PROGRAM WYCHOWAWCZY ZESPOŁU SZKÓŁ NR 4 W OCHABACH na rok szkolny 2013/2014
I. Program powstał w oparciu o obowiązujące akty prawne i wewnątrzszkolne dokumenty szkoły. Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzU 1997 nr 78, poz. 483 ze zm.); Ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: DzU 2004 nr 256, poz. 2572 ze zm.); Ustawę z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn.: DzU 2006 nr 97, poz. 674 ze zm.); Powszechną Deklarację Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r.; Konwencję o Prawach Dziecka przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (DzU 2009 nr 4, poz. 17); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (DzU 2007 nr 83, poz. 562 ze zm.); Statut Zespołu; Program Wychowawczy Szkoły 2012/2013. PREAMBUŁA Program Wychowawczy powstał w oparciu o Koncepcję Pracy Zespołu Szkół, która została opracowana przez zespół ds. programu wychowawczego, po uprzednim zdiagnozowaniu potrzeb uczniów i nauczycieli oraz oczekiwań rodziców. Przedstawia w sposób całościowy treści i działania o charakterze wychowawczym podejmowane w szkole i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli i pracowników szkoły oraz rodziców i uczniów. Diagnoza środowiska wychowawczego szkoły W skład Zespołu Szkół nr 4 w Ochabach wchodzi Szkoła Podstawowa nr 5 im. Karola Miarki oraz Gimnazjum nr 5. Liczy 14 oddziałów (10 w SP i 4 w G), do których uczęszcza 273 uczniów (175 w SP, 98 w G). Rodzice większości uczniów pracują zawodowo, dlatego duża grupa dzieci korzysta ze świetlicy szkolnej a ponad połowa uczniów z obiadów wydawanych w naszej stołówce. Rodzice oczekują od szkoły zróżnicowanej oferty zajęć pozalekcyjnych i zajęć dydaktyczno- wyrównawczych, bowiem ważny dla nich problem stanowi pomoc uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz uczniom zdolnym. Społeczność lokalna oczekuje od szkoły zapewnienia uczniom bezpiecznych warunków edukacyjnych i wychowawczych, współpracy i budowania dobrych relacji międzypokoleniowych oraz promowania zdrowego stylu życia. Wartości wybrane przez społeczność szkolną Zadaniem programu wychowawczego szkoły jest kształtowanie odpowiedzialnej osobowości ucznia w oparciu o: otwartość i tolerancję wobec innych; empatię wobec drugiego człowieka; dojrzałe i sprawne funkcjonowanie we współczesnym świecie; wykorzystywanie wiadomości i umiejętności w rozwiązywaniu problemów; samodzielność; odpowiedzialność za podejmowane decyzje; uczciwość; kulturę osobistą; dbanie o zdrowie swoje i innych.
Zadania wychowawcze 1. Kształtowanie potencjału intelektualnego (dążenie do prawdy, znajomość własnych wartości, poszukiwanie i rozwój zainteresowań, ciekawość poznawcza, kreatywność). 2. Rozwijanie uczuć i emocji (kształtowanie wrażliwości emocjonalnej, świadome dokonywanie wyborów, rozwój kultury osobistej i kultury słowa, tolerancja i poszanowanie dla różnych religii, kultur i tradycji, kształtowanie postawy patriotycznej). 3. Komunikacja społeczna (formy komunikacji, poszanowanie dla drugiego człowieka, akceptacja praw drugiego człowieka, asertywność, utrwalanie bezpiecznych zachowań, kształtowanie dyscypliny, umiejętność pracy w zespole, inicjowanie własnej aktywności, rozwijanie inicjatywności i przedsiębiorczości, poszanowanie dorobku własnego narodu i lokalnej społeczności, aktywne uczestnictwo w życiu kulturalnym klasy, szkoły, środowiska, rozwijanie samodyscypliny). 4. Kształtowanie systemu wartości (obiektywna ocena własnego zachowania, przestrzeganie norm społecznomoralnych, tworzenie hierarchii wartości, kształtowanie własnej odpowiedzialności, wypracowywanie twórczych postaw, kształtowanie wrażliwości na walory estetyczne i wartości moralne). 