Arkusz kalkulacyjny EXCEL poziom średniozaawansowany Materiały szkoleniowe

Arkusz kalkulacyjny EXCEL poziom średniozaawansowany Materiały szkoleniowe Nota Materiał powstał w ramach realizacji projektu e-kompetencje bez barier dofinansowanego z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa działanie 3.1 Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych oś priorytetowa III. Cyfrowe kompetencje społeczeństwa

[2/27] Excel Wprowadzanie tych samych danych do wielu komórek naraz 1. Zaznacz komórki, do których chcesz wprowadzić te same dane. Nie muszą to być komórki sąsiadujące. 2. Wpisz dane w aktywnej komórce i naciśnij klawisze CTRL+ENTER. Aby wprowadzić te same dane do wielu komórek, można też użyć uchwytu wypełniania (uchwyt wypełnienia: Niewielki, czarny kwadrat w prawym dolnym rogu zaznaczenia. Gdy użytkownik wskaże uchwyt wypełnienia, wskaźnik przybiera postać czarnego krzyżyka.), który pozwala automatycznie wypełnić dane w komórkach arkusza. Wprowadzanie tych samych danych w innych arkuszach Jeśli dane zostały już wprowadzone w jednym arkuszu, można je szybko skopiować do odpowiednich komórek w innych arkuszach. 1. Kliknij kartę arkusza zawierającego dane. Następnie, przytrzymując naciśnięty klawisz CTRL, klikaj karty arkuszy, do których chcesz skopiować dane. Uwaga: Jeżeli żądana karta nie jest widoczna, przejdź do niej za pomocą przycisków przewijania kart, a następnie kliknij ją. Rysunek 1. Przyciski przewijania kart 2. W arkuszu zaznacz komórki, które zawierają wprowadzone dane. 3. Na karcie Narzędzia główne w grupie Edytowanie kliknij przycisk Wypełnienie, a następnie kliknij polecenie We wszystkich arkuszach. Rysunek 2. Wypełnienie komórek w zaznaczonych arkuszach 4. W obszarze Wypełnienie zaznacz żądaną opcję. Wypełnianie serią liczb Za pomocą uchwytu wypełniania (uchwyt wypełnienia: Niewielki, czarny kwadrat w prawym dolnym rogu zaznaczenia. Gdy użytkownik wskaże uchwyt wypełnienia, wskaźnik przybiera postać czarnego krzyżyka.) można szybko wypełniać komórki w zakresie seriami liczb lub dat oraz wbudowanymi seriami dni, dni tygodnia, miesięcy lub lat. 1. Zaznacz pierwszą komórkę w zakresie, który chcesz wypełnić.

[3/27] Excel 2. Wprowadź wartość początkową serii. 3. Wprowadź wartość w następnej komórce, aby ustalić wzorzec. 4. Jeśli na przykład jest potrzebna seria 1, 2, 3, 4, 5,..., należy wprowadzić do pierwszych dwóch komórek wartości 1 i 2. Jeśli jest potrzebna seria 2, 4, 6, 8,..., należy wprowadzić wartości 2 i 4. Jeśli seria ma mieć wartości 2, 2, 2, 2,..., można zostawić drugą komórkę pustą. 5. Zaznacz komórkę lub komórki zawierające wartości początkowe. 6. Przeciągnij uchwyt wypełniania przez zakres, który chcesz wypełnić. 7. Aby wypełnić w kolejności rosnącej, należy przeciągnąć w dół lub w prawo. Aby wypełnić w kolejności malejącej, należy przeciągnąć w górę lub w lewo. Przykład: Do komórki B2 wpisz cyfrę 1, a do B3 cyfrę 2. Zaznacz zakres B2:B3. Naprowadź kursor w prawy dolny róg zaznaczonego obszaru, czyli w miejsce uchwytu Autowypełniania. W momencie, w którym pojawi się czarny krzyżyk przeciągnij z wciśniętym lewym klawiszem myszy w dół. Uchwyt Autowypełniania Rysunek 3. Wypełnianie komórek serią danych EXCEL wypełni przeciągane komórki kolejnymi liczbami: 1, 2, 3, 4, itd. W zależności od tego ile komórek przeciągniemy. Możemy również wypełnić serią liczb z dowolnym krokiem. Np. jeżeli wpiszemy do zakresu C2:C3 liczby: 2,5 oraz 4,5 i wówczas przeciągniemy zaznaczony zakres do komórki C7 to efekt będzie taki jak poniżej:

[4/27] Excel Rysunek 4. Wypełnienie komórek serią danych z wybranym skokiem Tworzenie nazwy komórki lub zakresu komórek w arkuszu 1. Zaznacz komórkę, zakres komórek albo zaznaczenia nieprzylegające (zaznaczenie nieprzylegające: Zaznaczenie dwóch lub większej liczby komórek albo zakresów, które nie sąsiadują ze sobą. Rysując takie zaznaczenie na wykresie, należy się upewnić, że połączone wybory tworzą prostokąt.), którym chcesz nadać nazwę. 2. Kliknij pole Nazwa na lewym końcu paska formuły (pasek formuły: Pasek u góry okna programu Excel, który służy do wprowadzania i edytowania wartości i formuł w komórkach i na wykresach. Wyświetlana jest w nim wartość stała lub formuła przechowywana w komórce aktywnej). Rysunek 5. Pole nazwy Pole nazwy 3. Wpisz nazwę, której chcesz używać w celu odwoływania się do tego zaznaczenia. Nazwy mogą zawierać do 255 znaków. 4. Naciśnij klawisz ENTER. Uwaga: Nie można nadać nazwy komórce podczas zmieniania jej zawartości. Rysunek 6. Nadawanie nazwy zakresowi

[5/27] Excel Tworzenie nazwy za pomocą zaznaczenia komórek w arkuszu Można konwertować etykiety istniejących wierszy lub kolumn na nazwy. 1. Zaznacz zakres, któremu chcesz nadać nazwę, z etykietami wierszy lub kolumn włącznie. 2. Na karcie Formuły w grupie Nazwy zdefiniowane kliknij przycisk Utwórz z zaznaczenia. 3. W oknie dialogowym Tworzenie nazw z zaznaczenia określ lokalizację zawierającą etykiety, zaznaczając pole wyboru Górny wiersz, Lewa kolumna, Dolny wiersz lub Prawa kolumna, 4. Kliknij OK. 2. Kliknij kartę Formuły 3. Kliknij przycisk Utwórz z zaznaczenia w grupie Nazwy zdefiniowane 1. Zaznacz zakres komórek 4. Określ lokalizację zawierającą etykiety i kliknij OK Rysunek 7. Nadawanie nazwy zakresowi komórek Uwaga: Nazwa utworzona za pomocą tej procedury odwołuje się tylko do komórek zawierających wartości, a nie obejmuje istniejących etykiet wierszy i kolumn. Tworzenie nazwy za pomocą okna dialogowego Nowa nazwa 1. Na karcie Formuły w grupie Nazwy zdefiniowane kliknij przycisk Zdefiniuj nazwę. 2. W oknie dialogowym Nowa nazwa w polu Nazwa wpisz nazwę, której chcesz użyć dla odwołania. Nazwy mogą zawierać do 255 znaków.

