Optymalizacje podatkowa a oszustwo podatkowe przy realizacji transakcji kapitałowych Grzegorz Szysz GT Frąckowiak
Agenda Część 1 Wprowadzenie Optymalizacja podatkowa dobro jednostki a dobro ogółu Unikanie a uchylanie się od opodatkowania Obejście przepisów narzędzia w rękach organów podatkowych Część 2 Studium przypadków Wspólne rozliczanie się małŝonków Forma prawna prowadzenia działalności gospodarczej Podatkowa Grupa Kapitałowa SprzedaŜ udziałów lub akcji Aport przedsiębiorstwa lub zcp Fundusz Inwestycyjny Zamknięty 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 2
Wprowadzenie 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 3
Wprowadzenie Optymalizacja podatkowa dobro jednostki a dobro ogółu Tylko dwie rzeczy są w Ŝyciu pewne śmierć i podatki Benjamin Franklin Podatki jednym z nieodłącznych atrybutów Państwa Podatki jako hamulec czy motor gospodarki? Egocentryzm czy przekonanie o marnotrawieniu publicznych pieniędzy? Przedsiębiorcy jako grupa aktywnie poszukująca rozwiązań optymalizacyjnych Optymalizacja podatkowa jako samonapędzający się mechanizm 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 4
Wprowadzenie Unikanie a uchylanie się od opodatkowania Negatywne skojarzenia z pojęciem optymalizacji podatkowej Uchylanie się od opodatkowania = Oszustwo podatkowe: Działanie sprzeczne z prawem Nielegalne eliminowanie lub zmniejszanie obciąŝeń podatkowych Odpowiedzialność karna i karnoskarbowa Przykład: ukrywanie źródeł dochodów Unikanie opodatkowania = Optymalizacja podatkowa: Działanie zgodne z prawem Eliminowanie lub zmniejszanie obciąŝeń podatkowych przy wykorzystaniu istniejących regulacji prawnych Przykład: zwolnienia, ulgi, odliczenia od podatku 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 5
Wprowadzenie Unikanie a uchylanie się od opodatkowania Granica pomiędzy optymalizacją (unikaniem opodatkowania) a oszustwem (uchylaniem się od opodatkowania): Zgodność z prawem jako punkt graniczny w teorii prawa Specyfika norm prawa podatkowego jako czynnik utrudniający ocenę Swoboda umów i wolność gospodarcza jako czynnik utrudniające ocenę Uzasadnienie ekonomiczne jako punkt graniczny w praktyce 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 6
Wprowadzenie Obejście przepisów narzędzia w rękach organów podatkowych Sprawa Optimusa i jej wpływ na obecną praktykę Regulacje prawne obowiązujące do 2004r. Art. 24b Ordynacji podatkowej: Organy podatkowe i organy kontroli skarbowej, rozstrzygając sprawy podatkowe, pominą skutki podatkowe czynności prawnych, jeŝeli udowodnią, Ŝe z dokonania tych czynności nie moŝna było oczekiwać innych istotnych korzyści niŝ wynikające z obniŝenia wysokości zobowiązania podatkowego, zwiększenia straty, podwyŝszenia nadpłaty lub zwrotu podatku. Orzeczenie TK o niezgodności przepisu z Konstytucją Regulacje prawne obowiązujące od 2005r.: Badanie wyłącznie kwestii pozorności czynności prawnej Wymóg zaangaŝowania Sądu Powszechnego w rozstrzygnięciu skutków podatkowych 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 7
Studium przypadków 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 8
Studium przypadków Wspólne rozliczanie się małŝonków ZróŜnicowanie dochodów MałŜeństwo przez cały rok podatkowy (kalendarzowy) Przyspieszenie ślubu cywilnego w celach podatkowych Forma prawna prowadzenia działalności gospodarczej Podwójne opodatkowanie dochodów ze spółki kapitałowej 34% realna stawka podatkowa Uzasadnienie ekonomiczne zmiany formy prawnej XXX Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 9
Studium przypadków Podatkowa Grupa Kapitałowa Istota Podatkowej Grupy Kapitałowej Warunki utworzenie Podatkowej Grupy Kapitałowej Korzyści podatkowe z utworzenia Podatkowej Grupy Kapitałowej Wykorzystanie strat podatkowych części ze spółek Ograniczenie problemu cen transferowych Przykład - kalkulacja korzyści podatkowych z utworzenie PGK Spółki tworzące PGK Dochód (podstawa opodatkowania) Podatek dochodowy Spółka A 1 000 000 PLN 190 000 PLN Spółka B 3 000 000 PLN 570 000 PLN Spółka C - 2 000 000 PLN 0 PLN Spółka D 0 PLN 0 PLN Suma 2 000 000 PLN 760 000 PLN Dochód PGK (podstawa opodatkowania) Podatek dochodowy 2 000 000 PLN 380 000 PLN 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 10
