Czy budowa szpitala w PPP może być korzystna dla strony publicznej? wnioski z analiz przedrealizacyjnych i badania rynku dla projektu budowy nowego szpitala matki i dziecka w Poznaniu dr Agnieszka Gajewska Partner, InfraLinx Capital Warszawa, 22 października 2014
Kluczowe obszary analizy w celu sprawdzenia, czy model PPP jest korzystnym rozwiązaniem dla partnera publicznego: 1. Czy w modelu PPP partner publiczny lepiej zrealizuje swoje cele? 1. Czy model PPP jest korzystniejszy finansowo? 1. Czy model PPP pozwoli efektywnie przetransferować ryzyka do partnera prywatnego? 1. Czy można się spodziewać odpowiedniego zainteresowania inwestorów, które zapewni konkurencyjność procesu? 1. Inne: Czy istnieją ewentualne ograniczenia dotyczące realizacji projektu w określonym modelu (tradycyjnym lub PPP)? Czy model PPP umożliwia wykorzystanie funduszy unijnych (lepiej czy gorzej niż model tradycyjny)? 2
1. Czy w modelu PPP partner publiczny lepiej zrealizuje swoje cele?
1. Czy w modelu PPP partner publiczny lepiej zrealizuje swoje cele? Koszt dla podmiotu publicznego Efektywność wydatkowania środków publicznych: Pozyskanie finansowania przez prywatnego inwestora Ujęcie pozabilansowe Inwestycji Optymalizacja nakładów inwestycyjnych Optymalizacja kosztów operacyjnych Przewidywalność kosztów w długim okresie czasu / Pewność wydatków sektora publicznego Dyscyplina podmiotu publicznego w zakresie wydatków w ciągu całego życia inwestycji Zarządzanie ryzykiem: Podział ryzyka / przekazanie określonego ryzyka partnerowi prywatnemu Szybkość realizacji / ograniczenie ryzyka opóźnień / terminowość ukończenia inwestycji Dostępność oraz jakość infrastruktury: Dostosowanie nowo tworzonej infrastruktury do potrzeb Województwa Wielkopolskiego Wysoka jakość budynku, zgodna z trendami w świadczeniu usług medycznych Możliwie wczesne oddanie infrastruktury do użytkowania (wziąwszy pod uwagę ograniczenia wynikające z limitów zadłużenia) Utrzymanie jakości infrastruktury w długim okresie / brak degradacji aktywów Jakość świadczonych usług: Wzrost jakości i konkurencyjności usług / pewność świadczonych usług / zadowolenia pacjenta (w odniesieniu do komponentu związanego z aktywami) Transfer know-how / wysoka innowacyjność Możliwość koncentracji na kluczowych kompetencjach przez partnera publicznego 4
2. Czy model PPP jest korzystniejszy finansowo?
2. Czy model PPP jest korzystniejszy finansowo? Ile płaci partner publiczny? tys. PLN Model tradycyjny Model PPP Opłata za dostępność (w ciągu 26,5 lat) 0 909,354 Nakłady na budowę (nominalnie) 245,621 0 Nakłady na wyposażenie poza sprzętem medycznym (nominalnie) 20,791 0 Nakłady na wyposażenie medyczne (nominalnie) 0 0 Koszty utrzymania rocznie (jak w umowie o PPP ponoszone przez PP) 5,068 0 Koszty utrzymania w ciągu umowy o PPP w ciągu 26,5 lat (jak w umowie o PPP ponoszone przez PP) 134,302 0 Nakłady odtworzeniowe na budynki 40,898 0 Nakłady odtworzeniowe na wyposażenie poza sprzętem medycznym 22,037 0 Wycena ryzyk 0 Wycena ryzyk do przekazania partnerowi prywantemu na etapie budowy 65,813 0 Wycena ryzyk do przekazania partnerowi prywatnemu na etapie eksploatacyjnym (rocznie) 1,863 0 Wycena ryzyk do przekazania partnerowi prywatnemu na etapie eksploatacyjnym (w okresie 26,5 lat) 49,370 0 Koszty finansowania partnera publicznego 218,257 0 RAZEM 797,088 909,354 Uwaga: Powyższe zestawienie zawiera sumę wielkości nominalnych do zapłacenia przez Województwo Wielkopolskie w modelu PPP i tradycyjnym, nie uwzględniając dyskontowania podanych wielkości w czasie. 6
