RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 199845 (21) Numer zgłoszenia: 355336 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 01.12.2000 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 01.12.2000, PCT/GB00/04605 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 28.06.2001, WO01/45651 PCT Gazette nr 26/01 (51) Int.Cl. A61K 8/37 (2006.01) A61K 8/92 (2006.01) A61Q 5/06 (2006.01) (54) Wodne kompozycje do układania włosów (30) Pierwszeństwo: 20.12.1999,GB,9930104.6 (73) Uprawniony z patentu: UNILEVER NV,Rotterdam,NL (43) Zgłoszenie ogłoszono: 19.04.2004 BUP 08/04 (72) Twórca(y) wynalazku: Lalitesh Chandra,Wirral,GB (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 28.11.2008 WUP 11/08 (74) Pełnomocnik: Jolanta Hawrylak, PATPOL Sp. z o.o. (57) Przedstawiono wodną kompozycję do układania włosów zawierającą: (i) od 0,1% do 40% wagowych, liczone na całkowitą wagę, olejowego lub tłuszczowego materiału, przy czym olejowy lub tłuszczowy materiał zawiera, co najmniej jeden materiał wybrany z węglowodorowych olejów i glicerydowych estrów tłuszczowych; (ii) od 0,1% do 10% wagowych, liczone na całkowitą wagę, polimeru do układania włosów, (iii) od 0% do 30% wagowych, liczone na całkowitą wagę, aerozolowego propelenta i (iv) od 0% do 5% wagowych, liczone na całkowitą wagę, środka powierzchniowo czynnego. Kompozycje mają polepszoną moc i trwałość utrzymywania włosów i dają polepszone wrażenia sensoryczne. PL 199845 B1
2 PL 199 845 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku są wodne kompozycje do układania włosów, na przykład kremy, żele a zwłaszcza aerozolowe pianki do układania włosów, które zawierają olejowy lub tłuszczowy materiał i które mają polepszoną moc i trwałość utrzymywania włosów i poprawione właściwości sensoryczne. Tło wynalazku i stan techniki Kompozycje do układania włosów takie jak pianki do układania włosów nadają ludzkim włosom trwałe ułożenie które można usunąć wodą lub przez umycie szamponem, i stosuje się je przez nałożenie cienkiego filmu żywicy lub gumy na włosy dla spowodowania przywierania sąsiadujących włosów tak że zachowują one określony kształt lub ułożenie nadane w czasie stosowania. Konwencjonalne pianki do układania włosów zazwyczaj wykorzystują polimer utrwalający włosy, wodę, środek powierzchniowo czynny i gazowy propelent, z ewentualnymi adiuwantami takimi jak - środki poprawiające estetykę produktu, środki zapachowe i kondycjonujące włosy. Stosowane środki kondycjonujące włosy obejmują materiały typu silikonu. Publikacja patentowa EP-0523388 ujawnia wodny środek wspomagający układanie włosów lub kompozycję pianki zawierającą nielotny związek silikonowy lub inny nierozpuszczalny w wodzie emulgowalny związek będący mieszaniną 3:1 płynnego polidimetylosiloksanu o małym ciężarze cząsteczkowym i polidimetyloksanowej gumy o większym ciężarze cząsteczkowym. Publikacja EP-0205306 ujawnia stosowanie materiałów silikonowych o dużym ciężarze cząsteczkowym w piankach do układania włosów. Są one definiowane jako polidiorganosiloksany o lepkości co najmniej 100000 cst. Silikon o większym ciężarze cząsteczkowym jest rozpuszczany w fazie propelenta przed napełnieniem nim pojemników. Problemem jest to że takie materiały silikonowe które są zazwyczaj stosowane jako środki kondycjonujące w zastosowaniach do pielęgnacji włosów mają tendencje to powodowania że włosy są nadmiernie miękkie aby dały się ułożyć i zachowały to ułożenie. Twórcy niniejszego wynalazku nieoczekiwanie stwierdzili że moc i trwałość ułożenia włosów nadawaną przez żywice do układania włosów w wodnym środku wspomagającym układanie włosów takim jak pianka do układania włosów można znacząco poprawić przez wprowadzenie do formulacji pewnych olejowych lub tłuszczowych materiałów. W szczególności