SZKOŁA PODSTAWOWA W ZESPOLE SZKÓŁ W RUSKU



Podobne dokumenty
Plan pracy terapeutycznej na rok szkolny 2018/2019 Przykładowe ćwiczenia wykorzystywane na zajęciach korekcyjno- kompensacyjnych

Marzena Dobek-pedagog, logopeda. 1. Ćwiczenia sprawności manualnej. Ćwiczenia rozmachowe

Zespół Szkół w Fiukówce. Program. Zajęć korekcyjno- kompensacyjnych. Dla uczniów IV-V klasy Szkoły Podstawowej w Fiukówce

opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej kart indywidualnych potrzeb ucznia informacji od wychowawców i rodziców.

1. Zajęcia dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, w tym także zagrożonych ryzykiem dysleksji.

6 - LETNICH W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 WIĘCEJ POTRAFIĘ

PROGRAM ZAJĘĆ DO PROJEKTU LEPSZY START DLA GRUPY UCZNIÓW Z TRUDNOŚCIAMI W CZYTANIU I PISANIU

PROGRAM ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH EDUKACJIA POLONISTYCZNA KLASA 1b

Jak pomóc dziecku w nauce czytania i pisania. ( artykuł dla rodziców dzieci kl. O )

1. Zajęcia dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, w tym także zagrożonych ryzykiem dysleksji.

Program pracy z uczniem o specyficznych potrzebach edukacyjnych w klasach 0 - III Szkoły Podstawowej

Schematy ćwiczeń usprawniających analizę i syntezę wzrokową.

Kaja Kasprzak. Diagnoza dziecka z grupy ryzyka dysleksji

WSPOMAGANIE DZIECKA W ROZWOJU INTELEKTUALNYM. A mowa B percepcja wzrokowa C percepcja słuchowa D myślenie E pamięć F uwaga G lateralizacja H wiedza

Opracowała: Ewa Tarkowska. Charakterystyka programu :

PROGRAM ZAJĘĆ TERAPEUTYCZNYCH (w ramach spotkań z pedagogiem szkolnym)

Program zajęć wyrównawczych z zakresu edukacji polonistycznej i matematycznej w kształceniu zintegrowanym klasa III B

Diagnoza wstępna ucznia klasy I

Ćwiczenia doskonalące koordynację wzrokowo słuchowo ruchową. Teresa Kusak doradca metodyczny edukacji wczesnoszkolnej CKPiDN w Mielcu

Program zajęć rewalidacyjnych dla ucznia klasy III z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

Zajęcia specjalistów TERAPIA LOGOPEDYCZNA

PROGRAM ZAJĘĆ KOREKCYJNO KOMPENSACYJNYCH DLA KLAS I-III

Program zajęć rewalidacyjnych dla ucznia klasy V z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

Program koła kaligraficznego Zgrabne szlaczki i literki. rok szkolny 2016/2017

PROGRAM POPRAWA JAKOŚCI CZYTANIA I ROZUMIENIA CZYTANEGO TEKSTU DLA UCZNIÓW KLAS I-III. Opracowała BoŜena Ciechomska

INDYWIDUALNY PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA UCZNIA KLASY DRUGIEJ GIMNAZJUM

PROGRAM PRACY KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNEJ DLA DZIECKA Z ZABURZONĄ FUNKCJĄ ANALIZATORA WZROKOWEGO

PROGRAM PRACY Z UCZNIEM/UCZENNICĄ ZAJĘĆ KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNYCH NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH

8-7 obrazków - 3 punkty 6 5 obrazków 2 punkty 4 i mniej 1 punkt

Jolanta Hysz Konsultant ds. informatyki i edukacji początkowej WODN w Skierniewicach

PROGRAM ZAJĘĆ DYDAKTYCZNO-WYRÓWNAWCZYCH z zakresu edukacji matematycznej realizowany w ramach zajęć dodatkowych w klasie Ib w roku szkolnym 2018/2019

