RZECZPSPLITA PLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EURPEJSKIEG (19) PL (11) PL/EP 16380 (13) T3 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 06.08.04 04763867.1 (97) udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: 27.12.06 Europejski Biuletyn Patentowy 06/2 EP 16380 B1 (1) Int. Cl. A01N37/42 A01N7/ A01N2/32 (06.01) (06.01) (06.01) (4) Tytuł wynalazku: Zastosowanie pochodnych acylocykloheksanodionu wraz z etefonem do traktowania drzew ziarnkowych (30) Pierwszeństwo: DE0336612 08.08.03 (43) Zgłoszenie ogłoszono:.0.06 Europejski Biuletyn Patentowy 06/19 (4) złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 31.0.07 Wiadomości Urzędu Patentowego 0/07 (73) Uprawniony z patentu: BASF Aktiengesellschaft, Ludwigshafen, DE PL/EP 16380 T3 (72) Twórca (y) wynalazku: RADEMACHER Wilhelm, Limburgerhof, DE (74) Pełnomocnik: Sulima Grabowska i Sierzputowska Biuro Patentów i Znaków Towarowych sp.j. rzecz. pat. Sierzputowska Iwona 00-96 Warszawa skr. poczt. 6 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
SGS-43/VAL EP 1 63 80 pis [0001] Niniejszy wynalazek dotyczy zastosowania pochodnych acylocykloheksanodionu wraz z etefonem do traktowania drzew ziarnkowych. [0002] Zmniejszenie nadmiernego wzrostu pędów na drodze chemicznej, to znaczy poprzez użycie regulatorów wzrostu, jest pożądane w uprawach wieloletnich drzew owocowych, gdyż pozwala to na uniknięcie kosztów prześwietlania gałęzi drzew i może ułatwiać zabiegi ochrony roślin, a ponadto może poprawiać doświetlenie wewnątrz drzewostanu. [0003] Zarówno pochodne acylocykloheksanodionu, jak i etefon (kwas 2- chloroetylofosfonowy) są znanymi regulatorami wzrostu. Tak więc zarówno w EP-A- 123001, jak i w EP-A-126713 opisano zastosowanie związków acylocykloheksanodiono- wych o ogólnym wzorze RC C R' w którym R oznacza atom wodoru, alkil, alkilotioalkil albo ewentualnie podstawiony fenyl, a R' oznacza alkil, ewentualnie podstawiony benzyl, fenetyl, fenoksymetyl, 2- tienylometyl, alkoksymetyl lub alkilotiometyl, 1 lub ich soli jako regulatorów wzrostu. [0004] L.J. Edgerton i W.J. Greenhalgh opisują w J. Amer. Soc. Hort. Sci. 94. str. 11-14 (1969) regulujące wzrost działanie etefonu na jabłonie. [000] W DE-A-1667968 opisano zastosowanie pochodnych kwasu fosfonowego, takich jak etefon, jako regulatorów wzrostu. W opisie podano ponadto, że pochodne kwasu fosfonowego mogą wywołać lub wzmocnić kwitnienie na potraktowanych nimi roślinach; jed- nakże z przykładów wynika, że w przypadku niektórych roślin traktowanie pochodnymi kwasu fosfonowego prowadzi do zmniejszenia lub zahamowania kwitnienia, a nawet do uszkodzenia kwiatów już powstałych.
