Gotowość szkolna Dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego, jaki umożliwia mu udział w życiu szkolnym i opanowanie treści programowych w klasie I Wincenty Okoń w: Słownik Pedagogiczny Kryteria gotowości szkolnej: DOJRZAŁOŚĆ INTELEKTUALNA DOJRZAŁOŚĆ FIZYCZNA DOJRZAŁOŚĆ SPOŁECZNO-EMOCJONALNA Ponadto wymienia się również: DOJRZAŁOŚĆ DO CZYTANIA I PISANIA DOJRZAŁOŚĆ DO UCZENIA SIĘ MATEMATYKI Wszystkie wymienione sfery są równie ważne, nie można żadnej z nich pomijać, bagatelizować.
Na co zwrócić uwagę, obserwując gotowość dziecka w SFERZE FIZYCZNEJ: SPRAWNOŚĆ RUCHOWA Czy dziecko ma wystarczającą ilość ruchu? Czy chętnie się rusza, czy woli statyczne zabawy i formy spędzania czasu? KOORDYNACJA RUCHOWA Czy ruchy dziecka są płynne, skoordynowane? (np. w czasie gry w piłkę) SPRAWNOŚĆ MANUALNA Czy dziecko chętnie wykonuje prace plastyczne, wycina, wykleja, rysuje itp.? W jaki sposób dziecko posługuje się nożyczkami, jak chwyta kredkę, ołówek? AUTOMATYZACJA CZYNNOŚCI SAMOOBSŁUGOWYCH Jak dziecko radzi sobie z takimi czynnościami jak mycie się, ubieranie, rozbieranie, załatwianie własnych potrzeb? WŁAŚCIWE UKSZTAŁTOWANIE KOŚĆCA I MIĘŚNI PRAWIDŁOWO ROZWINIĘTY WZROK, SŁUCH OGÓLNIE DOBRY STAN ZDROWIA ODPORNOŚĆ NA ZMĘCZENIE I CHOROBY W tych obszarach w razie jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem Cenne wskazówki: Aktywność ruchowa jest jednym z najważniejszych czynników rozwoju umysłowego dziecka! Dajmy możliwość swobodnego, radosnego ruszania się Pozwólmy na potknięcia, upadki Umiejętności dziecka 6-letniego w SFERZE INTELEKTUALNEJ: Rozpoznaje otaczające go dźwięki, powtarza proste układy rytmiczne Zgadnij co to dźwięki zza okna lub odtwarzane z płyty. Powtarzanie wyklaskiwanego, wystukiwanego prostego rytmu.
Poprawnie różnicuje pojedyncze głoski, dzieli słowa na głoski i sylaby Znajdź przedmioty na literę B (na obrazku lub w pomieszczeniu) Wyklaskiwanie wyrazów po sylabach np.: pa ra sol, jednocześnie klaszcząc Rozpoznaje kształty Odtwarza proste wzory Układanie klocków (układamy wieżę, zadaniem dziecka jest ułożyć taką samą) Odwzorowywanie szlaczków Układanie puzzli, układanek Orientuje się w schemacie własnego ciała, ciała osoby stojącej naprzeciwko, stronach otoczenia Potrafi dostrzegać podobieństwa Np. co mają podobnego pies i kot. Potrafi Klasyfikować Np. obrazki przedstawiające: jabłko, psa, kurę, śliwkę, gruszkę, kota, potrafi podzielić na dwie kategorie: owoce i zwierzęta Potrafi odtworzyć z pamięci proste wierszyki, piosenki, wyliczanki Rozwój uwagi - Czy dziecko interesuje się otoczeniem? Czy pyta o różne zjawiska, prosi o wyjaśnienie. Czy potrafi skupić się na konkretnych przedmiotach, zjawiskach? Dziecko dojrzałe intelektualnie: Wykazuje zainteresowanie otoczeniem Dobrze orientuje się w najbliższym otoczeniu Uważnie słucha i rozumie, co mówi nauczyciel Swobodnie i w zrozumiały sposób wypowiada się Chce się uczyć
Cenne wskazówki: Rozmawiajmy z dzieckiem! Nawet w czasie sprzątania, gotowania, jadąc samochodem, możemy komentować to, co się dzieje, co robimy, co widzimy, pytać dziecko o jego wrażenia. Nie bójmy się pytań dlaczego?, pozwólmy na nie i traktujmy je poważnie. Na co zwrócić uwagę, obserwując gotowość dziecka w SFERZE SPOŁECZNO- EMOCJONALNEJ: Stosowanie się do zasad życia społecznego Np. słuchamy się nawzajem, pomagamy sobie, mówimy proszę, dziękuję, przepraszam itp. Współdziałanie w grupie Czy dziecko chętnie przebywa w grupie rówieśników? Czy przejawia inicjatywę w kontaktach z rówieśnikami? Czy potrafi współpracować? Wyrażanie własnych potrzeb Czy dziecko potrafi powiedzieć drugiej osobie, również osobie dorosłej o tym, czego potrzebuje, co się z nim właśnie dzieje? Czy potrafi poprosić o pomoc? Gotowość do rozstania z opiekunem na czas kilku godzin Czy dziecko chętnie chodzi do przedszkola? Jak reaguje w momencie rozstania się z rodzicami? Umiejętność rozpoznawania i nazywania podstawowych emocji własnych i innych osób i właściwego reagowania na nie Np. można pocieszyć kolegę, któremu jest smutno, a nie powinienem śmiać się z kolegi, który się czegoś boi. Jak można pracować nad tym w domu: Rodzice pomagają zastanowić się: Jak się teraz czuję? Dlaczego tak się czuję? Co mogę teraz zrobić?
Motywacja Czy dziecko chętnie podejmuje aktywność, w tym również naukę, czy też trzeba je do tego namawiać, zmuszać? Reagowanie na niepowodzenia Jak dziecko reaguje, gdy coś mu się nie udaje? Czy zniechęca się, płacze, złości się, próbuje dalej? Cenne wskazówki: Pozwólmy odczuwać różne, nawet nieprzyjemne emocje, nie bójmy się ich, podpowiedzmy sposób radzenia sobie z nimi wyznaczmy zasady i uczmy konsekwencji Uczmy zasad życia w społeczeństwie, dając własny przykład Błędy traktujmy jako okazję do nauki a nie porażkę