Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r.. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU REHABILITACJA I PIELĘGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH Kod przedmiotu: 34 Rodzaj przedmiotu: kierunkowy; obowiązkowy Wydział: Wydział Nauk o Zdrowiu Kierunek: Pielęgniarstwo. Specjalność (specjalizacja): nie dotyczy Poziom studiów: pierwszego stopnia Profil studiów: praktyczny Forma studiów: stacjonarne Rok: III Semestr: V, VI Formy zajęć : y semestr V; zajęcia praktyczne semestr VI; praktyki semestr VI: samokształcenie- semestr-v; liczba godzin: y 45 zajęcia praktyczne - 80; samokształcenie 30 praktyki -80 Język, w którym realizowane są zajęcia: j. polski Liczba punktów ECTS: 9 Osoby prowadzące: y: dr Ewelina Bąk zajęcia praktyczne: dr Ewelina Bąk, mgr Katarzyna Gawlik. Osoby prowadzące: Praktyki są realizowane pod kierunkiem osoby prowadzącej praktykę (pielęgniarki), pracownika danego przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego na podstawie indywidualnej umowy z uczelnią. Nadzór nad realizacją praktyk zawodowych sprawuje opiekun praktyk w uczelni. 1. Założenia i cele przedmiotu: Przygotowanie studenta do rehabilitacji i pielęgnowania osób niepełnosprawnych. Celem kształcenia jest nabycie wiedzy i umiejętności dotyczących: oceny stanu biologicznego, zagrożeń i powikłań wynikających z niepełnosprawności, pomocy w przywracaniu zdrowia i zapobieganie powikłaniom, realizacja opieki pielęgniarskiej wobec osób niepełnosprawnych zarówno dzieci jak i dorosłych, pomoc w funkcjonowaniu w ograniczonej aktywności fizycznej, psychicznej i społecznej, efektywnego komunikowania się z osoba niepełnosprawną i rodziną, stosowanie optymalnych technik przemieszczania 1
chorych, stosowania ćwiczeń oddechowych, stosowani gimnastyki przyłóżkowej, planowanie indywidualnej opieki pielęgniarskiej. 2. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi: Kształcenie studenta w zakresie Rehabilitacji i pielęgnowania niepełnosprawnych odbywa się na podstawie zagadnień z zaliczonych przedmiotów takich jak: Podstawy Pielęgniarstwa, Psychologia. Student studiów pierwszego stopnia kierunku Pielęgniarstwo zna zasady prawidłowego przemieszczania i transportu pacjenta, opanował wiedzę dotyczącą skutków i następstw długotrwałego unieruchomienia, potrafi prawidłowo komunikować się z niepełnosprawnym, zna psychologiczne następstwa niepełnosprawności. 3. Opis form zajęć A. Wykłady :semestr V Treści programowe (tematyka zajęć): 15 godzin Problemy psychologiczne, społeczne i środowiskowe osoby niepełnosprawnej i jej rodziny (brak akceptacji, lęk, depresja, agresja, ograniczenie aktywności życiowej, izolacja, zmiana ról społecznych). Etapy, których doznaje osoba niepełnosprawna poprzez szok, izolację, rozpacz, ból aż do akceptacji własne osoby jako niepełnosprawnej. Społeczne i rodzinne aspekty funkcjonowania osoby niepełnosprawnej, rola i zadania pielęgniarki. Definicja rodziny i jej zadania, konsekwencje niepełnosprawności, potrzeby osób niepełnosprawnych. Rola pielęgniarki w procesie rehabilitacji. Integracja osób niepełnosprawnych w środowisku zamieszkania oraz pracy. Definicja integracji, rodzaje integracji społecznej. Komunikowanie z osobą niepełnosprawną, język i techniki komunikowania. Definicja komunikowania, podział komunikacji na 9 kategorii sygnałów niewerbalnych, komunikowanie z osobą