PREZENTACJA ZDJĘCIOWA I OPIS DZIAŁAŃ DO ZAJĘĆ DLA DZIECI Z TRUDNOŚCIAMI W PISANIU I CZYTANIU

AUTORSKI PROGRAM TERAPII PEDAGOGICZNEJ DLA II i III ETAPU EDUKACYJNEGO REALIZOWANY W ZESPOLE SZKÓŁ IM. KS. JERZEGO POPIEŁUSZKI W JUCHNOWCU GÓRNYM

Program pracy terapeutycznej dla dziecka o zaburzonej koordynacji wzrokowo- ruchowej i sprawności manualnej. Opracowała: Beata Cejmańska

PLAN ZESPOŁU WYRÓWNAWCZEGO W KLASIE III B. Opracowała mgr Anna Śladowska

Program zajęć korekcyjno kompensacyjnych dla uczniów z deficytami rozwojowymi stwierdzona dysleksja (klasy I III gimnazjum)

TERPIA PEDAGOGICZNA Zajęcia korekcyjno kompensacyjne

Łódź dnia r /...

Kartka z kalendarza - luty

RAPORT Z DIAGNOZY GOTOWOŚCI SZKOLNEJ UCZNIÓW KLAS PIERWSZYCH ROK SZKOLNY 2014/2015

- dydaktyczny uzupełnienie luk w przyswojonym przez dziecko materiale nauczania

Czytam i piszę. Program terapii pedagogicznej dla dzieci 6-letnich z trudnościami w nauce czytania i pisania. Opracowała: mgr Anna Karpińska- Piwko

USPRAWNIANIE CZYTANIA U UCZNIÓW DYSLEKTYCZNYCH

SZKOŁA PODSTAWOWA W ZESPOLE SZKÓŁ W RUSKU. PROGRAM ZAJĘĆ DYDAKTYCZNO WYRÓWNAWCZYCH Nauczanie zintegrowane

W szkole działają następujące koła:

Indywidualny Program Zajęć Rewalidacyjnych dla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym.

PROGRAM USPRAWNIANIA GRAFOMOTORYKI DLA UCZNIÓW MAJĄCYCH TRUDNOŚCI W PISANIU CHCĘ ŁADNIE PISAĆ Rok szkolny 2013/2014

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PAWŁA ROMAŃCZUKA UCZNIA KLASY I NA LATA SZKOLNE

EDUKACJA MATEMATYCZNA. uczniów I A 20 91% 19 86% 88,5% I B % 16 94% 97% RAZEM 37 95,5% 35 90% 92,7%

ZAJĘCIA DLA DZIECI Z TRUDNOŚCIAMI W CZYTANIU I PISANIU ( MARZEC / KWIECIEŃ )

PERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH.

Metoda opracowana przez prof. Jagodę Cieszyńską opiera się na wieloletnich doświadczeniach w pracy z dziećmi z zaburzona komunikacją językową.

Projekt indywidualizacja procesu nauczania i wychowania w kl.i-iii. III szkół podstawowych w Gminie Błażowa realizowany od stycznia do czerwca 2012 r

kształcenie świadomości fonologicznej u dzieci 6-letnich; podnoszenie sprawności artykulacyjnej;

Zasada poglądowości Umożliwienie uczniowi wszechstronnego, polisensorycznego poznawania otaczającej rzeczywistości.

Raport z Diagnozy ucznia kończącego naukę w klasie III w roku szkolnym 2016/2017 w Szkole Podstawowej nr 6 im. Henryka Sienkiewicza w Pruszkowie

PROGRAM ZAJĘĆ KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNYCH

Projekt Współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego i Budżetu Państwa

Przykładowe ćwiczenia - zabawy usprawniające funkcje percepcyjno motoryczne. ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE OGÓLNE SPRAWNOŚCI RUCHOWE - Motoryka duża.

Moja praca z dzieckiem ryzyka dysleksji

Dojrzałość szkolna. Przygotowanie dziecka 6-letniego do roli ucznia.

