-kompensacyjnych oraz zajęć z pedagogiem z poradni psychologiczno-pedagogicznej (dwa razy w semestrze) dla dzieci z grup młodszych. Zorganizowano także warsztaty dla rodziców "Jak wyznaczać dzieciom granice i jak postępować, żeby dzieci ich słuchały". W związku z potrzebą wypracowania rozwiązań systemowych, w celu zwiększenia bezpieczeństwa dziecka w przedszkolu i uświadomienia nauczycielom zakresu odpowiedzialności prawnej za dziecko, opracowano procedury i doprecyzowano zasady przekazywania dzieci pod opiekę innemu nauczycielowi. Problem sytuacji dziecka 5 i 6-letniego w świetle zmieniających się przepisów prawa, związanych z obniżeniem wieku szkolnego, rozwiązano poprzez: opracowanie procedury badania gotowości szkolnej; wykorzystanie w praktyce Teorii Inteligencji Wielorakich H. Gardnera, diagnozując style uczenia się; zapoznawanie rodziców z wynikami odnotowanymi w arkuszach obserwacyjnych; pisanie planów wspomagania i korygowania rozwoju wg założeń innowacji pedagogicznej, opartych na Profilu Dominacji, zwiększając tym samym skuteczność uczenia się, co pomaga dzieciom lepiej opanować umiejętności przydatne w edukacji szkolnej; ukierunkowanie rodziców umożliwiające podjęcie świadomej decyzji, co do dalszej edukacji ich dziecka. Obszar badania: Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. Nauczyciele przedszkola wspierają się wzajemnie w ewaluacji pracy na poziomie planowania, realizowania i analizowania procesów edukacyjnych. Nauczyciele oddziału wspólnie dokonują ewaluacji planów tygodniowych, pod kątem stopnia realizacji podstawy programowej, bieżących osiągnięć dzieci czy ewentualnych trudności, co pozwala na dostosowanie zadań edukacyjnych, metod pracy i form wspomagania do indywidualnych potrzeb, możliwości i preferencji dziecka. Dwa razy w roku na zebraniu rady pedagogicznej lub w miarę potrzeb dokonują analizy pracy wychowawczo-dydaktycznej oceniając efekty edukacyjne, korzyści i trudności na poziomie planowania i realizowania zadań edukacyjnych i określają poziom wzajemnego wspomagania się odnosząc się do stopnia realizacji harmonogramu działań i podziału obowiązków. Najczęściej stawiane przez nauczycieli pytania podczas ewaluacji własnej pracy obrazuje Rys.1o. Przykład wspólnie zaplanowanych działań, wynikających z wniosków z ewaluacji pracy własnej nauczycieli jest m.in. badanie Profilu Dominacji każdego PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 9/14
dziecka (wspomaganie rozwoju dziecka opartego na diagnozie pedagogicznej); opracowanie procedury oceny gotowości szkolnej dzieci 5 i 6-letnich, w tym narzędzi badawczych ujętych w kartach pracy; wdrożenie badań pilotażowych na ternie przedszkola, którymi objęto (20) dzieci 5-letnich. W procesie ewaluacji wewnętrznej nauczyciele zespołowo dokonują analizy celu badania i jego zakresu, określają wzajemne oczekiwania w zakresie współpracy i sposób podziału zadań, przygotowują narzędzia badawcze, dokonują wyboru różnych źródeł informacji i metod badawczych, określają zakres wzajemnego wspomagania się, analizują wyniki badań, formułują wnioski i omawiają propozycje zmian. Wnioski wynikające z ewaluacji wewnętrznej są wykorzystywane do doskonalenia jakości pracy przedszkola. Na tej podstawie nauczyciele: przygotowują narzędzia badawcze i organizacyjną stronę badania gotowości szkolnej. Dokonują systematycznej analizy zakresu oczekiwanych umiejętności dzieci, w celu rozpoznawania u każdego dziecka możliwości psychofizycznych, indywidualnych potrzeb edukacyjnych, zainteresowań i uzdolnień. Pozwala to na określenie profilu dominacji, który staje się wyznacznikiem indywidualnego stylu uczenia się dziecka, co umożliwia konstruowanie sytuacji edukacyjnych, sprzyjających lepszemu przyswajaniu określonych wiadomości i nabywaniu umiejętności. Analiza arkuszy obserwacji umiejętności dzieci jest dla nauczycieli wyznacznikiem pracy w każdej grupie wiekowej. W efekcie wdrażania wniosków z ewaluacji wewnętrznej, nauczyciele systematycznie prowadzą zajęcia z zakresu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka, z uwzględnieniem typów modalności, aktywizujących metod pracy oraz metod stosowanych we wspomaganiu rozwoju, diagnozie i terapii zaburzeń rozwoju oraz wspomagających rozwój psychoruchowy dziecka. Podczas pracy z dziećmi, nauczyciele mają na uwadze ustalone zasady bezpiecznego pobytu dziecka w placówce przedszkolnej. Wnioski wynikające z ewaluacji wewnętrznej, wykorzystane przez dyrektora we własnej pracy, dotyczą: opracowania i wdrożenie innowacji o charakterze metodyczno-organizacyjnym "Wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci w wieku 3-6 lat, z wykorzystaniem elementów kinezjologii edukacyjnej", organizacji zajęć korekcyjno-kompensacyjnych ("Chcę wiedzieć więcej"), socjoterapeutycznych dla dzieci nadpobudliwych i wycofanych ("Bez złości mamy więcej radości", "Już się nie boję"); opracowania procedury zapewniania bezpieczeństwa dzieciom na terenie placówki i poza nią i aktualizacji instrukcji podstawowej dotyczącej bezpieczeństwa pracy w przedszkolu. PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 10/14