12_2044 12_2045 200,000 180,000 160,000 140,000 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 7 12_2042 12_2043 Porównanie wartości nominalnych Razem PSC (wartośc nominalna) Opłata za dostępność (wartość nominalna) 12_2044 12_2045 12_2042 12_2043 12_2040 12_2041 12_2026 12_2027 12_2028 12_2029 12_2030 12_2031 12_2032 12_2033 12_2034 12_2035 12_2036 12_2037 12_2038 12_2039 12_2026 12_2027 12_2028 12_2029 12_2030 12_2031 12_2032 12_2033 12_2034 12_2035 12_2036 12_2037 12_2038 12_2039 12_2040 12_2041 2. Czy model PPP jest korzystniejszy finansowo? W celu analizy efektywności 12_2016 12_2017 12_2018 12_2019 12_2020 12_2021 12_2022 12_2023 12_2024 12_2025 finansowej modeli należy porównać wartości bieżącą kosztów do poniesienia przez Województwo Wielkopolskie w okresie prognozy 30 lat. 160,000 140,000 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 Porównanie wartości zdyskontowanych Razem PSC (wartość zdyskontowana) Opłata za dostępność (wartośc zdyskontowana) 12_2016 12_2017 12_2018 12_2019 12_2020 12_2021 12_2022 12_2023 12_2024 12_2025
2. Czy model PPP jest korzystniejszy finansowo? W celu wyboru rozwiązania najkorzystniejszego dla Województwa Wielkopolskiego przeanalizowane zostały wartości bieżące kosztów koniecznych do poniesienia w modelu PPP i modelu tradycyjnym Model PPP Model tradycyjny Roczna opłata za dostępność NPC NPC Różnica PSC / PPP Scenariusz 1 (bez finansowania UE) 38,483 373,612 388,765-15,153 Scenariusz 2 (finansowania UE na wyposażenie medyczne) 34,315 333,148 348,084-14,936 Scenariusz 3 (25% nakładów pokrytych z finansowania UE) 30,788 298,902 315,268-16,366 Scenariusz 4 (50% nakładów pokrytych z finansowania UE) 23,123 224,486 241,772-17,286 WNIOSEK: Po porównaniu wartości bieżących i wycenie ryzyk, PPP jest modelem korzystniejszym finansowo. 8
3. Czy model PPP pozwoli efektywnie przetransferować ryzyka do partnera prywatnego?
3. Czy model PPP pozwoli efektywnie przetransferować ryzyka do partnera prywatnego? Rekomendowany podział ryzyk: Kiedy istnieje potencjał do efektywnego kosztowo przekazania zadań i ryzyk do sektora prywatnego? 4 główne przesłanki: 1. Partner prywatny rozumie charakter ryzyka i konsekwencje jego potencjalnego wystąpienia; 2. Partner prywatny posiada doświadczenie w zarządzaniu ryzykiem lub ryzykami o podobnej charakterystyce; 3. Partner prywatny posiada instrumenty pozwalające zarządzać określonym ryzykiem; 4. Ryzyko nie jest uzależnione od decyzji partnera publicznego. Optymalny podział ryzyk oznacza przekazanie odpowiednim partnerom tych ryzyk, którymi są oni w stanie zarządzać w efektywny kosztowo sposób. 10
3. Czy model PPP pozwoli efektywnie przetransferować ryzyka do partnera prywatnego? ryzyko projektowania - partner prywatny ryzyko uzyskania zezwoleń/pozwoleń/decyzji - zasadniczo partner prywatny ryzyko czasu i kosztu realizacji etapu projektowania - partner prywatny ryzyko związane z opóźnieniami w budowie zasadniczo partner prywatny ryzyko związane z kosztami budowy - partner prywatny ryzyko związane z pozwoleniem na użytkowanie - partner prywatny ryzyko związane z wadami ukrytymi - partner prywatny ryzyko związane z utrzymaniem (w tym koszty utrzymania) - partner prywatny ryzyko związane z dostępnością usług w ramach umowy o PPP - partner prywatny ryzyko związane z eksploatacją - podmiot publiczny ryzyko siły wyższej dzielone pomiędzy podmiot publiczny i partnera prywatnego ryzyko związane z uszkodzeniami lub zniszczeniami składników infrastruktury - partner prywatny ryzyko związane z prowadzeniem działalności medycznej podmiot publiczny ryzyko związane z postępem technologicznym w odniesieniu do utrzymania budynków Szpitala - partner prywatny ryzyko związane z pozyskaniem finansowania - partner prywatny 11
