PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 9 W ZAWIERCIU NA ROK SZKOLNY 2017/2018 Program wychowawczo- profilaktyczny Szkoły Podstawowej nr 9 w Zawierciu oparty jest o Prawo Oświatowe, Konstytucję Rzeczypospolitej i zgodny z nią Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, Konwencję o Prawach Dziecka oraz Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Za podstawę przyjmuje się uniwersalne zasady etyki. Według nich kształcenie i wychowanie służyć ma rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla dziedzictwa kulturowego. Szkoła jest środowiskiem zapewniającym każdemu dziecku niezbędne warunki dla jego rozwoju, przygotowuje do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i solidarności. 1. Podstawa prawna programu wychowawczego - profilaktycznego Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych o wolności (Dz.U. z 1993r. Nr 61 poz. 284 ze zm.), Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych (Dz.U. z 1991r. Nr 120 poz. 526), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997r. (tj. Dz.U. z 1997r. Nr78 poz. 483 ze zm.) Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe; Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Karta nauczyciela (tj. Dz. U. z 2014r. poz. 191 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2017r. poz. 356.),
statut Szkoły. PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii; 2. Cele programu: Najważniejszym celem wychowawczym Szkoły jest wspomaganie wszechstronnego rozwoju osobowości dziecka w wymiarze intelektualnym, etycznym, emocjonalnym, społecznym i zdrowotnym. Wszyscy nauczyciele wprowadzają do tematyki swego przedmiotu elementy programu wychowawczo profilaktycznego Szkoły. realizacja wartości wychowawczo- profilaktycznych: o szacunek dla języka ojczystego, kultury i tradycji narodowej, o tolerancja wobec różnych poglądów, kultur, postaw i przekonań, o uczciwość, szczerość, prawdomówność, rzetelność i odpowiedzialność, o poznawanie i doskonalenie własnej osobowości, o umiejętność współżycia w rodzinie i społeczności, o pomoc potrzebującym, o zdrowy styl życia, postawa proekologiczna; realizacja priorytetów Szkoły: o organizacja procesu rozwoju ucznia ukierunkowana na jego sukces, o działania wychowawczo- profilaktyczne sprzyjające efektywnej nauce, o integracja ze środowiskiem lokalnym i promowanie w nim swojej działalności, 3. Model absolwenta Uczeń w czasie pobytu w Szkole i po zakończeniu nauki reprezentuje następujące postawy: Jest uczciwy, wiarygodny i odpowiedzialny, zawsze postępuje zgodnie z głoszonymi zasadami, można mu powierzyć ważne zadania do wykonania, dotrzymuje zobowiązań i obietnic, wartościuje zachowania dobre i złe, stara się przewidzieć skutki swoich działań oraz ponosić konsekwencje swoich czynów, jest wytrwały, systematycznie wykonuje zadania i obowiązki, realizuje swoje plany i marzenia, ma poczucie własnej wartości, reaguje na poniżające zachowania dorosłych i rówieśników,
szanuje innych ludzi, wie, jak należy okazywać szacunek osobom dorosłym oraz kolegom i koleżankom, jest kreatywny, przedsiębiorczy, potrafi w sposób twórczy rozwiązać problemy, realizuje swoje pomysły, wyznacza cele i dąży do ich realizowania, umiejętnie podejmuje ryzyko, radzi sobie w sytuacjach trudnych, potrafi podejmować szybkie decyzje, posiada wysoką kulturę osobistą: o przestrzega zasad bezpiecznego i kulturalnego zachowania się w Szkole, o okazuje szacunek i życzliwość wobec rówieśników i osób dorosłych, o dba o kulturę języka, nie stosuje wulgaryzmów, o dba o wygląd, dba o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne, przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny, jest tolerancyjny: o akceptuje odmienność innych ludzi, o nie wyśmiewa ani nie prześladuje innych ludzi ze względu na ich narodowość, religię, przekonania, angażuje się w działania na rzecz lokalnego środowiska. Postawy opisane w modelu absolwenta kształtowane są wspólnie przez nauczycieli, pracowników Szkoły oraz rodziców poprzez: działania wychowawczo- profilaktyczne, własny przykład nauczyciele i pracownicy Szkoły powinni stanowić wzór do naśladowania w zakresie ww. postaw. 4. Formy oddziaływań wychowawczo- profilaktycznych: zajęcia edukacyjne, godziny wychowawcze, zajęcia pozalekcyjne, wycieczki, imprezy i uroczystości klasowe, szkolne, środowiskowe. 5. Metody pracy wychowawczo- profilaktycznej: gry i zabawy, dyskusje, dramy, twórczość plastyczna, techniczna i artystyczna, metoda projektów, symulacje, warsztaty, treningi umiejętności, rozmowy, pogadanki.
