Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU: Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagrożeniu życia. Kod przedmiotu: 32 Rodzaj przedmiotu: kierunkowy, obowiązkowy Wydział: Wydział Nauk o Zdrowiu Kierunek: Pielęgniarstwo Specjalność : Poziom studiów: pierwszego stopnia Profil studiów: praktyczny Forma studiów: stacjonarne Rok: III Semestr: V, VI Formy zajęć i liczba godzin: 155 godzin w tym: wykłady 45 godzin zajęcia praktyczne - 40 godzin praktyki 40 godzin samokształcenie 30 godzin Język w którym realizowane są zajęcia: język polski Liczba punktów ECTS: 6 pkt Osoby prowadzące: : prof. ATH dr hab. n. med. Dariusz Maciejewski, mgr Jolanta Kolonko praktyczne: mgr Jolanta Kolonko, mgr Anna Debudaj 1. Założenia i cele przedmiotu: Intensywna terapia i pielęgniarstwo w intensywnej opiece medycznej. Absolwent studiów pierwszego stopnia pozna procesy i stany zagrożenia życia oraz podstawy ich leczenia. Zdobędzie umiejętności niezbędnych w pielęgnacji krytycznie chorych oraz pacjentów znieczulanych. 2. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi: Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu: anatomii, fizjologii, podstaw pielęgniarstwa, badania fizykalnego, interny i pielęgniarstwa internistycznego, chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego oraz z zakażeń szpitalnych. 3. Opis form zajęć a) y Treści programowe (tematyka zajęć): 1
1. Kliniczny sens znieczulenia. Znieczulenie ogólne i regionalne- podział i zastosowanie w praktyce klinicznej. Historia anestezjologii. Zasady ogólne wykonywania znieczuleń. Kwalifikowanie do znieczulenia i ryzyko operacyjne- 1 godz 2. Farmakologia leków anestezjologicznych ze szczególnym zwróceniem uwagi na leki: indukcyjne, blokady nerwowo- mięśniowej, gazy anestetyczne, opioidy i leki znieczulenia regionalnego. Rodzaje znieczuleń- 3 godz. 3. Nadzór okołooperacyjny nad znieczulonym pacjentem. Monitorowanie parametrów fizjologicznych. Premedykacja. Ułożenie na stole operacyjnym. Sala indukcji znieczulenia i odcinek pooperacyjny- 2 godz. 4. Nadkrtaniowe i podkrtaniowe sposoby utrzymywania drożności dróg oddechowych. Intubacja dotchawicza i jej modyfikacje. Tracheotomia i konikotomia-1 godz 5. Blokady centralne- znieczulenie zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe. Blokady obwodowe. Terapia bólu pooperacyjnego 3 godz. 6. Znieczulenie ogólne, sposoby wywoływania. Modyfikacje i dobór znieczuleń w różnych stanach klinicznych. Znieczulenie porodu fizjologicznego- 3 godz. 7. Monitorowanie hemodynamiczne, protokół hemodynamiczny. Obwodowe i centralne dostępy naczyniowe, zasady pielęgnacji wkłuć. - 2 godz. 8. Ostra niewydolność krążenia i jej leczenie. Definicja wstrząsu- sposoby rozpoznawania, monitorowania i terapii różnych typów wstrząsu. Zawał serca. Zaburzenia rytmu serca. Elektroterapia- defibrylacja i kardiowersja- 3 godz. 9. Ostra niewydolność oddechowa. Zasady rozpoznania i leczenia. Tlenoterapia bierna i jej zasady. Leczenie respiratorem- 3 godz 10. Terapia i monitorowanie ciężkich zakażeń. Sepsa i jej współczesne leczenie- 3 godz. 11. Intensywna terapia krytycznych zaburzeń wodno- elektrolitowych. Leczenie preparatami krwi w intensywnej terapii. Żywienie chorych w intensywnej terapii i