WCZESNE ROZPOZNAWANIE ZABURZEŃ O CHARAKTERZE DYSLEKTYCZNYM

Dysleksje Metoda 18 struktur wyrazowych

Sześciolatek. w przedszkolu. w klasie I. przygotowuje się do nauki czytania, pisania i matematyki. uczy się czytania, pisania i matematyki

Dojrzałość intelektualna dzieci 7-letnich;diagnoza wstępna.

Plan terapii logopedycznej. Cele terapii logopedycznej

AUTORSKI PROGRAM ZAJĘĆ KOREKCYJNO KOMPENSACYJNYCH DLA DZIECI ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W UCZENIU SIĘ

USPRAWNIANIE PERCEPCJI SŁUCHOWEJ

Wiadomości SPRAWNOŚĆ MANUALNA DZIECI

SZKOŁA PODSTAWOWA W ZESPOLE SZKÓŁ W RUSKU. PROGRAM ZAJĘĆ DYDAKTYCZNO WYRÓWNAWCZYCH Nauczanie zintegrowane

(materiał wykorzystany na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji )

wstępnej diagnozy kwalifikującej uczniów na zajęcia.

ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE GRAFOMOTORYKĘ RĘKI

Małgorzata Durys Szkoła Podstawowa Nr 11 Im. UNICEF-u Szczecin

Percepcja wzrokowa jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców

DIAGNOZOWANIE WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI DZIECI

Wielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła.

Przedszkolak u progu szkoły. Informacja dla rodziców

RAPORT PO ROCZNYM SPRAWDZIANIE Z EDUKACJI POLONISTYCZNEJ I MATEMATYCZNEJ W ROKU SZKOLNYM 2019/2019 RAPORT

Program zajęć rewalidacyjnych dla ucznia klasy IV z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim

czyli wyruszam do szkoły

Był dom a są domy. 1. Cele lekcji. 2. Metoda i forma pracy. 3. Środki dydaktyczne. a) Wiadomości. b) Umiejętności

AKADEMIA BAMBIKA PAKIET (199165)

Ćwiczenia małych rączek, czyli jak doskonalić motorykę w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym

ĆWICZENIA PRZYGOTOWUJĄCE NA NAUKI PISANIA I CZYTANIA STYMULUJĄ PERCEPCJĘ SŁUCHOWĄ, WZROKOWĄ I KOORDYNACJE WZROKOWO RUCHOWĄ

Usprawnianie percepcji słuchowej. Jolanta Hysz Konsultant ds. informatyki i edukacji początkowej WODN w Skierniewicach

Zadanie wykonane Poprawnie / procent

Zestaw ćwiczeń usprawniających zaburzone funkcje

Scenariusz zajęć nr 1

nie zaburzoną koordynację wzrokowo - ruchową, charakteryzuje się poprawnym funkcjonowaniem organów zmysłowych, jest odporne na choroby i zmęczenie

KOMUNIKACJA WERBALNA IMIĘ I NAZWISKO DZIECKA DATA ZAPISU WIEK ŻYCIA DZIEŃ MIESIĄC ROK DATA URODZENIA OSOBA WYPEŁNIAJĄCA:

DIAGNOZA PRZEDSZKOLNA DZIECI 5-, 6- LETNICH KTÓRE PODJĘŁY NAUKĘ W ODDZIAŁACH ZEROWYCH SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 W LUBLINIE W ROKU SZKOLNYM 2016/2017

INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO TERAPEUTYCZNY NA ROK SZKOLNY 2009/2010

PROGRAM KÓŁKA ORTOGRAFICZNEGO Z ORTOGRAFIĄ ZA PAN BRAT DLA KLAS I-III

ZESTAW ĆWICZEŃ POPRAWIAJĄCY SPRAWNOŚĆ MANUALNĄ DZIECKA 6-LETNIEGO

Analiza wyników sprawdzianu na rozpoczęcie klasy drugiej Szkoła Podstawowa nr 2 w Lublinie rok szkolny 2016/2017

