Zbiorcza informacja z realizacji programu przedszkolnej edukacji antytytoniowej Czyste Powietrze Wokół Nas za rok szkolny 2014/2015. 1. Liczba przedszkoli, oddziałów przedszkolnych oraz innych form wychowania przedszkolnego w Polsce, które przystąpiły do programu: 7778, w tym: Przedszkola: 4228 (40,51 %), Oddziały przedszkolne: 3441 (38,53 %), Inne formy wychowania przedszkolnego:109(5,11 %), co stanowi 36,18 %wszystkich placówek. Odsetek placówek biorących udział w programie z podziałem na województwa 66,5% 26,5% 38,6% 46,5% 45,6% 39,4% 40,4% 26,3% 52,2% 39,3% 35,8% 33,9% 35,4% 25,5% 22,1% 26,8% 2. Łącznie w programie udział wzięło 281 656 dzieci w tym: Dzieci w wieku 5 lat: 140 609 (49,9%) Dzieci w wieku 6 lat: 100 945 (35,8%)
15 363 10266 17646 6289 14707 26450 30127 9130 15213 6625 10692 24827 6701 9177 27649 10692 Dzieci w innym wieku (2, 3, 4 lata): 40 102 (14,3%) Liczba dzieci uczestniczących w programie z podziałem na województwa i wiek 29734 25864 36324 32243 13574 6472 40102 37457 33284 18328 15076 20107 16160 9137 7444 1502 inne(2,3,4 latki) 5-6 latki 3. Liczba szkoleń dla powiatowych koordynatorów programu: 15 Podział procentowy liczby przeszkolonych powiatowych koordynatorów programu 8,7% 11% Szkolenia/ narady N=278 80,3% Samodzielne szkolenie N=38 Inny sposób N=30
4. W ramach 1454szkoleń dla przedszkolnych realizatorów programu przeszkolono łącznie 9044 osób. Odsetek osób przeszkolonych w ramach przygotowania realizatorów przedszkolnych programu 3,9% 11,9% 17,71% 66,5% Szkolenia/ narady N=6014 Samodzielne szkolenie N=1074 Szkolenie indywidualne N=354 Inny sposób N=1602 5. Realizacja programu: Realizacja programu 4,7% Program został zrealizowany w formie zaproponowanych 5 zajęć warsztatowych N=6460 Program został zmieniony lub nie zrealizowano go w całości N=316 95,3% POWÓD ZMIANY Liczba placówek % Scenariusz 1 - Scenariusz 1 połączono ze scenariuszem 2 - Rozszerzenie zakresu scenariusza - Dostosowanie formy do wieku i możliwości dzieci - Brak wycieczki - Brak warunków (miejsca) - Zmiana formy ze względu na wcześniejsze uczestnictwo dzieci - Zbyt obszerna treść 142 24,5
Scenariusz 2 Scenariusz 3 Scenariusz 4 Scenariusz 5 - Scenariusz 2 połączono ze scenariuszem 1 - Zmiana formy programu ( rozszerzenie, wyeliminowanie niektórych elementów) - Dostosowanie do wieku i umiejętności dzieci - Brak czasu - Zajęcia były mało kreatywne - Brak uczestnictwa rodziców - Scenariusz 3 połączono ze scenariuszem 4 - Dostosowanie programu do umiejętności i wieku dzieci - Zabawa ruchowa - Pogadanka - Zabawy dydaktyczne - Brak materiałów pomocniczych - Scenariusz 4 został połączony ze scenariuszem 3 - Zmieniono treść poradnika ze względu na zmianę ustawy ( zakaz palenia w pociągach) -Zmiana formy programu -Dodanie historyjek obrazkowych - Brak czasu - Dostosowanie do wieku i umiejętności dzieci - Brak czasu -Zajęcia prowadzone w formie zajęć otwartych dla rodziców - Zbyt trudne zadania - Dodanie wierszyków - Rozszerzenie zakresu programu 109 18,8 110 18,9 116 20,0 102 17,6 Odsetek opublikowanych informacji na temat programu 2,5% 83,5% 12% 2% Prasa N=50 Radio N= 12 Telewizja N= 8 Internet N= 459 6. Formy realizacji programu Formy Liczba działań Liczba uczestników Wykłady/Prelekcje/ Pogadanki/Prezentacje Imprezy środowiskowe/ Przedstawienia/Wystawy Konkursy 8689 (30,9%) 172769 (26,8%) 4219 (14,9%) 173620 (26,9%) 3164 (11,2%) 86951 (13,5%)
Projekcje filmu Dystrybucja materiałów programowych Inne: -spotkania z ciekawymi ludźmi -wycieczki -poradnictwo metodyczne -rozmowy indywidualne -pisma, listy -przedstawienia teatralne -zajęcia plastyczne 1876 (6,7%) 52741 (8,2%) 6616 (23,5%) 46899 (7,3%) 3576 (12,7%) 111652 (17,3%) Odsetek rodziców uczestniczących w działaniach realizowanych w ramach programu 27,3% Tak N= 4854 Nie N= 1820 72,7% 7. Przeprowadzono łącznie 3495wizytacji zrealizowanych przez Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne (PSSE). Liczba przeprowadzonych wizytacji przez PSSE z podziałem na województwa 585 254 260 326 145 265 346 356 139 262 81 102 153 95 24 102
