Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2018 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu Metodyka pracy socjalnej geneza i rozwój P2N[2]O_03 Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Forma studiów Rok i semestr studiów Rodzaj przedmiotu Koordynator Imię i nazwisko osoby prowadzącej / osób prowadzących Socjologiczno-Historyczny Instytut Socjologii Praca socjalna Studia II stopnia Ogólnoakademicki Niestacjonarne I rok, II semestr Ogólnokierunkowy dr Dorota Rynkowska dr Dorota Rynkowska 1.2.Formy zajęć dydaktycznych, wymiar godzin i punktów ECTS Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. Inne ( jakie?) Liczba pkt ECTS 10 10 - - - - - 5 1.3. Sposób realizacji zajęć X zajęcia w formie tradycyjnej zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 1.4. Forma zaliczenia przedmiotu/ modułu ( z toku) ( egzamin, zaliczenie z oceną, zaliczenie bez oceny) EGZAMIN 2.WYMAGANIA WSTĘPNE Znajomość podstawowych zagadnień z obszaru problematyki społecznej potwierdzona uzyskaniem zaliczenia z przedmiotu praca socjalna i jej nowe kierunki 3. CELE, EFEKTY KSZTAŁCENIA, TREŚCI PROGRAMOWE I STOSOWANE METODY DYDAKTYCZNE 3.1. Cele przedmiotu/modułu C1 Zapoznanie z metodami i technikami pracy stosowanymi wobec klientów w różnych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej. C2 Zapoznanie się i przedstawienie naukowych koncepcji i podejść teoretycznych stosowanych w pracy socjalnej, warunkujących rozwój dyscypliny w ujęciu filogenicznym C3 Nabycie przez studentów praktycznych umiejętności w zakresie diagnozowania sytuacji trudnych doświadczanych przez klientów i ich rodziny
3.2 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU/ MODUŁU ( WYPEŁNIA KOORDYNATOR) EK ( efekt kształcenia) EK_01 EK_02 EK_03 EK_04 Treść efektu kształcenia zdefiniowanego dla przedmiotu (modułu) Student posiada poszerzoną wiedzę w zakresie prawidłowości, zjawisk i relacji zachodzących w obszarze pomocy społecznej, pracy socjalnej i polityki społecznej Student posiada pogłębioną wiedzę zakresie funkcjonowania życia społecznego, która umożliwia mu zrozumienia podstaw funkcjonowania poszczególnych systemów wymiarze biologicznym, psychologicznym i społecznym Student potrafi prawidłowo interpretować zjawiska występujące wżyciu społecznym i zauważa ich związek z obszarem pracy socjalnej Student posiada staranne przygotowanie do pracy zespołowej, która koncentruje się wokół różnych problemów z zakresu pracy socjalnej Odniesienie do efektów kierunkowych (KEK) K_W06 K_W07 K_U01 K_K03 3.3 TREŚCI PROGRAMOWE (wypełnia koordynator) A. Problematyka wykładu Wprowadzenie do przedmiotu. Zdefiniowanie podstawowych pojęć z zakresu pracy socjalnej Istota pracy socjalnej oraz tezy operacyjne leżące u jej podstaw, specyfika metod w pracy socjalnej.kryteria podziału pracy socjalnej. Zarys głównych koncepcji pracy socjalnej. zamieszkania: Metoda prowadzenia indywidualnego przypadku (case work), istota, etapy postępowania, modele interwencji /psychospołeczny, problemowy, strukturalny, systemowy / oraz zakres interwencji kryzysowej w tej metodzie zamieszkania: Metoda pracy grupowej ( group work ) istota, modele pracy grupowej, fazy oraz typologie grup pomocowych, praca w zespole specjalistów (team work zamieszkania: metoda organizowania społeczności lokalnej (community organization, community work) istota metody oraz techniczny schemat postępowania metodycznego Etyczne podstawy interwencji pracownika socjalnego: świat wartości osoby wspomaganej i wspierającej,etyczne zasady pracy socjalnej, główne założenia Kodeksu Etycznego Pracowników Socjalnych, granice interwencji socjalnej, podstawowe dylematy etyczne pracowników socjalnych i ich klientów Praca socjalna i jej aktualne wymiary B. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych, konwersatoryjnych, laboratoryjnych, zajęć praktycznych Treści merytoryczne Etyczne podstawy interwencji pracownika socjalnego: świat wartości osoby wspomaganej i wspierającej, etyczne zasady pracy socjalnej, główne założenia Kodeksu Etycznego Pracowników Socjalnych, granice interwencji socjalnej, podstawowe dylematy etyczne pracowników socjalnych i ich klientów.