jego zasady. Bilans energetyczny- 2 godz 12. Ciężkie uszkodzenie centralnego układu nerwowego- urazy i udary w intensywnej terapii. Zasady postępowania w przewlekłych i ostrych schorzeniach neurologicznych. Leczenie terminalne. Rozpoznawanie śmierci mózgowej. - 2 godz. 13. Zatrzymanie krążenia. Patogeneza. Sposoby postępowania ratunkowego w różnych sytuacjach klinicznych. Podstawowe i zaawansowane zabiegi resuscytacyjne- 2 godz. 14. Przygotowanie pacjenta do znieczulenia - zadania personelu pielęgniarskiego. Wyposażenie stanowiska do znieczulenia, bezpieczeństwo znieczulenia-3 godz. 15. Monitorowanie czynności życiowych pacjenta- intensywny nadzór bezprzyrządowy i przyrządowy- 3 godz 16. Opieka pooperacyjna Standardy postępowania na oddziale pooperacyjnym: niezbędne wyposażenie odcinka pooperacyjnego, zadania personelu pielęgniarskiego- 1,5 godz 17. Dostęp do naczyń tętniczych i żylnych. Wskazania do założenia dostępów centralnych, tętniczych. Działania pielęgniarskie. -1,5 godz 18. Opieka nad chorym w toksykologii. Podstawowe pojęcia dotyczące toksyczności, przebieg ostrych zatruć, epidemiologia. Pierwsza pomoc w zatruciu i opieka- 3 godz. 19. Standardy opieki pielęgniarskiej wobec chorego nieprzytomnego- 2 godz 2
20. Pielęgnacja chorego z drenażem biernym i czynnym klatki piersiowej- 1 godz. Metody dydaktyczne : metody podające- wykład, Metody ewaluacji wiedzy: badanie ankietowe Forma i warunki zaliczenia wykładów: kolokwium Wykaz literatury podstawowa: 1. Andres J. (red.), Podstawowe zabiegi resuscytacyjne i automatyczna defibrylacja zewnętrzna, Polska Rada Resuscytacyjna, Kraków 2010. 2. Kokot F. (red.), Ostre stany zagrożenia życia w chorobach wewnętrznych,pzwl, Warszawa 2009 3. Kübler A.: Anestezjologia. Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2001 4.. Kruszyński Z., Podstawy anestezjologii i intensywnej terapii, UMP, Warszawa 2010. 5. Marino P.L.: Intensywna terapia. Wyd. Urban& Partner, Wrocław 2004 6. Wołowicka L., Dyk D., Anestezjologia i intensywna terapia. Klinika i pielęgniarstwo, PZWL, Warszawa 2008. uzupełniająca: 1. Kamiński B., Kϋbler: Anestezjologia i intensywna terapia.. Podręcznik dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa 2009 2. Kózka M., Płaszewska-Żywko L., Procedury pielęgniarskie, PZWL, Warszawa 2010. 3. Krajewska-Kułak E., Rolka J., Jankowiak B., Standardy i y pielęgniarskie w stanach zagrożenia życia, PZWL, Warszawa 2009. b) praktyczne:40 godz. ( V semestr) Treści programowe: I dzień zajęć 10 godzin dydaktycznych - Wprowadzenie do zajęć: przedstawienie organizacji pracy w oddziale anestezjologii i intensywnej terapii oraz bloku operacyjnym. Omówienie zasad BHP - Omówienie kryterium zaliczania zajęć oraz wymagań na zajęciach - Omówienie specyfiki pracy pielęgniarki anestezjologicznej - Zapoznanie praktyczne z tematami: Podstawowy program monitorowania chorego. Podtrzymanie czynności oddechowej przyczyny zatrzymania oddychania, udrożnienie dróg oddechowych, sztuczna wentylacja za pomocą maski twarzowej i worka samorozprężalnego, postępowanie bezprzyrządowe i przyrządowe. Ocena skuteczności działań, powikłania. Tlenoterapia: wskazania, wady i zalety, sposoby, drogi podawania tlenu. Intubacja dotchawicza: przygotowanie zestawu, kontrola szczelności rurki intubacyjnej. 3
