(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1940 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (13) T3 (1) Int. Cl. A01N43/16 A01N2/24 (06.01) (06.01) (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej Europejski Biuletyn Patentowy 09/1 EP 1940 B1 (4) Tytuł wynalazku: Ziarno zbóż zaprawione wodnymi preparatami rodentycydu () Pierwszeństwo: EP (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 08/32 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 09/09 (73) Uprawniony z patentu: BASF SE, Ludwigshafen, DE (72) Twórca (y) wynalazku: PL/EP 1940 T3 JAKOB Jürgen, Rödersheim-Gronau, DE BREJC Andrej, Weisenheim am Berg, DE BRATZ Matthias, Maxdorf, DE (74) Pełnomocnik: Sulima Grabowska i Sierzputowska Biuro Patentów i Znaków Towarowych sp.j. rzecz. pat. Sulima Zofia Warszawa skr. poczt. 6 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 SGS-96/VAL EP B1 Opis 1 2 [0001] Niniejszy wynalazek dotyczy nowego ziarna zbóż zaprawionego wodnymi preparatami rodentycydów, sposobu wytwarzania preparatu przynęty, jak również sposobu zwalczania gryzoni opartego na tych preparatach. [0002] Ze względu na łatwość manipulowania, wodne preparaty rodentycydów, którymi można zaprawiać ziarno zbóż w celu wytworzenia odpowiedniego preparatu przynęty, stanowią dla fachowca atrakcyjną alternatywę preparatów proszkowych, gdyż w przypadku przynęt zaprawionych tymi preparatami istnieje niebezpieczeństwo, że substancja czynna z przynęty zostanie uwolniona do środowiska w wyniku ścierania lub niepożądanego przemieszczenia. W opisie patentowym GB ujawniono np. nasiona melona zaprawione wodnym preparatem wytworzonym z mąki pszennej i rodentycydu. [0003] Ponadto wymagania dotyczące preparatów zapraw zawierających rodentycydy są wysokie: z jednej strony, ze względu na toksyczność substancji czynnej, powinny one zapewniać możliwie dobrą przyczepność przy nanoszeniu na przynętę, która może składać się np. z ziaren zbóż. Z drugiej strony, pylenie, ewentualnie występujące przy stosowaniu lub przetwarzaniu zaprawionego produktu, powinno być minimalne. [0004] Celem niniejszego wynalazku było zatem opracowanie preparatów rodentycydu, które odznaczałyby się możliwie dobrą przyczepnością substancji czynnej do ziaren zbóż przy zaprawianiu ziaren zbóż i/lub w przypadku których pylenie przy stosowaniu lub przetwarzaniu zaprawionego produktu byłoby minimalne. [00] Cel ten osiągnięto przez dostarczenie ziarna zbóż, zaprawionego wodnym preparatem rodentycydu i wysuszonych, przy czym preparat zawiera: (a) co najmniej jeden rodentycyd, (b) co najmniej jeden poliol z grupy obejmującej glikol, glikol polietylenowy, glicerynę, glikol propylenowy lub glikol dipropylenowy, (c) wosk polietylenowy lub lateks kopolimeru styren/butadien, oraz (d) monosacharyd i/lub disacharyd, przy czym zawartość wynosi od,0% wag. do 0,0% wag. [0006] Zaletą preparatów według wynalazku jest przy tym to, że te preparaty zasadniczo można wytwarzać bez jakiegokolwiek rozpuszczalnika, co jest pożądane ze względu na zapach bądź wymagania bezpieczeństwa.