2 [0006] kazało się, iż wada stosowania pochodnych acylocykloheksanodionu do regulacji wzrostu polega na tym, że w przypadku pewnych roślin kwitnienie w następnym roku po zabiegu, a w rezultacie także rozwój owoców, wyraźnie uległy zmniejszeniu. Tak więc D. Sugar, D.C. Elfving i E.A. Mielke donoszą w Acta Hort. 96, str. 77-760 (02), że traktowanie grusz proheksadionem wapnia prowadzi w następstwie do zmniejszenia kwitnie- nia. Doświadczenia Zgłaszającego potwierdziły te wyniki i wykazały, że regulatory wzrostu na bazie acylocykloheksanodionów, zwłaszcza w przypadku proheksadionu wapnia, a w szczególnie wysokim stopniu w przypadku trineksapaku lub trineksapaku etylu, prowadzą do wyraźnego zmniejszenia kwitnienia drzew ziarnkowych, a zwłaszcza jabłoni i grusz, w następnym roku po zabiegu. W krańcowym przypadku w następnym roku po za- biegu kwitnienie może w ogóle nie wystąpić. [0007] Zabiegi prowadzą w następstwie nie tylko do zmniejszenia kwitnienia, a często do związanego z tym zmniejszenia plonów w danym roku, lecz także mogą wywoływać przemienne owocowanie. Przemienne owocowanie oznacza, że po roku zmniejszonych 1 plonów następuje rok z nadmiernie wysokimi plonami, zazwyczaj niskiej jakości. Jednakże w przypadku wieloletnich upraw drzew owocowych, takich jak drzewa ziarnkowe (jabłonie, grusze, pigwy), drzewa pestkowe (czereśnie, wiśnie, śliwa, śliwy węgierki, brzoskwinie, nektarynki, morele, migdałowce), rośliny jagodowe (agrest, porzeczki, maliny, jeżyny), rośliny dające orzechy (orzech włoski, orzech laskowy, pekan, pistacja właściwa), owoce cytrusowe (pomarańcza, grejpfrut, mandarynka, cytryna), winorośl, figa, hurma 2 wschodnia, kiwi, smaczliwka właściwa, mango, liczi chińskie, palma daktylowa, a także kawa i kakaowiec, długotrwała jednakowa wydajność jest ważnym czynnikiem ekonomicznym, toteż zmian ilościowych i jakościowych plonów należy unikać jak tylko jest to możliwe. Tak więc przemienne owocowanie wywołane przez chemiczne regulatory wzrostu jest nieakceptowalne ekonomicznie. 30 [0008] D.C. Elfving, G.A. Lang i D.B. Visser piszą w HortScience 38 (2), str. 293-298 (03), że w przypadku pewnych odmian wiśni traktowanie drzew połączeniem proheksadionu wapnia i etefonu prowadzi do podwyższenia gęstości kwiatów z jednoczesnym zmniejszeniem wzrostu wegetatywnego. Nie wspomniano jednak o zmniejszeniu kwitnienia w następnym roku po zabiegu z użyciem samego proheksadionu wapnia. [0009] Celem niniejszego wynalazku jest opracowanie środka regulującego wzrost do
3 traktowania drzew ziarnkowych, zmniejszającego wzrost wegetatywny, a jednocześnie nie zmniejszającego w znaczącym stopniu kwitnienia po potraktowaniu. [00] Nieoczekiwanie stwierdzono, że etefon zapobiega zjawisku zmiejszenia kwitnienia, które występuje w przypadku drzew ziarnkowych po potraktowaniu pewnymi pochodnymi acylocykloheksanodionu. Tak więc wskazany cel można osiągnąć dzięki wspólnemu sto- sowaniu pochodnych acylocykloheksandionu i etefonu. [0011] Przedmiotem niniejszego wynalazku jest więc zastosowanie co najmniej jednego związku o wzorze I R 1 C C R 2 w którym (I) R 1 oznacza H lub C 1 -C -alkil, a 1 R 2 