SYLABUS 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Chemia organiczna Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Forma studiów Wydział Biologiczno-Rolniczy Katedra Chemii i Toksykologii Żywności Biologia Pierwszy stopień Ogólnoakademicki Stacjonarne Rok i semestr studiów Rok I, semestr 2 Rodzaj przedmiotu Koordynator Imię i nazwisko osoby prowadzącej / osób prowadzących Podstawowy 1.2. FORMY ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH, WYMIAR GODZIN I PUNKTÓW ECTS Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. Inne (jakie?) Liczba pkt ECTS 26 26 4 1.3. SPOSÓB REALIZACJI ZAJĘĆ zajęcia w formie tradycyjnej zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 1.4. FORMA ZALICZENIA PRZEDMIOTU/ MODUŁU egzamin 2. WYMAGANIA WSTĘPNE Zaliczony kurs chemii ogólnej i analitycznej 3. CELE, EFEKTY KSZTAŁCENIA, TREŚCI PROGRAMOWE I STOSOWANE METODY DYDAKTYCZNE
3.1. CELE PRZEDMIOTU/MODUŁU C1 Zapoznanie studentów z budową elektronową, konstytucyjną i właściwościami głównych grup związków organicznych. C2 Poznanie terminologii używanej w chemii organicznej. C3 Rozumienie procesów chemicznych zachodzących w układach biologicznych. C4 Zapoznanie z podstawami chemicznymi procesów zachodzących w organizmach żywych. C5 Zapoznanie z podstawowymi technikami laboratoryjnymi i analitycznymi stosowanymi w chemii organicznej. 3.2. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU/ MODUŁU ( WYPEŁNIA KOORDYNATOR) EK (efekt kształcenia) EK_01 Treść efektu kształcenia zdefiniowanego dla przedmiotu (modułu) Student: rozpoznaje grupy funkcyjne w związkach organicznych charakteryzując ich właściwości chemiczne Odniesienie do efektów kierunkowych (KEK) K_W04 EK_02 identyfikuje jednostkowe procesy chemiczne będące elementami złożonych procesów biochemicznych zachodzących w organizmach żywych i środowisku naturalnym K_W04 EK_03 poprawnie posługuje się pojęciami oraz prawami chemicznymi K_W04, K_U10 EK_04 potrafi zidentyfikować proste, jednofunkcyjne związki organiczne za pomocą reakcji testowych K_U03 EK_05 potrafi przeprowadzić jednoetapową syntezę organiczną wydzielając i oznaczając produkty reakcji K_U04 EK_06 wyciąga wnioski z przeprowadzonych eksperymentów K_U06 EK_07 pracuje w zespole K_K02
EK_08 stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w laboratorium chemicznym. K_K05 3.3. TREŚCI PROGRAMOWE A. Problematyka wykładu Treści merytoryczne Struktura, a wiązanie chemiczne. Orbitale i konfiguracje elektronowe atomu węgla, hybrydyzacja orbitali sp 3, sp 2, i sp, efekty elektronowe w związkach organicznych, homolityczny i heterolityczny rozpad wiązania chemicznego. Słabe wiązania i oddziaływania w związkach organicznych (wiązania wodorowe, oddziaływania dipoldipol, oddziaływania hydrofobowe itp.) i ich znaczenie biologiczne. Podział związków organicznych i podstawowe typy reakcji. Pojęcie aromatyczności związków organicznych. Pojęcie izomerii związków organicznych i jej podział. Węglowodory - budowa, właściwości, izomeria. Podstawowe mechanizmy reakcji organicznych. Alkohole, fenole, aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe. Reakcje addycji, kondensacji, polimeryzacji i polikondensacji. Organiczne związki azotu - aminy, nitrozwiązki, aminokwasy, zasady purynowe i pirymidynowe. Budowa i właściwości białek, lipidów, sacharydów, polisacharydów i kwasów nukleinowych. B. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych, konwersatoryjnych, laboratoryjnych, zajęć praktycznych Treści merytoryczne Węglowodory i chlorowcopochodne - otrzymywanie i identyfikacja: otrzymywanie metanu i etenu, próby spalania i rozpuszczalności, porównanie właściwości alkanów i alkenów, substytucja elektrofilowa w węglowodorach aromatycznych, próby na halogenki alkilów. Alkohole i fenole - identyfikacja: próby spalania i rozpuszczalności, reakcje wspólne dla alkoholi i fenoli,