PROGRAM REWALIDACJI INDYWIDUALNEJ UCZNIA

poradnik Pedagogiczno Terapeutyczny dla Rodziców Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi Nr 342 im. J. M. Szancera w Warszawie

Zajęcia korekcyjno - kompensacyjne

Transkrypt:

SZKOŁA PODSTAWOWA W ZESPOLE SZKÓŁ W RUSKU PROGRAM ZAJĘĆ KOREKCYJNO - KOMPENSACYJNYCH DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ Czas przeznaczony na realizację 29 godzin CEL GŁÓWNY Celem nadrzędnym zajęć korekcyjno - kompensacyjnych jest stworzenie możliwości wszechstronnego rozwoju umysłowego, psychicznego i społecznego dzieciom z utrudnieniami rozwojowymi, rozwoju na miarę ich możliwości. CELE SZCZEGÓŁOWE: Umożliwienie dzieciom opanowania podstawowych umiejętności czytania i pisania oraz kontynuowania dalszej nauki w szkole; Wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach będących przyczyną trudności szkolnych; Przezwyciężanie skutków niepowodzeń szkolnych oraz przywrócenie prawidłowych postaw wobec dalszej nauki; KIERUNKI PRACY TERAPEUTYCZNEJ: Stymulowanie i usprawnianie zaburzonych procesów istotnych w opanowaniu umiejętności czytania i pisania tj. konieczność wszechstronnego usprawniania analizatora wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno ruchowego; Ćwiczenia sprawności czytania, pisania i liczenia, które muszą sprzyjać usprawnianiu zaburzonych funkcji psychomotorycznych oraz

przezwyciężaniu konkretnych trudności w nauce, a tym samym prowadzić do pełnego opanowania umiejętności czytania, pisania i liczenia; Oddziaływania psychoterapeutyczne ogólnie uspokajające, a równocześnie aktywizujące do nauki; ZASADY STOSOWANE PODCZAS PRACY TERAPEUTYCZNEJ: Zasada indywidualizacji środków i metod pracy; Zasada powolnego stopniowania trudności; Zasada systematyczności; Zasada ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego i korekcji zaburzeń; Zasada dostosowania zadań do możliwości ucznia i zapewnienie warunków do poprawnego wykonywania ćwiczeń; Dostosowanie czasu trwania poszczególnych ćwiczeń do wydolności ucznia; METODY PRACY: GRUPA METOD OBEJMUJĄCYCH PRZEKAZYWANIE WIADOMOŚCI: Metody oparte na obserwacji; Metody oparte na słowie; Metody oparte na działaniu; Metody aktywne; GRUPA METOD OBEJMUJĄCYCH UTRWALANIE MATERIAŁU: Uczenie się na pamięć; Powtarzanie i jego odmiany; Metody aktywne; ZADANIA SZCZEGÓŁOWE: 1. Ćwiczenia usprawniające percepcję wzrokową Zaburzone spostrzeganie kształtów

Dobieranie figur geometrycznych o różnych kolorach, kształtach, wielkości i grubości; Wyszukiwanie obrazków, figur, liter wśród innych, w tle, w tekście nakładających się na siebie (domina, loteryjki, puzzle, karty typu Piotruś, gry edukacyjne); Dobieranie takich samych obrazków, kształtów, dobieranie obrazków do konturów, segregowanie obrazków w grupy tematyczne; Zapamiętywanie trudnych kształtów, nazywanie, rysowanie; Trudności dostrzegania różnic i podobieństw Wskazywanie, zaznaczanie przedmiotów i ich elementów na obrazkach; Wyszukiwanie różnic na obrazkach, dorysowywanie brakujących elementów; Rysowanie przedmiotów wg instrukcji słownej; Dobieranie takich samych liter; Zaznaczanie mylonych liter w różnych tekstach: podkreślanie, przekreślanie, kolorowanie, otaczanie kółkiem. Głośne czytanie liter w trakcie wykonywanej czynności; Wyszukiwanie sylab w tekście; Czytanie i pisanie sylab, wyrazów z literami, które dziecko myli przepisywanie, pisanie z pamięci i ze słuchu; Zaburzona orientacja przestrzenna Ćwiczenia w orientacji w schemacie ciała i w przestrzeni; Układanie kompozycji z klocków wg wzorów przestrzennych; Dobieranie obrazków, figur geometrycznych o takim samym lub różnym położeniu; Dobieranie części obrazka do całości; Układanie obrazków, figur i liter z części; Układanie kompozycji przestrzennych z kółeczek, patyczków, obrazków przedstawiających przedmioty w różnym położeniu; Rysowanie kompozycji geometrycznych, labiryntów wg wzoru i instrukcji słownej; Układanie przedmiotów wg instrukcji słownej: nad, pod, przed, za, na dole, po prawej itd.; Układanie historyjek obrazkowych; Dobieranie takich samych sylab, liczb;

