PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 7 IM. OBROŃCÓW POKOJU W NOWYM SĄCZU, ROK SZKOLNY 2016/2017 1
WSTĘP 1. Program obejmuje prowadzoną przez SP nr7 systematyczną działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i profilaktyczną wśród uczniów i wychowanków, ich rodziców oraz nauczycieli i innych pracowników szkoły w celu przeciwdziałania narkomanii i innym zachowaniom problemowym z tym związanym. 2. Celem programu jest promocja zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji zachowań ryzykownych. 3. Program Profilaktyki zakłada współpracę z instytucjami, organizacjami i placówkami wspierającymi szkolną profilaktykę, przede wszystkim prowadzącymi wczesna interwencję, a sytuacjach tego wymagających także terapię i rehabilitację. 4. Tworzenie Programu Profilaktyki zostało poprzedzone diagnozą potrzeb naszych uczniów i ich problemów. 5. Odbiorcami Programu są: uczniowie, nauczyciele i rodzice oraz inni pracownicy szkoły. 2
PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU PROFILAKTYKI Statut Szkoły Podstawowej nr 7 w Nowym Sączu Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej nr 7 Konstytucja RP ( Art. 72) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz.2572 z późniejszymi zmianami, art. 1, 4, 5, 22 a, b, 33, 34a, 40) Konwencja o Prawach Dziecka ratyfikowana przez Polskę w 1991 r.( Art. 19, Art. 33) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem Ustawa 29 lipca 2005 r o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U z 2012r.poz 124 oraz z 2015r. poz 28 i 875) Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r., poz. 532) Rozporządzenie MEN z dnia 24 czerwca 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii 3
CEL OGÓLNY PROGRAMU PROFILAKTYKI W odniesieniu do uczniów: Prowadzenie działań profilaktycznych z zakresu profilaktyki uniweralnej, selektywnej i wskazującej, prowadzenie działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganie ucznia i wychowanka w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, psychicznej społecznej oraz aksjologicznej. W odniesieniu do nauczycieli i rodziców: Współpraca z rodzicami uczniów i wychowanków w celu budowania postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia, kształowanie przyjaznego klimatu szkoły oraz wzmacnianie kompetencji nauczycieli, rodziców lub opiekunów poprzez doskonalenie umiejętości w formie warsztatów oraz programów edukacujnych nt prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży oraz wczesnego rozpoznawania zagrożeń uzywania substancji psychoaktywnych i srodków odurzających. 4
CELE SZCZEGÓŁOWE PODEJMOWANYCH PRZEZ SZKOŁĘ DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W odniesieniu do uczniów: - dostarczanie rzetelnych i aktualnych informacji nt zagrożeń i rozwiazywania problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych i środków odurzających ; - kształtowanie krytycznego myślenia oraz wspieranie uczniów w konstruktywnym podejmowaniu decyzji w sytuacjach trudnych; - rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich wad i zalet; - ukazywanie wartości płynących z koleżeństwa i przyjaźni; - wdrażanie do przestrzegania zasad higieny; - wskazywanie skutków zdrowotnych nieprawidłowego odżywiania; - kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie; - ukazywanie destrukcyjnego wpływu nałogów na zdrowie; - kształtowanie postawy asertywnej, umiejętności wyrażania emocji; - ukazywanie zgubnej roli agresji; - wdrażanie uczniów do przestrzegania norm zachowań dotyczących kultury osobistej - wskazanie roli ruchu i czynnego wypoczynku w zachowaniu zdrowia; - kształtowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych; - rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i z sytuacjami trudnymi; - wdrażanie do rozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji, radzenie sobie w sytuacjach trudnych. - rozwijanie i wspieranie działalności wolontarystycznej W odniesieniu do nauczycieli i rodziców i innych pracowników szkoły: 5