oznacza C 1 -C -alkil lub C 3 -C -cykloalkil, lub jego soli, wraz z kwasem 2-chloroetylofosfonowym (etefonem) o wzorze II ClCH 2 CH 2 P H H (II) do traktowania drzew ziarnkowych, a zwłaszcza do zapobiegania zmniejszonemu kwitnieniu na skutek traktowania drzew ziarnkowych pochodnymi acylocykloheksanodionu o wzorze I oraz ewentualnego wywołanego przez to traktowanie owocowania przemiennego. [0012] W kontekście niniejszego wynalazku przez drzewa ziarnkowe rozumie się jabłonie, grusze lub pigwy, a zwłaszcza jabłonie lub grusze. kreślenie drzewa ziarnkowe, lub szczegółowa wzmianka o jabłoniach, gruszach lub pigwach dotyczą drzew owocowych lub ich części roślinnych, a nie owoców w postaci zebranego plonu. [0013] Traktowanie prowadzi się dla poprawienia kwitnienia drzew ziarnkowych. Poprawa kwitnienia obejmuje w szczególności całkowite lub co najmniej częściowe zapobiegnięcie zmniejszonemu kwitnieniu, które można przypisać traktowaniu pochodnymi acylocykloheksanodionu. Jednocześnie traktowanie powinno w naturalny sposób prowadzić
4 do zmniejszenia wzrostu wegetatywnego. Całkowite lub częściowe zapobiegnięcie zmniejszeniu kwitnienia oznacza, że w określonym punkcie czasowym lub w całym okresie kwitnienia rośliny traktowane według wynalazkuzgodnie z wynalazkiem mają korzystnie co najmniej 40 %, szczególnie korzystnie co najmniej 60 %, a zwłaszcza co najmniej 80 % liczby kwiatów lub, alternatywnie, liczby kwiatostanów roślin nietraktowanych ro- ślin kontrolnych, to jest roślin kontrolnych niepoddanych działaniu regulatorów wzrostu, lecz poza tym wystawionych na działanie identycznych warunków. Kwiatostan jest częścią układu pędów pewnej liczby roślin nasiennych, takich jak drzewa ziarnkowe, które z reguły zawierają szereg kwiatów, a następnie dają jeden lub większą liczbę owoców. [0014] Częściowe lub całkowite zapobieganie zmniejszeniu kwitnienia występuje także wtedy, gdy rośliny potraktowane według wynalazkuzgodnie z wynalazkiem mają, w określonym punkcie czasowym lub w całym okresie kwitnienia, znacząco więcej kwiatów lub, alternatywnie, kwiatostanów niż rośliny poddane skądinąd działaniu identycznych warunków, lecz potraktowane wyłącznie pochodnymi acylocykloheksanodionu, to znaczy bez 1 etefonu. [001] Związki acylocykloheksanodionowe o wzorze I są znane z EP-A 0123001 i z EP-A 126713. [0016] Związki o wzorze I mogą występować nie tylko w postaci trionu (postaci triketo) I.a, lecz także w tautomerycznych postaciach ketoenolowych odpowiednio I.b i I.c: H R 1 C C R 2 R 1 C C R 2 R 1 C I.a I.b I.c [0017] W związkach o wzorze I R 1 korzystnie oznacza H lub C 1 -C 4 -alkil. H R 2 [0018] R 2 korzystnie oznacza C 1 -C 4 -alkil lub C 3 -C 6 -cykloalkil, a zwłaszcza etyl lub cyklopropyl. [0019] W definicji grup R 1 i R 2 C 1 -C -alkil oznacza prostoliniową lub rozgałęzioną grupę alkilową, takią jak metyl, etyl, propyl, izopropyl, n-butyl, sec-butyl, izobutyl, tert- 2 butyl, pentyl, neopentyl, heksyl, heptyl, oktyl, 2-etyloheksyl, nonyl lub decyl. C 1 -C 4 -Alkil oznacza np. metyl, etyl, propyl, izopropyl, n-butyl, sec-butyl, izobutyl lub tert-butyl. Korzystna jest prostoliniowa grupa alkilowa.