niepełnosprawną. Aktywizacja społeczna osób trwale niepełnosprawnych-metody: Całościowe Planowanie Życia,Grupa Samopomocy jej warunki które powinna spełniać i typy. Standardy pielęgnowania osób niepełnosprawnych z uszkodzeniem narządu ruchu, po udarze mózgu i niedowidzących. Standard postępowania po udarze mózgu,rzs. Współpraca z człowiekiem niepełnosprawnym,jego środowiskiem oraz instytucjami wspierającymi warunki skuteczności procesu rehabilitacji.instytucje działające na rzecz osób niepełnosprawnych : PFRON,Warsztaty Terapii Zajęciowej,Zakład Aktywności Zawodowej,Zakład Pracy Chronionej. Wykłady przeprowadzone przez dr E. Bąk (30 godz.) Definicja i rodzaje niepełnosprawności. Stopnie niepełnosprawności. Profilaktyka pierwotna i wtórna niepełnosprawności jako zadanie interdyscyplinarne. Rehabilitacja osób z upośledzeniem umysłowym, niedowidzących. Rehabilitacja osób z uszkodzeniem narządu ruchu. Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych. Zaopatrzenie w sprzęt do rehabilitacji i pomoce ortopedyczne. Historia rozwoju i koncepcje rehabilitacji. Podstawowe metody i techniki usprawniania chorych. Metody dydaktyczne: Podające- informacyjny,konwersatoryjny z użyciem środków audiowizualnych Aktywizujący-dyskusja dydaktyczna Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie z Dopuszczenie do zaliczenia: a) pozytywne zaliczenie 3 kolokwiów b) średnia ocen z trzech kolokwiów Opis sposobu wyznaczania punktów ECTS Bilans nakładu pracy przeciętnego studenta przedstawia się następująco: udział w ach = 45godzin, 2
Wskaźnik sumaryczny: - liczba godzin dydaktycznych (tzw. kontaktowych) i liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich, realizowanych w formie studiów stacjonarnych, - obecność na ach: 45 h, Razem : 45h, co odpowiada 2 pkt. ECTS Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej : Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Literatura 1. Rutkowska E. (red.). Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych, Czelej Lublin 2002. 2. Kiwerski J.(red.).Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2006. 3. Kowalik S. Psychologia rehabilitacyjna.wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007. 4. Kurpas D, Kassolika K.(red.).Rehabilitacja w pielęgniarstwie. Wydawnictwo Continuo,Wrocław 2010 5. Pawlak A, Bąk E,Krzemińska S. Masaż jako jedna z metod wspomagających leczenie otyłości[w:].rosińczuk-tonderys J, Uchmanowicz I(red.).Chory przewlekleaspekty pielęgnacyjne, rehabilitacyjne, terapeutyczne. Wrocław: MedPharm Polska ;2011:291-299. 6. Bąk E, Kadłubowska M, Krzemińska S, Pawlak A. Analysis of self-care deficyt among patients with rheumatoid arthritis on the basis of the Dorothy Orem nursing theory and quality of life.[w:]. Rosińczuk-Tonderys J, Uchmanowicz I(red.).Chronica disease-impact and interventions Wrocław: MedPharm Polska ;2011:61-70. 7. Bąk E. Jakość życia chorych po zabiegu pomostowania aortalno-wieńcowego:praca na stopień naukowy doktora nauk medycznych. 8. Dobrzyń-Matusiak D, Marcisz Cz, Bąk E, Marcisz E. Physical and mental health aspects of elderly in social care in Poland. Clinical Interventions in Aging 2014;9: 1793-1802. 9. Bąk E, Marcisz Cz. Quality of life in elderly patients following coronary artery bypass grafting. Patient Preference and Adherence 2014;8:289-299. B. praktyczne(semestr) VI Treści programowe (tematyka zajęć): 80 godzin 1.Wprowadzenie w placówkę, omówienie kryterium zaliczenia zajęć. 