środki wspomagające układanie włosów według wynalazku dostarczają elastycznego filmu na włosach który łatwiej się rozprowadza po włosach i daje więcej miejsc przyłączenia niż konwencjonalne środki wspomagające układanie. Korzystnie środki wspomagające układanie włosów według wynalazku wykazują także polepszone własności sensoryczne, w szczególności polepszoną miękkość, połysk i kondycjonowanie. Ponadto kompozycje według wynalazku są zdolne do ochrony włosów przed zniszczeniem, i wykazują nieoczekiwane korzyści w odniesieniu do zmniejszenia tworzenia rozdwojonych końców. Krótki opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest wodna kompozycja do układania włosów zawierająca: (i) od 0,1% do 40% wagowych, liczone na całkowitą wagę, olejowego lub tłuszczowego materiału, przy czym olejowy lub tłuszczowy materiał zawiera co najmniej jeden materiał wybrany z węglowodorowych olejów i glicerydowych estrów tłuszczowych; (ii) od 0,1% do 10% wagowych, liczone na całkowitą wagę, polimeru do układania włosów, (iii) od 0% do 30% wagowych, liczone na całkowitą wagę, aerozolowego propelenta i (iv) od 0% do 5% wagowych, liczone na całkowitą wagę, środka powierzchniowo czynnego. Szczegółowy opis wynalazku (i) olejowy lub tłuszczowy materiał Odpowiednie do stosowania w kompozycjach według wynalazku olejowe i tłuszczowe materiały na ogół mają lepkość w temperaturze otoczenia od 10-4 do 1,0 Pa s, korzystnie od 10-3 do 0,5 Pa s, bardziej korzystnie od 5 x 10-3 do 0,15 Pa s mierzone reometrem Carri-Med CSL2 100 o regulowanym naprężeniu, z firmy TA Instruments Inc., New Castle, Delaware, USA. Olejowe lub tłuszczowe materiały w kompozycjach według wynalazku obejmują co najmniej jeden materiał wybrany spośród olejów węglowodorowych i estrów tłuszczowych glicerydów. Odpowiednie oleje węglowodorowe obejmują cykliczne węglowodory, prosto łańcuchowe alifatyczne węglowodory (nasycone lub nienasycone). Prosto łańcuchowe oleje węglowodorowe korzystnie zawierają od około 8 do około 19 atomów węgla. Rozgałęzione oleje węglowodorowe mogą i zazwyczaj zawierają większą liczbę atomów węgla, na przykład od około 5 do około 70 atomów węgla. Również odpowiednie są polimeryczne węglowodory o alkenylowych monomerach, takich jak alkeny-
PL 199 845 B1 3 lowe monomery C2-C6. Te polimery mogą być prosto łańcuchowe lub o rozgałęzionym łańcuchu. Prosto łańcuchowe węglowodory zazwyczaj są względnie krótkie, mają całkowitą liczbę atomów węgla jak wyżej podana dla prosto łańcuchowych łańcuchów węglowodorowych. Średni ciężar cząsteczkowy takich materiałów może zmieniać się w szerokich granicach, ale zazwyczaj wynosi do około 500, korzystnie od około 200 do około 400, bardziej korzystnie od około 300 do około 350. Specyficzne przykłady odpowiednich olejów węglowodorowych obejmują olej parafinowy, olej mineralny, nasycony lub nienasycony dodekan, nasycony lub nienasycony tridekan, nasycony lub nienasycony tetradekan, nasycony lub nienasycony pentadekan, nasycony lub nienasycony heksadekan i ich mieszaniny. Mogą być stosowane rozgałęzione izomery tych związków jak tez węglowodory o większej długości łańcucha. ami izomerów o rozgałęzionym łańcuchu są silnie rozgałęzione nasycone lub nienasycone alkany, takie jak permetylo podstawione izomery, na przykład permetylo podstawione izomery heksadekanu i eikozanu, takie jak, 2,2,4,4,6,6,8,8-dimetylo-10-metyloundekan i 2,2,4,4,6,6-dimetylo-8-metylononan, sprzedawane przez firmę Permethyl Corporation. Dalszym przykładem węglowodorowego polimeru jest polibuten, taki jak kopolimer izobutylenu i butenu. Handlowo dostępnym materiałem tego typu jest L-14 polibuten z firmy Amoco Chemicals Co. (Chicago, Ill. USA). Szczególnie korzystnymi węglowodorowymi olejami są różnego rodzaju oleje mineralne. Oleje