3 [0007] Oczywiście, ewentualnie można stosować rozpuszczalniki bezwonne i pozbawione smaku. Przykładowo można tu wymienić, między innymi, butyrolakton lub kaprolakton. Odpowiednie ilości wynoszą 0-% wag., korzystnie 1 do 7% wag., a szczególnie korzystnie 2 do 6% wag. [0008] Zawartość monosacharydu i/lub disacharydu i/lub oligosacharydu wynosi korzystnie,0 do 3,0% wag., a szczególnie korzystnie 1,0-2,0% wag. [0009] Zawartość rodentycydu wynosi 0,01% wag. do % wag., korzystnie 0,01% wag. do 1% wag., a szczególnie korzystnie 0,02% wag. do 0,2% wag. [00] Zawartość poliolu wynosi 1% wag. do 0% wag., korzystnie 1-% wag. [0011] Zawartość kleju wynosi 1% wag. do % wag., korzystnie 1-% wag., a szczególnie korzystnie 1-% wag. [0012] Odpowiednimi rodentycydami są rodentycydy pochodzenia roślinnego, takie jak scilirozyd lub strychnina, rodentycydy kumarynowe, takie jak brodifakum, bromadiolon, kumachlor, kumafuryl, kumatetralil, difenakum, difetialon, flokumafen, warfaryna; rodentycydy indanodionowe, takie jak chlorofacynon, difacynon, pindon; rodentycydy nieorganiczne, takie jak tlenek arsenu, arsenin potasu, arsenin sodu, arsenin talu; rodentycydy fosforoorganiczne, takie jak fosacetym; rodentycydy pirydynoaminowe; takie jak krymidyna, rodentycydy tiomocznikowe, takie jak antu; rodentycydy mocznikowe, takie jak pirynuron; różne inne rodentycydy, takie jak brometalina, chloraloza, fluoroacetamid, flupropadyna, sól sodowa lub potasowa kwasu cyjanowodorowego, norbormid, a także fluorooctan sodu; korzystnie wyżej wymienione rodentycydy kumarynowe, szczególnie korzystnie flokumafen i difenakum, a wyjątkowo korzystnie flokumafen. [0013] W ramach niniejszego wynalazku szczególnie korzystne jest stosowanie disacharydu. [0014] Odpowiednimi monosacharydami są glukoza, fruktoza, galaktoza, a korzystnie fruktoza. [001] Odpowiednimi disacharydami są sacharoza, maltoza, laktoza, korzystnie sacharoza (np. w postaci czystej lub jako melasa, cukier buraczany). [0016] Zgodnie z wynalazkiem kleje stanowią lateksy kopolimerów styren/butadien (dostępne np. jako Semkote E-12, Uniqema) oraz wosk polietylenowy (np. dostępny w handlu jako Poligen WE 7 BASF). [0017] Ponadto preparaty według wynalazku mogą ewentualnie zawierać jeszcze inne substancje pomocnicze, takie jak np. środki powierzchniowo czynne (środki zwilżające, środki

4 zwiększające przyczepność i środki dyspergujące), środki przeciw pienieniu, zagęstniki, bakterycydy oraz barwniki. [0018] Przykładowymi środkami powierzchniowo czynnymi są sole metali alkalicznych, metali ziem alkalicznych i sole amonowe kwasu ligninosulfonowego, kwasu naftalenosulfonowego, kwasu fenolosulfonowego, kwasu dibutylonaftalenosulfonowego, alkiloarylosulfonianów, alkilosiarczanów, alkilosulfonianów, siarczanów alkoholi tłuszczowych, kwasów tłuszczowych i siarczananowanych eterów glikoli i alkoholi tłuszczowych, ponadto produkty kondensacji sulfonowanego naftalenu i pochodnych naftalenu z formaldehydem, produkty kondensacji naftalenu lub kwasu naftalenosulfonowego z fenolem i formaldehydem, etery polioksyetylenu i oktylofenolu, etoksylowany izooktylofenol, oktylofenol, nonylofenol, etery alkilofenolowe poliglikolu, eter tributylofenylowy poliglikolu, eter tristerylofenylowy poliglikolu, alkiloarylopolieteroalkohole, produkty kondensacji alkoholi i alkoholi tłuszczowych z tlenkiem etylenu, etoksylowany olej rycynowy, etery alkilowe polioksyetylenu, etoksylowany polioksypropylen, acetal eteru poliglikolu i alkoholu laurylowego, estry sorbitolu, ligninowe ługi posiarczynowe i metyloceluloza. 