5. Dojrzałość fizyczna (dbanie o własne ciało, profilaktyka zdrowia fizycznego i psychicznego, kształtowanie prawidłowych postaw wobec przyrody, umiejętność radzenia sobie z problemami, dojrzałość społeczna). Misja szkoły Każde dziecko robi COŚ dobrze, w każdym dziecku jest COŚ dobrego. Trzeba tylko to COŚ odkryć i rozwijać Nauczyciel to poszukiwacz talentów. Wizja szkoły Edukacja szkolna w Zespole Szkół nr 4 w Ochabach polega na harmonijnej realizacji zadań w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i wychowania. Szkoła nasza na pierwszym miejscu stawia dobro dziecka, postrzega ucznia jako podmiot. Jesteśmy szkołą: twórczą, promującą ucznia zdolnego, rozwijającą zainteresowania uczniów, bezpieczną i przyjazną dla ucznia, wspierającą uczniów z trudnościami w nauce, otwartą na nowe inicjatywy, współpracującą ze środowiskiem lokalnym, otwarcie współpracującą z rodzicami;
Model absolwenta Absolwent naszej szkoły jest: AKTYWNY wykazuje chęć zdobywania wiedzy i kształcenia swoich umiejętności; OTWARTY interesuje się otaczającym go światem, chętnie nawiązuje kontakty interpersonalne; SAMODZIELNY potrafi stawiać sobie cele i je skutecznie realizować; ODPOWIEDZIALNY ponosi odpowiedzialność za swoje decyzje, potrafi przyznać się do błędu, przewiduje konsekwencje swoich zachowań, dba o innych, potrafi dokonać krytycznej samooceny; TOLERANCYJNY rozumie i akceptuje różnice między ludźmi, dostrzega dobro w każdym człowieku; odnosi się z szacunkiem do wszystkich ludzi, szanuje także inne kultury i narodowości; UCZCIWY wykazuje się sumiennością i rzetelnością w swoim postępowaniu, szanuje cudzą własność; nie oszukuje; odróżnia dobro od zła; KULTURALNY odznacza się wysoką kulturą osobistą; jest taktowny; dba o kulturę słowa; CIEKAWY ŚWIATA korzysta z wielu źródeł informacji, poszerza swoją wiedzę, doskonali się poprzez zdobywanie umiejętności i naukę; PRZYJAZNY jest pomocny i serdeczny dla innych, umie współpracować w grupie i organizować swój warsztat pracy; POGODNY patrzy pozytywnie na świat, jest optymistą, zna swoją wartość; JEST PATRIOTĄ zawsze dobrze wypowiada się o swojej ojczyźnie, zna tradycje narodowe i celebruje je, zna symbole narodowe i obdarza je należytym szacunkiem; JEST ŚWIADOMY SWOICH PRAW I OBOWIĄZKÓW zna prawa dziecka, rozumie i respektuje obowiązki wobec siebie i innych.
Zadania do realizacji Zadania nauczyciela 1. Rozwijanie zainteresowań uczniów 2. Kształtowanie umiejętności poszukiwania informacji i poszerzania wiedzy Cele i realizacja diagnoza, poznanie i rozwijanie uzdolnień uczniów lekcje z wychowawcą zajęcia rozwijające uzdolnienia, zainteresowania i pasje uczniów: koła przedmiotowe, artystyczne, sportowe, ekologiczne zajęcia wyrównujące szanse edukacyjne uczniów udział w programie Socrates Comenius współpraca ze szkołami: polską i czeską w Gródku (Czechy) promowanie osiągnięć uczniów: udział w konkursach przedmiotowych, artystycznych, sportowych, eksponowanie prac uczniów w gablotach szkolnych, pracowniach przedmiotowych, gazetce szkolnej i lokalnej, stronie internetowej szkoły projektowanie i realizacja projektów klasowych i szkolnych Stwarzanie warunków do wszechstronnego rozwoju osobistego uczniów: wykorzystanie pracowni komputerowej w trakcie procesów lekcyjnych i pozalekcyjnych korzystanie z pracowni językowej wykorzystanie zasobów biblioteki szkolnej, multimediów i Internetu Odpowiedzialni Wychowawcy, pedagog i psycholog Nauczyciele prowadzący zajęcia pozalekcyjne, nauczyciele świetlicy, biblioteki, pedagog i psycholog, Wychowawcy klas Opiekunowie projektów Wszyscy nauczyciele Termin realizacji 3. Umiejętność pracy w zespole udział uczniów w zawodach sportowych, konkursach przedmiotowych, tematycznych, interdyscyplinarnych, artystycznych, projektach edukacyjnych Nauczyciele przedmiotowi, opiekunowie kół zainteresowań, opiekunowie projektów działania