[00] W definicji R 2 C 3 -C -cykloalkil oznacza np. cyklopropyl, cyklopentyl, cykloheksyl, cykloheptyl, cyklooktyl, cyklodecyl lub dekalinę. C 3 -C 6 -Cykloalkil oznacza np. cyklopropyl, cyklopentyl lub cykloheksyl. [0021] Solami związków acylocykloheksanodionowych I, w których R 1 H, są sole monoanionów, podczas w przypadku gdy R 1 = H, mogą to być sole zarówno monoanionów, jak i dianionów tych związków. Monoaniony mogą występować zarówno jako aniony karboksylanowe I.d, jak i jako aniony enolanowe I.e lub I.f: - - C C R 2 R 1 C C R 2 R 1 C I.d I.e I.f Tak więc w dianionach grupy karboksylanowe i enolanowe występują obok siebie. - R 2 [0022] Korzystnymi kationami w solach związków o wzorze 1 są jony metali alkalicznych, korzystnie litu, sodu i potasu, metali ziem alkalicznych, korzystnie wapnia i magnezu, i metali przejściowych, korzystnie manganu, miedzi, cynku i żelaza, a ponadto jon amonowy (NH + 4 ) i podstawione jony amoniowe, w których od jednego do czterech atomów wodoru jest zastąpionych przez C 1 -C 4 -alkil, hydroksy-c 1 -C 4 -alkil, C 1 -C 4 -alkoksy-c 1 -C 4 - alkil, hydroksy-c 1 -C 4 -alkoksy-c 1 -C 4 -alkil, fenyl lub benzyl, korzystnie jon amonowy, 1 metyloamoniowy, izopropyloamoniowy, dimetyloamoniowy, diizopropyloamoniowy, tri- metyloamoniowy, tetrametyloamoniowy, tetraetyloamoniowy, tetrabutyloamoniowy, 2- hydroksyetyloamoniowy, 2-(2-hydroksyet-1-oksy)et-1-yloamoniowy, di(2-hydroksyet-1- ylo)amoniowy, benzylotrimetyloamoniowy, benzylotrietyloamoniowy, a ponadto jony fosfoniowe, sulfoniowe, korzystnie tri(c 1 -C 4 -alkilo)sulfoniowe, takie jak jony trimetylo- sulfoniowy, i jony sulfoksoniowe, korzystnie tri(c 1 -C 4 -alkilo)sulfoksoniowe. Korzystny- mi kationami są ponato chlormekwat [jon (2-chloroetylo)trimetyloamoniowy], mepikwat (jon N,N-dimetylopiperydyniowy) i jon N,N-dimetylomorfoliniowy. Szczególnie korzystnymi kationami są kationy metali alkalicznych, kationy metali ziem alkalicznych i kation amonowy (NH + 4 ). zwłaszcza W szczególności solą jest sól wapniowa. 2 [0023] W ramach niniejszego wynalazku określenie związki o wzorze I względnie acy- locykloheksanodion o wzorze I odnosi się zarówno do związków I obojętnych, jak i ich
6 soli. [0024] Szczególnie korzystnymi związkami I stosowanymi według wynalazkuzgodnie z wynalazkiem I są proheksadion (R 1 = H, R 2 = etyl), proheksadion wapniowy (sól wapniowa proheksadionu), trineksapak (R 1 = H, R 2 = cyklopropyl) i trineksapak etylu (R 1 = etyl, R 2 = cyklopropyl). [002] Traktowanie drzew ziarnkowych korzystnie prowadzi się w taki sposób, że drzewo ziarnkowe lub jego część roślinną kontaktuje się z co najmniej jednym związkiem acylocykloheksanodionowym I i etefonem. Związki o wzorze I i etefon można stosować w mieszaninie lub nanosić oddzielnie. W przypadku nanoszenia oddzielnego poszczególne substancje czynne można nanosić równocześnie lub kolejno, korzystnie w odstępie czasowym od kilku godzin do kilku tygodni przy nanoszeniu kolejno. [0026] Związki I i etefon stosuje się w stosunku wagowym korzystnie od :1 do 1:, szczególnie korzystnie od :1 do 1:3, a zwłaszcza od 3:1 do 1:2. [0027] Związki o wzorze I względnie ich sole