6. Zadania wychowawcze: Dyrektor: PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY dba o prawidłowe funkcjonowanie Szkoły, poziom pracy wychowawczoprofilaktycznej i opiekuńczej Szkoły, koordynuje, organizuje i nadzoruje działania wychowawczo- profilaktyczne w Szkole, stwarza warunki do prawidłowej realizacji praw dziecka oraz umożliwia uczniom podtrzymanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i religijnej, czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego. Nauczyciele: wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania, udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, kształcą i wychowują dzieci zgodnie z zasadami określonymi w programie wychowawczo- profilaktycznym, reagują na sygnały zagrożenia niedostosowaniem społecznym dzieci, zapewniają uczniom bezpieczeństwo podczas pobytu w Szkole i poza jej terenem, w czasie wycieczek. Wychowawcy klas: poznają uczniów oraz ich środowisko, a także utrzymują stały kontakt z rodzicami, organizują spotkania, wspierają i wspomagają rodziców w działaniach wychowawczo opiekuńczych, integrują zespół klasowy, rozwiązują indywidualne i klasowe problemy poprzez udzielanie uczniom wszechstronnej pomocy, interesują się postępami uczniów w nauce, dbają o regularne uczęszczanie uczniów do Szkoły, wspólnie z pedagogiem badają przyczyny opuszczania przez uczniów zajęć szkolnych, wdrażają uczniów do samorządności i demokracji ( wybór i działalność samorządu klasowego, pełnienie poszczególnych funkcji klasowych), propagują zasady kulturalnego zachowania, troszczą się o zdrowie uczniów, w szczególności poprzez wdrażanie ich do dbałości o higienę osobistą oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w szkole i poza szkołą, czuwają nad wszechstronnym rozwojem osobowym ucznia oraz przygotowują go do samodzielnego funkcjonowania poprzez wzmacnianie postawy odpowiedzialności, utrzymują kontakt z rodzicami wychowanków, systematycznie informują o postępach ich dzieci, włączają rodziców w życie Szkoły i dążą do uzgodnienia wspólnych zasad wychowania, wspólnie z podopiecznymi dokonują ewaluacji i oceny rezultatów działań wychowawczych,
pomagają poznać mocne i słabe strony ucznia w celu planowania rozwoju wychowanka. Rodzice: dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci, współdziałają z nauczycielami w sprawach wychowania i kształcenia dzieci. Pedagog szkolny: rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych, określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno- pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb, organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli, podejmuje działania wychowawczo- profilaktyczne wynikające z programu wychowawczo- profilaktycznego Szkoły, wspiera działania wychowawczo opiekuńcze nauczycieli wynikające z programu wychowawczo- profilaktycznego Szkoły, współpracuje z wychowawcami na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, dokonuje bieżącej analizy sytuacji wychowawczo- profilaktycznej w Szkole oraz systematycznie przekazuje informacje na ten temat Radzie Pedagogicznej, utrzymuje stałą współpracę z wychowawcami klas. Rada rodziców: reprezentuje ogół rodziców oraz podejmuje działania wspierające proces wychowawczy Szkoły, współdecyduje o formach pomocy dzieciom oraz ich wypoczynku, współuczestniczy w opracowaniu programu wychowawczo- profilaktycznego Szkoły. Samorząd uczniowski: inspiruje i organizuje życie kulturalne i intelektualne na terenie Szkoły, reprezentuje postawy i potrzeby środowiska uczniowskiego wobec dyrekcji i grona pedagogicznego, propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji.
7. Ewaluacja programu: PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY Ewaluacji dokonuje zespół złożony z: wychowawców, pedagogów, przedstawicieli samorządu uczniowskiego, przedstawicieli rady rodziców. Procedura ewaluacyjna obejmuje: obserwację działań wychowawczo- profilaktycznych, rozmowy indywidualne z rodzicami, analizę problemów zgłaszanych pedagogowi, badania ankietowe skierowane do uczniów i rodziców, analizę sprawozdań wychowawców, pedagoga i pielęgniarki, formułowanie wniosków, modyfikację programu wychowawczo- profilaktycznego. PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY SZKOŁY I. Szkoła i jej miejsce wśród innych instytucji wychowawczo - profilaktycznych. 1. Współpraca dyrektora szkoły, pedagoga, nauczycieli-wychowawców z przedszkolami, Poradnią Pedagogiczno-Psychologiczną, Sądem dla Nieletnich, Świetlicą Środowiskową, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, PCPR, Policją, Strażą Pożarną, Strażą Miejską, Pełnomocnikiem Prezydenta Miasta Zawiercie ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii, Sanepidem, pielęgniarką, ZHP oraz stowarzyszeniami działającymi na rzecz pomocy dzieciom w rozwiązywaniu problemów dotyczących młodzieży niedostosowanej społecznie lub zagrożonej niedostosowaniem społecznym.