Tracheotomia: wskazania, powikłania, technika wykonania zabiegu, przygotowanie zestawu, zmiana opatrunku wokół rurki, kontrola ciśnienia w mankiecie uszczelniającym. Toaleta drzewa oskrzelowego u pacjenta z rurką intubacyjną, tracheotomijną: zaznajomienie się z zasadami i techniką, wykonanie toalety drzewa oskrzelowego. Nawilżanie drzewa oskrzelowego: rodzaje inhalatorów, wykonanie inhalacji. Pielęgnowanie pacjentów z założonym drenem do jamy opłucnowej. II dzień zajęć 10 godzin dydaktycznych - Zapoznanie praktyczne z tematami: Chory nieprzytomny postępowanie: bezpieczna pozycja ułożeniowa, transport, rozpoznanie stanu zagrożenia życia, Badanie fizykalne pacjenta nieprzytomnego: oglądanie, osłuchiwanie, palpacja, cechy neurologiczne itd. Podejrzenie zatrucia- postępowanie ratunkowe. Kaniulacja naczyń: kaniule obwodowe,wkłucie centralne wskazania, zalety, wady, powikłania. Pielęgnowanie kaniuli żylnej, tętniczej zasady, odmienności, specyfika Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego oraz interpretacja wyników. Przygotowanie materiału biologicznego do badania: gazometrycznego, laboratoryjnego, bakteriologicznego interpretacja wyników. Podłączanie płynów: zasady, niebezpieczeństwa, problemy pielęgnacyjne. Hipo-, hiperwolenia. III dzień zajęć 10 godzin dydaktycznych- Centralny Blok Operacyjny - Zapoznanie praktyczne z tematami: Przygotowanie stanowiska pracy przed przystąpieniem do znieczulenia w tym kontrola szczelności aparatu do znieczulenia, ssaka itd. Przygotowanie leków używanych w anestezji: anestetyki, analgetyki, zwiotczające itd. Przyjęcie pacjenta na CBO, dokumentacja, wywiad pielęgniarki anestezjologicznej. Wprowadzenie pacjenta do znieczulenia, bezpieczeństwo pacjenta w trakcie znieczulenia. postępowanie pielęgniarskie w przypadku powikłań. Przeciwdziałanie odleżynom, przykurczom, uszkodzeniom splotów nerwowych u chorych nieprzytomnych, IV dzień zajęć 10 godzin dydaktycznych znieczulonych - Zapoznanie praktyczne z tematami- ćwiczenia na fantomach: Nagłe zatrzymanie krążenia mechanizmy NZK,objawy, przyczyny, pośredni masaż serca dowody skuteczności resuscytacji, powikłania, algorytm BLS- basic life suport Resuscytacja niemowląt, dzieci odmienności, zasady postępowania, ciała obce. Elektroterapia: defibrylacja, kardiowersja elektryczna wskazania odmienności, technika, niebezpieczeństwa. Leki, algorytm ALS - advanced life suport Metody dydaktyczne : - pokaz zabiegów pielęgniarskich przez nauczyciela w czasie zajęć 4
- obserwacja pracy pielęgniarek w oddziale w czasie zajęć - ćwiczenia praktyczne zabiegów pielęgniarskich pod kierunkiem nauczyciela - wypełnienie przykładowej dokumentacji medycznej - omówienie pracy studentów podczas seminariów - udział w zebraniach naukowych odbywających się na oddziale Metody ewaluacji wiedzy, umiejętności: - badanie ankietowe, wywiad, obserwacja Forma i warunki zaliczenia: - kolokwium - w Indeksie Umiejętności poszczególnych zabiegów pielęgnacyjnych zawartych w programie zajęć. - 100% obecność na zajęciach - odrabianie usprawiedliwionej nieobecności odbywa się w wyznaczonym, późniejszym terminie c) Praktyki :40 godz. ( VI semestr) Treści programowe: - utrwalenie wiedzy teoretycznej i umiejętności