stosuje się korzystnie w dawce nanoszenia 1 od 2 do 0 g/ha, a szczególnie korzystnie od 0 do 00 g/ha na sezon. Proheksadion wapniowy stosuje się w dawce nanoszenia szczególnie od 0 do 00 g/ha na sezon. Trineksapak etylu stosuje się w dawce nanoszenia szczególnie od 0 do 800 g/ha na sezon. Etefon stosuje się korzystnie w dawce nanoszenia od 2 do 0 g/ha, szczególnie korzystnie od 0 do 70 g/ha, a zwłaszcza od 0 do 00 g/ha na sezon. [0028] W danym sezonie substancje czynne nanosi się korzystnie od jedno- do pięciokrot- nie, szczególnie korzystnie od jedno- do czterokrotnie, a zwłaszcza od dwu- do trzykrotnie. [0029] Możliwe jest stosowanie związku o wzorze I wraz z etefonem tylko w niektórych zabiegach nanoszenia, a stosowanie tylko jednej z substancji czynnych, zwłaszcza związku I, w pozostałych zabiegach nanoszenia. Korzystnie zarówno związek I, jak i etofen stosuje 2 się w co najmniej połowie zabiegów nanoszenia w sezonie, a szczególnie korzystnie w połowie zabiegów nanoszenia w sezonie, a zwłaszcza w co najmniej jednym zabiegu nanoszenia. [0030] Terminy stosowania, liczba zabiegów nanoszenia i stosowane dawki nanoszenia zależą w każdym przypadku od rodzaju uprawianych roślin owocowych i od innych para- 30 metrów, takich jak gatunek i odmiana drzew owocowych, podkładka, wiek, warunki pogo- dowe, dostępność wody i czynników odżywczych, i muszą być w poszczególnych przy-
7 padkach ustalane przez fachowca. [0031] Nanoszenie korzystnie prowadzi się na półkuli północnej od wiosny do wczesnego lata (w przybliżeniu od początku marca do końca lipca), a na półkuli południowej odpowiednio od początku września do końca stycznia. zwłaszcza W szczególności zabiegi prowadzi się gdy nowe pędy zaczynają rosnąć na nowo, w terminie, który z reguły koreluje z końcem kwitnienia lub jest mu bliski, to znaczy w ciągu ± 4 tygodni. Dalsze zabiegi traktowania można następnie prowadzić w okresie czasu do tygodni, np. w ciągu od 1 do tygodni po pierwszym naniesieniu. Terminy traktowania zależą od wymogów związanych z danymi roślinami uprawnymi, które mogą się zmieniać z sezonu na sezon w zależności od warunków pogodowych i warunków panujących na danym stanowisku. Fachowiec bę- 1 dzie jednak umiał ustalić terminy zabiegów zgodnie ze zwykłą praktyką, a ponadto z reguły nawet terminy traktowania spoza podanych tu okresów czasu prowadzą do zadowalających wyników i mogą być znaczące, w zależności od wymogów roślin uprawnych. [0032] Związki o wzorze I, etefon lub ich mieszaninę stosuje się zazwyczaj w postaci preparatów zwykle używanych w dziedzinie ochrony roślin. [0033] Gdy mają one postać np. stężonych roztworów, zawiesin lub emulsji, można je rozcieńczać wodą i nanosić drogą rozpylania. Sposób nanoszenia zależy od gatunku i odmiany drzew ziarnkowych i od części roślin, na które mieszaniny mają być nanoszone; w każdym przypadku powinien on zapewniać nanoszenie substancji czynnych i pomocniczych jak najcieńszą warstwą. [0034] Preparaty mogą zawierać obok związków o wzorze I i/lub etefonu substancje pomocnicze zwykle stosowane w dziedzinie środków ochrony roślin, np. obojętne substancje pomocnicze i/lub substancje powierzchniowo