Szlifowanie diamentów innowacyjne programy wsparcia uczniów uzdolnionych w zakresie nauk matematycznych i przyrodniczych Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet III. Wysoka jakość systemu oświaty Działanie 3.5. Projekty innowacyjne Temat innowacyjny: Działania służące zwiększeniu zainteresowania uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych kontynuacją kształcenia na kierunkach o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy
Produkt finalny projektu Szlifowanie diamentów - innowacyjne programy wsparcia uczniów uzdolnionych w zakresie nauk matematycznych i przyrodniczych stanowi propozycję systemowych rozwiązań w obszarze wspierania uzdolnień, który zaliczyć można do najsłabszych elementów polskiego systemu edukacji.
Z raportu Badanie PISA 2009: Znaczne złagodzenie problemu dolnej ćwiartki uczyniło natomiast bardziej wyrazistym problem górnej ćwiartki, polegający na tym, że odsetek uczniów dobrych i bardzo dobrych w całym roczniku, zdefiniowanych wedle jednakowych kryteriów dla wszystkich krajów, jest w Polsce znacznie niższy niż w większości rozwiniętych krajów świata. Dotyczy to wszystkich trzech sprawdzanych dziedzin, lecz szczególnie widoczne jest dla matematyki,
Źródło: Raport Badanie PISA 2009, Ministerstwo Edukacji Narodowej Polska 2% OECD 3% Finlandia 5% Wykres 3. Rozkład procentowy wyników polskich gimnazjalistów na poziomach umiejętności matematycznych w 2009 r. w porównaniu z OECD i Finlandią. Szanghaj 25% Finlandia 20% Polska 8%
Produkt finalny zmieni istniejący stan rzeczy, który skutkuje obecnie: małą atrakcyjnością przedmiotów matematyczno-przyrodniczych; stosunkowo niską wybieralnością tych profili/kierunków na kolejnych etapach kształcenia, w tym niską wybieralnością na egzaminie maturalnym; niskim odsetkiem absolwentów matematyczno-przyrodniczych i technicznych kierunków studiów, podejmujących w szczególności studia III stopnia, a następnie kariery naukowe; słabością sektora B+R (m. in. niska aktywność patentowa - ok. 10 razy mniej na mieszkańca, niż średnio w Europie, niska liczba cytowań i publikacji w czasopismach naukowych z listy filadelfijskiej); niską innowacyjnością polskiej gospodarki.
Projekt Szlifowanie diamentów - innowacyjne programy wsparcia uczniów uzdolnionych w zakresie nauk matematycznych i przyrodniczych stanowi odpowiedź na ww. problemy, wypracowując nowatorskie rozwiązania programowe oraz organizacyjno-metodyczne w obszarze wspierania uzdolnień.
ze Strategii wdrażania projektu innowacyjnego testującego: Proponowany nowatorski system rozwiązania problemów oznacza wsparcie (ale nie zastąpienie) szkół i rodzin w pracy z uczniem zdolnym przez opracowanie programów i metod wspierania uzdolnień do wykorzystania w pozaszkolnych instytucjach (miejscach edukacji równoległej) w skali całego kraju. Ich realizowanie w sposób i w klimacie zbliżonym do akademickiego modelu mistrzostwa, przy równolegle realizowanej pomocy pedagogicznopsychologicznej, daje szanse, że zdolni uczniowie dużo wcześniej niż dotychczas (już w szkole podstawowej) zyskają ten rodzaj kompetencji: twardej - merytorycznej i miękkiej - psychologicznej natury (gotowość do podejmowania ryzyka, zdolność do radzenie sobie z konfliktami wartości, umiejętność współpracy w zmieniających się zespołach, prezentacji idei i pomysłów oraz osiągnięć indywidualnych i zespołowych), które doprowadzą ich do studiów na kierunkach ścisłych.
Przetestowanym produktem finalnym są: Innowacyjne programy wspierania uzdolnień w zakresie nauk matematyczno-przyrodniczych, z: matematyki fizyki chemii biologii geografii astronomii informatyki. oraz Innowacyjny program wsparcia psychologicznopedagogicznego uczniów uzdolnionych, ich rodziców i nauczycieli.
a także przetestowane i sprawdzone wcześniej (przez partnera ponadnarodowego) rozwiązania organizacyjno-metodyczne: edukacja równoległa w formach pozaszkolnych; programy wspierania uzdolnień (240 godz. zajęć) dostosowane do dwóch grup wiekowych: młodszej (klasy V-VI SP oraz I-II G) starszej (klasa III G oraz I-II szkół ponadgimnazjalnych); zajęcia organizowane cyklicznie w formie 6 zjazdów sesyjnych (5-6 dniowych); zajęcia dla rodziców i nauczycieli (8 godz. w każdym zjeździe) organizowane w skrajnych dniach każdej sesji; terminarz zjazdów dostosowany do kalendarza roku szkolnego (4 zjazdy w roku szkolnym); przynajmniej część zajęć realizowana w obiektach dydaktycznych stosownych uczelni, a zwłaszcza zajęcia laboratoryjne z fizyki, chemii i biologii; uczestnicząca młodzież kwaterowana w bursach/hostelach; w godzinach popołudniowych/wieczornych program integracyjno-kulturalny dla młodzieży (uczestnictwo w imprezach kultury wysokiej); w przerwach między zjazdami tutorskie wsparcie e-learningowe.
