KATEDRA MECHANIKI MATERIAŁÓW POLITECHNIKA ŁÓDZKA DEPARTMENT OF MECHANICS OF MATERIALS TECHNICAL UNIVERSITY OF ŁÓDŹ Al.Politechniki 6, 93-590 Łódź, Poland, Tel/Fax (48) (42) 631 35 51 Mechanika Budowli Inżynieria Środowiska, sem. III materiały pomocnicze do ćwiczeń opracowanie prof. dr hab. inż. Bogdan Rogowski mgr inż. Wiesław Kaliński mgr inż. Marcin Pawlik Łódź, wrzesień 2003
Formy zajęć i liczba godzin Semestr w ć l p s Liczba punktów III 2 e 1 1 2 0 8 TREŚĆ WYKŁADU Temat zajęć ilość godz. Podstawowe założenia wytrzymałości materiałów, zadania i zakres przedmiotu. 1 Siły przekrojowe w układach prętowych statycznie wyznaczalnych. Belki i ramy. 2 Charakterystyki geometryczne figur płaskich. Wzory Steinera. Główne kierunki i główne momenty bezwładności. 2 Naprężenie i odkształcenie. Prawo Hooke a. 1 Rozciąganie i ściskania: naprężenia, odkształcenia i przemieszczenia. Układy statycznie wyznaczalne i niewyznaczalne 2 Skręcanie prętów o przekrojach okrągłych. 2 Zginanie czyste, proste i ukośne. 2 Zginanie nierównomierne, naprężenia styczne. 2 Linia ugięcia belki, równania różniczkowe, warunki brzegowe. Metoda Mohra. 2 Mimośrodowe ściskanie, rdzeń przekroju. 1 Wyboczenie sprężyste i sprężysto plastyczne prętów. 2 Hipotezy wytężenia materiału. Projektowanie w złożonym stanie naprężenia. 2 Twierdzenia energetyczne, zastosowanie do zadań. 1 Metoda sił. 1 Metoda przemieszczeń. 2 Wymiarowanie przekrojów metodami stanów granicznych 1 Dynamika i reologia konstrukcji 2 LITERATURA: Razem: 28 1. Z. Dyląg, A. Jakubowicz, Z. Orłoś, Wytrzymałość materiałów, tom 1 i 2, WNT 1996 2. A. Jakubowicz, Z. Orłoś, Wytrzymałość materiałów, PWN 1984 3. J. Misiak, Mechanika techniczna. Statyka i wytrzymałość materiałów, tom1, WNT 1996 4. P. Jastrzębski, J. Mutermilch, W. Orłowski, Wytrzymałość materiałów, t. 1 i 2, Arkady 1986 5. W. Orłowski, L. Słowiański, Wytrzymałość materiałów. Przykłady obliczeń, Arkady 1978 6. J. Grabowski, A. Iwanczewska, Zbiór zadań z wytrzymałości materiałów, PW 1994 Forma zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie kolokwium i zdanie egzaminu składającego się z części zadaniowej i teoretycznej.
Program ćwiczeń audytoryjnych tydz. Temat zajęć ilość godz. 1, 2 Wyznaczanie wykresów sił przekrojowych w belce i ramie 2 3 Główne kierunki i momenty bezwładności figury płaskiej. Koło Mohra 1 4 Statycznie niewyznaczalne układy rozciągane - ściskane 1 5 Skręcanie pręta, wykresy momentów i kątów skręcenia, naprężenia styczne, projektowanie 1 6 Naprężenia normalne i styczne w belce zginanej 1 7 Kolokwium I 1 8 Projektowanie belki zginanej ukośnie 1 9 Linia ugięcia belki, równania różniczkowe i warunki brzegowe. Metoda Mohra 1 10 Naprężenia przy ściskaniu mimośrodowym. Rdzeń przekroju 1 11 Wyboczenie sprężyste i sprężysto plastyczne. Wyznaczanie siły krytycznej 1 12 Projektowanie z uwzględnieniem hipotez wytrzymałościowych 1 13 Wymiarowanie metodą stanów granicznych; skręcanie i zginanie 1 14 Kolokwium II 1 Razem: 14 Program ćwiczeń projektowych tydz. Temat zajęć ilość godz. 1, 2 Wyznaczanie wykresów sił przekrojowych w belce i ramie Projekt nr 1 4 3 Główne kierunki i momenty bezwładności figury płaskiej. Koło Mohra 2 4 Statycznie niewyznaczalne układy rozciągane - ściskane Projekt nr 2 2 5 Skręcanie pręta, wykresy momentów i kątów skręcenia, naprężenia styczne, projektowanie 2 6 Naprężenia normalne i styczne w belce zginanej Projekt nr 3 2 7 Projektowanie belki zginanej ukośnie 2 8 Obliczanie ugięć za pomocą metody Mohra Projekt nr 4 2 9 Wyznaczenie rdzenia przekroju i naprężeń dla ściskania mimośrodowego 2 10 Obliczenie siły krytycznej z uwzględnieniem warunków podparcia 2 11, 12 Projektowanie w złożonym stanie naprężenia Projekt nr 5 3 12, 13 Rozwiązanie układu statycznie niewyznaczalnego metodą sił 2 13, 14 Rozwiązanie układu statycznie niewyznaczalnego metodą przemieszczeń 3 Razem: 28
Ćwiczenia audytoryjne zadania przykładowe Tydz. 1, 2 Wyznaczanie wykresów sił przekrojowych w belce i ramie 2 godz Definicja sił przekrojowych, pisanie równań: T(x)=... M(x)=... prezentacja zależności różniczkowych, rysowanie wykresów. Belka jednoprzęsłowa (pisanie równań i rysowanie) -wieloprzęsłowa (rysowanie) q P M Obciążenia: - skupione (siłą i momentem) - rozłożone (równomierne i trójkątne) Rama 3-przegubowa, i ze ściągiem, q M q P P Obciążenia: - skupione (siłą i momentem) - rozłożone (równomierne i trójkątne) Układ zamknięty. Obciążenie rozłożone na pręcie ukośnym. Sprawdzenie równowagi węzłów. q P
