Sprawozdanie z realizacji innowacji pedagogicznej "W małym sercu Polska program edukacji patriotycznej" w Przedszkolu Miejskim nr 39 w Olsztynie Opracowała: Anna Owczarek
1. Opis innowacji Innowacja pedagogiczna była realizowana w terminie od 15.10.2016 r. do 15.05.2017 r. według opracowanych założeń i harmonogramów w ramach zajęć wychowania przedszkolnego w grupach dzieci 5 i 6 letnich (grupa III i grupa IV). W realizacji większości inicjatyw zostały zaproszone do udziału również grupy młodsze, jak i cała społeczność lokalna. Niniejsza innowacja pedagogiczna posłużyła kształtowaniu postawy przywiązania do kraju, wprowadzeniu dziecka w świat wartości uniwersalnych. Jej założeniem było ukształtowanie w dzieciach trwałej postawy miłości i przywiązania do ziemi ojczystej, by pozostała w nich na całe życie. Kształtowanie postawy miłości i przywiązania do Ojczyzny u dziecka przedszkolnego należało rozpocząć od postaw wobec jego najbliższego, dobrze mu znanego otoczenia: rodziny, miasta. By tak się stało innowacja zakładała ścisłą współpracę z rodzicami i środowiskiem lokalnym. Powyższa innowacja jest zgodna z Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego oraz oparta na treściach edukacyjnych zawartych w realizowanym w Przedszkolu Miejskim nr 39 w Olsztynie Programie wychowania przedszkolnego Wydawnictwa PWN autorstwa Jolanty Kopały i Elżbiety Tokarskiej. 2. Cele innowacji Program edukacji patriotycznej W małym sercu Polska, który był realizowany w naszej placówce miał charakter innowacyjny. Edukacja patriotyczna była realizowana do tej pory jedynie przy okazji znaczących świąt narodowych, nie dotyczyła również tak wielu aspektów. Wprowadzenie innowacji przyniosło wymierne korzyści dla rozwoju naszych wychowanków, jak i samej placówki. Głównym celem innowacji W małym sercu Polska programu edukacji patriotycznej było pobudzenie wśród dzieci miłości i przywiązania do ziemi ojczystej. Wśród celów szczegółowych realizowane było: wzmacnianie więzi uczuciowej z rodziną, zapoznanie z najbliższą okolicą, budzenie poczucia przynależności narodowej, wpajanie szacunku dla symboli narodowych, przybliżanie przeszłości narodu, zapoznanie ze świętami oraz związanymi z nimi polskimi tradycjami i obrzędami, pielęgnowanie ich, przybliżenie dorobku kulturowego.
3. Przebieg innowacji Z obserwacji prowadzonych w trakcie realizacji innowacji pedagogicznej wynika, że dzieci systematycznie brały udział w realizacji bloków tematycznych poświęconych edukacji patriotycznej i wychowania do wartości podczas zajęć edukacyjnych przeprowadzanych na terenie przedszkola. Wśród tematyki tych bloków znalazły się: Biało-czerwony tydzień, Świąteczne tradycje, Katyńocalić od zapomnienia, Olsztyn-moje miasto, Symbole narodowe, Tańce i stroje ludowe, Moja rodzina, Piosenka patriotyczna, Prawa dziecka czy Chronimy dzieci. Przez cały okres trwania innowacji w biblioteczkach przedszkolnych były dostępne albumy, atlasy, przewodniki po Polsce, teksty podań i legend. Podczas codziennego czytania dzieci były również zaznajamiane z tymi pozycjami. Dzieci aktywnie uczestniczyły w poroponowanych aktywnościach np. Biało-czerwony tydzień, w ramach którego odbył się pokaz mody patriotycznej, quiz wiedzy o Polsce, koncert piosenki patriotycznej, dzieci wykonywały prace plastyczne i zaprezentowały je później w wspólnej wystawie. Z chęcią podjęły się też wykonania kotylionów, które zdobiły ich ubrania podczas uroczystości. W harmonogramie uroczystości przedszkolnych nie zabrakło obchodów Dnia Niepodległości, uroczystości przy Dębie Katyńskim czy Święta Flagi i Konstytucji 3 maja. Zaangażowanie dzieci było widoczne podczas występów artystycznych, kiedy z należytą powagą prezentowały pieśni i poezję patriotyczną. Zaangażowanie dzieci znalazło także potwierdzenie w postaci udziału w zrealizowanych konkursach. Największym powodzeniem cieszył się konkurs fotograficzny Najpiękniejsze miejsce w moim mieście. Oprócz konkursów na terenie przedszkola dzieci chętnie uczestniczyły w propozycjach pozaprzedszkolnych wykonały prace plastyczne na konkurs Warmia legendą malowana organizowany przez Przedszkole Miejskie nr 12, dwie dziewczynki z grupy III zdobyły wyróżnienia i jedna II miejsce. Cała grupa III wzięła także udział w corocznym Konkursie Piosenki Dziecięcej Pozytywka, także zdobywając nagrody. Przez cały okres trwania innowacji grupy III i IV systematycznie uczestniczyła w zajęciach organizowanych w ramach realizacji programu UNO oraz w różnych propozycjach instytucji kulturalno-oświatowych (zajęcia w bibliotece, planetarium, obserwatorium astronomicznym czy Multicentrum). Z własnej inicjatywy dzieci odwiedzały Dom Kombatanta, Dzienny Dom Pomocy Społecznej z repertuarem artystycznym.
