Kształtowanie kompetencji kluczowych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Transkrypt

1 Kształtowanie kompetencji kluczowych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi mgr Aneta Żurek

2 Podstawowe kierunki polityki oświatowej państwa 2018/2019: 100 rocznica odzyskania niepodległości wychowanie do wartości i kształtowanie patriotycznych postaw uczniów. Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego. Kształcenie rozwijające samodzielność, kreatywność i innowacyjność uczniów. Kształcenie zawodowe oparte na ścisłej współpracy z pracodawcami. Rozwój doradztwa zawodowego. Rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli. Bezpieczne i odpowiedzialne korzystanie z zasobów dostępnych w sieci. 2

3 Ćwiczenie Kim jest uczeń ze SPE? Po czym poznajemy, że dziecko/uczeń ma SPE? Skąd wiemy, że dziecko/uczeń ma SPE? 3

4 Dziecko uczeń ze SPE niepełnosprawności z niedostosowania społecznego z zagrożenia niedostosowaniem społecznym z zaburzeń zachowania lub emocji ze szczególnych uzdolnień; ze specyficznych trudności w uczeniu się z deficytów kompetencji i zaburzeń sprawności językowych z choroby przewlekłej z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych z niepowodzeń edukacyjnych z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego i kontaktami środowiskowymi z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą 4

5 Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych Ratyfikacja konwencji o prawach osób niepełnosprawnych przez Polskę Sejm uchwalił ustawę ratyfikacyjną 15 czerwca 2012 r. Uroczysta ratyfikacja konwencji przez Prezydenta RP odbyła się 6 września 2012 r. 5

6 Artykuł 24 (Edukacja) Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych EDUKACJA WŁĄCZAJĄCA Państwa Strony uznają prawo osób niepełnosprawnych do edukacji. W celu realizacji tego prawa bez dyskryminacji i na zasadach równych szans, Państwa Strony zapewnią włączający system kształcenia umożliwiający integrację na wszystkich poziomach edukacji i w kształceniu ustawicznym, zmierzające do: (a) pełnego rozwoju potencjału oraz poczucia godności i własnej wartości, a także wzmocnienia poszanowania praw człowieka, podstawowych wolności i różnorodności ludzkiej, (b) rozwijania przez osoby niepełnosprawne ich osobowości, talentów i kreatywności, a także zdolności umysłowych i fizycznych, przy pełnym wykorzystaniu ich możliwości, (c) umożliwienia osobom niepełnosprawnym skutecznego udziału w wolnym społeczeństwie. 6

7 Prawo oświatowe: Podstawa prawna: Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym 7

8 Prawo oświatowe: Podstawa prawna: Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach 8

9 Artykuł 1 Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych MODEL BIOPSYCHOSPOŁECZNY Do osób niepełnosprawnych zaliczają się osoby, z długotrwałą obniżoną sprawnością fizyczną, umysłową, intelektualną lub sensoryczną, która w interakcji z różnymi barierami może ograniczać ich pełne i efektywne uczestnictwo w życiu społecznym na równych zasadach z innymi obywatelami. 9

10 Dziecko/uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi to uczeń. Pomoc psychologicznopedagogiczna WWRD Kształcenie specjalne 10

11 Kierunki i tendencje we wspieraniu dziecka/ucznia ze SPE Rozpoznawanie i wspieranie mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań, uzdolnień Nowe formy pomocy psychologicznopedagogicznej Rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu Dyrektor może złożyć wniosek do poradni ( za zgodą rodziców) o specjalistyczną diagnozę problemu SPE jako wynik działania czynników zewnętrznych środowiskowych (barier oraz czynników wspierających) Akcent na zespołową pracę nauczycieli Konieczność dokonywania oceny efektywności udzielonej pomocy i formułowania wniosków dotyczących dalszych działań pomocowych 11

12 Kompetencje kluczowe w procesie uczenia się przez całe życie ZALECENIE RADY z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie 12

13 W ramach odniesienia ustanowiono osiem kompetencji kluczowych: - kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji, - kompetencje w zakresie wielojęzyczności, - kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii, - kompetencje cyfrowe, - kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się, - kompetencje obywatelskie, - kompetencje w zakresie przedsiębiorczości, - kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej. 13

14 1. Kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji Umiejętność rozumienia i tworzenia informacji to zdolność identyfikowania, rozumienia, wyrażania, tworzenia i interpretowania pojęć, uczuć, faktów i opinii w mowie i piśmie, przy wykorzystaniu obrazów, dźwięków i materiałów cyfrowych we wszystkich dziedzinach i kontekstach. Zakłada ona zdolność skutecznego komunikowania się i porozumiewania się z innymi osobami, we właściwy i kreatywny sposób. Żródło: %20definicje%20i%20opis.pdf 14