Tydz. 3 Główne kierunki i momenty bezwładności figury płaskiej. Koło Mohra. 1 godz Wypisanie wzorów na J y J z J yz dla figur podstawowych: prostokąt, trójkąt, koło, półkole, ¼ koła. Wzory dla figur złożonych z figur podstawowych. Metoda pól ujemnych. Twierdzenie Steinera. Ilustracja wyników za pomocą koła Mohra: 1) Znaleźć graficznie kier. główne i wartości momentów gł. mając dane J y J z J yz 2) Znaleźć wartości J ξ J η J ξη w obróconych osiach mając dane kier. główne i wartości mom. gł. Tydz. 4 Statycznie niewyznaczalne układy rozciągane ściskane 1 godz Pojęcie naprężenia, przemieszczenia i odkształcenia przy rozciąganiu / ściskaniu. Obciążenie siłą i temperaturą. Wzory. Wykresy: N, u, σ, ε Statycznie niewyznaczalny układ prętowy. Obciążenie siłą i temperaturą. Równania równowagi, związki fizyczne i geometryczne. P EA 2EA, γ P t
Tydz. 5 Skręcanie: wykresy momentów i kątów skręcenia, naprężenia, projektowanie 1 godz Sporządzić wykresy M s i ϕ Tydz. 6 Naprężenia normalne i styczne w belce zginanej 1 godz Sprawdzić naprężenia normalne. Zaprojektować wymiary poprzeczne przekroju belki
Sporządzić wykresy naprężeń stycznych Tydz. 7 Kolokwium 1 godz Tydz. 8 Projektowanie belki zginanej ukośnie 1 godz Sprawdzić naprężenia normalne Tydz. 9 Linie ugięcia belki 1 godz Całkowanie równania różniczkowego Eulera osi ugiętej belki. EJ q Belki złożone i belki o skokowo zmiennej sztywności - metoda Mohra q
Tydz. 10 Naprężenia przy ściskaniu mimośrodowym. 1 godz Narysować wykres naprężeń normalnych. Znaleźć położenie osi obojętnej i rdzeń przekroju Wyznaczyć rdzeń przekroju
Tydz. 11 Wyboczenie sprężyste 1 godz Tydz. 12 Projektowanie z uwzględnieniem hipotez wytrzymałościowych 1 godz ¼P P P przekrój: 10a a a 10a 10a P - wykresy naprężeń w zamocowaniu - maksymalne σ red wg Hubera - wykresy naprężeń w zamocowaniu - maksymalne σ red wg Treski Tydz. 13 Wymiarowamie metodą stanów granicznych; skręcanie, zginanie 1 godz Wyznaczyć obciążenie graniczne
Tydz. 14 Kolokwium II 1 godz
Ćwiczenia projektowe zadania przykładowe Tydz. 1, 2 Wyznaczanie wykresów sił przekrojowych w belce i ramie 4 godz M q
Tydz. 3 Główne kierunki i momenty bezwładności figury płaskiej. Koło Mohra 2 godz
Tydz. 4 Statycznie niewyznaczalne układy rozciągane ściskane 2 godz δ - błąd montażowy Tydz. 5 Skręcanie: wykresy momentów i kątów skręcenia, naprężenia, projektowanie Sporządzić wykresy momentów i kątów skręcenia 2 godz
Zaprojektować wymiary przekroju
Tydz. 6 Naprężenia normalne i styczne w belce zginanej 2 godz Sprawdzić naprężenia normalne. Zaprojektować wymiary poprzeczne przekroju belki
Sporządzić wykresy naprężeń stycznych Tydz. 7 Projektowanie belki zginanej ukośnie 2 godz Wykres naprężeń jako suma wykresów od M y, M z.równanie osi obojętnej. q przekrój: przekrój: a 3a 2a a 3a 30 a a a Tydz. 8 Linie ugięcia belki (metoda Mohra) 2 godz P EJ q EJ 2EJ
P EJ 2EJ Tydz. 9 Sporządzić Wyznaczenie rdzenia przekroju i naprężeń dla ściskania mimośrodowego 2 godz Wyznaczyć rdzeń przekroju Tydz. 10 Obliczenie siły krytycznej z uwzględnieniem warunków podparcia 2 godz
Tydz. 11, 12 Projektowanie w złożonym stanie naprężenia 3 godz Przemieszczenia w statycznie wyznaczalnych układach prętowych. Metoda Maxwella-Mohra. Belki i ramy. q EJ y=? q EJ ql y=?
Tydz. 12, 13, 14 Rozwiązanie układu statycznie niewyznaczalnego metodą sił i metodą przemieszczeń 5 godz Metoda sił Równania kanoniczne metody sił. Układy 1 i 2 - krotnie statycznie niewyznaczalne.
Metoda przemieszczeń Równania kanoniczne metody przemieszczeń. Wzory transformacyjne. Ramy nieprzesuwne.
Projekty zadania przykładowe Projekt nr 1: Sporządzić wykresy sił wewnętrznych N, T, M Projekt nr 2: Obliczyć siły w prętach. Projekt nr 3: Zaprojektować wymiary przekroju.
Projekt nr 4: Wyznaczyć linię ugięcia Projekt nr 5: Wskazać najbardziej niebezpieczny przekrój pręta oraz obliczyć przy zastosowaniu hipotezy Hubera wartość naprężeń zredukowanych w najbardziej wytężonym punkcie przekroju.