II. Kształtowanie właściwych postaw obywatelskich i społecznych. 1. Przygotowanie uczniów do świadomego i aktywnego udziału w życiu społecznym i publicznym. 2. Określenie współczesnej postawy obywatelskiej i patriotycznej. 3. Dbałość o rozwój mowy ojczystej. 4. Tolerancja wobec wyznań. 5. Doskonalenie umiejętności rozwiązywania problemów i dokonywania właściwych wyborów. 6. Stosowanie zasad grzecznościowych oraz kulturalne zachowanie się wobec rówieśników i dorosłych. 7. Nabywanie umiejętności radzenia sobie z emocjami. 8. Wzmacnianie poczucia przynależności do grupy klasowej. 9. Ćwiczenia umiejętności wczuwania się w położenie innej osoby. 10. Organizowanie pomocy uczniom mającym problemy w szkole i w domu. 11. Wzmacnianie poczucia własnej wartości. 12. Kształtowanie właściwych postaw uczniów poprzez ukazywanie odpowiednich wzorców. 13. Kształtowanie poprawnej komunikacji. III. Współpraca z rodzicami. 1. Edukacja pedagogiczna rodziców na zebraniach. 2. Indywidualne spotkania w czasie konsultacji. 3. Spotkania z pedagogiem i całym zespołem uczącym, wspólne rozwiązywanie nurtujących problemów w ramach udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej. 4. Udział rodziców w pracy na rzecz szkoły, pozyskiwanie sponsorów. 5. Współpraca z Radą Rodziców. 6. Podejmowanie inicjatyw na rzecz środowiska szkolnego. 7. Współpraca w ramach udzielania pomocy psychologiczno- pedagogicznej.
IV. Działania opiekuńczo -wychowawcze. 1. Poznanie sytuacji rodzinnej i materialnej wychowanków. 2. Poznanie problemów uczniów i ich rodzin. 3. Organizowanie różnych form pomocy. 4. Otaczanie opieką uczniów z rodzin niepełnych i wielodzietnych. 5. Uświadomienie dziecku jego miejsca w rodzinie. Szukanie odpowiedzi na pytanie Czym jest rodzina?, Moje miejsce w rodzinie. 6. Ukazanie sposobów na organizowanie wspólnie z rodziną wolnego czasu. 7. Opieka nad dziećmi z rodzin dysfunkcyjnych. 8. Udzielanie pomocy psychologiczno-psychologicznej uczniom, u których rozpoznano trudności edukacyjne i wychowawcze. V. Zdrowie i higiena a prawidłowy rozwój dziecka. 1. Uświadomienie dzieciom, że troska o własne zdrowie, dbanie o higienę osobistą jest obowiązkiem każdego człowieka. 2. Czynny udział w dodatkowych zajęciach i imprezach sportowych. 3. Realizacja programów prozdrowotnych i profilaktycznych. 4. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią. 5. Udział w pogadankach organizowanych przez pielęgniarkę szkolną. 6. Udział w akcji WOŚP Ratujemy i uczymy ratować. 7. Udział w akcjach i kampaniach organizowanych przez Sanepid i Pełnomocnika Prezydenta Miasta Zawiercie ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii. 8. Profilaktyka uzależnień.
VI. Znaczenie kultury w życiu człowieka. 1. Rozwijanie zamiłowań do czytelnictwa poprzez aktywne korzystanie z księgozbioru bibliotecznego szkoły i lekcji bibliotecznych. 2. Spotkania z autorami książek dla dzieci. 3. Uwrażliwienie uczniów na piękno poprzez udział w wystawach, wyjazdach do muzeów i teatrów. 4. Udział w seansach filmowych. VII. Kształtowanie postaw proekologicznych. 1. Kształtowanie związków emocjonalnych z najbliższym środowiskiem. 2. Udział w akcjach Dzień Ziemi, Sprzątanie Świata. 3. Wpajanie zasad dbałości o estetykę i czystość otoczenia. 4. Dokarmianie zwierząt. Udział w akcjach charytatywnych. VIII. Zachowanie zasad bezpieczeństwa. 1. Spotkania z policjantem w klasach I omówienie zasad bezpieczeństwa na drodze. 2. Przygotowanie uczniów do zdobycia karty rowerowej. 3. Organizowanie konkursów o ruchu drogowym. 4. Wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa w drodze do szkoły i w trakcie korzystania ze środków komunikacji. 5. Profilaktyka zachowań ryzykownych. 6. Zwiększenie bezpieczeństwa w miejscach szczególnie zagrożonych (w szkole, w domu i w drodze do szkoły). 7. Bezpieczeństwo podczas ferii i wakacji.