Działania upowszechniające: na Dolnym Śląsku realizowane są od początku uruchomienia projektu, a nawet dużo wcześniej, gdyż Fundacja Edukacji Międzynarodowej prowadziła już od 2006 roku pilotażowe programy wspierania uzdolnień w zakresie matematyki i fizyki; prezes Zarządu Fundacji prezentuje te rozwiązania podczas corocznych ogólnopolskich konferencji dotyczących wspierania uzdolnień, realizowanych przez jednostki organizacyjne Samorządu Województwa Dolnośląskiego; publikacje w mediach tradycyjnych i elektronicznych; organizacja konferencji upowszechniającej (IV kw. b.r.)
Działania upowszechniające: W wymiarze upowszechniania przewidzianego w ramach projektu, które nastąpi w okresie od 1 września 2013 r. do 31 grudnia 2013 r., grupę docelową użytkowników stanowić ma ok. 1000 instytucji oświatowych z całej Polski (MEN, wszystkie kuratoria oświaty w kraju, wszystkie wydziały edukacji urzędów marszałkowskich w kraju, wszystkie wydziały edukacji urzędów miast wojewódzkich w kraju, wszystkie placówki doskonalenia nauczycieli w kraju, wszystkie wydziały ds. edukacji starostw powiatowych na Dolnym Śląsku, przedstawiciele instytucji uczestniczących w konferencji upowszechniającej rezultaty projektu), za których pośrednictwem produkty finalne będą mogły trafić do szkół i nauczycieli. Szczególną rolę odegrają tu kuratoria oświaty, do którego zostaną zgłoszone opracowane w projekcie programy innowacyjne oraz wojewódzkie placówki doskonalenia nauczycieli, do których zostaną rozesłane te programy i zaproszenia do podjęcia współpracy szkoleniowej z FEM w zakresie ich wdrażania. Taki dobór instytucji, z uwagi na ich zadania statutowe, zapewni z jednej strony skuteczną promocję proponowanej innowacji, a z drugiej możliwość wsparcia szkół i placówek zainteresowanych jej wdrożeniem.
Działania włączające Celem działań włączających jest na tyle szerokie rozpropagowanie i wdrożenie innowacyjnych form i metod pracy z uczniem zdolnym, że staną się one powszechną praktyką w polskim systemie edukacji Nie wymaga to żadnych zmian legislacyjnych, choć wyraźne wskazanie w rozporządzeniu w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej wojewódzkiego charakteru zadań z zakresu wspierania uzdolnień przyniosłoby pożądany impuls stymulacyjny. USTAWA z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty w art. 5 ust. 5a Zakładanie i prowadzenie placówek wymienionych w art. 2 pkt 3-5 i 7, z wyjątkiem szkół i placówek o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym, należy do zadań własnych powiatu. 6. Zakładanie i prowadzenie. placówek wymienionych w ust. 5a o znaczeniu regionalnym lub ponadregionalnym należy do zadań samorządu województwa.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: 2) zadaniach pozaszkolnych rozumie się przez to zadania związane z: prowadzeniem form pozaszkolnych umożliwiających realizację obowiązku nauki, placówek wychowania pozaszkolnego umożliwiających rozwijanie zainteresowań i uzdolnień Załącznik do ww. Rozporządzenia: Algorytm podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na rok 2013: P44 = 0,008 dla placówek realizujących zadania pozaszkolne według rzeczywistej liczby uczniów w szkołach zlokalizowanych na terenie i-tego województwa i prowadzonych lub dotowanych przez jednostki samorządu terytorialnego w tym placówek umożliwiających rozwijanie zainteresowań i uzdolnień
Działania włączające c.d. Pozyskiwanie potencjalnych podmiotów zainteresowanych edukacją uczniów uzdolnionych: tworzenie sieci współpracy; zapewnienie wsparcia merytorycznego (organizacja kursów, studiów podyplomowych adresowanych do nauczycieli, dyrektorów, szkolnych pedagogów, psychologów oraz tutorów; publikacje o charakterze podręczników i przewodników oraz tekstów popularno-naukowych prowadzenie portalu internetowego i platformy edukacyjnej.
W Przewodniku dla użytkowników produktu finalnego Fundacja Edukacji Międzynarodowej rekomenduje, jako jej zdaniem najbardziej efektywny, model wspierania uzdolnień: organizacja pożytku publicznego szkoła wyższa opieka i logistyka zadania merytoryczne Za modelem tym przemawia wysoka efektywność organizacyjno-finansowa NGO, w tym: doświadczenie w pozyskiwaniu i rozliczaniu dotacji; pozyskiwanie środków z 1% odpisów podatkowych; wykorzystywanie wolontariatu.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!