Fot. Zajęcia plastyczne Fot. Dąb Pamięci asp. Franciszka Serafina w ogrodzie przedszkolnym Fot. Pokaz mody patriotycznej
Fot. Występy artystyczne dzieci podczas uroczystości upamiętniającej ofiary zbrodni w Katyniu Fot. Quiz wiedzy o Polsce Fot. Koncert piosenki patriotycznej
Fot. Zajęcia dydaktyczne w bibliotece Fot. Rozstrzygnięcie konkursu fotograficznego Fot. Konkurs Piosenki Dziecięcej "Pozytywka"
4. Ewaluacja innowacji Ewaluacja przebiegała w fazie realizacji, jak i po jej zakończeniu. Objęła głównych realizatorów projektu wychowawczynie wraz z dziećmi grup III i IV, jak i pozostałych nauczycieli przedszkola, dzieci oraz rodziców. Sposoby ewaluacji: obserwacje dzieci podczas zajęć, wycieczek i uroczystości, swobodne wypowiedzi dzieci, ich aktywność podczas proponowanych działań, obserwacja umiejętności i zaangażowania w sytuacjach zadaniowych, analiza wytworów dziecięcych, ocena aktywności w proponowanych konkursach, wypełnienie arkusza diagnostycznego dziecka pt. Edukacja patriotyczna w X.2016 r. oraz w V.2017 r., wypełnienie ankiety dla nauczycieli, wypełnienie ankiety dla rodziców. Wyniki arkusza diagnostycznego dziecka pt. Edukacja patriotyczna Arkuszem diagnostycznym objęto dzieci z grupy III i IV, łącznie arkusz wypełniono z 45 dzieci. Pierwsze badanie przeprowadzono w X.2016 r., drugie natomiast w V.2017 r. Na poniższym wykresie przedstawiono wyniki badań. 50 45 40 35 30 X.2016 r. V.2017 r. 25 20 15 10 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Badane umiejętności: 1 - zna i podaje imiona najbliższych osób w rodzinie: rodziców, rodzeństwa, dziadków, 2 - podaje nazwę miejscowości, w której mieszka, 3 - rozpoznaje herb Olsztyna wśród innych, 4 - podaje nazwę rzeki płynącej przez Olsztyn, 5 - podaje przykłady najważniejszych zabytków znajdujących się w Olsztynie, 6 - wymienia niektóre tradycje i obyczaje związane ze swoim regionem,
7 - podaje nazwę województwa, w którym położony jest Olsztyn, 8 - rozpoznaje symbole narodowe: flagę, godło, 9 - zna hymn Polski, 10 - nazywa kraj, w którym mieszka, 11 - zna nazwę stolicy Polski, 12 - zna ważne święta narodowe, 13 - kulturalnie zachowuje się podczas uroczystości, 14 - okazuje szacunek w kontaktach z osobami starszymi, kombatantami. Analizując wyniki badań można zauważyć, że wymienione umiejętności znacząco wzrosły. Oznacza to, że po zakończeniu innowacji pedagogicznej świadomość tożsamości narodowej wśród dzieci wzrosła. Podjęte działania kształtowały tolerancję i postawę patriotyczną. Wyniki ankiety dla nauczycieli Wśród nauczycieli przedszkola przeprowadzono ankietę, która miała na celu uzyskanie infomacji zwrotnej na temat realizacji innowacji. W ankiecie wzięło udział 6 nauczycielek, w tym nauczycielki koordynujące przebieg innowacji. Poniższa tabela przedstawia najczęściej pojawiające się odpowiedzi. Jakie formy realizacji innowacji pedagogicznej wykorzystała Pani w swojej pracy? zajęcia edukacyjne o tematyce patriotycznej, dostosowanie bloków tematycznych, zajęcia plastyczne wykonanie flagi, kotylionów, herbu Olsztyna, zajęcia muzyczne, nauka piosenek patriotycznych, udział w uroczystościach (obchody Dnia Niepodległości, Uroczystości upamiętniającej ofiary zbrodni katyńskiej, Święto Flagi, Konstytucji 3 maja, zapraszanie gości ze środowiska lokalnego, wycieczki i spacery na terenie Olsztyna, zajęcia biblioteczne, wizyta w planetarium, zajęcia w Multicentrum, udział w akcji Białoczerwony tydzień, czytanie dzieciom legend, zachęcanie do oglądania albumów W jakich formach realizacji innowacji wzięli udział rodzice? konkurs fotograficzny Najpiękniejsze miejsce w moim mieście, bożonarodzeniowe przedstawienie teatralne dla dzieci, obchody uroczystości patriotycznych na terenie placówki, przedstawienia teatralne w wykonaniu dzieci, wsparcie w opiece nad dziećmi podczas wyjść, pomoc w dekoracji sal przedszkolnych, obchody Dnia Babci i Dziadka, Festyn Rodzinny Jakie działania związane z innowacją najbardziej lubią Pani wychowankowie? śpiewanie piosenek patriotycznych, zajęcia plastyczne, wyjścia i wycieczki, wspólne czytanie, udział w konkursach Czy zauważyła Pani wzrost zainteresowania u dzieci swoim regionem, krajem i co na to wskazuje? Tak, zauważyłam 6 / Nie, nie zauważyłam 0 częste zadawanie pytań, aktywne uczestniczne w zajęciach, samodzielne sięganie po książki z legendami, analiza prac dzieci podczas zabaw dowolnych
