Koszty produkcji (część druga) dr Krzysztof Kołodziejczyk
Agenda 1. Rodzaje kosztów (okres krótki) 2. Minimalizacja kosztów (okres krótki) 3. Rodzaje kosztów (okres długi) 4. Poszukiwanie korzyści skali
Koszty produkcji słowa kluczowe
Koszty produkcji pytania na dziś
Rodzaje kosztów (okres długi) ekonomia w teorii Wszystkie koszty są zmienne (tak jak zmienne są wszystkie czynniki produkcji).
Minimalizacja kosztów (okres długi) ekonomia w teorii Koszty przeciętne (KP) wyznaczają tzw. efekty skali produkcji o Jeśli KP maleje w miarę wzrostu produkcji (skali produkcji), mamy do czynienia z rosnącymi efektami skali. o Jeśli KP rośnie w miarę wzrostu produkcji (skali produkcji), mamy do czynienia z malejącymi efektami skali. o Jeśli KP nie zmienia się w miarę wzrostu produkcji (skali produkcji), mamy do czynienia z stałymi efektami skali.
Minimalizacja kosztów (okres długi) ekonomia w teorii Efekty skali powstają jako wypadkowa korzyści i niekorzyści skali.
Minimalizacja kosztów (okres długi) ekonomia w teorii Powstawanie korzyści skali: o niepodzielność procesu produkcji konieczność poniesienia określonego minimum nakładu niezbędnego do prowadzenia działalności niezależnie od rozmiaru produkcji; o specjalizacja dzięki niej możliwy jest wzrost wydajności powodujący korzyści skali, przy produkcji na dużą skalę opłaca się na ogół zastosować lepsze maszyny; o zasada 2/3 oznacza, że koszty wybudowania fabryki lub skonstruowania maszyny zwiększają się tylko o 2/3 w stosunku do wartości uzyskanego z tego tytułu przyrostu produkcji; o stochastyczne korzyści skali podczas gospodarowania prawdopodobieństwo odchyleń różnych parametrów od normy maleje w miarę wzrostu produkcji.
Minimalizacja kosztów (okres długi) ekonomia w teorii Powstawanie niekorzyści skali: o wraz ze wzrostem produkcji pojawiają się problemy z zarządzaniem wiele szczebli zarządzania, problemy z koordynacją pracy działów, biurokracja; o konieczność poszukiwania dalszych rynków zbytu; o możliwe kłopoty z pozyskiwaniem czynników produkcji pojawianie się tak zwanych wąskich gardeł.
Minimalizacja kosztów (okres długi) ekonomia w teorii Źródło: Figure 1 w "", OpenStaxCollege,
Minimalizacja kosztów (okres długi) ekonomia w praktyce Długookresowe minimum KP określa się mianem Minimalnej Efektywnej Skali Produkcji (MES). W praktyce osiągnięcie odpowiedniej wielkości produkcji jest trudne, zwłaszcza w sytuacji konkurencji rynkowej. Przykładowo, jeśli w Polsce MES dla pralek automatycznych szacuje się na ok. 400 tys. sztuk rocznie, a roczna sprzedaż pralek wynosi około 800 tys. sztuk, to jedynie 2 producentów może osiągnąć poziom produkcji odpowiadający MES. Jeśli liczba producentów jest większa, to z pewnością przynajmniej część z nich nie dotrze do MES. Tym samym poniesie koszt produkcji wyższy od długookresowego minimum.
Minimalizacja kosztów (okres długi) ekonomia w praktyce INDUS TRY Refrigerators Cigarettes Beer brewing Petro le um refining Paints Shoes MES AS A PERCENTAGE OF U.S. CONS UMPTION 14.1 % 6.6 3.4 1.9 1.4 0.2 SOURCE: F. M. Scherer, Alan Bechens tein, Erich Kaufer, and R. D. Murphy, The Economics of Multiplant Operation (Cambridge, Mas s.: Harvard Univers ity Pres s, 1975), p. 80.
Efektywna liczba firm na rynku? ekonomia w praktyce Większa MES znaczy, że potrzeba mniej firm. Firmy z wysoką MES w relacji do ogólnej sprzedaży o lodówki (MES = 14) o 7 firm może osiągnąć MES Firmy z niską MES w relacji do ogólnej sprzedaży o producenci obuwia (MES = 0.2) o 500 firm może osiągnąć MES MES > łączna sprzedaż o monopol naturalny
Wnioski Jeśli na rynku sprzedaje się relatywnie dużo produktów, a MES można osiągnąć przy relatywnie małej produkcji, otwiera się szansa dla dużej konkurencji na rynku.