Rys.1o Wymaganie: Promowana jest wartość wychowania przedszkolnego Priorytetem przedszkola funkcjonującego w społeczeństwie wiedzy powinno być propagowanie wychowania przedszkolnego, tworzącego warunki do uczenia się przez całe życie. Przedszkole buduje klimat, dzięki któremu zarówno rodzice jak i środowisko lokalne rozumieją tę potrzebę. Poziom spełnienia wymagania: B Badanie pokazuje, że przedszkole systematycznie upowszechnia informacje o swojej ofercie oraz efektach podejmowanych działań, spójnych z głównymi założeniami koncepcji pracy. Informacje te są kierowane do różnorodnych grup odbiorców. Dzięki tym działaniom przedszkole jest pozytywnie oceniane przez przedstawicieli środowiska lokalnego. PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 11/14
Obszar badania: Przedszkole prezentuje i upowszechnia informacje o ofercie zajęć prowadzonych w przedszkolu oraz podejmowanych działaniach. Przedszkole informuje środowisko lokalne o celowości i skuteczności podejmowanych przez przedszkole działań. Dyrektor, rodzice i partnerzy zewnętrzni przekazali, że o podejmowanych przez przedszkole działaniach są informowani rodzice wychowanków, pobliskie szkoły podstawowe oraz społeczność lokalna. Działania te są spójne z koncepcją pracy przedszkola. Informacje upowszechniane są systematycznie poprzez ulotki w wersji papierowej, stronę internetową, drogą e-mailową. Są również wywieszane na tablicach ogłoszeń. Informacje o efektach podejmowanych działań rodzice otrzymują podczas codziennych bezpośrednich kontaktów z nauczycielami, w czasie konsultacji odbywających się co miesiąc oraz zebrań ogólnych dwa razy w roku. Partnerzy są informowani w każdym półroczu. Przedszkole prezentuje informacje dotyczące specyfiki swojej pracy, zatrudnianej kadry pedagogicznej, realizowanych programów i innowacji (m.in. "Wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci w wieku 3-6 lat, z wykorzystaniem elementów kinezjologii edukacyjnej", elementy radosnej kinezjologii i edukacji przez ruch Doroty Dziamskiej, "Wychowanie bez porażek" Tomasa Gordona) oraz podstawy programowej wychowania przedszkolnego, tradycji kultywowanych w przedszkolu, uroczystości i imprez okolicznościowych, współpracy ze środowiskiem lokalnym. Obszar badania: Przedszkole promuje w środowisku lokalnym wartość wychowania przedszkolnego. Z wypowiedzi dyrektora, rodziców, partnerów zewnętrznych oraz przedstawiciela organu prowadzącego wynika, że przedszkole prowadzi działania promujące wartość wychowania przedszkolnego w środowisku lokalnym. Wśród działań pokazujących środowisku korzyści z uczęszczania dzieci do przedszkola respondenci wymienili: zamieszczanie informacji o osiągnięciach dzieci i ofercie edukacyjnej placówki na stronie internetowej, wydawanie ulotek informacyjnych o działalności przedszkola, organizowanie imprez i uroczystości środowiskowych i tematycznych oraz udział w konkursach i olimpiadach przedszkolnych. Osiągnięcia dzieci widoczne są w środowisku lokalnym podczas uroczystości organizowanych plenerowo w ogrodzie przedszkolnym - Piknik rodzinny, Olimpiada Sportowa oraz na forum miasta - ogólnopolski Dzień Przedszkolaka. Promowanie osiągnięć dzieci odbywa się również poprzez udział przedszkola w akcjach charytatywnych, np. Gorączka złota, Góra grosza. Informacja o wartości wychowania przedszkolnego jest adresowana do różnorodnych grup społecznych takich, jak: rodzice dzieci uczęszczających do przedszkola, społeczność lokalna, w tym głównie rodzice, którzy nie posyłali dzieci do przedszkola, placówki oświatowe. Większość rodziców stwierdza, że zostali poinformowani o korzyściach wynikających z uczęszczania dziecka do przedszkola (Rys. 1j). PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 12/14
Rys. 1j Obszar badania: Przedszkole jest pozytywnie postrzegane w środowisku lokalnym. Z koncepcją pracy przedszkola zapoznawani są przedstawiciele lokalnego środowiska, o czym świadczą wypowiedzi dyrektora, partnerów zewnętrznych oraz przedstawiciela organu prowadzącego. Przedszkole dociera do nich dzięki informacjom zamieszczanym na stronie internetowej, na tablicy informacyjnej oraz plakatom rozwieszanym w okresie rekrutacji dzieci do przedszkola. Opinie na temat głównych założeń pracy przedszkola są pozytywne. Zdaniem partnerów przedszkola i przedstawiciela organu prowadzącego są one zgodne z potrzebami i możliwościami rozwojowymi dzieci. PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 13/14
Raport sporządzili Grażyna Krysztofiak Zofia Leduchowska Kurator Oświaty:... PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 144 14/14