Czy zaobserwowała Pani zmiany w rozwoju dzieci pod wpływem działań patriotycznych? Tak, zaobserwowałam 5 / Nie, nie zaobserwowałam 1 wzrost tolerancji, wzrost zainteresowania czytaniem i pisaniem, zmiejszenie lęku przed wystąpieniami publicznymi Czy prowadzona innowacja spowodowała rozbudzenie zainteresowań dzieci? recytatorskich 3 plastycznych 6 muzycznych 6 czytelniczych 5 innych: kontaktów społecznych Jak ocenia Pani wykorzystanie innowacji pedagogicznej W małym sercu Polska programu edukacji patriotycznej" w swojej pracy? bardzo wysoko 2 wysoko 4 nisko 0 Czy dokonałaby Pani zmian w programie? tak 0 nie 6 W jaki sposób w Pani ocenie można wykorzystać efekty innowacji w przyszłych działaniach przedszkola? podjęte działania należy kontynuować, uroczystości o charakterze patriotycznym powinny na stałe zagościć w kalendarzu imprez przedszkola, stworzyć Klub Młodego Patrioty, zaprosić do współpracy inne przedszkola Wyniki ankiety dla rodziców W anonimowej ankiecie wzięło udział 34 rodziców. Podobnie jak ankieta dla nauczycieli, miała ona na celu uzyskanie informacji zwrotnej od rodziców na temat realizacji innowacji pedagogicznej. Poniższa tabela przedstawia najczęściej pojawiające się odpowiedzi. Czy został Pan/Pani zapoznani z innowacją tak 34 pedagogiczną programem edukacji nie 0 patriotycznej,,w małym sercu Polska? Czy widzi Pan/Pani potrzebę zaznajamiania tak 31 dzieci z historią i tradycjami naszego regionu podnoszenie świadomości dzieci, budzenie i Ojczyzny? Dlaczego? w nich szacunku, poszerzanie wiadomości o otoczeniu, rozwijanie tolerancji i wrażliwości, rodzice nie wiedzą jak przekazywać tego typu treści nie 3 dzieci są za małe na tego typu treści W jakich działaniach programu patriotycznego zajęcia tematyczne 29 Pana/Pani dziecko najchętniej brało udział? uroczystości, imprezy 33 wycieczki 30 spotkania z ciekawymi ludźmi 28 konkursy 25 inne brak Czy Pana/Pani zdaniem realizacja innowacji tak 32 pedagogicznej W małym sercu Polska nie 2 wpłynęła na kształtowanie postawy patriotycznej dziecka?
Czy uczestniczył/a Pan/Pani w działaniach tak 28 prowadzonych w ramach innowacji nie 6 pedagogicznej W małym sercu Polska? jakich? : konkursy, uroczystość przy Dębie Katyńskim, Dzień Babci i Dziadka, Jasełka, czytanie dzieciom, Festyn Rodzinny, Koncert Piosenki Patriotycznej Czy kierunek dotychczasowej pracy nad tak 30 rozwijaniem zainteresowań najbliższym nie 2 regionem, Ojczyzną powinien być brak odpowiedzi - 2 kontynuowany? Jak ocenia Pan/Pani realizację patriotycznego w przedszkolu? programu dużo atrakcji dla dzieci, dzieci dzieliły się nowymi informacjami, chwaliły wykonanymi pracami, chętnie opowiadały o wrażeniach z wycieczek 5. Podsumowanie Analizując wyniki działań przeprowadzonych w ramach innowacji patriotycznej, można zauważyć duże zainteresowanie wśród dzieci i rodziców taką inicjatywą. Jest to efektem tego, że edukacja patriotyczna w placówce do tej pory była realizowana jedynie przy okazji obchodów znaczących świąt narodowych. Odpowiadając na potrzeby dzieci, rodziców i całej społeczności lokalnej należy zatem kontynuować podjęte działania. Uroczystości przedszkolne o charakterze patriotycznym takie jak pokaz mody czy koncert piosenki patriotycznej powinny na stałe zagościć w kalendarzu imprez przedszkolnych. W przyszłości należy rozważyć zaangażowanie innych przedszkoli do udziału. Aby rozszerzać zakres oddziaływań należy zaprosić do udziały także zaprzyjaźnione szkoły. Podczas realizacji zajęć edukacyjnych nauczycielki powinny większą uwagę zwrócić na treści dotyczące patriotyzmu regionalnego zdobywanie informacji o mieście, zwyczajach, tradycjach.