Studium przypadków SprzedaŜ udziałów (akcji) Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym oraz podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce Mechanizm optymalizacji nr 1 - umorzenie darowanych udziałów (akcji): Etap 1 - darowizna udziałów (akcji) przez wspólników na rzecz członków bliskiej rodziny Etap 2 - transfer przez Inwestora środków do spółki Etap 3 umorzenie przymusowe lub automatyczne udziałów Wspólnik Rodzina Rodzina Inwestor Rodzina Inwestor pieniądze Spółka Spółka Spółka Spółka pieniądze 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 11
Studium przypadków SprzedaŜ udziałów (akcji) Mechanizm optymalizacji nr 2 sprzedaŝ udziałów (akcji) za pośrednictwem spółki zagranicznej Etap 1 - transfer udziałów (akcji) do spółki zagranicznej Etap 2 sprzedaŝ udziałów (akcji) przez spółkę zagraniczną Etap 3 reinwestowanie środków przez spółkę zagraniczną lub transfer środków do Polski Wspólnik PL Wspólnik PL Wspólnik PL Spółka PL SPV (zagraniczna) SPV (zagraniczna) Wspólnik PL pieniądze Spółka PL pieniądze 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 12
Studium przypadków SprzedaŜ udziałów (akcji) Mechanizm optymalizacji nr 3 wymiana udziałów (akcji), przekształcenie oraz likwidacja spółki Etap 1 aport udziałów (akcji) do spółki kapitałowej (SPV Sp. z o.o.) Etap 2 sprzedaŝ udziałów (akcji) przez SPV Sp. z o.o. Etap 3 - przekształcenie SPV Sp. z o.o. w spółkę osobową (SPV Sp.j.) Etap 4 likwidacja SPV Sp. j. Wspólnik Wspólnik Wspólnik Wspólnik Wspólnik Spółka SPV Sp. z o.o. SPV Sp. z o.o. SPV Sp. j. pieniądze Spółka pieniądze pieniądze 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 13
Studium przypadków Aport przedsiębiorstwa lub zcp Zasady amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych Znaki towarowe jako aktywa o znacznej wartości Istotna transakcji aportowej Skutki podatkowe aportu w zaleŝności od przedmiotu wkładu Zmiany w przepisach podatkowych Spółka A Spółka A Działalność operacyjna Znaki towarowe amortyzacja = 0 Spółka B Działalność operacyjna Znaki towarowe amortyzacja = wartość rynkowa wyŝsze KUP niŝszy podatek 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 14
Studium przypadków Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Istota działalności FIZ-u Ograniczony przedmiot inwestycji FIZ-u Zwolnienie z opodatkowania dochodów FIZ-u zakres korzyści podatkowych Udziały/akcje Udziałowcy (osoby fizyczne) Dywidenda opodatkowana PIT Udziały/akcje Certyfikaty Akcje Spółka holdingowa Spółka zagraniczna Zamknięty Fundusz Inwestycyjny (FIZ) Spółka Operacyjna (komandytowo-akcyjna) Dywidenda zwolniona z opodatkowania Dochody z FIZ (umorzenia certyfikatów, inne) zwolnione z opodatkowania Dochody Spółki Operacyjnej zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 15
Pytania 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 16
Konkurs 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 17
Konkurs o o o Obok znajdują się podmioty, które mogą być wykorzystane w budowaniu odpowiedniej struktury własnościowej słuŝącej optymalizacji podatkowej Stwórz odpowiednią strukturę słuŝącą optymalizacji dochodów z działalności Spółki Handlowej X wykorzystując instytucję Zamkniętego Funduszu Inwestycyjnego Struktura powinna umoŝliwić ograniczenie opodatkowania do 9% przy transferze środków do Jana Kowalskiego Spółka Handlowa Spół komandytowo-akcyjna Spółka jawna Na Cyprze FIZ Jan Kowalski o Powinno być wykorzystanych jedynie 5 z 7 wskazanych podmiotów Spółka z o.o. na Cyprze 2011 Grant Thornton Frąckowiak. Wszelkie prawa zastrzeŝone. 18
Optymalizacje podatkowa a oszustwo podatkowe przy realizacji transakcji kapitałowych Grzegorz Szysz GT Frąckowiak