2.Poznanie dokumentacji medycznej. Przydzielenie studentom pacjentów do procesu pielęgnowania. 3.Samodzielne planowanie i realizacja indywidualnej opieki. 4.Sposoby komunikowania się z osobą niepełnosprawna i jego rodziną. 5.Współuczestnictwo w aktywizacji osób niepełnosprawnych. 6.Ocena jakości życia chorego i jego możliwości w zakresie samoobsługi. 7.Opieka pielęgniarska u chorych z chorobami układu krążenia. 8.Podsumowanie zajęć praktycznych. Ocena postawy, umiejętności. Metody dydaktyczne: metody aktywizujące dyskusja dydaktyczna metoda przypadków metoda sytuacyjna metody praktyczne seminarium Metody ewaluacji wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: sprawdzian końcowy, ocena wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych do Indeksu Umiejętności. 3
Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na po VI semestrze a) zaliczenie zajęć praktycznych: (obecność na zajęciach,aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach, czynny udział w seminariach, opracowanie procesu pielęgnowania na przykładzie wybranego pacjenta z zachowaniem zasad ochrony danych osobowych na podstawie Ustawy z dnia 29.08.1997 o ochronie danych osobowych, Dz.U.Nr 133, poz. 883. Opis sposobu wyznaczania punktów ECTS Bilans nakładu pracy przeciętnego studenta przedstawia się następująco: udział w zajęciach praktycznych = 80 godzin, Wskaźnik sumaryczny : liczba godzin dydaktycznych (tzw. kontaktowych) i liczba punktów ECTS na zajęciach o charakterze praktycznym. -obecność na zajęciach praktycznych: 80h Razem: 80h, co odpowiada 3 pkt. ECTS Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej jak wyżej C. Samokształcenie(semestr V) Treści programowe (tematyka zajęć): 1.Podstawowe pojęcia z zakresu rehabilitacji. Metody i techniki stosowane w rehabilitacji kompleksowej. 2. Problemy psychologiczne, społeczne i środowiskowe osoby niepełnosprawnej i jej rodziny (brak akceptacji, lęk, depresja, agresja, ograniczenie aktywności życiowej, izolacja, zmiana ról społecznych. 3.Komunikowanie werbalne i niewerbalne z osobą niepełnosprawną. 4.Sprzęt rehabilitacyjny i możliwości zaopatrywania się. 5.Standardy wyrównywania szans osób niepełnosprawnych. Rehabilitacja społeczna w warunkach instytucji i w domu.prawo wobec niepełnosprawnych. Ustawa o Pomocy Społecznej. 6.Kształcenie osób niepełnosprawnych. Integracja społeczna(dzieci,młodzież,dorośli). 7.Zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Bezrobocie osób niepełnosprawnych. Metody dydaktyczne: Student pisemnie opracowuje wybrany temat na podstawie dostępnej literatury medycznej. Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie po V semestrze opracowanie pisemne jednego z wybranych tematów-zaliczenie pracy samokształceniowej, Opis sposobu wyznaczania punktów ECTS Bilans nakładu pracy przeciętnego studenta przedstawia się następująco: przygotowanie pracy samokształceniowej i udział w konsultacjach = 30 godzin. Wskaźnik sumaryczny: -samokształcenie Razem 30h, co odpowiada 1pkt. ECTS Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej -jak wyżej D. Praktyki (semestr VI): Treści programowe (tematyka zajęć): liczba 80 godzin 1.Wprowadzenie w placówkę, omówienie kryterium zaliczenia zajęć. 2.Poznanie dokumentacji medycznej. 3.Samodzielne planowanie i realizacja indywidualnej opieki. 4.Sposoby komunikowania się z osobą niepełnosprawna i jego rodziną. 5.Współuczestnictwo w aktywizacji osób niepełnosprawnych. 6.Ocena jakości życia chorego i jego możliwości w zakresie samoobsługi. 4