[6/27] Excel 3. Aby określić zakres dla tej nazwy, w polu listy rozwijanej Zakres zaznacz pozycję Skoroszyt lub nazwę arkusza w skoroszycie. 4. W polu Odwołuje się do wykonaj jedną z następujących czynności: Odwołanie do komórki: Domyślnie jest wprowadzone bieżące zaznaczenie. Aby wprowadzić jako argument inne odwołania do komórek, kliknij przycisk Zwiń okno dialogowe (okno dialogowe zostanie tymczasowo ukryte), zaznacz komórki w arkuszu, a następnie kliknij przycisk Rozwiń okno dialogowe. Stała: Wpisz = (znak równości), a następnie wpisz wartość stałą. Formuła: Wpisz = (znak równości), a następnie wpisz formułę. 5. Aby zakończyć i powrócić do arkusza, kliknij przycisk OK. 1. Kliknij kartę Formuły 2. Kliknij tu i wybierz Definiuj nazwę 5. Zaznacz zakres 4. Kliknij tu 3. Kliknij tu i wpisz np. Dane Rysunek 8. Nadawanie nazwy zakresowi komórek Uwaga: Aby poszerzyć lub wydłużyć okno dialogowe Nowa nazwa, kliknij i przeciągnij uchwyt u dołu tego okna. Nazwę można również nadać wartości liczbowej, a potem nazwę tą możemy wykorzystywać do różnych obliczeń. Nadajmy nazwę procent liczbie 0,23. Postępujemy następująco:

[7/27] Excel 1. Pod kartą Formuły w grupie Nazwy zdefiniowane klikamy Menedżer nazw 2. W oknie Menedżer nazw klikamy przycisk Nowy Rysunek 9. Wstążka Rysunek 10. Okno Menedżer nazw 3. W nowym oknie w polu Nazwa wpisujemy procent 4. W polu Odwołuje się do wpisujemy: 0,23 5. Klikamy OK Rysunek 11. Okno Nowa nazwa 6. Wracamy do poprzedniego okna i tu widać zdefiniowaną nazwę, klikamy Zamknij Rysunek 12. Okno menedżera nazw

Pracę na nazwach zakresów omówimy później. [8/27] Excel Tworzenie formuły zawierającej funkcje Poniższe formuły zawierają funkcje (funkcja: Uprzednio napisana formuła, która pobiera wartość lub wartości, przeprowadza operację i zwraca wartość lub wartości. Funkcje upraszczają i skracają formuły używane w arkuszu, szczególnie te, które przeprowadzają długie lub złożone obliczenia.). Przykład formuły =SUMA(A:A) =ŚREDNIA(A1:B4) Rysunek 13. Przykłady funkcji Operacje wykonywane przez formułę Dodaje wszystkie liczby umieszczone w kolumnie A Oblicza średnią ze wszystkich liczb umieszczonych w zakresie 1. Kliknij komórkę, do której chcesz wprowadzić formułę. 2. Aby rozpocząć tworzenie formuły od funkcji, na pasku formuły (pasek formuły: Pasek u góry okna programu Excel, który służy do wprowadzania i edytowania wartości i formuł w komórkach i na wykresach. Wyświetlana jest w nim wartość stała lub formuła przechowywana w komórce aktywnej.) kliknij przycisk Wstaw funkcję. 3. Wybierz wymaganą funkcję. Można wprowadzić pytanie opisujące, co zamierzasz zrobić, w polu Wyszukaj funkcję (na przykład wyrażenie dodaj liczby zwróciłoby funkcję SUMA) lub przeszukać kategorie w polu Lub wybierz kategorię. 4. Po wybraniu potrzebnej funkcji, np. SUMA i wciśnięciu przycisku OK, pojawi się kolejne okno w którym należy określić argumenty funkcji, podając zakres komórek dla którego obliczymy sumę. Zakres komórek możemy określić następująco: wpisać zakres, np. B2:D7, przeciągnąć z wciśniętym lewym klawiszem myszy rozpoczynając od komórki B2, a kończąc na komórce D7, podając nazwę zakresu, np. Dane, 5. Po zakończeniu tworzenia formuły naciśnij klawisz ENTER. Przykład: 1. Do zakresu komórek wpisz liczby tak jak w powyższym arkuszu, 2. W komórce A9 wpisz Suma, 3. Kliknij w komórce B9, 4. Kliknij w Pasku formuł przycisk Wstaw funkcję, 5. W oknie Wstawianie funkcji wyszukaj funkcję SUMA i kliknij OK, 6. W nowym oknie Argumenty funkcji, w polu Liczba wprowadź zakres B2:B7 i wciśnij OK, 7. W komórce B9 pojawi się wartość funkcji, 81.