zdobytych przez studenta w czasie praktyki j. Metody dydaktyczne : - pokaz zabiegów pielęgniarskich przez opiekuna go w czasie praktyk zawodowych - obserwacja pracy pielęgniarek w oddziale w czasie praktyk zawodowych - ćwiczenia praktyczne zabiegów pielęgniarskich pod kierunkiem opiekuna go - wypełnienie przykładowej dokumentacji medycznej Metody ewaluacji wiedzy, umiejętności: - badanie ankietowe Forma i warunki zaliczenia: - 100% obecność na praktykach zawodowych: odrabianie usprawiedliwionej nieobecności odbywa się w wyznaczonym, późniejszym terminie d) Samokształcenie: 30 godz. ( V semestr) Forma i warunki zaliczenia - Opracowanie w formie pisemnej lub elektronicznej jednego z wybranych tematów z dziedziny anestezjologii i intensywnej opieki : wyboru dokonuje osoba prowadząca lub student Forma i warunki zaliczenia końcowego przedmiotu: Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagrożeniu życia: Pozytywna ocena z egzaminu pisemnego, opisowego ( V semestr) 4. Opis sposobu wyznaczania punktów ECTS Bilans nakładu pracy przeciętnego studenta przedstawia się następująco: - udział w wykładach = 45 godzin - udział w zajęciach = 40 godzin 2pkt 5
- udział w praktykach zawodowych = 40 godzin- 2pkt - wykonanie samokształcenia = 30 godzin Łączny nakład pracy studenta wynosi 155 godzin co odpowiada 6 ECTS 5. Wskaźniki sumaryczne a) liczba godzin dydaktycznych (tzw. kontaktowych) i liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich, realizowanych w formie studiów stacjonarnych i niestacjonarnych: 45 godzin wykłady, 40 godzin zajęcia praktyczne co odpowiada 3 punktom ECTS b) liczba godzin dydaktycznych (tzw. kontaktowych) i liczba punktów ECTS na zajęciach o charakterze praktycznym. 40 godzin zajęć, 40 godzin praktyk zawodowych (80 godzin) co odpowiada 3 punktowi ECTS 6. Zakładane efekty kształcenia Numer (Symbol) P32_W01 P32_W02 P32_W03 P32_W04 P32_W05 P32_W06 P32_W07 P32_W08 P32_W09 P32_W10 Efekty kształcenia dla przedmiotu WIEDZA wymienia objawy zagrożenia życia u pacjentów w różnym wieku scharakteryzuje czynniki ryzyka i zagrożeń zdrowotnych pacjentów w różnym stanie zagrożenia życia i wieku wyjaśni patofizjologię, objawy kliniczne oraz powikłania schorzeń: układu krążenia, serca, naczyń krwionośnych, układu oddechowego zna zasady oceny stanu chorego w zależności od wieku zna zasady diagnozowania w pielęgniarstwie anestezjologicznym i intensywnej opieki zna zasady planowania opieki nad chorymi w zależności od stanu charakteryzuje grupy leków i ich działanie na układy i narządy chorego w różnych stanach zagrożenia życia z uwzględnieniem działań niepożądanych oraz interakcji z innymi lekami i dróg podania charakteryzuje techniki i y pielęgniarskie stosowane w opiece nad chorym w zależności od jego wieku i stanu zdrowia zna swoiste zasady organizacji opieki specjalistycznej tj.: intensywnej opieki medycznej w Polsce charakteryzuje czynniki zwiększające ryzyko okołooperacyjne 6 Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku PL1P-W1D PL1P-W2D PL1P-W3D PL1P-W4D PL1P-W5D PL1P-W6D PL1P-W8D PL1P-W9D PL1P-W14D PL1P-W31D Odniesienie do efektów kształcenia dla obszaru