czynne, takie jak emulgatory, środki dyspergujące, środki zwilżające itp. 2 [003] dpowiednimi substancjami powierzchniowo czynnymi są sole metali alkalicz- 30 nych, sole metali ziem alkalicznych i sole amonowe aromatycznych kwasów sulfonowych, np. kwasu ligninosulfonowego, kwasu fenolosulfonowego, kwasu naftalenosulfonowego i kwasu dibutylonaftalenosulfonowego, jak również kwasów tłuszczowych, alkilo- i alkiloarylosulfoniany, siarczany alkilu, siarczany eteru laurylowego i siarczany alkoholi tłuszczowych, jak również sole siarczanowanych heksa-, hepta- i oktadekanoli lub eterów gli- koli i alkoholi tłuszczowych, produkty kondensacji sulfonowanego naftalenu i jego po-
8 chodnych z formaldehydem, produkty kondensacji naftalenu lub kwasów naftalenosulfonowych z fenolem i formaldehydem, polioksyetylenowany eter oktylofenylowy, etoksylowany izooktylo-, oktylo- lub nonylofenol, etery alkilofenylowe i eter tributylofenylowy poliglikolu, polietery alkoholi alkiloarylowych, alkohol izotridecylowy, produkty kondensacji alkoholi tłuszczowych i tlenku etylenu, etoksylowany olej rycynowy, polioksyetyle- nowane lub polioksypropylenowane etery alkilowe, octan eteru poliglikolu i alkoholu laurylowego, estry sorbitolu, ligninowe ługi posiarczynowe, metyloceluloza lub siloksany. dpowiednimi siloksanami są np. kopolimery polieter/polimetylosiloksan, które nazywane są także środkami ułatwiającymi rozprzestrzenianie lub środkami ułatwiającymi penetrację. [0036] Jako obojętne substancje pomocnicze do formułowania odpowiednie są: frakcje olejów mineralnych o temperaturze wrzenia od średniej do wysokiej, takie jak nafta i olej do silników wysokoprężnych, a ponadto oleje smołowe z węgla oraz oleje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, alifatyczne, cykliczne i aromatyczne węglowodory, np. parafiny, 1 tetrahydronaftalen, alkilowane naftaleny i ich pochodne, alkilowane benzeny i ich pochod- ne, alkohole, takie jak metanol, etanol, propanol, butanol i cycloheksanol, ketony, takie jak cykloheksanon, silnie polarne rozpuszczalniki, np. aminy, takie jak N-metylopirolidon, oraz woda. [0037] Wodne postacie użytkowe związków I, etefonu względnie ich mieszaniny można przygotować z preparatu podstawowego, takiego jak koncentraty emulsyjne, zawiesiny, 2 pasty, zwilżalne proszki lub granulaty dyspergowalne w wodzie, przez dodanie wody. Dla wytworzenia emulsji, past lub dyspersji olejowych związki o wzorze I lub etefon, względnie ich mieszaninę, jako takie, względnie w oleju lub w rozpuszczalniku, można rozpuszczać i homogenizować w wodzie z użyciem środków zwilżających, adhezyjnych, dyspergujących lub emulgujących. Rozumie się samo przez się, że postacie użytkowe będą za- wierać substancje pomocnicze zawarte w preparatach podstawowych. [0038] W korzystnej postaci wykonania stosuje się związki o wzorze 1, etefon względnie ich mieszaninę w postaci wodnej cieczy opryskowej. Zawiera ona związki o wzorze I lub etefon w ilości korzystnie od 2 do 00 ppm. Gdy stosuje się związki o wzorze I i etefon 30 jako mieszaninę, to wówczas ciecz opryskowa zawiera substancje czynne w całkowitej ilości korzystnie od 0 do 00 ppm.