[9/27] Excel 4 2 3 1 6 5 Rysunek 14. Wstawianie funkcji Powyższe zadanie można również wykonać inaczej. Tym razem obliczymy sumę dla zakresu komórek C2:C7, zadanie to wykonamy w następujący sposób, mianowicie: 1. Zaznacz zakres komórek C2:C7, 2. Kliknij w dowolnym miejscu Pola nazwy wpisz Dane i wciśnij klawisz ENTER (zakresowi C2:C7 nadałeś nazwę: Dane), 3. Kliknij w komórce C9 (w tej komórce obliczymy sumę dla zakresu Dane), 4. Wpisz z klawiatury następującą formułę: =SUMA(Dane) i wciśnij klawisz ENTER,

[10/27] Excel 5. W komórce C9 zostanie obliczona wartość sumy (48). 2 1 Rysunek 15. Obliczanie sumy zawartości komórek z zakresu 3, 4 Różnice między odwołaniami względnymi, bezwzględnymi i mieszanymi Odwołania względne. Odwołanie względne do komórki w formule, takie jak A1, ma za podstawę względne pozycje komórki zawierającej formułę i komórki, do której następuje odwołanie. Gdy zmienia się pozycja komórki zawierającej formułę, zmienia się też odwołanie. Gdy formuła jest kopiowana w wierszach lub kolumnach, odwołanie jest automatycznie dopasowywane. Domyślnie nowe formuły używają odwołań względnych. Na przykład odwołanie względne po skopiowaniu z komórki B2 do komórki B3 automatycznie zmieni się z =A1 na =A2. Rysunek 16. Kopiowana formuła z odwołaniem względnym Odwołania bezwzględne. Odwołanie bezwzględne w formule, takie jak $A$1, zawsze odwołuje się do komórki w określonej lokalizacji. Gdy zmienia się pozycja komórki zawierającej formułę, odwołanie bezwzględne pozostaje niezmienione. Gdy formuła jest kopiowana w wierszach lub kolumnach, odwołanie bezwzględne nie jest dopasowywane. Domyślnie nowe formuły używają odwołań względnych, aby więc stały się one odwołaniami bezwzględnymi, trzeba je odpowiednio zmienić. Jeśli na przykład odwołanie bezwzględne zostanie skopiowane z komórki B2 do komórki B3, obie komórki będą zawierały to samo odwołanie =$A$1.

[11/27] Excel Rysunek 17. Kopiowana formuła z odwołaniem bezwzględnym Odwołania mieszane. Odwołanie mieszane ma albo bezwzględne odwołanie do kolumny i względne do wiersza, albo bezwzględne do wiersza i względne do kolumny. Bezwzględne odwołanie do kolumny przybiera postać $A1, $B1 i tak dalej. Bezwzględne odwołanie do wiersza przybiera postać A$1, B$1 i tak dalej. Gdy zmieni się pozycja komórki zawierającej formułę, zmieni się odwołanie względne, odwołanie bezwzględne zaś nie zmieni się. Gdy formuła zostanie skopiowana w wierszach lub w kolumnach, odwołanie względne zostanie automatycznie dopasowane, odwołanie bezwzględne zaś nie zostanie dopasowane. Na przykład po skopiowaniu odwołania mieszanego z komórki A2 do komórki B3 nastąpi dopasowanie odwołania z =A$1 na =B$1. Rysunek 18. Kopiowana formuła z adresem mieszanym. Odwołania względne i bezwzględne najlepiej będzie można zilustrować przykładami. Tworzenie formuły zawierającej odwołania względne W kolumnie A arkusza podane są ceny pewnych artykułów. W kolumnie B obliczymy podatek w wysokości 20% od tych cen. Wpiszmy zatem do komórki B2 formułę =A2*20% i wciśnijmy klawisz ENTER. Zaznaczmy ponownie komórkę B2 i przeciągnijmy uchwyt Autowypełniania do komórki B7. Spójrzmy na formuły zapisane w zakresie B2:B7. Rysunek 19. Odwołania względne