8.Podsumowanie praktyk zawodowych. Ocena postawy, umiejętności. Metody dydaktyczne: metody aktywizujące dyskusja dydaktyczna metoda przypadków metoda sytuacyjna metody praktyczne seminarium Metody ewaluacji wiedzy, umiejętności i innych kompetencji: ocena wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych do Indeksu Umiejętności. Forma i warunki zaliczenia: zaliczenie na po VI semestrze a)praktyki (obecność na zajęciach, aktywne uczestnictwo w seminariach, uzyskanie pozytywnej oceny końcowej). Opis sposobu wyznaczania punktów ECTS Bilans nakładu pracy przeciętnego studenta przedstawia się następująco: udział w praktykach zawodowych= 80 godzin, Łączny nakład pracy studenta wynosi 80godzin, co odpowiada 3 punktom ECTS. Wskaźniki sumaryczne a) liczba godzin dydaktycznych (tzw. kontaktowych) i liczba punktów ECTS na zajęciach o charakterze praktycznym. -obecność na praktykach zaodowych:80h Razem: 80h,co odpowiada 3 pkt. ECTS Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej jak wyżej 6. Zakładane efekty kształcenia Numer (Symbol) P34-W01 P34-W02 P34-W03 P34-W04 P34-W05 Efekty kształcenia dla przedmiotu WIEDZA różnicuje udział pielęgniarki w zespole interdyscyplinarnym w procesie promowania zdrowia, profilaktyki, diagnozowania, leczenia i rehabilitacji wyjaśnia zakres działań pielęgniarki w zależności od zaburzeń stanu pacjenta w tym: długotrwale unieruchomionego, z bólem, gorączką, zaburzeniami snu zna zasady komunikacji z pacjentem niesłyszącym zna zasady przygotowania chorego do samoopieki w zależności od wieku i stanu zdrowia różnicuje reakcje chorego na chorobę i hospitalizację, z uwzględnieniem wieku i stanu zdrowia Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku PL1P-W08.C PL1P-W09.C PL1P-W046.C PL1P-W010.D PL1P-W011.D Odniesienie do efektów kształcenia dla obszaru 5
P34-W06 zna rolę pielęgniarki przy przyjęciu chorego do przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego, z uwzględnieniem wieku i stanu zdrowia pacjenta PL1P-W012.D P34-W07 zna zasady aktywizacji chorego PL1P-W017.D niepełnosprawnego i objętego opieką geriatryczną P34-W08 zna następstwa długotrwałego unieruchomienia PL1P-W025.D P34-W09 zna podstawowe kierunki rehabilitacji PL1P-W037.D leczniczej (ergoterapia, psychoterapia, kinezyterapia, fizjoterapia) P34-W10 charakteryzuje przebieg i sposoby PL1P-W038.D postępowania rehabilitacyjnego w jednostkach chorobowych P34-W11 zna formy rehabilitacji j PL1P-W039.D UMIEJĘTNOŚCI P34-U01 różnicuje poszczególne grupy leków i ich zastosowanie lecznicze PL1P-U09.A P34-U02 oznacza glikemię za pomocą glukometru PL1P-U04.C P34-U03 ustala cele i plan opieki nad człowiekiem PL1P-U05.C chorym lub niepełnosprawnym P34-U04 planuje i realizuje opiekę pielęgniarską PL1P-U06.C wspólnie z chorym lub niepełnosprawnym i jego rodziną P34-U05 Monitoruje stan zdrowia pacjenta na PL1P-U07.C wszystkich etapach pobytu chorego w szpitalu lub innych placówkach opieki zdrowotnej, między innymi przez ocenę podstawowych parametrów życiowych: temperatury, tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu i świadomości, masy ciała i wzrostu P34-U06 P34-U07 Dokonuje bieżącej i końcowej oceny stanu zdrowia pacjenta i