Problematyka pracy socjalnej w środowisku otwartym: ogólne zasady pracy socjalnej w środowisku zamieszkania,zagadnienia z zakresu organizacji pracy socjalnej w środowisku zamieszkania. Diagnoza społeczna i jej podstawowe narzędzia: pojęcie diagnozy społecznej, aspekty diagnozy społecznej psychospołeczny, socjologiczny i statystyczno ekonomiczny. Kwestionariusz wywiadu środowiskowego jako podstawowe narzędzie diagnostyczne pracownika socjalnego analiza struktury i praktyczne zastosowanie wywiadu środowiskowego Technika kontraktu w pracy socjalnej: znaczenie techniki kontraktu w pracy socjalnej oraz możliwości jej zastosowania w praktyce, pojęcie kontraktu i jego procedura, ograniczenie i błędy w korzystaniu z techniki kontraktu oraz wybrane sposoby ich przezwyciężania. Rola sztuki porozumiewania się z zachowaniem reguł asertywności w technice kontraktu Praktyczne opracowanie wywiadów środowiskowych odnoszących się do sytuacji trudnej osoby/rodziny oraz prezentacja na forum grupy tych przypadków, planowanie pomocy Podsumowanie zajęć, uwagi końcowe i zaliczenie 3.4 METODY DYDAKTYCZNE Wykład: wykład problemowy Ćwiczenia: praca w grupach, dyskusja, metoda analizy studium przypadku 4 METODY I KRYTERIA OCENY 4.1 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol efektu Metody oceny efektów kształcenia ( np.: kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny, projekt, sprawozdanie, obserwacja w trakcie zajęć) Forma zajęć dydaktycznych ( w, ćw, ) EK_ 01 Egzamin Wykład EK_ 02 Egzamin Wykład EK_03 Egzamin Wykład EK_04 Obserwacja w trakcie zajęć Ćwiczenia 4.2 Warunki zaliczenia przedmiotu (kryteria oceniania) 1. Ocena końcowa z egzaminu ustnego 80% 2. Aktywność na zajęciach 20% 5. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta Godziny zajęć wg planu z nauczycielem 20 Przygotowanie do zajęć 50 Udział w konsultacjach 2 Czas na napisanie referatu/eseju 0 Przygotowanie do egzaminu 55 Udział w egzaminie 1
Inne (jakie?) 0 SUMA GODZIN 128 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW 5 ECTS Liczba pkt ECTS w ramach zajęć Nie dotyczy powiązanych z praktycznym przygotowaniem zawodowym Liczba pkt ECTS w ramach zajęć 5 służących zdobywaniu pogłębionej wiedzy i umiejętności prowadzenia badań nauk. 6. LITERATURA Literatura Podstawowa: W. Badura Madej, Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej: poradnik dla pracowników socjalnych, Katowice1996. Z. Butrym, Istota pracy socjalnej, Zeszyty Pracy Socjalnej UJ, 1998, nr 3. B. Dubois, K. Krogesrud Miley, Praca socjalna 1 i 2, Warszawa 1999. C. De Robertis, Metodyka działania w pracy socjalnej, Warszawa 2010, K. Frysztacki, Socjologia problemów społecznych, Seria Wykłady z Socjologii, Tom 7, Warszawa 2009. T. Kamiński, Etyka pracownika socjalnego, Częstochowa 2003. J. Kwaśniewski (red.), Praca socjalna. Pomoc społeczna, Warszawa 1995. T. Kaźmierczak, M. Łuczyńska, Wprowadzenie do pomocy społecznej, Warszawa 1998. K. Marzec Holka (red.), Pomoc społeczna. Teoria i praktyka, T. 1 i 2, Bydgoszcz 2003. A. Nocuń, J. Szmagalski, Podstawowe umiejętności w pracy socjalnej i ich kształcenie, Warszawa 1998. S. Pawlas-Czyż, Praca socjalna wobec współczesnych problemów społecznych, Toruń 2007. J. Szmagalski, Technika kontraktu w pracy socjalnej, Praca Socjalna, 1989, nr 3 Skidmore A.R., Thackeray M.G., Wprowadzenie do Pracy Socjalnej, Warszawa 1998, K. Wódz, Praca socjalna w środowisku zamieszkania, Warszawa 1998. K. Wódz, S. Pawlas-Czyż, Praca socjalna wobec nowych obszarów wykluczenia społecznego, Toruń 2008. Ustawa z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. 2004 nr 64 poz. 593) z późniejszymi zmianami (w tym: Dz. U. 2009 nr 202 poz. 1551; Dz. U. 2009 nr 221 poz. 1738; Dz. U. 2010 nr 40 poz. 229; Dz. U. 2010 nr 81 poz. 527; Dz. U. 2011 nr 81 poz. 440; Dz. U. 2013 nr 0 poz. 509 Literatura Uzupełniająca: Ł. Borkowski, R. Krajewski, S. Szymański, Komentarz do ustawy o pomocy społecznej wraz ze zbiorem przepisów wykonawczych (stan prawny na 4 października 2005 r.), Wydawnictwo Prawnicze,,Leges, 2005. K. Frysztacki, K. Piątek (red.), Wielowymiarowość pracy socjalnej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit 2002. Olubiński A., Praca socjalna. Aspekty humanistyczne i pedagogiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2004. M. Orłowska, L. Malinowski, Praca socjalna w poszukiwaniu metod i narzędzi, Warszawa 2000. K. Wódz, Praca socjalna w poszukiwaniu nowych podejść i modeli praktyki, [w:] A. Barska, T. Michalczyk, M.S. Szczepański (red.), Ku integracji rozwoju człowieka i społeczeństwa, Katowice 2001. A. Zasada Chorab, Kształtowanie się zawodu pracownika socjalnego w
Polsce, Częstochowa 2004. Akceptacja Kierownika Jednostki lub osoby upoważnionej