SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Poznawcze, emocjonalne i behawioralne problemy osób starszych i metody ich kompensacji./ Moduł 190.: Niepełnosprawność intelektualna i zaburzenia wieku rozwojowego 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Cognitive, emotional and behavioral problems of elderly persons and methods of their compensation 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Ogólnej. 4. Kod przedmiotu/modułu (nie wypełniać) 5. Rodzaj przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny) Fakultatywny 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów V Tryb studiów (SS/SN) SN 9. Semestr (zimowy lub letni) zimowy 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: konwersatorium, 30 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Tomasz Frąckowiak, dr/adiunkt 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Podstawowa wiedza z psychologii rozwoju człowieka w ciągu życia. 1
13. Cele przedmiotu C1 Dostarczenie wiedzy o specyfice i problemach osób z różnorodną niepełnosprawnością na różnych etapach rozwoju: upośledzeniem umysłowym, zespołem Downa, autyzmem, wzroku, słuchu, ruchową, demencją - CP. C2 Dostarczenie wiedzy o specyfice diagnozy dla osób niepełnosprawnych, o metodach diagnozy i terapii dla celów rehabilitacji - CP. C3 Kształtowanie umiejętności komunikacyjnych z osobami niepełnosprawnymi, etycznego zachowania w sytuacji badawczej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej - CP. C4 Kształtowanie umiejętności planowania i realizacji badań diagnostycznych dla celów terapii i rehabilitacji, opracowywania programów terapeutycznych i rehabilitacyjnych - CP. C5 Przygotowanie studenta do pracy diagnostycznej, terapeutycznej i rehabilitacyjnej, wychowawczej, edukacyjnej z osobami z różnorodną niepełnosprawnością - CP. C6 Przygotowanie studenta do współpracy z innymi specjalistami od terapii i rehabilitacji, ośrodkami pomocy i placówkami specjalistycznymi. C7 C8 C9 C10 C11 C12 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) EK_W_01 Posiada wiedzę o grupach zaburzeń wieku rozwojowego i ich przyczynach. EK_W_02 Rozumie podstawowe problemy osób z różnorodną niepełnosprawnością i w różnym wieku; posiada wiedzę o metodach diagnozy, terapii, rehabilitacji osób niepełnosprawnych. EK_W_03 Posiada wiedzę o specyfice diagnozy dla osób niepełnosprawnych, konieczności współpracy ze specjalistami z innych dziedzin i placówkami specjalistycznymi. EK_W_04 EK_W_05 K_W03; K_W04; K_W06; K_W09; K_W10; K_W12 2
EK_U_01 Planuje badania diagnostyczne dla celów terapii i rehabilitacji osób z różnorodną niepełnosprawnością. EK_U_02 Posługuje się różnymi metodami diagnozowania dla celów terapii i rehabilitacji. EK_U_03 Inicjuje kontakt z osobami z różnorodną niepełnosprawnością; włącza osoby niepełnosprawne do opracowywania indywidualnego programu rehabilitacji. EK_U_04 EK_U_05 EK_K_01 Współpracuje w zespołach badawczych; opracowuje programy terapeutyczno-rehabilitacyjne. EK_K_02 Zachowuje etyczną postawę wobec osób z niepełnosprawnością, w działaniach diagnostyczno-rehabilitacyjnych; nawiązuje kontakt ze specjalistami z innych dziedzin. EK_K_03 Jest przygotowany do samorozwoju, zwiększania kompetencji profesjonalnych w diagnostyce psychologicznej, terapii i rehabilitacji. EK_K_04 EK_K_05 15. Treści programowe K_U01; K_U03; K_U06; K_U07 K_K01; K_K03; K_K04; K_K07 1. Gerontologia jako interdyscyplinarna nauka o procesach starzenia się 2. Stereotypy i uprzedzenia dotyczące starzenia się i ich konsekwencje 3. Patologiczne starzenie się przyczyny i objawy zaburzeń okresu senioralnego 4. Pomoc psychologiczna we wspieraniu prawidłowego starzenia się w sferze poznawczej 5. Pomoc psychologiczna we wspieraniu prawidłowego starzenia się w sferze emocjonalnej 6. Pomoc psychologiczna we wspieraniu prawidłowego starzenia się w sferze behawioralnej 7. Psychologiczne uwarunkowania dożywania długowieczności 8. Optymalizacja jakości życia osób starszych 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: 1. Frąckowiak T. (2012). Poczucie jakości życia osób długowiecznych. Psychologia Rozwojowa, tom 17, nr 1, s. 101-114. 3
2. Frąckowiak T., Kapała M., Zubik A., Cieślik A. (2006). Konstruowanie obrazu starości i jego implikacje społeczne a perspektywa danych empirycznych. W: J. T. Kowaleski, P. Szukalski (red.). Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. 3. Nerło M. (2007). Kryzys suicydalny w okresie późnej dorosłości. W: A. I. Brzezińska i in. (red.). Zagrożenia rozwoju w okresie późnej dorosłości. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora. 4. Straś-Romanowska M., Frąckowiak, T. (2008). Potoczne przekonania na temat starzenia się w świetle badań psychologicznych. W: J. T. Kowaleski, P. Szukalski (red.). Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk społecznych i humanistycznych. Łódź: Wydawnictwo UŁ. 5. Straś-Romanowska M. (2011). Późna dorosłość. W: J. Trempała (red.). Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN. Uzupełniająca: 1. Mossakowska M., Broczek K., Witt M. (2007). Skazani na długowieczność. W poszukiwaniu czynników pomyślnego starzenia. Poznań: Ośrodek Wydawnictw Naukowych. 2. Robbins J. (2006). Zdrowi stulatkowie. Naukowo potwierdzone sekrety najzdrowszych i najdłużej żyjących ludzi na świecie. Wrocław: Wydawnictwo PURANA. 3. Vaillant G. E.(2007). Pozytywne starzenie się. W: P. A. Linley, S. Joseph (red.). Psychologia pozytywna w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. 4. Zając L.(2002). Psychologiczna sytuacja człowieka starszego oraz jej determinanty. W: K. Obuchowski (red.). Starość i osobowość. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład: - ćwiczenia: - laboratorium: - konwersatorium: przygotowanie scenariusza zajęć wspomagających kondycję osób starszych - warsztat: - inne: 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 4
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład: godzin - ćwiczenia: godzin - laboratorium: godzin - konwersatorium: 30 godzin - warsztat: godzin - inne: godzin 30 godzin Praca własna studenta np.: (podać tylko te, które dotyczą danego przedmiotu. Praca własna wyliczona z uwzględnieniem ECTS - patrz: opis pod tabelą**) - przygotowanie do zajęć: 25 godzin - opracowanie wyników: godzin - czytanie wskazanej literatury: 45 godzin - napisanie raportu z zajęć: godzin - przygotowanie do egzaminu: godzin - przygotowanie do kolokwium: godzin 70 godzin Suma godzin 100 godzin Liczba punktów ECTS 4 5