samorządu uczniowskiego, imprezy, uroczystości Opiekun samorządu prowadzenie strony internetowej szkoły Nauczyciel informatyki 4. Umiejętności komunikacji międzyludzkiej 5. Kształtowanie kultury języka nabywanie nawyków kulturalnego zachowania się w towarzystwie oraz umiejętności prowadzenia rozmowy udział w programie Dobre obyczaje kształtowanie zdolności rozwiązywania konfliktów nabywanie zasad właściwej komunikacji kształtowanie umiejętności aktywnego i empatycznego słuchania innych utrwalanie zasad poprawnego posługiwania się językiem w mowie i piśmie udział w konkursach literackich, Pedagog i psycholog szkolny, wychowawcy, nauczyciele przedmiotowi Wychowawcy, nauczyciele języka polskiego, bibliotekarz
6. Kształtowanie u ucznia postawy przynależności do środowiska szkolnego, lokalnego, narodowego i europejskiego recytatorskich, ortograficznych, czytelniczych, lekcje biblioteczne wyjścia do kina, teatru, muzeum, filharmonii, centrów nauki, domów kultury promocja czytelnictwa, projekt Czytanie pod listkiem Zapoznanie z sylwetką patrona szkoły, hymnem szkolnym: akademia z okazji dnia patrona szkoły pogadanki, dyskusje nauka hymnu Współudział w organizacji i udział w uroczystościach szkolnych, lokalnych i państwowych: Wychowawca, nauczyciel muzyki, nauczyciel języka polskiego, samorząd uczniowski, wychowawcy organizowanie apeli, akademii organizowanie imprez szkolnych: Andrzejki, Jasełka, Dzień Matki, Dzień Babci, Dzień Dziecka, Święto Sportu; Aktywna praca samorządu uczniowskiego: organizacja wyborów opiekuna samorządu, inicjowanie i udział w akcjach charytatywnych organizacja i udział w małym wolontariacie organizacja konkursów i wydarzeń szkolnych redagowanie kolumny samorządu szkolnego w gazetce szkolnej Rozwój edukacji regionalnej: zespół wokalny spotkanie z twórcami naszego regionu udział w organizacji cyklicznych Spotkań z tradycją Kultywowanie tradycji i obyczajów szkolnych lokalnych i kształtowanie postaw patriotycznych: nauka oraz przypominanie hymnu państwowego udział i pomoc w organizacji spotkań wigilijnych, wielkanocnych uczestnictwo w obchodach świąt państwowych, np. Święta Niepodległości, Rocznica Konstytucji 3 Maja spotkania z tradycją Poznawanie symboli narodowych i kształtowanie nawyku okazywania im szacunku: udział w apelach i uroczystościach
7. Kształtowanie w uczniach tolerancji 8. Ukierunkowanie uczuć i emocji 9.Rozwiązywanie problemów i trudnych sytuacji 10. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa w szkole i poza nią szkolnych, organizowanie wycieczek do miejsc pamięci narodowej ceremoniał, strój szkolny Zapoznanie z prawami i obowiązkami ucznia i respektowanie ich: zapoznanie ze statutem zapoznanie z wewnątrzszkolnym zasadami oceniania zapoznanie z regulaminem szkoły zapoznanie z koncepcją pracy szkoły, programem wychowawczym i profilaktyki symulowanie sytuacji sprzyjających kształtowaniu sposobów kulturalnego wyrażania własnego zdania, uważnego słuchania innych poznawanie kultur, religii, tradycji innych narodów (program Socrates Comenius) kształtowanie umiejętności okazywania własnych uczuć i emocji nauka kontroli własnych emocji umiejętność budowania właściwych relacji z rówieśnikami i otoczeniem zdobywanie umiejętności radzenia sobie ze stresem nabywanie postaw asertywnych, nauka stosownego używania słowa nie jako postawy, dzięki której możemy zachować swoją tożsamość i poczucie własnej wartości nabywanie i rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów w grupie rozwijanie umiejętności zachowania się w sytuacjach nietypowych/trudnych nabywanie umiejętności akceptacji osób niepełnosprawnych, przedstawienie roli integracji wskazywanie sposobów pomagania rówieśnikom Kształtowanie umiejętności prawidłowego stosowania zasad bezpieczeństwa obowiązujących w klasie, szkole i środowisku oraz reagowania w sytuacjach zagrożenia: pogadanki, warsztaty, prelekcje, zajęcia w terenie, próbne alarmy Wychowawcy, pedagog Spotkania z psychologiem, pedagogiem szkolnym, zajęcia psychoedukacyjne, grupy wsparcia, dramy, spotkania okolicznościowe z członkami rodzin Dyrektor szkoły, wychowawcy, samorząd uczniowski, pedagog, psycholog Wychowawcy, pielęgniarka szkolna, nauczyciele wychowania fizycznego, dzielnicowy Nabywanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. udział w kursie pierwszej pomocy