Czytanie ze zrozumieniem; Zaburzona pamięć wzrokowa Układanie z pamięci wzorów; Rysowanie uprzednio demonstrowanych przedmiotów; Analiza prostych ilustracji i wyliczanie jak największej liczby przedmiotów znajdujących się na ilustracji; Spostrzeganie zmian w układzie przedmiotów; Układanie historyjek obrazkowych; Układanie zdań z rozsypanki wyrazowej; Pisanie z pamięci; Czytanie ze zrozumieniem; Zaburzona koordynacja wzrokowo ruchowa Rzucanie piłką do celu; Nawlekanie korali; Rysowanie po śladzie; Łączenie kropek; Wychodzenie z labiryntu; Rysowanie szlaczków; 2. Ćwiczenia usprawniające percepcję słuchową Zaburzenia słuchu fonemowego Prawidłowe, wzorowe, czyste wymawianie głosek przez nauczyciela; Powtarzanie głosek przez dziecko; Powtarzanie głosek o podobnym brzmieniu w zestawieniach; Dobieranie obrazków do głosek i głosek do obrazków; Dobieranie liter do głosek i głosek do liter; Zaburzona analiza i synteza słuchowa Rozpoznawanie głosek samogłosek, spółgłosek w nagłosie, wygłosie i śródgłosie na podstawie nazw obrazków; Segregowanie, wyróżnianie, eliminowanie przedmiotów wg podanej głoski; Dobieranie wyrazów do podanej głoski; Wyodrębnianie kolejnych głosek; Łączenie głosek w słowa; Zestawianie obrazka ze schematem budowy dźwiękowej wyrazu; Modelowanie wyrazu za pomocą liter, nakrywek; Wskazywanie miejsca głoski w schemacie, usuwanie głoski;

Podawanie liczby głosek w wyrazie, wyrazu na podaną liczbę głosek; Analiza wyrazów w mowie głośnej i cichej; Tworzenie wyrazów za pomocą rebusów. Usuwanie sylab początkowych i końcowych w wyrazach; Tworzenie wyrazów z sylab, czytanie wyrazów sylabami, później całościowo. Podział wyrazów na sylaby. Zaznaczanie sylab w wyrazach; Tworzenie wyrazów z pierwszych (ostatnich) głosek nazw obrazka, Przekształcanie wyrazów przez zmianę głosek w różnych położeniach, np. rak mak maj masz mam; Wyodrębnianie wyrazu ukrytego w innym wyrazie; Tworzenie wyrazów z różnych głosek, liter; 3. Ćwiczenie sprawności manualnej Zaburzone napięcie mięśniowe (silne napięcie) Ćwiczenia rozluźniające, relaksacyjne, ćwiczenia rozmachowe; Malowanie farbami na dużych płaszczyznach, dużym pędzlem w różnych pozycjach; Zamalowywanie dużych konturowych rysunków; Malowanie form kolistych, falistych, literopodobnych, liter; (słabe napięcie) Ugniatanie piłeczek, krążków; Modelowanie z użyciem mas: gliny, plasteliny, ciastoliny, masy solnej; Malowanie plasteliną; Stemplowanie palcem, pieczątkami; Zaburzona precyzja i koordynacja wzrokowo ruchowa Ćwiczenia motoryki dużej rąk, dłoni, palców; Montowanie konstrukcji z gotowych elementów, klocków, koralików, patyczków; Układanie obrazków z części; Haftowanie, przewlekanie sznurków przez otworki; Wydzieranie, naklejanie wydzieranek; Wycinanie po linii prostej, falistej; Rysowanie kredą, patyczkiem, palcem, pisakiem, kredką, ołówkiem; Kreślenie linii poziomych, pionowych, falistych, zamkniętych; Obrysowywanie szablonów; Rysowanie po liniach; Rysowanie labiryntów;

