Program zajęć rewalidacji przyrodniczo-ekologicznej dla uczniów Gimnazjum i Szkoły Przysposabiającej do Pracy. KOŁO MIŁOŚNIKÓW PRZYRODY Autor: mgr inż. Katarzyna Ignaciuk Program został zatwierdzony do realizacji decyzją Rady Pedagogicznej Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dnia 28 września 2005 r. Nr programu 14/GIM i SPdP/2009/2010
Wdrożyłam opracowany program w roku szkolnym 2005/2006 na zajęciach Koła Miłośników Przyrody dla uczniów Szkoły Przysposabiającej do Pracy Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Pucku. Program jest przeznaczony do realizacji w kolejnych latach. W roku szkolnym2008/2009 program był realizowany również przez uczniów Gimnazjum Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Pucku. Celem programu jest rozbudzanie zamiłowania do przyrody ojczystej, zwrócenie uwagi na fakt, że człowiek jest integralną częścią środowiska, a także zaspokajanie potrzeb poznawczych i społecznych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym. Zadania do realizacji: 1. Kształtowanie nawyku postrzegania różnorodności i piękna przyrody. 2. Dostrzeganie walorów regionu. 3. Przybliżanie tradycji i obyczajów, rozbudzanie poczucia przynależności do społeczności lokalnej. 4. Poszanowanie przyrody, kształtowanie postawy proekologicznej. 5. Wyrabianie umiejętności kojarzenia przynależności zwierząt do odpowiedniej grupy np.: zwierzęta domowe, dziko żyjące, egzotyczne, rodzime. 6. Przypomnienie sposobu wykorzystania roślin w życiu codziennym przemyśle. 7. Wdrażanie do prac użytecznych społecznie. 8. Umiejętne wykorzystanie w praktyce posiadanych wiadomości teoretycznych. 9. Wyrabianie szacunku wobec własnej i cudzej pracy. 10. Zapoznanie z różnorodnymi formami wypoczynku na łonie przyrody. Metody realizacji: 1. pogadanki, 2. opowiadania, 3. pokazy i filmy, 4. wycieczki i wyjścia tematyczne, 5. praca z atlasem, mapą, przewodnikiem, 6. nauczanie wspomagane komputerem, 7. zajęcia praktyczne.
Formy pracy: Indywidualna i zespołowa. Treści programowe: 1. Piękny świat rozpoznawanie zwierząt i roślin egzotycznych; poznanie warunków naturalnych życia tych zwierząt; utrwalanie nazw zwierząt i roślin rodzimych; kształtowanie postaw proekologicznych w kontaktach z przyrodą. 2. Moja mała ojczyzna rozróżnianie cech charakterystycznych krajobrazu nadmorskiego; nazywanie elementów krajobrazu; dbanie o otaczającą przyrodę. 3. Ratujmy Ziemię samodzielne operowanie i zrozumienie pojęć: ekologia, surowce wtórne, recykling, gatunki chronione, ochrona przyrody, rezerwaty, parki narodowe, pomnik przyrody, LOP; poznanie i segregacja surowców wtórnych, umiejętne ich wykorzystanie; poznanie gatunków objętych ochroną w naszym rejonie; nauczenie racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody, ochrona powietrza, ziemi, wody; zwrócenie uwagi na powiązanie człowieka z otaczającą przyrodą; udział w akcji Sprzątanie Świata; zorganizowanie na terenie szkoły Dnia Ziemi. 4. Zwierzęta wokół nas rozbudzanie odpowiedzialności za życie i los zwierząt; poznanie specyfiki pracy lekarza weterynarii; ukazanie trudu pracy hodowcy zwierząt; praktyczne rady dla właścicieli zwierząt domowych; dokarmianie ptaków w zimie.