9 [0039] Stosowanej według wynalazkuzgodnie z wynalazkiem kombinacji substancji czynnych, acylocykloheksanodionów I i etefonu, można używać do nanoszenia na wszystkie wyżej wspomniane gatunki drzew ziarnkowych, ale także na rośliny innych gatunków. W zależności od części roślin, na które ma być ona nanoszona, można ją nanosić za pomocąz użyciem sprzętu znanego jako taki i powszechnie stosowanego w praktyce rolniczej, przy czym korzystne jest nanoszenie w postaci wodnego roztworu opryskowego lub mieszaniny opryskowej. [0040] Nanoszenie korzystnie prowadzi się przez opryskiwanie do spłynięcia. W tym kontekście, mieszaninę nanosi się albo na całą nadziemną część rośliny, albo tylko na poszczególne części roślin, takie jak kwiaty, liście lub poszczególne pędy. Wybór szczegól- nych części roślin, które mają być traktowane zależy od gatunku roślin i stadium ich rozwoju. Korzystnie traktuje się całą nadziemną część roślin. [0041] Dalszym przedmiotem niniejszego wynalazku jest sposób traktowania drzew ziarnkowych, znamienny tym, że nanosi się co najmniej jeden związek o wzorze I i kwas 2-1 chloroetylofosfonowy (etefon), w mieszaninie lub oddzielnie, jednocześnie lub kolejno, w postaci wodnej cieczy opryskowej, na rośliny, drzewa ziarnkowe, lub części roślin. [0042] Sposób ten korzystnie stosuje się dla polepszenia kwitnienia. [0043] Powyższe stwierdzenia dotyczące związków o wzorze I i etefonu, wodnych preparatów i nanoszenia odnoszą się tu odpowiednio. [0044] Dzięki według wynalazkuzgodnemu z wynalazkiem zastosowaniu związków acy- locykloheksanodionowych I wraz z etefonem stan kwitnienia w uprawach wieloletnich drzew ziarnkowych w rok po naniesieniu poprawia się znacznie. W szczególności znacząco zapobiega się zmniejszeniu kwitnienia na skutek traktowania pewnymi pochodnymi acylocykloheksanodionu. Jednocześnie traktowane rośliny ulegają pożądanej regulacji 2 wzrostu. [004] Następujące przykłady mają na celu zilustrowanie wynalazku, lecz bez jego ograniczania. Przykłady: 1. Stan kwitnienia grusz po potraktowaniu proheksadionem wapniowym i etefonem 30 [0046] Dwunastoletnie drzewa gruszy odmiany Konferencja na podkładce BA na dwóch różnych stanowiskach potraktowano na pierwszym stanowisku samym proheksadionem
wapniowym, a na drugim kombinacją proheksadionu wapniowego i etefonu. W tym celu 4 grupy po drzew rosnących w równomiernych odległościach w sadzie opryskano zawierającą substancje czynne cieczą opryskową do spłynięcia (około 00 l/ha). Na pierwszym stanowisku przeprowadzono trzy zabiegi nanoszenia w odstępie około jednego miesiąca. Na drugim stanowisku proheksadion wapniowy nanoszono czterokrotnie na część grup drzew i trzykrotnie na inną cześć, przy czym odstępy pomiędzy zabiegami nanoszenia wynosiły około dwóch tygodni. Kombinację proheksadionu wapniowego i etefonu nanoszono dwukrotnie, przy czym za każdym razem przed i po naniesieniu kombinacji prowadzono nanoszenie samego proheksadionu wapniowego. Po upływie około jednego roku od pierwszego zabiegu nanoszenia określono i porównano ze sobą liczbę kwiatostanów drzew nie- traktowanych, drzew, które potraktowano wyłącznie proheksadionem wapniowym i drzew, które potraktowano kombinacją proheksadionu wapniowego i etefonu. Wyniki podano w następujących tabelach 1 i 2. 