0019] Przykładami zagęstników (tzn. związków, które nadają preparatowi pseudoplastyczne właściwości przepływowe, czyli wysoką lepkość w stanie spoczynku i niską lepkość w stanie ruchu) są, przykładowo, polisacharydy lub organiczne minerały warstwowe, takie jak guma ksantanowa (Kelzan firmy Kelco), Rhodopol 23 (Rhone Poulenc), Veegum (firmy R.T. Vanderbilt) lub Attaclay (firmy Engelhardt). [00] Przykładami środków przeciw pienieniu są emulsje silikonowe (np. Silikon SRE, firmy Wacker lub Rhodosil firmy Rhodia), długołańcuchowe alkohole, kwasy tłuszczowe, związki fluoroorganiczne i ich mieszaniny. [0021] Jako bakterycydy, które mogą być zawarte w preparatach według wynalazku, można wymienić wszelkie bakterycydy zwykle stosowane do formułowania agrochemicznych substancji czynnych, jak na przykład bakterycydy na bazie dichlorofenu i hemiformalu alkoholu benzylowego. Przykładowymi bakterycydami są Proxel firmy ICI lub Acticide RS firmy Thor Chemie i Kation MK firmy Rohm & Haas. [0022] Jako barwniki można wymienić wszelkie barwniki, zwykle stosowane w tym celu. Można stosować przy tym zarówno słabo rozpuszczalne w wodzie pigmenty, jak i rozpuszczalne w wodzie barwniki. Jako przykłady można wymienić barwniki znane pod nazwami Rhodamin B, C.I. Pigment Red 112 i C.I. Solvent Red 1, jak również pigment blue 1:4, pigment blue 1:3, pigment blue 1:2, pigment blue 1:1, pigment blue 80, pigment yellow 1, pigment yellow 13, pigment red 112, pigment red 48:2, pigment red 48:1, pigment red 7:1, pigment red 3:1, pigment orange 43, pigment orange 34, pigment orange

5 4 1 2, pigment green 36, pigment green 7, pigment white 6, pigment brown 2, basic violet, basic violet 49, acid red 1, acid red 2, acid red 14, acid blue 9, acid yellow 23, basic red, basic red 8 i ich kompozycje (barwniki), takie jak np. Dispers Blau ; związki dostępne z BASF. [0023] Ponadto niniejszy wynalazek obejmuje również sposób wytwarzania preparatu przynęty, charakteryzującego się tym, że ziarno zbóż zadaje (zaprawia) się preparatem według wynalazku. [0024] Określenie ziarno zbóż obejmuje wszystkie rodzaje nasion, występujących w całości, tzn. takie ziarna, które nie są rozgniecione, rozkruszone lub podzielone. [002] Obróbkę/zaprawianie można przeprowadzić sposobami znanymi fachowcowi (np. przez natryskiwanie ziarna zbóż preparatem według wynalazku lub zanurzanie/inkubację ziarna zbóż w preparacie według wynalazku, ewentualnie w odpowiednim urządzeniu, takim jak zaprawiarka o działaniu ciągłym lub okresowym). Można przy tym rozcieńczać preparat aż do 7, g wody/kg ziarna zbóż. Ewentualnie zaprawione ziarna można wysuszyć. [0026] Odpowiednimi ziarnami zbóż są jęczmień, pszenica, ryż, kukurydza, owies, żyto, orkisz, orkisz zielony, proso, rzepak i słonecznik, a korzystnie pszenica. W innym postaci realizacji niniejszy wynalazek obejmuje sposób zwalczania gryzoni, charakteryzujący się tym, że wyżej opisaną przynętę rozkłada się w miejscach często odwiedzanych przez wyżej wymienione zwierzęta. [0027] Przez określenie gryzonie należy rozumieć szczury i myszy, a także szczury piżmowe, zwłaszcza szczury i myszy, a w szczególności szczury. [0028] Można przy tym np. umieszczać zaprawione ziarno zbóż w odpowiednich pułapkach i wykładać w eksponowanych miejscach, takich jak np. trasy, po których przemieszczają się gryzonie, piwnice, w których gryzonie żyją lub w miejscach znaczonych ich odchodami. [0029] Korzystnie pułapki powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby szczury mogły z łatwością wyczuć ziarna. Okresowa kontrola ilości trutki dostarcza informacji o skuteczności zabiegu i o populacji zwierząt. Przykłady: Przykład 1 Wytwarzanie wodnego preparatu A) Preparat 1 [00] Storm -mastermix (40 g dostępnego w handlu preparatu flokumafenu, Storm 0,% Mastermix, zawierającego flokumafen w ilości g/kg) oraz 10 g cukru buraczane-

