Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2009 Korekta: Aleksandra Bylica Aleksandra Jastrzębska Rysunki: Agata Fuks Projekt okładki: Ewa Beniak-Haremska ISBN 978-83-7850-388-0 Oficyna Wydawnicza Impuls 30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5 tel. (12) 422-41-80, fax (12) 422-59-47 www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: impuls@impulsoficyna.com.pl Wydanie II, Kraków 2010
Spis treści Wstęp... 7 Jesień Scenariusz 1... 11 Scenariusz 2... 14 Scenariusz 3... 18 Scenariusz 4... 20 Scenariusz 5... 23 Scenariusz 6... 25 Scenariusz 7... 27 Scenariusz 8... 29 Zima Scenariusz 9... 35 Scenariusz 10... 38 Scenariusz 11... 40 Scenariusz 12... 42 Scenariusz 13... 44 Scenariusz 14... 51 Scenariusz 15... 55 Wiosna Scenariusz 16... 59 Scenariusz 17... 61 Scenariusz 18... 65 Scenariusz 19... 67 Scenariusz 20... 70 Scenariusz 21... 73 Scenariusz 22... 76
6 Spis treści Lato Scenariusz 23... 83 Scenariusz 24... 88 Scenariusz 25... 90 Scenariusz 26... 93 Scenariusz 27... 100 Scenariusz 28... 102 Scenariusz 29... 104 Scenariusz 30... 108 Bibliografia... 111
Wstęp Drodzy Czytelnicy, oddajemy w wasze ręce zbiór scenariuszy, które wykorzystywałyśmy podczas zajęć logopedycznych prowadzonych w przedszkolach i w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Scenariusze zawierają ćwiczenia oddechowe, usprawniające aparat artykulacyjny, ćwiczenia w naśladowaniu dźwięków z otoczenia, sprzyjające prawidłowej realizacji samogłosek i spółgłosek. Celem naszych zajęć było kształtowanie poprawnej wymowy, wzbogacanie słownictwa i wiedzy o środowisku oraz nauka konstruowania wypowiedzi u dzieci w wieku przedszkolnym. Wiemy, że rozwój mowy nie jest procesem wyizolowanym, lecz ściśle związanym z rozwojem ruchowym i poznawczym dziecka, stąd wiele ćwiczeń wspomagających rozwój motoryki dużej i małej, świadomości fonologicznej, percepcji wzrokowej, pamięci i uwagi. Wszystkim ćwiczeniom nadawałyśmy formę zabawy, aby dzieci chętnie i aktywnie w nich uczestniczyły. Życzymy radosnej i owocnej pracy. Autorki
JESIEŃ
Scenariusz 1 Cele: Kształtowanie uwagi słuchowej. Kształcenie rozumienia treści słuchanego tekstu. Integracja grupy. Kształtowanie pojęcia liczby naturalnej. Wydłużanie fazy wydechowej. Usprawnianie aparatu artykulacyjnego. Wyrabianie umiejętności naśladowania dźwięków z otoczenia. Usprawnianie analizy i syntezy wzrokowej oraz koordynacji wzrokowo- -ruchowej. Wyrabianie sprawności manualnej i ruchowej. Pomoce: kukiełki (miś, kogucik, pies, królik), obrazki z misiem do kolorowania (zob. zał., s. 13), książka Cz. Janczarskiego Przygody i wędrówki Misia Uszatka, kredki świecowe, farby. Przebieg zajęć: 1. Integracja grupy: zapoznanie się z misiem Łatkiem, nauka piosenki powitalnej (na melodię Panie Janie) Witaj misiu, witaj misiu, jak się masz? Jak się masz? Wszyscy cię witamy, Wszyscy cię kochamy, Bądź wśród nas, bądź wśród nas. (źródło: M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka, Od piosenki do literki, Fokus, Gdańsk 1997) 2. Przedstawienie kukiełkowe pt. Przyjaciele (na podstawie I rozdziału książki Przygody i wędrówki Misia Uszatka Cz. Janczarskiego).
12 Jesień 3. Rozmowa na temat przedstawienia: Jakie zwierzęta występowały? Czy dzieciom podobało się zachowanie zwierząt? Kto to jest prawdziwy przyjaciel? 4. Przeliczanie zwierząt (każde dziecko). 5. Ćwiczenia ortofoniczne. Naśladowanie głosów zwierząt: Miś mmm. Kogucik kukuryku. Pies hau, hau. 6. Ćwiczenia ruchowe. Dzieci poruszają się jak zwierzęta: Miś powolny marsz z wysoko unoszonymi kolanami. Kogucik bieganie i machanie rękoma (jak skrzydłami). Pies chodzenie na czworakach. Zając kicanie. 7. Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego: Mlaskanie, oblizywanie warg, mycie podniebienia, policzków i dolnych dziąseł językiem. 8. Ćwiczenia oddechowe: miś zasypia wdech nosem, powolny, długi wydech ustami, miś sapie na wydechu ssss..., miś chrapie chrapanie na wdechu i wydechu. 9. Kolorowanie obrazka z misiem kredkami świecowymi, następnie zamalowywanie arkusza farbą (tworzenie tła).
Scenariusz 1 13 Załącznik
Scenariusz 2 Cele: Kształcenie uwagi słuchowej. Rozwijanie ekspresji ruchowej i mimicznej. Usprawnianie motoryki warg, języka, żuchwy. Wydłużanie fazy wydechu. Ćwiczenie koordynacji słuchowo-ruchowej. Nauka syntezy i analizy sylabowej. Rozwijanie sprawności manualnej. Nauka definiowania budowanie pojęć na podstawie cech. Pomoce: wiersz J. Brzechwy pt. Na straganie, rysunki warzyw (zob. zał., s. 16 17), wyszorowane, naturalne warzywa: ziemniaki, buraki, marchewki, pietruszki, cebule, wiklinowy koszyk, plastelina, patyczki, włóczka w różnych kolorach. Przebieg zajęć: 1. Wysłuchanie wiersza J. Brzechwy pt. Na straganie. 2. Rozmowa na temat wiersza: Gdzie znajdują się warzywa? Jakie warzywa występują w wierszu? Jak zachowywały się warzywa? Które okazało się najmądrzejsze? 3. Naśladowanie ruchów i min warzyw z wiersza. Prowadzący czyta odpowiednie wersy z wiersza, robi miny takie jak warzywa na rysunkach, dzieci naśladują. 4. Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego i oddechowe. Dzieci jedzą zupę jarzynową. Najpierw dmuchają bo jest gorąca (wdech nosem krótko, wydech ustami długo). Zupa jest pyszna dzieci udają, że jedzą, mlaskają, oblizują wargi, myją językiem zęby