4. Czy można się spodziewać odpowiedniego zainteresowania inwestorów, które zapewni konkurencyjność procesu?
4. Czy można się spodziewać odpowiedniego zainteresowania inwestorów, które zapewni konkurencyjność procesu? Szerokie testowanie rynku w ramach analiz przedrealizacyjnych 7 inwestorów branżowych z dużym doświadczeniem: ESA&CAPITA SYMONDS& przy współpracy STRABAG HOCHTIEF Solutions AG HOSPITALS Projektenwicklungsges.m.b.H INSO S.p.A. INTERHEALTH CANADA VAMED Standortentwicklung und Engineering GmbH WARBUD SA 12 instytucji finansowych z Polski i zagranicy z dużym doświadczeniem i możliwościami finansowymi: Banki rozwojowe Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju; Bank Gospodarstwa Krajowego; Banki komercyjne Pekao Bank Polski, Pekao S.A., BNP Paribas, Bank Intesa Inwestorzy kapitałowi Polskie Inwestycje Rozwojowe, John Laing, OTPP, Fundusz Marguerite Wnioski z testowania rynku: Dobry odzew na testowanie rynku ze strony wiodących inwestorów branżowych i finansowych; Zainteresowanie projektem i deklaracje udziału w postępowaniu; Projekt w rekomendowanej strukturze zapewni najszersze zainteresowanie rynku i możliwe najniższe koszty finansowania; Można zakładać szerokie zainteresowanie na etapie przetargu i dużą konkurencję wśród uczestników postępowania i podmiotów finansujących. 13
5. Inne
5. Inne Czy istnieją ewentualne ograniczenia dotyczące realizacji Projektu w określonym modelu (tradycyjnym lub PPP)? Brak możliwości zwiększenia poziomu zadłużenia Województwa; Ocena sytuacji finansowej i płynnościowej Województwa; Ujęcie pozabilansowe Projektu; Harmonogram realizacji prac rozpoczęcia i zakończenia. Czy model PPP umożliwia wykorzystanie funduszy unijnych (lepiej czy gorzej niż model tradycyjny)? możliwość uzyskania współfinansowania Projektu z funduszów pomocowych UE; pogodzenie specyfiki modelu PPP i finansowania UE; zasadność podziału Projektu na części możliwe do realizacji w modelu PPP i z wykorzystaniem środków UE. 15
Kluczowe wnioski z analiz przedrealizacyjnych Potrzeba realizacji inwestycji realizacja inwestycji odpowiada długoterminowym potrzebom Województwa Wielkopolskiego i miasta Poznania Zasadność realizacji inwestycji w modelu PPP Konieczność zmian technicznych Proponowana struktura umowy PPP Pozytywny wpływ wykorzystania funduszy UE Model PPP korzystniejszy niż tradycyjny Wartość kontraktu PPP najkorzystniejszym rozwiązaniem na podstawie wyników analizy ekonomiczno-finansowej, z uwzględnieniem rekomendowanego podziału zadań i ryzyk pomiędzy Województwo a prywatnego partnera. Brak możliwości samodzielnego sfinansowania inwestycji w perspektywie najbliższych 5 lat realizacja inwestycji będzie wymagała zmian warunków zabudowy, które umożliwią zmiany w parametrach budowlanych Szpitala, odpowiadające ograniczeniom wynikającym z wielkości działek konieczne będzie zaktualizowanie Programu Medycznego opłata za dostępność płatności bezpośrednio od Województwa, spółka Szpitale Wielkopolski realizuje inwestycję ograniczenie usług eksploatacji szczególnie korzystny w przypadku sfinansowania sprzętu medycznego analiza ekonomiczno-finansowa wskazała, iż wariant PPP jest wariantem o prawie 15 mln zł brutto tańszym w wartościach bieżących w okresie 30 lat (3,5 roku projektowania i budowy i 26,5 roku fazy operacyjnej)oraz oferuje dodatkowe korzyści np. możliwość ujęcia pozabilansowego, szybsza realizacja inwestycji orientacyjna wartość opłaty za dostępność 38.483 tys. zł (bez finansowania UE) i 34.315 tys. zł brutto (z finansowaniem UE) Zainteresowanie rynku Testowanie rynku wskazało znaczące zainteresowanie zarówno inwestorów branżowych jak i finansowych realizacją inwestycji w modelu PPP dobry prognostyk znaczącej konkurencji na etapie przetargu 16