skuteczności działań pielęgniarskich przechowuje leki zgodnie z obowiązującymi standardami PL1P-U08.C PL1P-U09.C P34-U08 podaje choremu leki różnymi drogami, zgodnie z pisemnym zleceniem lekarza oraz oblicza dawki leków PL1P-U10.C P34-U09 pomaga choremu w jedzeniu, wydalaniu, PL1P-U11.C poruszaniu się i zapewnianiu czystości P34-U11 dobiera technikę i sposoby zakładania PL1P-U13.C opatrunków na rany, w tym wykorzystuje bandażowanie P34-U13 układa chorego w łóżku w pozycjach PL1P-U17.C terapeutycznych i zmienia pozycje P34-U14 wykonuje gimnastykę oddechową i drenaż PL1P-U18.C złożeniowy, inhalację i odśluzowywanie dróg oddechowych P34-U15 wykonuje nacieranie, oklepywanie i inne PL1P-U19.C 6
techniki masażu klasycznego, ćwiczenia czynne i bierne P34-U16 zapewnia choremu bezpieczne otoczenie PL1P-U20.C P34-U17 pomaga pacjentowi w adaptacji do warunków PL1PU35.C panujących w szpitalu i w innych przedsiębiorstwach podmiotu leczniczego P34-U18 uczy odbiorcę usług pielęgniarskich PL1P-U38.C samokontroli stanu zdrowia i motywuje do zachowań prozdrowotnych P34-U19 rozpoznaje powikłania leczenia PL1P-U20.D farmakologicznego, dietetycznego, rehabilitacyjnego i leczniczo-pielęgnacyjnego P34-U20 prowadzi rozmowę terapeutyczną PL1P-U22.D P34-U21 prowadzi rehabilitację przyłóżkową i PL1P-U24.D usprawnianie ruchowe pacjenta oraz aktywizację z wykorzystaniem elementów terapii zajęciowej KOMPETENCJE SPOŁECZNE P34-K01 szanuje godność i autonomię osób PL1P-K01.D powierzonych opiece P34-K02 systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i PL1P-K02.D kształtuje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu P34-K03 przestrzega wartości, powinności i sprawności PL1P-K03.D moralnych w opiece P34-K04 wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka i wykonywanie zadań zawodowych PL1P-K04.D P34-K05 przestrzega praw pacjenta PL1P-K05.D P34-K06 rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone PL1P-K06.D obowiązki P34-K07 przestrzega tajemnicy j PL1P-K07.D P34-K08 współdziała w ramach zespołu PL1P-K08.D interdyscyplinarnego w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki j P34-K09 jest otwarty na rozwój podmiotowości własnej PL1P-K09.D i pacjenta P34-K10 przejawia empatię w relacji z pacjentem i jego PL1P-K10.D rodziną oraz współpracownikami Objaśnienia symbolu efektu dla przedmiotu (lewa kolumna w tabeli): P efekt kształcenia dla przedmiotu, pozostałe oznaczenia jak na druku DNiSS nr KP_IIA. 7. Odniesienie efektów kształcenia do form zajęć i sposób oceny osiągnięcia przez studenta efektów kształcenia Numer (Symbol) P34-W01 Efekty kształcenia dla przedmiotu WIEDZA różnicuje udział pielęgniarki w zespole interdyscyplinarnym w procesie promowania zdrowia, profilaktyki, diagnozowania, leczenia 7 Odniesienie do form zajęć Sposób oceny
P34-W02 P34-W03 P34-W04 i rehabilitacji wyjaśnia zakres działań pielęgniarki w zależności od zaburzeń stanu pacjenta w tym: długotrwale unieruchomionego, z bólem, gorączką, zaburzeniami snu praktyczne zna zasady komunikacji z pacjentem niesłyszącym zna zasady przygotowania chorego do samoopieki w zależności od wieku i stanu zdrowia P34-W05 P34-W06 P34-W07 różnicuje reakcje chorego na chorobę i hospitalizację, z uwzględnieniem wieku i stanu zdrowia zna rolę pielęgniarki przy przyjęciu chorego do przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego, z uwzględnieniem