[12/27] Excel W komórce B2 zapisana jest formuła: =A2*20%, ale już w komórce B3, adres A2 zmienia się na A3, w komórce B4, adres A3 zmienia się na A4 itd. To znaczy, że wraz z przeciąganiem w dół adresy wierszy zmieniają się na kolejne (2 na 3, 3 na 4, 4 na 5, itd.). I takie odwołanie nazywamy względnym. Tworzenie formuły zawierającej odwołania bezwzględne W tym przykładzie wartość 20% została wpisana do komórki E1 i teraz obliczymy wartość podatku wykorzystując adres tej komórki. Do komórki B2 tym razem wpiszmy formułę: =A2*E1 i przeciągnijmy uchwyt Autowypełniania w dół do komórki B7. W zakresie B3:B7 pojawiła się wartość 0 (zero). Dlaczego?. Wraz z przeciąganiem adresy wierszy zmieniły się na kolejne: w komórce B3 z A2 na A3, ale i E1 na E2, a komórce E2 jest wartość 0 (zero). Rysunek 20. Odwołania względne Co zatem należy uczynić by wszystkie obliczenia były poprawne. Należy zablokować adres tej komórki, czyli komórki E1, czyli dokonać odwołania bezwzględnego. Należy zatem w pierwszej formule, w komórce B2 wpisać: =A2*$E$1 i przeciągnąć uchwyt Autowypełniania w dół dla tej komórki. Uzyskamy następujący efekt. Widać poniżej, że we wszystkich komórkach zakresu B2:B7, występuje ciągle wartość z komórki E1. Rysunek 21. Odwołania bezwzględne

[13/27] Excel Najlepiej jednak to zadanie można wykonać w zupełnie inny sposób. Mianowicie, można nadać nazwę wartości, np. wartości 20% można nadać nazwę procent. Nadawanie nazw wartościom omówiliśmy nieco wcześniej, więc nadajmy wartości 20% tę właśnie nazwę. 1. Klikamy w komórce B1, czyniąc ją aktywną 2. Klikamy kartę Formuły i w grupie Nazwy zdefiniowane klikamy Menedżer nazw 3. W nowym oknie w polu Nazwa wpisujemy procent, a w polu Odwołuje się do wpisujemy 20% 4. Klikamy OK Rysunek 22. Nadawanie nazw wartości liczbowej 5. W komórce B2 wpisujemy =A2*procent 6. Wypełniamy pozostałe komórki, przeciągając uchwyt Autowypełniania do komórki B7 Rysunek 23. Wypełnianie zakresu komórek formułą Uzyskamy następujący efekt

[14/27] Excel Rysunek 24. Wypełnienie zakresu komórek wartościami Należy pamiętać o tym, że wszystkie adresy komórek, które kryją się pod nadanymi nazwami są adresami bezwzględnymi, co znacznie ułatwia pracę. Operatory porównania Do porównywania dwóch wartości służą następujące operatory. Wynik porównywania dwóch wartości za pomocą tych operatorów jest wartością logiczną PRAWDA albo FAŁSZ. Operator porównania Znaczenie Przykład = (znak równości) Równe A1=B1 > (znak większości) Większe niż A1>B1 < (znak mniejszości) Mniejsze niż A1<B1 >= (znak większe lub równe) Większe lub równe A1>=B1 <= (znak mniejsze lub równe) Mniejsze lub równe A1<=B1 <> (znak nierówności) Różne A1<>B1 Tabela 1. Operatory porównania Używanie innych funkcji w formułach Funkcja JEŻELI. Podaje w wyniku wartość w zależności od wartości logicznej argumentu test_logiczny. Jeśli argument test_logiczny zostanie określony jako PRAWDA podaje jedną wartość, inną natomiast, jeśli wartością tą będzie FAŁSZ. Format JEŻELI(test_logiczny;wartość_jeżeli_prawda;wartość_jeżeli_fałsz) Test_logiczny jest dowolną wartością lub wyrażeniem, sprawdzanym czy jest to PRAWDA czy FAŁSZ. Na przykład, A1=100 jest wyrażeniem logicznym. Jeśli wartość w komórce A1 jest równa 100, wyrażenie ma wartość PRAWDA. W innym przypadku wyrażenie przyjmuje wartość FAŁSZ. W argumencie tym możemy używać