reakcje różnicujące alkohole i fenole, rozróżnianie rzędowości alkoholi, odróżnianie alkoholi monohydroksylowych od polihydroksylowych, reakcje specyficzne. Związki karbonylowe - identyfikacja: próby spalania i rozpuszczalności, reakcje charakterystyczne dla związków karbonylowych, odróżnianie aldehydów od ketonów, aldehydów alifatycznych od aromatycznych, reakcje specyficzne. Kwasy karboksylowe - identyfikacja: próby rozpuszczalności, reakcje charakterystyczne dla kwasów karboksylowych: tworzenie soli, reakcje z metalami, reakcje specyficzne, odróżnianie kwasów monokarboksylowych od polikarboksylowych. Acylowe pochodne kwasów karboksylowych - estry i tłuszcze - otrzymywanie estru, reakcja zmydlania, badanie właściwości mydeł (rozpuszczalność, emulgacja tłuszczu). Organiczne związki azotu - aminy i amidy - identyfikacja amin: próby spalania i rozpuszczalności, reakcje charakterystyczne amin, rozróżnianie amin pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowych, reakcje amidów. Aminokwasy: budowa i podział aminokwasów, reakcje charakterystyczne aminokwasów, reakcja biuretowa. Białka: badanie charakteru amfoterycznego białka (pi), właściwości koloidów białkowych (wysolenie), proces denaturacji, czynniki denaturujące. Cukry: reakcje barwne monosacharydów, wykrywanie glukozy, badanie właściwości redukujących cukrów, hydroliza sacharozy. Cukry - polisacharydy: wykrywanie skrobi, próba jodowa, badanie przebiegu kwasowej hydrolizy celulozy i skrobi. Identyfikacja związku organicznego. Podstawowe metody rozdzielania i oczyszczania związków organicznych - krystalizacja, ekstrakcja, destylacja, metody chromatograficzne. Synteza wybranego preparatu. 3.4. METODY DYDAKTYCZNE
Wykład: wykład z prezentacją multimedialną. Ćwiczenia laboratoryjne: wykonywanie doświadczeń, praca w grupach, interpretacja uzyskanych wyników. 4. METODY I KRYTERIA OCENY 4.1. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol efektu Metody oceny efektów kształcenia Forma zajęć dydaktycznych EK_01 egzamin pisemny, kolokwia w, EK_02 egzamin pisemny, kolokwia w, EK_03 egzamin pisemny, kolokwia w, EK_04 EK_05 obserwacja w trakcie zajęć, ocena wykonanych analiz obserwacja w trakcie zajęć, kolokwia EK_06 obserwacja w trakcie zajęć, kolokwia EK_07 obserwacja w tracie zajęć EK_08 obserwacja w trakcie zajęć 4.2. Warunki zaliczenia przedmiotu (kryteria oceniania) Ćwiczenia: aktywne uczestniczenie we wszystkich zajęciach laboratoryjnych; ocenianie ciągłe, cząstkowe kolokwia pisemne bez możliwości poprawiania w ciągu semestru, pozytywne zaliczenie kolokwiów cząstkowych, ocena ustalona w oparciu o średnią arytmetyczną ocen cząstkowych, przy <50% ocen pozytywnych poprawa w formie kolokwium zaliczeniowego z całości materiału. Wykład: egzamin pisemny z pytaniami otwartymi (w tym równania reakcji i obliczenia). Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest osiągnięcie wszystkich założonych efektów kształcenia. O ocenie pozytywnej z przedmiotu decyduje liczba uzyskanych punktów (>50% maksymalnej liczby punktów): dst 51-65%, dst plus 66-75%, db 76-85%, db plus 86-95%, bdb 96-100%. 5. CAŁKOWITY NAKŁAD PRACY STUDENTA POTRZEBNY DO OSIĄGNIĘCIA ZAŁOŻONYCH EFEKTÓW W GODZINACH ORAZ PUNKTACH ECTS
Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta godziny zajęć wg planu z nauczycielem 52 (26w + 26ćw) przygotowanie do zajęć 18 udział w konsultacjach 4 czas na napisanie referatu/eseju przygotowanie do egzaminu 18 udział w egzaminie 2 inne (jakie?) SUMA GODZIN 94 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 4 6. PRAKTYKI ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU / MODUŁU wymiar godzinowy - zasady i formy odbywania praktyk - 7. LITERATURA Literatura podstawowa: Fisher J., Arnold J. R. P. Chemia dla biologów. PWN Warszawa 2008. Patrick G. Chemia organiczna. Krótkie wykłady. PWN Warszawa 2008. Balawejder M., Droba M., Droba B., Chemia organiczna dla kierunków przyrodniczych. Część 2: Chemia organiczna - ćwiczenia laboratoryjne. Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2012. Literatura uzupełniająca: Lubczak J. Podstawy chemii organicznej. Wydawnictwo Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2007. McMurry J. Chemia organiczna. PWN Warszawa 2007. Morrison R.T., Boyd R.N. Chemia organiczna. PWN Warszawa 1990. Zwierzak A., Zwięzły kurs chemii organicznej. Tom 1. Wyd. Politechniki Łódzkiej, Łódź 2000. Akceptacja Kierownika Jednostki lub osoby upoważnionej