wieku i stanu zdrowia pacjenta zna zasady aktywizacji chorego niepełnosprawnego i objętego opieką geriatryczną ustala cele i plan opieki nad człowiekiem chorym lub niepełnosprawnym planuje i realizuje opiekę pielęgniarską wspólnie z chorym lub niepełnosprawnym i jego rodziną Monitoruje stan zdrowia pacjenta na wszystkich etapach pobytu chorego w szpitalu lub innych placówkach opieki zdrowotnej, między innymi przez ocenę podstawowych parametrów życiowych: temperatury, tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu i 8 P34-W08 zna następstwa długotrwałego unieruchomienia P34-W09 zna podstawowe kierunki rehabilitacji leczniczej (ergoterapia, psychoterapia, kinezyterapia, fizjoterapia) P34-W10 charakteryzuje przebieg i sposoby postępowania rehabilitacyjnego w jednostkach chorobowych P34-W11 zna formy rehabilitacji j UMIEJĘTNOŚCI P34-U01 P34-U02 P34-U03 P34-U04 P34-U05 różnicuje poszczególne grupy leków i ich zastosowanie lecznicze oznacza glikemię za pomocą glukometru
świadomości, masy ciała i wzrostu P34-U06 P34-U07 P34-U08 P34-U09 P34-U10 P34-U11 P34-U12 P34-U13 P34-U14 P34-U15 P34-U16 P34-U17 P34-U18 P34-U19 Dokonuje bieżącej i końcowej oceny stanu zdrowia pacjenta i skuteczności działań pielęgniarskich przechowuje leki zgodnie z obowiązującymi standardami podaje choremu leki różnymi drogami, zgodnie z pisemnym zleceniem lekarza oraz oblicza dawki leków pomaga choremu w jedzeniu, wydalaniu, poruszaniu się i zapewnianiu czystości pomaga choremu w jedzeniu, wydalaniu, poruszaniu się i zapewnianiu czystości dobiera technikę i sposoby zakładania opatrunków na rany, w tym wykorzystuje bandażowanie zakłada cewnik do pęcherza moczowego, monitoruje diurezę, usuwa cewnik, wykonuje płukanie pęcherza moczowego układa chorego w łóżku w pozycjach terapeutycznych i zmienia pozycje wykonuje gimnastykę oddechową i drenaż złożeniowy, inhalację i odśluzowywanie dróg oddechowych wykonuje nacieranie, oklepywanie i inne techniki masażu klasycznego, ćwiczenia czynne i bierne zapewnia choremu bezpieczne otoczenie pomaga pacjentowi w adaptacji do warunków panujących w szpitalu i w innych przedsiębiorstwach podmiotu leczniczego uczy odbiorcę usług pielęgniarskich samokontroli stanu zdrowia i motywuje do zachowań prozdrowotnych rozpoznaje powikłania leczenia farmakologicznego, dietetycznego, rehabilitacyjnego i leczniczopielęgnacyjnego 9 P34-U20 prowadzi rozmowę terapeutyczną P34-U21 prowadzi rehabilitację przyłóżkową i usprawnianie ruchowe pacjenta oraz
P34-K01 P34-K02 P34-K03 P34-K04 aktywizację z wykorzystaniem elementów terapii zajęciowej KOMPETENCJE SPOŁECZNE szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu przestrzega wartości, powinności i sprawności moralnych w opiece wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka i wykonywanie zadań zawodowych /samokształcenie /samokształcenie /samokształcenie /samokształcenie P34-K05 przestrzega praw pacjenta /samokształcenie P34-K06 rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki /samokształcenie P34-K07 przestrzega tajemnicy j /samokształcenie P34-K08 P34-K09 P34-K10 współdziała w ramach zespołu interdyscyplinarnego w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki j jest otwarty na rozwój podmiotowości własnej i pacjenta przejawia empatię w relacji z pacjentem i jego rodziną oraz współpracownikami /samokształcenie /samokształcenie /samokształcenie 10