[15/27] Excel dowolne operatory obliczeń porównawczych. Patrz poniżej: Operatory obliczeniowe w formułach. Wartość_jeżeli_prawda oznacza wartość wyniku dla przypadku, gdy zmienna test_logiczny ma wartość PRAWDA. Wartość_jeżeli_fałsz oznacza wartość wyniku dla przypadku, gdy zmienna test_logiczny ma wartość FAŁSZ. Przykłady Rysunek 25. Użycie funkcji Jeżeli w formule W powyższym arkuszu, komórka B2 zawiera formułę do obliczania podatku. Jeżeli wartość netto w komórce A2 jest mniejsza od 2000 zł, to test_logiczny ma wartość PRAWDA i obliczana jest wartość 20%*A2. W przeciwnym przypadku test_logiczny ma wartość FAŁSZ i obliczana jest wartość 30%*A2. U nas w A2 jest wartość 2300 zł., a więc większa od 2000 zł., zatem została obliczona wartość 30%*2300 zł. = 690 zł. Funkcja ŚREDNIA Zwraca średnią (arytmetyczną) argumentów. Jeśli na przykład zakres A1:A20 zawiera liczby, formuła =ŚREDNIA(A1:A20) zwraca średnią tych liczb. Składnia ŚREDNIA(liczba1;[liczba2];...) W składni funkcji ŚREDNIA występują następujące argumenty: Liczba1 - Argument wymagany. Pierwsza liczba, odwołanie do komórki lub zakres, dla którego ma zostać obliczona średnia. Liczba2 - Argument opcjonalny. Dodatkowe liczby, dla których ma zostać wyznaczona średnia. Przykład.

[16/27] Excel W zakresie B2:B6, zapisane są pewne liczby. Formuła: =ŚREDNIA(B2:B6) pozwala obliczyć w komórce B7 średnia arytmetyczną tych liczb. Natomiast formuła: =ŚREDNIA(B2:B6;7) oblicza średnią arytmetyczną liczb z zakresu B2:B6 oraz liczby 7. Rysunek 26. Obliczanie średniej arytmetycznej liczb z danego zakresu Funkcja LICZ.JEŻELI Funkcja LICZ.JEŻELI, jedna z funkcji statystycznych, umożliwia policzenie liczby komórek, które spełniają dane kryteria. Można na przykład policzyć, ile razy konkretna nazwa miasta występuje na liście klientów. Składnia LICZ.JEŻELI(zakres;kryteria) Zakres grupa komórek, które mają zostać zliczone, Kryteria warunek określający, które komórki będą zliczone. Przykład Rysunek 27. Użycie funkcji Licz.jeżeli