- dostarczanie aktualnych informacji nt. skutecznych sposobów prowadzenia działań wychowawczych i profilaktycznych związanych z przeciwdziałaniem używania środków i substancji psychoaktywnych; - realizowanie programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego dostosowanych do potrzeb indywidualnych i grupowych oraz realizowania celów profilaktycznych rekomendowanych w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii; - kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole, wzmacnianie więzi z rówiesnikami oraz nauczycielami i wychowawcami; - prowadzenie wewnątrzszkolnego doskonalenia kompetencji nauczycieli w zakresie wczesnego rozpoznawania zagrożenia używaniem środków odurzających i podejmowania szkolnej interwencji profilaktycznej. - poszerzanie wiedzy rodziców lub opiekunów, nauczycieli i innych pracowników nt. prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego; - uświadomienie rodzicom ich roli w kształtowaniu właściwych postaw u dzieci; - udostępnianie informacji o ofercie pomocy spcjalistycznej dla uczniów i wychowanków w przypadku używania substancji. 6
DIAGNOZA PROBLEMÓW WYSTĘPUJĄCYCH W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 7 ZDIAGNOZOWANE PROBLEMY METODY DIAGNOZY, SPOSOBY UZYSKANIA DANYCH 1. Niepowodzenia szkolne - wyniki w nauce nieadekwatne do możliwości danego ucznia, brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne. 2. Zachowania problemowe i ryzykowne - agresja słowna przezywanie, wyśmiewanie oraz agresja fizyczna zaczepki, popychanie, drobne bójki. 4. Zjawisko odrzucenia uczniów przez środowisko rówieśnicze. 5. Niska kultura osobista używanie wulgarnych słów. 1. Dane od wychowawców klas. 2. Zgłoszenia od rodziców. 6. Brak umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, problem z eliminowaniem przykrych napięć emocjonalnych, zdrowym rozładowaniem stresu. 1. Dane od nauczycieli (absencja, problemy z zachowaniem, sytuacja rodzinna). 2. Analiza dokumentacji wychowawców klas, dzienników lekcyjnych, sprawozdań, informacje od szkolnej pielęgniarki. 3. Zgłoszenia rodziców i uczniów. 4. Dokumentacja z badań w PPP. 1. Obserwacje i informacje od nauczycieli (m.in. ankieta). 2. Informacje od rodziców i uczniów (ankieta). 3. Analiza dokumentacji wychowawców klas, dzienników lekcyjnych. 1. Obserwacje i informacje od nauczycieli (m.in. ankieta). 2. Informacje od rodziców i uczniów (ankieta). 1. Wyniki obserwacji. 2. Rozmowy z nauczycielami, uczniami i rodzicami. 7. Niewłaściwe spędzanie czasu wolnego, niezdrowy styl życia. 3. Trudna sytuacja materialna rodzin i wiążące się z nią problemy. 1. Obserwacje i informacje nauczycieli (m.in. ankieta). 2. Zgłoszenia rodziców i uczniów (ankieta). 1. Dane od wychowawców klas. 2. Współpraca z MOPS. 3. Zgłoszenia rodziców. 7
PLAN REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR7 W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 L.p. Obszar działań Formy działań 1. Pomoc dla grupy uczniów zagrożonych niepowodzeniami szkolnymi. 1. Konsultacje dla rodziców. 2. Konsultacje dla nauczycieli. 3. Porady i pomoc dla uczniów. 4. Zajęcia dydaktyczno Prowadzący działanie Nauczyciele przedmiotów, wychowawca, pedagog, pracownik PPP. Pedagog, pracownik PPP. Pedagog, pracownik PPP. Nauczyciel prowadzący Adresat Cel Termin Rodzice uczniów mających problemy w nauce. Nauczyciele. Uczniowie. Uczniowie Przekazanie rodzicom aktualnych informacji o postępach ucznia, wskazanie jego słabych stron, udzielenie wskazówek do pracy, ale także uwypuklenie mocnych stron, zalet, postępów. Skierowanie (w razie konieczności) do odpowiednich instytucji lub organizacji. Przekazanie informacji o ograniczeniach i słabych stronach dziecka oraz o jego uzdolnieniach. Wskazanie najbardziej efektywnych metod pracy. Wspólne szukanie przyczyn niepowodzeń, zachęcenie do pokonywania trudności. Udzielanie pomocy w nauce, nadrabianie braków, ćwiczenia. Wyrównanie zaległości w nauce, utrwalenie materiału, Na bieżąco szkolny Na bieżąco 8