5. Rośliny dla człowieka zapoznanie z zawodami, które związane są z produkcją i wykorzystaniem roślin w życiu codziennym: rolnik, ogrodnik, kwiaciarz; przypomnienie sposobu wykorzystania roślin w przemyśle: spożywczym, przetwórstwa owocowo-warzywnego, włókienniczym, cukierniczym, piekarniczym, farmaceutycznym; rośliny w codziennym jadłospisie. 6. Przyjemnie wśród zieleni poznanie nazw i wymagań roślin ozdobnych na terenie szkoły; nabycie przez uczniów praktycznych umiejętności sadzenia, przesadzania i pielęgnacji roślin ozdobnych; wykonanie kompozycji roślinnych na upominki; poznanie zagrożeń płynących ze strony roślin. 7. Do pracy czas wdrażanie do systematycznej i odpowiedzialnej pracy, między innymi opieka nad zwierzętami, pielęgnacja roślin; kształtowanie prawidłowej postawy wobec własnej i cudzej pracy; wyrabianie nawyku pracy w zespole, dbałość o narzędzia i stanowisko pracy. 8. Relaks poznanie potrzeby aktywnego wypoczynku oraz różnych jego form; poszukiwanie atrakcyjnych miejsc wypoczynku w okolicy miejsca zamieszkania; wdrażanie do aktywności ruchowej; kształtowanie umiejętności samodzielnego organizowania wypoczynku. Oczekiwane rezultaty to z zakresu: 1. wiadomości rozpoznają wygląd zwierząt i roślin egzotycznych;
nazywają elementy krajobrazu nadmorskiego; samodzielnie operują pojęciami: ekologia, surowce wtórne, recykling, gatunki chronione, ochrona przyrody, LOP; udzielają praktycznych rad dla właścicieli zwierząt domowych; znają sposoby wykorzystania roślin w przemyśle: spożywczym, przetwórstwa owocowo-warzywnego, włókienniczym, cukierniczym, piekarniczym, farmaceutycznym; 2. umiejętności uczniowie segregują surowce wtórne, umiejętnie je wykorzystują; uczniowie nabyli praktyczne umiejętności sadzenia, przesadzania i pielęgnacji roślin ozdobnych; potrafią wykonać kompozycję z roślin na upominki; współpracują pod kontrolą nauczyciela w zespole na miarę swoich możliwości dbają o narzędzia i stanowisko pracy; dokarmiają ptaki w zimie. 3. postawy i zachowania zwracają uwagę na powiązanie człowieka z otaczającą przyrodą; szanują własną i cudzą pracę; są odpowiedzialni za życie i los zwierząt; nauczyli się aktywnie wypoczywać. Pewną trudność sprawia przeprowadzenie ewaluacji programu, gdyż większość uczestników zajęć nie opanowała trudnej sztuki pisania i czytania, dlatego nie przeprowadziłam ankiet a jedynie rozmowy z moimi uczniami. Na bieżąco prowadziłam obserwacje uczniów i ich zachowanie na zajęciach oraz zaangażowanie. Młodzież była zainteresowana tematami, pochłonięta pracą, z chęcią uczęszczała na zajęcia.
Literatura: 1. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół specjalnych przysposabiających do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi Rozporządzenie MEN z dnia 23.12.2008 r. 2. Czajkowska I.,Hereda K., Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole WSiP Warszawa 1996 3. prace zbiorowe Na tropach sekretów przyrody, Cudowny świat, Encyklopedia dzikich zwierząt, Ilustrowany atlas dla dzieci, Encyklopedia roślin 4. programy multimedialne: Atlas świata 2002, Encyklopedia powszechna 2004 5. Otrębski W. Szansa na społeczną akceptację Redakcja wydawnictwa KUL Lublin 1997 6. Wydawnictwo Reders Didest Warszawa 1997: ABC przyrody
Opinia o programie zajęć rewalidacji przyrodniczo-ekologicznej dla uczniów Gimnazjum i Szkoły Przysposabiającej do Pracy Autor programu: mgr inż. Katarzyna Ignaciuk KOŁO MIŁOŚNIKÓW PRZYRODY Omawiany program przeznaczony jest dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym na poziomie Gimnazjum i Szkoły Przysposabiającej do pracy. Jego treści i cele są precyzyjnie określone i zgodne z ogólnymi celami edukacyjnymi określonymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół specjalnych ( rozp. MEN 23.12.2008.).W szczególności daje możliwość realizacji następujących celów edukacyjnych zawartych w podstawie programowej: 1. Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia 2. Rozwijanie w uczniach postawy ciekawości, otwartości 3. Utrwalanie wiadomości i umiejętności zdobytych przez ucznia na wcześniejszych etapach edukacyjnych 4. Poznawanie różnorodności świata przyrody, poznawanie i rozumienie podstawowych procesów życiowych organizmów, kształtowanie zachowań ukierunkowanych na ochronę środowiska 5. Przygotowanie do wykonywania, indywidualnie i zespołowo, różnych prac mających na celu zaspokojenie potrzeb własnych i otoczenia 6. Kształtowanie umiejętności samodzielnego organizowania wypoczynku i czasu wolnego 7. Rozwijanie kreatywności uczniów ich uzdolnień i zainteresowań Również struktura programu jest zgodnie z rozporządzeniem MEN z dnia 6 stycznia 2009 roku dotyczącym tworzenia programów własnych. Mocną stroną programu jest interesujący, szeroki i różnorodny dobór treści programowych oraz metod pracy umożliwiający indywidualny, dostosowany do możliwości uczniów rozwój zainteresowań, poszerzanie i utrwalanie wiadomości i umiejętności. Poprzez samodzielne obserwacje poczynione podczas wycieczek oraz w trakcie zajęć praktycznych uczniowie łatwiej i w pełniejszym zakresie będą w stanie przyswoić proponowane treści programowe. Uważam, że program Koło Miłośników Przyrody opracowany przez mgr inż. Katarzynę Ignaciuk może być realizowany przez uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym w klasach Gimnazjum i Szkoły Przysposabiającej do Pracy. Realizacja programu wpłynie na ukształtowanie właściwych postaw uczniów oraz rozwinie ich zainteresowania i zdolności. Edyta Konkel