[17/27] Excel Pierwsza formuła zapisana w komórce B7 zlicza wszystkie komórki z zakresu A2:A5, w których występuje słowo jabłka, a takie komórki są dwie. Druga formuła zapisana w komórce B8 zlicz wszystkie komórki z zakresu A2:A5, w których występuje słowo zapisane w komórce A4, czyli brzoskwinie, a taka komórka jest tylko jedna. Trzecia formuła zapisana w komórce B9 zlicza wszystkie komórki z zakresu A2:A5, w których występuje słowo zapisane w komórce A3, czyli pomarańcze, lub słowo zapisane w komórce A2, czyli jabłka a takie komórki są trzy. Czwarta formuła zapisana w komórce B10 zlicza wszystkie komórki z zakresu B2:B5, w których występuje liczba większa od 55, a takie komórki są dwie. WYKRESY W programie Microsoft Office Excel 2010 można łatwo tworzyć wykresy o profesjonalnym wyglądzie. Wystarczy wybrać typ, układ oraz styl wykresu wszystkie te funkcje są łatwo dostępne na nowej Wstążce programu Office Excel 2007 i gwarantują uzyskanie profesjonalnych wyników. Tworzenie wykresów można dodatkowo uprościć, zapisując ulubione wykresy jako szablon wykresu, który później można łatwo zastosować podczas tworzenia nowego wykresu. Tworzenie w programie Excel podstawowego wykresu, który można później zmodyfikować i sformatować, można rozpocząć od wprowadzenia w arkuszu danych, które mają zostać użyte na wykresie. Następnie wystarczy zaznaczyć dane i na Wstążce (na karcie Wstaw w grupie Wykresy) wybrać typ wykresu, który ma zostać użyty. Tworzenie wykresu jednym naciśnięciem klawisza 1. Wprowadź do arkusza dane, które mają znaleźć się na wykresie, tak jak a rysunku poniżej Rysunek 28. Dane do wykresu 2. Zaznacz zakres danych, które wprowadziłeś w kroku 1, łącznie z wierszami i kolumnami tytułowymi, czyli zaznacz zakres A1:C4 3. Wciśnij klawisz F11 na klawiaturze. Excel wstawi nowy arkusz wykresu o nazwie Wykres1 i wyświetli wykres w oparciu o zaznaczone dane

[18/27] Excel Rysunek 29. Wykres z domyślnymi ustawieniami W tym przykładzie Excel utworzył domyślny typ wykresu (którym jest dwuwymiarowy wykres kolumnowy) i zastosował domyślne ustawienia. Tworzenie wykresów za pomocą kreatora wykresu Na rysunku 30 pokazano arkusz z danymi przygotowanymi do utworzenia wykresu. Te dane pokazują, ile Amerykanów czyta codziennie gazety i są uporządkowane według lat i wykształcenia. Rysunek 30. Dane do wykresu Zanim zaczniemy używać Kreatora wykresów, zaznaczamy dane, które chcemy umieścić na wykresie (A3:E9) Kreator wykresów krok 1. z 4 Na karcie Wstawianie w grupie Wykresy klikamy ikonę Liniowy i na liście dostępnych podtypów klikamy Liniowy ze znacznikami

[19/27] Excel Rysunek 31. Wybór typu wykresu Kreator wykresów krok 2. z 4 Jak widać na rysunku wykres nie jest prawidłowy, należy go skorygować. Klikamy na wstążce przycisk Zaznacz dane. Sprawdzamy, czy prawidłowo jest wpisany Zakres danych. Rysunek 32. Krok 2 Kreatora wykresów W naszym przykładzie zakres danych zaznaczonych na początku jest prawidłowy Jeżeli się dokładnie przyjrzymy wykresowi widzimy, że dane nie są prawidłowe. Excel nieprawidłowo zidentyfikował Lata z kolumny A jako serie danych

[20/27] Excel Rysunek 33. Serie danych z drugiego kroku Kreatora wykresów Ponieważ seria o nazwie Lata nie powinna być serią na tym wykresie zawiera ona etykiety osi kategorii należy ją usunąć z pola listy Serie. Aby to zrobić, zaznaczamy tę serię i klikamy przycisk Usuń. Rysunek 34. Usuwanie nieprawidłowej serii Po usunięciu nieprawidłowej listy wykres wygląda lepiej ale lata nie są wyświetlane przy osi kategorii (poziomej).