2. Prowadzenie działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciedziałania narkomanii. Zapobieganie zachowaniom ryzykownym. Dodatkowe działania: realizacja zadań wynikających z uzyskania Certyfikatu szkoła promująca bezpieczeństwo. wyrównawcze. zajęcia. przygotowanie uczniów do wystąpień klasowych. 5. Opieka Uczniowie wychowawcy. 1. Konsultacje dla rodziców i stały kontakt z nimi. Wychowawca, nauczyciel przedmiotów. Nauczyciele poszczególnych przedmiotów, wychowawcy, pedagog. Rodzice uczniów agresywnych, stwarzających problemy wychowawcze, podejmujących zachowania ryzykowne. Opieka nad uczniem, w formie dostosowanej do wieku i możliwości dziecka. Indywidualizacja metod nauczania, umożliwienie uczniowi osiągnięcia sukcesu w zespole klasowym, poprawa jego pozycji w klasie. Dostarczenie rodzicom aktualnych informacji o zachowaniu uczniów, konsultowanie metod wychowawczych, profilktyka wczesnego rozpoznawania zagrożeń używania środków psychoaktywnych. Udostępnienie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej dla uczniów zażywających substancje psychoaktywne. Zajęcia idnywidualne, warsztay. szkolny Na bieżąco 9
2. Edukacja Dyrektor, pedagog, przedstawiciele instytucji wspierających pracę szkoły. 3. Kontakt z placówkami specjalistycznymi. 4. Rozmowa z uczniem. Terapia indywidualna. 5. Wprowadzenie w życie zasad postępowania w sytuacji zagrożenia dzieci i młodzieży demoralizacją. Pedagog, wychowawca. Pedagog, przedstawiciele instytucji wspierających pracę szkoły. Pedagog, opiekunowie świetlicy szkolnej, nauczyciele, inni pracownicy szkoły. Rodzice i nauczyciele Rodzice, uczeń Uczniowie, rodziny. Uczniowie, rodzice Dostarczanie wiedzy o przyczynach powstawania zachowań agresywnych, metod przeciwdziałania agresji i innym formom zachowań problemowych i ryzykownych. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, panowania nad emocjami. Podstawowe informacje z zakresu prawa. Przekazanie informacji o możliwościach skorzystania z pomocy specjalistycznej. Rozpoznanie indywidualnych mechanizmów i przyczyn zachowań problemowych i agresywnych. Terapia tych zachowań. Interweniowanie w sytuacjach zagrożenia demoralizacją. wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb wg potrzeb 6. Zajęcia Nauczyciele, Uczniowie, całe Rozwijanie umiejętności wg 10
3. Przeciwdziałanie zjawisku izolacji uczniów w środowisku rówieśniczym. warsztatowe. 1. Dyskusja na lekcjach wychowawczych i lekcjach przedmiotowych. pedagog, pracownicy Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej Wychowawcy, nauczyciele przedmiotów, katecheci. 2. Psychoedukacja Pedagog, wychowawcy klas. 3. Mediacje w konfliktach rówieśniczych, zajęcia, warsztaty. 4. Stały kontakt z rodziną dziecka. Rozmowy z uczniem. 5. Działanie w zespole klasowym zmierzające do Wychowawcy, pedagog, katecheci. Wychowawca, pedagog. Wychowawcy, nauczyciele klasy Całe klasy Rodzice Grupy uczniów, ewentualnie rodzice. Rodzice dziecka, dziecko. Uczeń właściwego wyrażania emocji i odporności na stres, poczucia odpowiedzialności, umiejętności odmawiania. Zaznajomienie dzieci z regułami współżycia społecznego, dekalogiem. Przekazanie rodzicom wiedzy z zakresu psychologii społecznej i rozwojowej. Uwrażliwienie ich na problem izolacji dziecka. Nabycie umiejętności samodzielnego i racjonalnego rozwiązywania konfliktów. Ustalenie przyczyn biernego zachowywania się i przeciwdziałania im. Ustalenie przyczyn zachowań dziecka, ułatwienie mu nawiązania kontaktu z rówieśnikami. Zachęcenie dziecka do aktywności poprzez przydział odpowiednio dobranych zadań. Rozbudzenie radości ze potrzeb szkolny (na zebraniach z rodzicami) 11