15 2. Kompetencje w zakresie wielojęzyczności Kompetencje te określają zdolność do prawidłowego i skutecznego korzystania z różnych języków w celu porozumiewania się. Jeśli chodzi o zakres umiejętności, pokrywa się on zasadniczo z umiejętnością rozumienia i tworzenia informacji 15

16 3. Kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii A. Kompetencje matematyczne to zdolność rozwijania i wykorzystywania myślenia i postrzegania matematycznego do rozwiązywania problemów w codziennych sytuacjach. B. Kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych dotyczą zdolności i chęci wyjaśniania świata przyrody z wykorzystaniem istniejącego zasobu wiedzy i stosowanych metod, w tym obserwacji i eksperymentów, w celu formułowania pytań i wyciągania wniosków opartych na dowodach. 16

17 4. Kompetencje cyfrowe Kompetencje cyfrowe obejmują pewne, krytyczne i odpowiedzialne korzystanie z technologii cyfrowych i interesowanie się nimi do celów uczenia się, pracy i udziału w społeczeństwie. 17

18 5. Kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się Kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się to zdolność do autorefleksji, skutecznego zarządzania czasem i informacjami, konstruktywnej pracy z innymi osobami, zachowania odporności oraz zarządzania własnym uczeniem się i karierą zawodową. 18

19 6. Kompetencje obywatelskie Kompetencje obywatelskie to zdolność działania jako odpowiedzialni obywatele oraz pełnego uczestnictwa w życiu obywatelskim i społecznym, w oparciu o rozumienie pojęć i struktur społecznych, gospodarczych, prawnych i politycznych, a także wydarzeń globalnych i zrównoważonego rozwoju. 19

20 7. Kompetencje w zakresie przedsiębiorczości Kompetencje w zakresie przedsiębiorczości to między innymi zdolność wykorzystywania szans i pomysłów oraz przekształcania ich w wartość dla innych osób. 20

21 8. Kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej Kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej obejmują rozumienie sposobów kreatywnego wyrażania i komunikowania pomysłów i znaczeń w różnych kulturach, za pomocą różnych rodzajów sztuki i innych form kulturalnych, oraz poszanowanie dla tego procesu. 21

22 Kompetencje kluczowe w prawie oświatowym

23 Podstawa prawna Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe 23

24 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej

25 Kształcenie ogólne w szkole podstawowej ma na celu: 4) rozwijanie kompetencji, takich jak: kreatywność, innowacyjność i przedsiębiorczość; 9) wspieranie ucznia w rozpoznawaniu własnych predyspozycji i określaniu drogi dalszej edukacji; 11) kształtowanie postawy otwartej wobec świata i innych ludzi, aktywności w życiu społecznym oraz odpowiedzialności za zbiorowość; 12) zachęcanie do zorganizowanego i świadomego samokształcenia 25

26 Najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego w szkole podstawowej to: sprawne komunikowanie się w języku polskim oraz w językach obcych nowożytnych; sprawne wykorzystywanie narzędzi matematyki w życiu codziennym, a także kształcenie myślenia matematycznego; poszukiwanie, porządkowanie, krytyczna analiza oraz wykorzystanie informacji z różnych źródeł; kreatywne rozwiązywanie problemów z różnych dziedzin ze świadomym wykorzystaniem metod i narzędzi wywodzących się z informatyki, w tym programowanie; rozwiązywanie problemów, również z wykorzystaniem technik mediacyjnych; praca w zespole i społeczna aktywność; aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły, środowiska lokalnego oraz kraju. 26

27 Najważniejsze umiejętności kształtowane w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych (wybrane cele i zadania) Porozumiewanie się z otoczeniem w najpełniejszy sposób, werbalnie lub pozawerbalnie z wykorzystaniem znanych sposobów porozumiewania się Rozumienie w miarę możliwości otaczające go zjawiska społeczne i przyrodnicze Kształtowanie kompetencji społecznych Rozwijanie się motywacji do porozumiewania się Wspieranie rozwoju komunikacji Rozwijanie i utrwalanie pojęć matematycznych Naukę czytania i pisania jako umiejętność nadawania i odbierania informacji Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach społecznych Przybliżanie tradycji i obyczajów lokalnych i narodowych; rozbudzanie poczucia przynależności do społeczności lokalnej, regionu, narodu 27

28 Dziękuję za uwagę Aneta Żurek 28