mineralne są klarownymi olejowymi cieczami otrzymywanymi z ropy naftowej, z których usunięto woski, a większość lotnych frakcji usunięto przez destylację. Frakcja destylująca pomiędzy 250 C a 300 C jest nazywana olejem mineralnym i składa się z mieszaniny węglowodorów, w których liczba atomów węgla na cząsteczkę węglowodoru zazwyczaj wynosi od C 10 do C 40. Odpowiednie handlowo dostępne materiały tego rodzaju obejmują Sirius M40 (długość łańcucha węglowego C 10 -C 30, lepkość 5,5 x 10-3 Pa s), Sirius M85 (długość łańcucha węglowego C 10 -C 40, lepkość 2,7 x 10-2 Pa s), i Sirius M340 (długość łańcucha węglowego C 15 -C 40, lepkość 1,5 x 10-1 Pa s), wszystkie dostępne z firmy Silkolene. Określenie estry glicerydów tłuszczowych oznacza mono, di- i triestry utworzone pomiędzy glicerolem a długo łańcuchowymi kwasami karboksylowymi takimi jak kwasy karboksylowe C 8 -C 22. Różne tego rodzaju materiały występują w tłuszczach i olejach roślinnych i zwierzęcych, takich jak olej kameliowy, olej kokosowy, olej rącznikowy, olej szafranowy, olej słonecznikowy, olej z orzechów ziemnych, olej bawełniany, olej kukurydziany, olej z oliwek, olej dorszowy, olej migdałowy, olej z avokado, olej palmowy, olej sezamowy, lanolina i olej sojowy. Mają one różne długości łańcuchów węglowych w zależności od źródła pochodzenia, zazwyczaj pomiędzy około 12 do około 18 atomów węgla. Syntetyczne oleje obejmują trimirystyn, triolein i tristearyn, dilaurynian glicerylu. Specyficzne przykłady korzystnych materiałów do wprowadzania do kompozycji według wynalazku jako źródło estrów glicerydów tłuszczowych obejmują olej kameliowy, olej kokosowy, olej słonecznikowy, olej z orzechów ziemnych, olej palmowy i olej sojowy. Inne odpowiednie materiały olejowe lub tłuszczowe które mogą występować w kombinacji z olejami węglowodorowymi i/lub estrami glicerydów tłuszczowych w kompozycjach według wynalazku obejmują inne estry tłuszczowe. Na ogół estry tłuszczowe charakteryzują się tym, że mają co najmniej 10 atomów węgla i obejmują estry z łańcuchami węglowodorowymi pochodzącymi z kwasów tłuszczowych lub alkoholi, na przykład estry monokarboksylowych kwasów, estry wielowodorotlenowych alkoholi i estry di- i trikarboksylowych kwasów. Rodniki węglowodorowe estrów tłuszczowych mogą także obejmować lub być połączone wiązaniem kowalentnym z innymi kompatybilnymi funkcjonalnymi grupami takimi jak amidy i ugrupowania alkoksylowe, tak jak połączenia etoksylowe lub eterowe. Estry kwasów monokarboksylowych obejmują estry alkoholi i kwasów o wzorze R'COOR w którym R' i R niezależnie oznaczają rodniki alkilowe lub alkenylowe, a suma atomów węgla w R' i R wynosi co najmniej 10, korzystnie co najmniej 20. Specyficzne przykłady obejmują, na przykład estry alkilowe i alkenylowe kwasów tłuszczowych o alifatycznych łańcuchach mających od około 10 do około 22 atomów węgla, i estry alkilowych i/lub alkenylowych alkoholi tłuszczowych i kwasów karboksylowych mające alifatyczny łańcuch pochodzący z alkilowego i/lub alkenylowego alkoholu o około 10 do około 22 atomach węgla, i ich mieszaniny. Estry monokarboksylowego kwasu nie koniecznie muszą zawierać co najmniej jeden łańcuch o co najmniej 10 atomach węgla, jeżeli tylko całkowita liczba atomów w alifatycznym łańcuchu węglowodorowym wynosi co najmniej 10. y obejmują mirystynian izopropylu, laurenian heksylowy, laurenian izoheksylowy, palmitynian izoheksylowy, palmitynian izopropylowy, oleinian decylowy, oleinian izodecylowy, stearynian heksadecylowy, stearynian decylowy, izostearynian izoprolylowy, adypi-