4. Rozwijanie kultury osobistej. 5. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, eliminowania przykrych napięć emocjonalnych, zdrowego rozładowania stresu; 6. Propagowanie bezpiecznego i zdrowego stylu życia oraz właściwego spędzania czasu wolnego. Dodatkowe włączenia ucznia w życie klasy. 1. Lekcje wychowawcze poświęcone aprobowanemu językowi. 2. Indywidualne rozmowy z uczniami. 1. Zajęcia warsztatowe 1. Pokazanie na czym polega zdrowy styl życia. Realizacja programu Trzymaj formę Wychowawcy, nauczyciele, katecheci. Pedagog, wychowawcy, pracownicy świetlicy. Nauczyciele, pedagog, pracownicy Poradni Psychologiczno Pedagogicznej pielęgniarka Nauczyciele przedmiotów (wf, przyrody, plastyki), pielęgniarka szkolna. Uczniowie Uczeń Uczniowie Uczniowie wspólnego działania. Uwrażliwianie uczniów na kulturę słowa. Uświadamianie znaczenia używania poprawnego języka w codziennych kontaktach z ludźmi. Promocja zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności właściwego reagowania w trudnych sytuacjach, rozwijanie odporności na stres, Profilaktyka uzależnień w formie zajeć i warszatatów Dostarczenie wiedzy na temat funkcjonowania organizmu człowieka oraz zachowań prozdrowotnych., profilaktyka uzależnień w formie zajeć i warsztatów, konkursy. Wg harmonogramu 12
działania: realizacja zadań wynikających z uzyskania Certyfikatu szkoła promująca bezpieczeństwo. 7. Udzielanie pomocy i wsparcia rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej 2. Wdrażanie właściwych form spędzania czasu wolnego. 3. Spotkanie z przedstawiciela mi Straży Miejskiej i Policji. 4. Bezpieczna droga do i ze szkoły, bezpieczna szkoła, bezpieczne ferie i wakacje. 1. Analiza uzyskanych danych 2. Pomoc rzeczowa i materialna, Nauczyciele prowadzący zajęcia pozalekcyjne, wychowawcy świetlicy. Wychowawcy, opiekun zespołu grupy wiekowej. Wychowawcy klas Pedagog, wychowawcy, Organy Kolegialne Szkoły Pedagog, wychowawcy, Uczniowie Uczniowie Uczniowie Uczniowie i ich rodziny Dzieci z rodzin znajdujących się Utrwalanie dobrych nawyków, rozbudzanie zainteresowań. Dostarczenie wiedzy na temat ewentualnych zagrożeń w środowisku lokalnym i zasad bezpieczeństwa. Zapoznanie uczniów z zasadami BHP i bezpiecznego poruszania się po drodze. Ustalenie listy osób, które wymagają udzielenia pomocy materialnej Zapobieganie zjawiskom niedożywienia, braku IX/X (szczególnie początek roku szkolnego) 13
dożywianie, współpraca z organizacjami udzielającymi pomocy dyrektor w trudnej sytuacji materialnej podręczników 14
PRZEWIDYWANE EFEKTY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 1. Zmniejszenie liczby uczniów eksperymentujących lub używających środków odurzających. 2. Zwiększenie wiedzy nt. zagrożenia substancjami psychoaktywnymi. 3. Osiągnięcie dojrzałości fizycznej, psychicznej, społecznej i aksjologicznej. 4. Zmiana w postawie dzieci i młodzieży doceniającej wartość zdrowia oraz podejmującej zdrowy styl życia. 5. Wzrost poczucia własnej wartości, umiejętność dokonania samooceny, poprawa wyników w nauce, kompensacja ewentualnych zaburzeń. 6. Eliminowanie zachowań agresywnych, poprawa w relacjach uczeń uczeń, uczeń nauczyciel, uczeń rodzic. 7. Zmniejszenie ryzyka negatywnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego i fizycznego ucznia oraz jego otoczenia społecznego. 8. Integracja uczniów z klasą, grupą rówieśniczą. 9. Uwrażliwienie członków społeczności szkolnej na sytuacje związane z przemocą, wskazanie źródeł przemocy. 10. Pomoc i wsparcie dla ucznia i jego rodziny ze szczególnym uwzględnieniem eurosierot, rodzin wielodzietnych a także matek samotnie wychowujących dzieci. 11. Podniesienie poziomu bezpieczeństwa funkcjonowania ucznia w szkole i poza nią. 12. Podniesienie kompetencji rodziców,wychowawców oraz inncyh pracowników szkoły Ewaluacja działań: ankiety, dane statystyczne; okresowa analiza sytuacji wychowawczej szkoły; konsultacje z nauczycielami i rodzicami; analiza aktów prawnych; 15
Narzędzia ewaluacji: - monitoring - obserwacja - rozmowy - akty prawne ZMIAN W SZKOLNYM PROGRAMIE PROFILAKTYKI DOKONAŁA : mgr Beata Górszczyk pedagog szkolny 16