P32_W11 P32_W12 zna zasady przygotowania pacjenta do zabiegu operacyjnego w trybie pilnym i planowym oraz w chirurgii jednego dnia zna kierunki obserwacji pacjenta po zabiegu operacyjnym w celu zapobiegania wczesnym i późnym powikłaniom PL1P-W32D PL1P-W33D P32_W13 zna standardy i y postępowania w stanach nagłych i zabiegach ratujących PL1P-W40D życie P32_W14 zna zasady przygotowania sali operacyjnej do zabiegu w znieczuleniu ogólnym i PL1P-W41D regionalnym P32_W15 charakteryzuje kierunki obserwacji pacjenta w trakcie zabiegu operacyjnego, obejmujące monitorowanie w zakresie podstawowym PL1P-W42D i rozszerzonym P32_W16 zna przebieg procesu znieczulania i wskazuje na zasady i metody opieki nad PL1P-W43D pacjentem po znieczuleniu P32_W17 charakteryzuje metody znieczulenia regionalnego i zadania pielęgniarki anestezjologicznej w trakcie i po znieczuleniu PL1P-W44D regionalnym P32_W18 rozpoznaje stany zagrożenia życia i opisuje monitorowanie pacjentów metodami PL1P-W45D przyrządowymi i bezprzyrządowymi P32_W19 objaśni algorytmy postępowania resuscytacyjnego w zakresie BLS i ALS PL1P-W46D P32_W20 zna zasady profilaktyki zakażeń w oddziałach intensywnej terapii i bloku operacyjnym PL1P-W47D P32_W21 zna zasady pierwszej pomocy przedmedycznej PL1P-W49D UMIEJĘTNOŚCI P32_U01 prowadzi edukację w zakresie udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia PL1P-U15D zdrowia P32_U02 rozpoznaje stany nagłego zagrożenia zdrowia PL1P-U16D P32_U03 pielęgnuje pacjenta z przetoką, rurką intubacyjną i tacheotomijną PL1P-U21D P32_U04 doraźnie podaje tlen PL1P-U11D P32_U05 Dostosowuje interwencje pielęgniarskie do rodzaju problemów pielęgnacyjnych PL1P-U32D P32_U06 ocenia stan ogólny pacjenta w kierunku powikłań po specjalistycznych badaniach PL1P-U10D diagnostycznych i powikłań pooperacyjnych P32_U07 diagnozuje stopień ryzyka rozwoju odleżyn i dokonuje ich klasyfikacji PL1P-U8D P32_U08 Prowadzi, dokumentuje i ocenia bilans płynów PL1P-U25D 7
P32_U09 P32_U10 P32_U11 P32_K01 P32_K02 P32_K03 P32_K04 Gromadzi informacje, formułuje opiekę pielęgniarską, ustala cele i plan opieki, wdraża interwencje pielęgniarskie oraz dokonuje ewaluacji opieki Rozpoznaje powikłania leczenia farmakologicznego, dietetycznego, rehabilitacyjnego i leczniczo-pielęgacyjnego Wykonuje defibrylację automatyczną AED i bezprzyrządowe udrażnianie dróg oddechowych KOMPETENCJE SPOŁECZNE Szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece Wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka i wykonywanie zadań zawodowych Przestrzega praw pacjenta Współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki j PL1P-U1D PL1P-U20D PL1P-U17D PL1P-K1D PL1P-K4D PL1P-K5D PL1P-K8D Objaśnienia symbolu efektu dla przedmiotu (lewa kolumna w tabeli): P efekt kształcenia dla przedmiotu, pozostałe oznaczenia jak na druku DNiSS nr KP_IIA. 7. Odniesienie efektów kształcenia do form zajęć i sposób oceny osiągnięcia przez studenta efektów kształcenia. Numer (Symbol) PL1P-W1D PL1P-W2D PL1P-W3D PL1P-W4D PL1P-W5D PL1P-W6D Efekty kształcenia dla przedmiotu WIEDZA wymienia objawy zagrożenia życia u pacjentów w różnym wieku scharakteryzuje czynniki ryzyka i zagrożeń zdrowotnych pacjentów w różnym stanie zagrożenia życia i wieku wyjaśni patofizjologię, objawy kliniczne oraz powikłania schorzeń: układu krążenia, serca, naczyń krwionośnych, układu oddechowego zna zasady oceny stanu chorego w zależności od wieku zna zasady diagnozowania w pielęgniarstwie anestezjologicznym i intensywnej opieki zna zasady planowania opieki nad chorymi w zależności od stanu Odniesienie do form zajęć Sposób oceny 8