Kopiowanie rysunków przez kalkę; Zamalowywanie i zakreskowywanie rysunków konturowych; Łączenie kropek; Rysowanie wg wzoru, pod dyktando; Pisanie sylab i wyrazów z zachowaniem łączenia; Wolne tempo pisania i rysowania Ćwiczenie dłoni, palców w różnych układach ze stopniowym zwiększaniem szybkości; Ćwiczenia w zakreskowywaniu rysunków w coraz szybszym tempie; Kreślenie znaków literopodobnych na kartkach bez liniatury w coraz szybszym tempie; Pisanie liter jednym ruchem, płynnie, swobodnie, początkowo na kartkach bez liniatury, a następnie w liniach; Szybkie pisanie sylab z uwzględnieniem połączeń; Ćwiczenie szybkości pisania wyrazów i zdań; 4. Trening czytania i pisania Uzupełnianie podpisów do obrazków; Segregowanie wyrazów; Dobieranie obrazków do treści tekstu; Wykonywanie czynności wg pisemnie podanej instrukcji; Wyszukiwanie w tekście odpowiedzi na pytania; Układanie zdań z rozsypanki zdaniowej, wyrazowej; Uzupełnianie luk w zdaniach; Redagowanie krótkich zdań; Ćwiczenia w czytaniu głośnym w krótkich ekspozycjach oraz czytaniu cichym; Przepisywanie, pisanie z pamięci wyrazów, zdań z trudnymi głoskami; Rebusy, krzyżówki, zagadki, czytanie tekstów wyrazowo obrazkowych; Czytanie ze zrozumieniem; 5. Ćwiczenia wzbogacające słownictwo i wiedzę ogólną oraz myślenie słowno pojęciowe Grupowanie przedmiotów wg podanego kryterium; Wyszukiwanie i wskazywanie wśród szeregu przedmiotów elementu pasującego; Ćwiczenia w myśleniu przez analogię (kończenie układu figur

geometrycznych); Ćwiczenia we wnioskowaniu ze stanu rzeczy przedstawionego na obrazku; Określanie niedorzeczności; Wyszukiwanie błędów i braków na obrazkach; Podawanie słów o tym samym znaczeniu; Rozwiązywanie zagadek, rebusów, opowiadanie treści historyjek obrazkowych; 6. Ćwiczenia rozwijające myślenie matematyczne Segregowanie przedmiotów wg określonej cechy; Zapisywanie liczb; Ćwiczenia w zakresie dodawania i odejmowania; Rozwiązywanie prostych zadań matematycznych; Nazwy dni tygodnia, miesięcy i ich kolejność; Obliczenia zegarowe; Rozwiązywanie krzyżówek matematycznych, łamigłówek; 7. Ćwiczenia ogólnorozwojowe Wyrabianie wytrwałości w pracy, dokładności; Rozwijanie umiejętności planowania własnych działań; Rozwijanie logicznego myślenia; Kształtowanie umiejętności koncentracji uwagi i skupienia; Wdrażanie do pracy samodzielnej; Wyrabianie nawyku wypowiadania się całymi zdaniami; Wpajanie nawyków właściwego zachowania się; Wywoływanie pozytywnej motywacji do pracy; Wyrabianie odporności psychicznej na stres i niepowodzenia; Opracowała: mgr Małgorzata Barańska... podpis