IX. Działania zwalczające zachowania agresywne oraz dyscyplinujące uczniów. 1. Ustalenie i poznanie praw i obowiązków uczniów. 2. Podnoszenie kultury słowa, eliminowanie wulgaryzmów ze słownika ucznia. 3. Angażowanie uczniów do pracy na rzecz szkoły. 4. Realizacja programów profilaktycznych. 5. Tworzenie kół zainteresowań. 6. Ścisła współpraca z rodzicami. 7. Stosowanie jednolitego systemu nagród i kar. 8. Prowadzenie mediacji rówieśniczych jako metody rozwiązywania konfliktów. 9. Wyrabianie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych trudnych sytuacjach, w tym także do łagodniejszego znoszenia porażek. 10. Wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za mienie własne i społeczne. 11. Przeciwdziałanie agresji (fizycznej, psychicznej) w szkole. 12. Uczenie alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów. 13. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami. 14. Kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych uczniów. 15. Działania dyscyplinujące uczniów. X. Edukacja informatyczna. 1. Edukacja rodziców w zakresie: zagrożeń płynących z niekontrolowanego korzystania przez dzieci z Internetu oraz gier komputerowych sposobów postępowania i kontroli wobec dzieci korzystających ze świata cyfrowego 2. Wskazywanie uczniom dobrych i złych stron płynących z użytkowania Internetu oraz gier komputerowych.
3. Wskazywanie uczniom osób oraz instytucji, które dbają o ich bezpieczeństwo i do których zawsze mogą zgłosić się z prośbą o pomoc w razie zagrożenia płynącego z Internetu. XI. Działalność edukacyjna z zakresu promocji zdrowia i zdrowego stylu życia. 1. Udział w zajęciach wychowawczych z zakresu: nabywania umiejętności nawiązywania kontaktów; rozwiązywania konfliktów; radzenia sobie ze stresem; rozpoznawania, wyrażania i kontrolowania emocji; kształtowania krytycznego myślenia w podejmowaniu decyzji w sytuacjach trudnych, zagrażających zdrowiu; wzmacniania poczucia własnej wartości. 2. Poszerzanie wiedzy rodziców na temat prawidłowości rozwoju dzieci, rozpoznawania wczesnych objawów używania środków odurzających i substancji psychoaktywnych w ramach edukacji pedagogicznej podczas zebrań. 3. Wskazywanie instytucji udzielających pomocy. 4. Monitorowanie potrzeb w zakresie doskonalenia i wzmacniania umiejętności wychowawczych i profilaktycznych. 5. Doskonalenie kompetencji nauczycieli w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów używania środków odurzających i substancji psychoaktywnych. 6. Doskonalenie kompetencji nauczycieli w zakresie profilaktyki. XII. Działalność informacyjna. 1. Zapoznanie uczniów z tematyką dotyczącą społecznych i zdrowotnych skutków uzależnień. 2. Zapoznanie uczniów z konsekwencjami prawnymi związanymi z naruszaniem przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii. 3. Zapoznanie rodziców z tematyką dotyczącą społecznych i zdrowotnych skutków uzależnień oraz konsekwencjami prawnymi związanymi z naruszaniem przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii. 4. Przekazywanie uczniom oraz rodzicom informacji na temat procedur postępowania w sytuacjach ryzykownych zachowań. 5. Udostępnianie informacji o ofercie pomocy specjalistycznej.
XIII. Działalność profilaktyczna. 1. Udział uczniów w realizowanych programach profilaktycznych i promocji zdrowia. 2. Udział uczniów i rodziców w ogólnopolskich kampaniach profilaktycznych. 3. Udział uczniów w zajęciach rozwijających zainteresowania. 4. Doskonalenie zawodowe nauczycieli w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej. 5. Diagnozowanie przyczyn trudności w zachowaniu uczniów. 6. Motywowanie rodziców do właściwej opieki i wywiązywania się z podstawowych obowiązków rodzicielskich. 7. Udział uczniów w zajęciach specjalistycznych organizowanych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.