PL1P-W8D PL1P-W9D PL1P-W14D PL1P-W31D PL1P-W32D charakteryzuje grupy leków i ich działanie na układy i narządy chorego w różnych stanach zagrożenia życia z uwzględnieniem działań niepożądanych oraz interakcji z innymi lekami i dróg podania charakteryzuje techniki i y pielęgniarskie stosowane w opiece nad chorym w zależności od jego wieku i stanu zdrowia zna swoiste zasady organizacji opieki specjalistycznej tj.: intensywnej opieki medycznej w Polsce charakteryzuje czynniki zwiększające ryzyko okołooperacyjne zna zasady przygotowania pacjenta do zabiegu operacyjnego w trybie pilnym i planowym oraz w chirurgii jednego dnia PL1P-W33D zna kierunki obserwacji pacjenta po zabiegu operacyjnym w celu zapobiegania wczesnym i późnym powikłaniom PL1P-W40D PL1P-W41D PL1P-W42D PL1P-W43D PL1P-W44D PL1P-W45D PL1P-W46D PL1P-W47D zna standardy i y postępowania w stanach nagłych i zabiegach ratujących życie zna zasady przygotowania sali operacyjnej do zabiegu w znieczuleniu ogólnym i regionalnym charakteryzuje kierunki obserwacji pacjenta w trakcie zabiegu operacyjnego, obejmujące monitorowanie w zakresie podstawowym i rozszerzonym zna przebieg procesu znieczulania i wskazuje na zasady i metody opieki nad pacjentem po znieczuleniu charakteryzuje metody znieczulenia regionalnego i zadania pielęgniarki anestezjologicznej w trakcie i po znieczuleniu regionalnym rozpoznaje stany zagrożenia życia i opisuje monitorowanie pacjentów metodami przyrządowymi i bezprzyrządowymi objaśni algorytmy postępowania resuscytacyjnego w zakresie BLS i ALS zna zasady profilaktyki zakażeń w oddziałach intensywnej terapii i bloku 9
PL1P-W49D PL1P-U15D PL1P-U16D PL1P-U21D PL1P-U11D PL1P-U32D PL1P-U10D PL1P-U8D PL1P-U25D PL1P-U1D PL1P-U20D PL1P-U17D operacyjnym zna zasady pierwszej pomocy przedmedycznej UMIEJĘTNOŚCI prowadzi edukację w zakresie udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia rozpoznaje stany nagłego zagrożenia zdrowia pielęgnuje pacjenta z przetoką, rurką intubacyjną i tacheotomijną doraźnie podaje tlen dostosowuje interwencje pielęgniarskie do rodzaju problemów pielęgnacyjnych ocenia stan ogólny pacjenta w kierunku powikłań po specjalistycznych badaniach diagnostycznych i powikłań pooperacyjnych diagnozuje stopień ryzyka rozwoju odleżyn i dokonuje ich klasyfikacji prowadzi, dokumentuje i ocenia bilans płynów gromadzi informacje, formułuje opiekę pielęgniarską, ustala cele i plan opieki, wdraża interwencje pielęgniarskie oraz dokonuje ewaluacji opieki rozpoznaje powikłania leczenia farmakologicznego, dietetycznego, rehabilitacyjnego i leczniczopielęgacyjnego wykonuje defibrylację automatyczną AED i bezprzyrządowe udrażnianie dróg oddechowych 10
PL1P-K1D PL1P-K4D PL1P-K5D PL1P-K8D KOMPETENCJE SPOŁECZNE szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka i wykonywanie zadań zawodowych przestrzega praw pacjenta współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki j / zajęcia praktyczne / zajęcia praktyczne / zajęcia praktyczne / zajęcia praktyczne 11