11. Współpraca z rodzicami i instytucjami wspomagającymi szkołę 12. Dbamy o zdrowie Nabywanie umiejętności w obszarze edukacji komunikacyjnej: udział w kursie na kartę rowerową, spotkania z policją, zajęcia w terenie, gry symulacyjne Kształtowanie integralnych działań wychowawczych szkoły i rodziny: zebrania z rodzicami, Radą Rodziców współpraca z rodzicami w organizowaniu imprez klasowych i szkolnych, wycieczek Przystąpienie do projektu Szkoła współpracy Wzmacnianie prawidłowego rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego: tworzenie opieki i pomocy materialnej dla potrzebujących uczniów współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Centrum Pomocy Rodzinie, Policją, Kuratorami Sądowymi; współpraca ze środowiskiem lokalnym: Radą Sołecką, Stowarzyszeniem Ochabianie, OSP, Kołem Gospodyń Wiejskich, Parafiami, Klubem Sportowym, Klubem Jarząbek, Przedszkolem, szkołami powiatu cieszyńskiego; Rozbudzanie potrzeby ochrony środowiska naturalnego: realizowanie edukacji ekologicznej wycieczki do miejsc ochrony pomników przyrody, parków narodowych rajdy górskie, wycieczki rowerowe turnieje nauczyciele-uczniowie Diagnozowanie swoich potrzeb, nawyków i kształtowanie umiejętności określania ich wpływu na zdrowie. Promowanie wartości zdrowego stylu życia: pogadanki, dyskusje spotkania z pielęgniarką szkolną wdrażanie do realizacji zadań programu profilaktyki Doskonalenie sprawności fizycznej udział w pozalekcyjnych i pozaszkolnych zajęciach sportowych zajęcia na basenie (kl. IV i II G) udział w zawodach sportowych święto sportu Wychowawcy, pedagog i psycholog szkolny, dyrekcja szkoły Wychowawcy, nauczyciel przyrody, biologii, geografii Nauczyciel wychowania fizycznego Aktywne spędzanie wolnego czasu: organizacja zajęć pozalekcyjnych, wycieczki klasowe, rajdy górskie, wyjazdy na lodowisko, basen Bieg po zdrowie Wychowawcy, nauczyciele w-f,
Monitoring i ewaluacja Monitoring Programu Wychowawczego prowadzony jest na bieżąco przez dyrektora szkoły, wychowawców klasowych, pedagoga, psychologa. Poddawany jest systematycznej ewaluacji i modyfikowany zgodnie z zaistniałymi sytuacjami, ma charakter otwarty. Ewaluacja programu dokonywana będzie na zakończenie każdego roku szkolnego. Bieżący monitoring i roczna ewaluacja pozwala na określenie mocnych i słabych stron podjętych oddziaływań wychowawczych. Narzędzia monitorujące: obserwacja zachowań uczniów, aktywności, dyskusje z uczniami i z rodzicami, analiza wytworów uczniów, dokumentów szkolnych, wywiady z nauczycielami i innymi pracownikami szkoły. Narzędzia ewaluacyjne: informacje udzielane przez nauczycieli, uczniów i rodziców, sprawozdania wychowawców z realizacji planów wychowawczych, informacje zebranych podczas spotkań z rodzicami, informacje dotyczące współpracy z instytucjami wspomagającymi, sprawozdania opiekunów kółek i przewodniczących zespołów samokształceniowych, ankiety dla uczniów, ankiety dla rodziców, wywiad (dyrektor szkoły, rada rodziców) obserwacja i ocena zachowań. Program Wychowawczy Zespołu Szkół nr 4 w Ochabach został zatwierdzony do realizacji na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 13 września 2013r. po wcześniejszej konsultacji z Radą Rodziców i Samorządem Uczniowskim.