[21/27] Excel Rysunek 35. Określenie etykiet osi kategorii Klikamy przycisk Edytuj i w nowym oknie w polu Zakres etykiet osi, zaznaczamy zakres A4:A9. Klikamy OK Kreator wykresów krok 3. z 4 Rysunek 36. Zakres etykiet osi kategorii W trzecim oknie dialogowym Kreatora wykresów ustalamy większość opcji wykresu: Tytuły, Osie, Linie siatki, Legenda, Etykiety danych, Tabela danych. Wpiszmy w tytule wykresu Zależności pomiędzy czytaniem gazet a wykształceniem, a Oś kategorii nazwijmy Lata. Aby nadać tytuł Osi kategorii na karcie Układ w grupie Etykiety klikamy Tytuły osi. Z listy wybieramy Tytuł głównej osi poziomej. W nowym oknie klikamy Tytuł pod osią. W polu dialogu wpisujemy Lata. Rysunek 37. Tytuł osi kategorii

[22/27] Excel Rysunek 38. Wykres z tytułem osi kategorii Aby nadać tytuł wykresowi należy na karcie Układ w grupie Etykiety kliknąć Tytuł wykresu. Z listy wybrać Nad wykresem. Wpisać w polu dialogu: Zależności pomiędzy czytaniem gazet a wykształceniem. Rysunek 39. Nadawanie tytułu wykresowi Wykres powinien wyglądać tak jak na rysunku40.

[23/27] Excel Rysunek 40. Gotowy wykres Kreator wykresów krok 4. z 4 W ostatnim kroku decydujemy o lokalizacji wykresu. Wykres możemy zapisać w nowym arkuszu lub osadzić go w istniejącym. Klikamy więc prawym przyciskiem myszy w obszarze wykresu i z menu podręcznego wybieramy Przenieś wykres. Rysunek 41. Lokalizacja wykresu Rysunek 42. Lokalizacja wykresu

[24/27] Excel Po wybraniu Nowy arkusz Excel wstawia nowy arkusz i w nim zapisuje wykres, tak jak na rysunku 43. Rysunek 43. Wykres w nowym arkuszu Wykresy kołowe Wykres kołowy przydaje si4. wtedy, gdy chcemy pokazać proporcje między danymi lub ich udział w całości. Przy tym wykresie można użyć tylko jednej serii danych. Wykresy kołowe są najbardziej przydatne dla małej liczby punktów danych. My utworzymy wykres kołowy na podstawie danych. Rysunek 44. Dane wykresu Zaznaczamy tylko dane liczbowe, czyli zakres A2:B5. Na karcie Wstawianie w grupie Wykresy klikamy Kołowy i z listy dostępnych podtypów klikamy Kołowy rozsunięty z efektem 3-W.

[25/27] Excel Rysunek 45. Wybór podtypu wykresu kołowego Otrzymujemy wykres z domyślnymi ustawieniami Rysunek 46. Wykres kołowy Klikając prawym klawiszem myszy na jednym z wycinków otwieramy menu podręczne i tu wybieramy Dodaj etykiety danych. Rysunek 47. Dodanie wartości danych do wykresu

[26/27] Excel Klikamy lewym klawiszem myszy na dowolnej wartości i przytrzymując lewy klawisz myszy przeciągamy tą wartość na zewnątrz wycinka. Postępujemy tak ze wszystkimi wartościami by uzyskać poniższy obraz. Rysunek 48. Wykres z liniami wiodącymi etykiet Klikając dwa razy w dłuższych odstępach czasu wybrany wycinek zaznaczamy go. Zaznaczamy kartę Formatowanie i w grupie Style kształtów rozwijamy listę dostępnych kolorów Wypełnienie kształtu. Wypełniamy kolorem każdy z wycinków tak jak na rysunku 49 Rysunek 49. Wypełnienie kształtu Ostatecznie otrzymujemy wykres taki jak na rysunku 50

[27/27] Excel Rysunek 50. Sformatowany wykres Ćwiczenie Nadaj tytuł wykresowi oraz zapisz go w oddzielnym arkuszu.