6 1 2 go, 0 g gliceryny, 0 g kleju Poligen WE 7 (wosk polietylenowy) i 648 g wody połączono i mieszano do rozpuszczenia. Następnie domieszano g Dispers Blau i całość zhomogenizowano. Dodano 0 g wstępnie spęcznionej gumy ksantanowej (2% wag. gumy ksantanowej w wodzie) i 2 g bakterycydu (Acticide MBS). Otrzymaną mieszaninę zhomogenizowano. B) Preparat 2 [0031] Storm -mastermix (40 g dostępnego w handlu preparatu flokumafenu, Storm 0,% Mastermix, zawierającego flokumafen w ilości g/kg) oraz 0 g cukru buraczanego, 0 g glikolu polietylenowego E400 Lutrol E 400; BASF, 0 g kleju Semkote E 12 (syntetyczny lateks na bazie styrenu/butadienu) i 408 g wody połączono i wymieszano. Następnie domieszano 0 g Dispers Blau i całość zhomogenizowano. Do tej mieszaniny dodano 0 g wstępnie spęcznionej gumy ksantanowej (2% wag. gumy ksantanowej w wodzie) i 2 g bakterycydu (Acticide MBS) i otrzymaną mieszaninę zhomogenizowano. [0032] Przykład 2 Zaprawianie przy użyciu preparatów 1 i 2 Materiały wsadowe: [0033] >2, g wody 00 g pszenicy 2, - 2 g preparatu A lub preparatu B Wytwarzanie: [0034] W typowej zaprawiarce o działaniu ciągłym lub okresowym (Chargenbeizer Concept ML 00/producent Satec) umieszczono pszenicę. Włączono zasilanie i w łagodnych warunkach (ok. 690 obrotów/minutę dodano preparat A, względnie [003] preparat B za pomocą pompy perystaltycznej lub innego urządzenia dozującego. Po upływie dalszych sekund zaprawione ziarno przeniesiono do odpowiedniego pojemnika i przechowywano w suchym miejscu do zapakowania. Zastrzeżenia patentowe 1. Ziarno zbóż zaprawione wodnym preparatem rodentycydu i wysuszone, przy czym preparat zawiera: (a) co najmniej jeden rodentycyd, (b) co najmniej jeden poliol wybrany z grupy obejmującej glikol, glikol polietylenowy, glicerynę, glikol propylenowy i glikol dipropylenowy,

7 6 (c) wosk polietylenowy lub lateks kopolimeru na bazie styrenu/butadienu jako klej, oraz (d) monosacharyd i/lub disacharyd, przy czym zawartość wynosi,0% wag. do 0,0% wag. 2. Ziarno zbóż według zastrzeżenia 1, znamienne tym, że zawartość rodentycydu wyno- si 0,01% wag. do % wag. 3. Ziarno zbóż według zastrzeżenia 1 albo 2, znamienne tym, że zawartość poliolu wynosi 1% wag. do 0% wag. 4. Ziarno zbóż według jednego z zastrzeżeń 1 do 3, znamienne tym, że zawartość kleju wynosi 2% wag. do % wag.. Ziarno zbóż według jednego z zastrzeżeń 1 do 4, znamienne tym, że jako rodentycyd stosuje się flokumafen. 6. Ziarno zbóż według jednego z zastrzeżeń 1 do 4, znamienne tym, że jako poliol stosuje się glicerynę Ziarno zbóż według jednego z zastrzeżeń 1 do 6, znamienne tym, że jako składnik d) stosuje się disacharyd. 8. Ziarno zbóż według jednego z zastrzeżeń 1 do 7, znamienne tym, że obejmuje ziarno jęczmienia, pszenicy, ryżu, kukurydzy, owsa, żyta, orkiszu, orkiszu zielonego, prosa, rzepaku i słonecznika. 9. Sposób wytwarzania preparatu przynęty, znamienny tym, że ziarno zbóż traktuje się preparatem według jednego z zastrzeżeń 1 do 7 i ziarno suszy się.. Sposób według zastrzeżenia 9, znamienny tym, że obejmuje ziarno jęczmienia, pszenicy, ryżu, kukurydzy, owsa, żyta, orkiszu, orkiszu zielonego, prosa, rzepaku i słonecznika Sposób zwalczania gryzoni, znamienny tym, że przynętę obejmującą ziarno zbóż według jednego z zastrzeżeń 1 do 8 rozkłada się w miejscach często odwiedzanych przez gryzonie. Uprawniony: Pełnomocnik: BASF SE mgr inż. Zofia Sulima Rzecznik patentowy