1 Traktowanie Tabela 1: Stanowisko 1 Punkt czasowy zabiegu nanoszenia 02 i dawka nanoszenia substancji czynnej [g/ha] Łączna dawka [g/ha] Kwitnienie w następnym roku [liczba kwiatostanów na drzewo] 1 kwietnia 14 maja 16 czerwca kwiecień 03 Nietraktowane - - - - 183 ProCa* 40 137 ProCa* + etefon 1 1 1 40 360 18 Tabela 2: Stanowisko 2 Traktowanie Punkt czasowy zabiegu nanoszenia 02 i dawka nanoszenia substancji czynnej [g/ha] Łączna dawka [g/ha] Kwitnienie w następnym roku [liczba kwiatostanów na drzewo] 12 kwietnia 03 maja 1 maja 30 maja kwiecień 03 Nietraktowane - - - - - ProCa* 1 87 87 9 389 17 ProCa* 1 87 87-294 12 ProCa* + etefon 1-1 39 92 31 9-417 7 217 * proheksadion wapniowy [0047] Jak wykazują wyniki powyższych prób, zastosowanie proheksadionu wapniowego
11 prowadzi do zmniejszenia kwitnienia w następnym roku po potraktowaniu. Gdy jednak nanosi się proheksadion wapniowy w kombinacji z etefonem, takie zmniejszenie kwitnienia albo nie występuje, albo jest wyraźnie złagodzone. Zastrzeżenia patentowe 1. Zastosowanie co najmniej jednego związku o wzorze I R 1 C C R 2 w którym R 1 oznacza H lub C 1 -C -alkil, a (I) R 2 oznacza C 1 -C -alkil lub C 3 -C -cykloalkil, lub ich soli wraz z kwasem 2-chloroetylofosfonowym (etefonem) do traktowania drzew ziarnkowych. 2. Zastosowanie według zastrzeżenia 1 dla polepszenia kwitnienia. 3. Zastosowanie według jednego z poprzednich zastrzeżeń do traktowania jabłoni i grusz. 4. Zastosowanie według jednego z poprzednich zastrzeżeń, gdzie w związku o wzorze I R 1 oznacza H, a R 2 oznacza etyl, lub gdzie związek o wzorze I, w którym R 2 1 oznacza etyl, występuje w postaci soli wapniowej.. Zastosowanie według jednego z zastrzeżeń od 1 do 3, gdzie w związku o wzorze R 1 oznacza etyl, a R 2 oznacza cyklopropyl. 6. Zastosowanie według jednego z poprzednich zastrzeżeń, gdzie związek o wzorze I i kwas 2-chloroetylofosfonowy są stosowane w stosunku wagowym od :1 do 1:. 7. Zastosowanie według jednego z poprzednich zastrzeżeń, gdzie związek o wzorze I i kwas 2-chloroetylofosfonowy stosowane są w mieszaninie w postaci wodnej cieczy opryskowej, w której związek o wzorze I i kwas 2-chloretylofosfonowy zawarte są w łącznej ilości od 0 do 00 ppm. 8. Zastosowanie według jednego z poprzednich zastrzeżeń, gdzie dawka nanoszenia
12 związku o wzorze I i kwasu 2-chloroetylofosfonowego wynosi od 2 do 0 g/ha na sezon. 9. Sposób traktowania drzew ziarnkowych, znamienny tym, że nanosi się co najmniej jeden związek o wzorze I i kwas 2-chloroetylofosfonowy (etefon) w mieszaninie lub oddzielnie, jednocześnie lub kolejno, w postaci wodnej cieczy opryskowej na rośliny, drzewa ziarnkowe, lub części roślin. kwitnienia.. Sposób według zastrz. 9 do traktowania drzew ziarnkowych dla polepszenia Uprawniony: BASF AKTIENGESELLSCHAFT Pełnomocnik: mgr inż. Iwona Sierzputowska Rzecznik patentowy