Wykład III Przewaga komparatywna W prezentacji zostały wykorzystane slajdy pomocnicze do książki: Microeconomics, R.S.Pindyck D.L.Rubinfeld.
Możliwości produkcyjne - Dwa dobra, które Robinson może produkować: orzechy i ryby (gospodarka dwuproduktowa). Zbiór możliwości produkcyjnych (Production Possiblity Set, PPS): dopuszczalny zbiór produktów, które są osiągalne przy danej technologii i ograniczonych zasobach.
Zbiór możliwości produkcyjnych Orzechy kokosowe Niedostępne Dostępne i efektywne Zbiór możliwości produkcyjnych Granica możliwości produkcyjnych (krzywa/funkcja transformacji). Dostępne lecz nieefektywne * Ryby Y { y R : ( y) 0}
Zbiór możliwości produkcyjnych Założenia: Zbiór możliwości produkcyjnych jest wypukły, a funkcja granicy możliwości produkcyjnych jest wklęsła. Tzn., jeśli y, y' Y i [0,1], to y ( 1) y' Y Jeśli do produkcji użyjemy ilość zasobów, które są średnią zasobów wykorzystanych przy innych dwóch dopuszczalnych poziomach produkcji należących do zbioru możliwości produkcyjnych, to możemy otrzymać poziom produkcji nie większy niż y lub y.
Granica możliwości produkcyjnych/ funkcja transformacji unkcja transformacji jest funkcją zagregowanych ilości obydwu dóbr, (Y1, Y2), taką że: ( 2 Y1, Y ) 0 wtedy i tylko wtedy, gdy kombinacja (Y1, Y2) leży na granicy osiągalnego zbioru możliwości produkcyjnych. Nachylenie funkcji transformacji (krańcowa stopa transformacji, MRT). Z ilu jednostek dobra 2 musimy zrezygnować, aby wyprodukować dodatkową jednostkę dobra 1, przy założeniu stałości technologii i zasobów. ( Y1, Y Y dy dy 2 1 1 2 ) dy / / 1 ( Y1, Y Y Y Y Krańcowa stopa transformacji (MRT, marginal rate of transformation): koszt alternatywny jednego dobra wyrażony w kategoriach drugiego dobra). 1 1 2 2 MRT y ) dy 1, y2 2 0
Granica możliwości produkcyjnych/ funkcja transformacji Wklęsłość granicy możliwości produkcyjnych odzwierciedla specjalizację czynników produkcji: koszt alternatywny przejścia z produkcji jednego dobra na drugie odzwierciedla koszty użycia czynników produkcji, do produkcji dobra produkowanego relatywnie w większej ilości, a do produkcji którego nie są najlepiej dostosowane.
Granica możliwości produkcyjnych/ funkcja transformacji Przykład: 2 200 x 4y 2 ( x, y) x 2 4y 2 200 MRT y ( x, y) 2x 8y x, 4 x y
Przewaga komparatywna - Dwa podmioty: Robinson i Piętaszek. - Robinson w ciągu godziny może uzbierać 10 kg ryb lub 20 kg orzechów. - Piętaszek w ciągu godziny może uzbierać 20 kg ryb lub 10 kg orzechów. - Zarówno Piętaszek jak i Robinson pracują przez 10 godzin.
Przewaga komparatywna 200 Robinson MRT=-20/10=-2: za każdy kilogram ryb, z którego produkcji zrezygnuje może wyprodukować 2 kg orzechów. 100 100 200 Piętaszek MRT=-10/20=-1/2: za każdy kilogram ryb, z którego zrezygnuje może wyprodukować 1/2 kg orzechów. Robinson ma przewagę komparatywną w produkcji orzechów.
Gospodarka R-Piętaszek 200 300 Zbiór możliwości produkcyjnych dla gospodarki R-Piętaszek. 100 200 200 300 100 200
Zagregowana granica możliwości produkcyjnych Im więcej producentów o zróżnicowanych kosztach alternatywnych w gospodarce, tym granica możliwości produkcyjnych będzie bardziej wygładzona.
Przewaga komparatywna Jeden kraj ma przewagę komparatywną nad innym w produkcji danego dobra, jeśli może je produkować po niższych kosztach alternatywnych niż ten drugi
Przewaga komparatywna, korzyści z wolnego handlu Liczba godzin pracy potrzebna do produkcji sera i wina Ser (kg) Wino (l) Holandia 1 2 Włochy 6 3
Przewaga komparatywna, korzyści z wolnego handlu 2 kraje, 2 dobra: Holandia i Włochy Ser i wino Holandia ma przewagę komparatywną w produkcji sera Włochy mają przewagę komparatywną w produkcji wina Handel jest korzystny dla obu stron
Efektywność Pareta: produkcja i konsumpcja - Robinson i Piętaszek prowadzą wspólnie firmę produkującą orzechy () i ryby (), są oni jedynymi zatrudnionymi i jedynymi klientami. - praca Robinsona (LR) i praca Piętaszka (LP). - cena kokosa pc - cena ryby p - płaca Robinsona wr - płaca Piętaszka wp
Produkcja maksymalizacja zysku irma Robinsona i Piętaszka maksymalizuje zysk przy danych cenach i ograniczeniach technologicznych: max,, L R, L P ( p p w R L R w P L P ) Dla optymalnej wielkości roboczogodzin Piętaszka i Robinsona (L*) zysk można zapisać jako: Po przekształceniu: p p L* Linia jednakowego zysku. L* p c p p c Nachylenie linii jednakowego zysku.
Produkcja maksymalizacja zysku L* p c p p c MRT Linie jednakowego zysku
Efektywność Pareta: produkcja i konsumpcja - Zbiór możliwości produkcyjnych zawiera wiele efektywnych koszyków. Które z nich są dla konsumentów efektywne w rozumieniu Pareta?
Efektywność Pareta: produkcja i konsumpcja Orzechy kokosowe Nachylenie: MRT=-p/pc Równowaga produkcji Ryby
Efektywność Pareta: produkcja i konsumpcja Orzechy kokosowe Nachylenie: MRT=-p/pc Równowaga produkcji Równowaga konsumpcji Nachylenie: MRS=-p/pc Ryby MRS = MRT jest warunkiem koniecznym efektywności gospodarki.
Równowaga ogólna Na rynkach doskonale konkurencyjnych, wszyscy konsumenci dokonują przy swoich ograniczeniach budżetowych takich wyborów, że MRS pomiędzy dwoma dobrami zrównuje się ze stosunkiem cen tych dóbr irmy maksymalizujące zysk produkują dobra do momentu w którym ich cena zrównuje się z kosztem krańcowym zatrudnienia czynnika: MRT = MRS MRT M M P P MRS
Koniec