8. Ocena programu (skala 1 - ocena najniższa, skala 6 - ocena najwyższa) OCENA (skala 1-6) 1 2 3 4 5 6 średnia Zaangażowanie dzieci podczas realizacji programu; 1 (0,01%) 6 (0,09%) 60 (0,9%) 435 (6,5%) 2697 (40,2%) 3504 (52,3%) 5,4 Treści merytoryczne programu oceniane przez realizatorów 3 (0,04%) 14 (0,2%) 98 (1,5%) 692 (10,3%) 3012 (44,9%) 2892 (43,1%) 5,3 Wsparcie lokalne (władz lokalnych, kościoła, policji, stowarzyszeń itp.); 1805 (27,8%) 834 (12,9%) 1076 (16,6%) 1130 (17,4%) 976 (15,0%) 666 (10,3%) 3,1 Materiały dodatkowe (ulotki, plakaty, kolorowanki, wierszyk, krzyżówka, układanki, historyjki itp.); 216 (3,2%) 302 (4,5%) 654 (9,8%) 1399 (20,9%) 2272 (33,9%) 1849 (27,6%) 4,6 Zaangażowanie koordynatorów przedszkolnych; 13 (0,2%) 32 (0,5%) 263 (3,9%) 943 (14,1%) 2608 (39,1%) 2817 (42,2%) 5,2 Zaangażowanie koordynatorów powiatowych 0 0 2 (0,6%) 44 (13,6%) 163 (50,5%) 118 (36,5%) 5,2 9. Kontynuacja programu Odsetek placówek deklarujących kontynuację programu w kolejnym roku szkolnym 5,8% 3,3% Tak N=5985 Nie N=376 90,9% Nie wiem N=218 10. Dodatkowe Informacje Kolejna, siódma edycja programu Czyste Powietrze Wokół Nas (rok szkolny 2014/2015)cieszyła się jak co roku dużym zainteresowaniem. Program został bardzo dobrze odebrany przez dyrektorów placówek, nauczycieli, dzieci, a także rodziców, którzy aktywnie brali udział w działaniach swoich dzieci (np. przedstawienia dla rodziców, wspólne zajęcia plastyczne). Twierdzą oni, iż jest on bardzo dobrze dobrany do wieku i możliwości uczestników, a także przynosi zauważalne i pozytywne efekty.
Przedszkolaki bardzo chętnie biorą udział w zajęciach warsztatowych i są maksymalnie zaangażowane w te działania. Program dobrze rozwija wyobraźnię dzieci oraz myślenie przyczynowo-skutkowe, a także z roku na rok zwiększa wiedzę dzieci w tym temacie. Program ogólnie jest ciekawy, przydatny i potrzebny według opinii koordynatorów placówek, w których odbyły się zajęcia, a także dostosowany do możliwości poznawczych dzieci. Założenia programowe są bardzo trafne i proste, dzięki czemu budzi on zainteresowanie. Program wspomógł również integrację społeczności przedszkolnych, rodzinnych, a także lokalnych. Warto zwrócić uwagę, iż program zwiększył dodatkowo świadomość rodziców na temat znaczenia ich roli w rozwoju zdrowotnym swoich dzieci, a w szczególności w profilaktyce antytytoniowej. Uwagi: Potrzeba zmian w programie, np. nowa piosenka o Dinku, nowe, atrakcyjniejsze scenariusze. Rozwinięcie, skrócenie i modyfikacja scenariuszy, wprowadzenie elementów multimedialnych. Dużym mankamentem jest w dalszym ciągu brak dostatecznej liczby materiałów dodatkowych, w tym gadżetów dla dzieci (np. kolorowanek). Ubogi zasób środków dydaktycznych. Potrzebne są atrakcyjniejsze pomoce dydaktyczne i materiały pomocnicze (np. duże plansze, plakaty, film, bajka edukacyjna), ograniczenia finansowe. Wymagana jest aktualizacja poradnika ze względu na niezgodność jego treści z obowiązującą Ustawą o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Dobrym rozwiązaniem byłoby opracowanie certyfikatów wyróżniających przedszkola biorące udział w programie. Podsumowanie: Program powinien być kontynuowany z uwagi na osiągane wyniki, a także ze względu na uświadamianie dzieci i rodziców na temat problematyki związanej z paleniem tytoniu i wpływ tego na zdrowie ludzi i kondycję środowiska. W tegorocznej edycji programu wzięło udział o 1,9 % (151) placówek mniej niż w roku ubiegłym, a dzieci było o 7238
mniej, przy jednocześnie większej liczbie placówek przedszkolnych w Polsce ogółem. VII (2015 r.) edycję programu cechowała jednak taka sama (pozytywna) ocena materiałów dodatkowych, zaangażowania koordynatorów przedszkolnych i powiatowych.również bez zmian została ocena pozostałych elementów, przy czym ocena wsparcia lokalnego jest cały czas bardzo niska. Program ma podstawy do realizowania w latach kolejnych, przy wprowadzeniuaktualizacji.