4 PL 199 845 B1 nian diheksyodecylowy, mleczan laurylowy, mleczan mirystylowy, mleczan cetylowy, stearynian oleilowy, oleinian oleilowy, mirystynian oleilowy, octan laurylowy, propionian cetylowy i adypinian oleilowy. Di- i trialkilowe i alkenylowe estry kwasów karboksylowych także mogą być zastosowane. Obejmują one, na przykład estry C 4 -C 8 kwasów dikarboksylowych takie jak estry C 1 -C 22 (korzystnie C 1 -C 6 ) kwasu bursztynowego, kwasu glutarowego, kwasu adypinowego, kwasu heksanowego, kwasu heptanowego i kwasu oktanowego. y obejmują adypinian diizopropylu, adypinian diizoheksylu i sebacynian diizopropylu. Inne specyficzne przykłady obejmują stearynian izocetylostearoilu i cytrynian tristearylu. Estry wielowodorotlenowych alkoholi obejmują estry alkilenoglikonu, na przykład etylenoglikolowe estry mono- i ditłuszczowych kwasów, dietylenoglikonowe estry mono- i ditłuszczowych kwasów. Polietylenoglikolowe estry mono- i ditłuszczowych kwasów, monooleinian polipropylenoglikolu, monostearynian polipropylenoglikolu, monostearynian polipropylenoglikolu, monostearynianetoksylowanego propylenoglikolu, poliglicerolowe estry politłuszczowych kwasów, monostearynian etoksylowanego glicerylu, monostearynian 1,3-butylenoglikolu, distearynian 1,3-butylenoglikolu, polioksyetylenowane poliole estrów kwasów tłuszczowych, sorbitanowe estry kwasów tłuszczowych i polioksyetylenowane sorbitanowe estry kwasów tłuszczowych. Olejowy lub tłuszczowy materiał może występować w kompozycjach według wynalazku jako pojedynczy materiał lub jako mieszanka, pod warunkiem że jest włączony co najmniej jeden materiał wybrany z olejów węglowodorowych i estrów glicerydów tłuszczowych jak wyżej opisane. Szczególnie korzystne są mieszanki ponieważ wydaje się że dają optymalne korzyści w odniesieniu do trwałości ułożenia i wrażeń sensorycznych. y mieszanek co do których stwierdzono że są użyteczne w kompozycjach według wynalazku są mieszanki olej węglowodorowy/ester tłuszczowy i olej węglowodorowy/ester tłuszczowy/ester tłuszczowy. W takich mieszankach stosunek wagowy oleju węglowodorowego do estru(-ów) tłuszczowego(-ych) może dogodnie wynosić od 1:0,01 do 0,10:1, korzystnie od 1:0,1 do 0,1:1, najbardziej korzystnie od 3:1 do 1:3. Specyficzne przykłady tego typu mieszanek obejmują mieszanki oleju mineralnego i oleju sojowego oraz mieszanki oleju mineralnego i oleju sojowego i mirystyniany izopropylowego. Szczególnie korzystna jest mieszanka oleju mineralnego, oleju sojowego i mirystynianu izopropylowego w której stosunek wagowy oleju mineralnego : oleju sojowego : mirystynianu izopropylowego wynosi 6:2:2. Również odpowiednie są mieszanki ester tłuszczowy/ester tłuszczowy. Szczególnie korzystnym przykładem mieszanki tego typu jest mieszanka mirystynianu izopropylowego i oleju sojowego, w której stosunek wagowy mirystynianu izopropylowego; oleju sojowego wynosi od 1:0,1 do 0,01:1, korzystnie od 1:0,1 do 0,1:1, najbardziej korzystnie od 2:1 do 1:2. Całkowita zawartość olejowego lub tłuszczowego materiału w kompozycjach według wynalazku dogodnie wynosi od 1% do 25%, korzystnie od 5% do 15%, całkowitej wagi olejowego lub tłuszczowego materiału, liczone na całkowitą wagę kompozycji. (ii) polimer do układania włosów Polimery do układania włosów są dobrze znanymi komercyjnymi artykułami i wiele takich polimerów jest handlowo dostępnych, polimery zawierają ugrupowania powodujące że polimer jest kationowy, anionowy, amfoterycznych lub niejonowy z natury. Polimery mogą być syntetyczne lub pochodzenia naturalnego. Ilość polimeru może wynosić od 0,1 do 10%, korzystnie 0,5% do 6% wagowych liczone na całkowitą wagę kompozycji. ami anionowych polimerów do układania włosów są: - kopolimery octanu winylu i kwasu krotonowego; - terpolimery octanu winylu, kwasu krotonowego i estru winylowego alfa-rozgałęzionego nasyconego alifatycznego kwasu monokarboksylowego takie jak neodenonian winylu; - kopolimery eteru metylowinylowego i bezwodnika maleinowego (w stosunku molowym około 1:1) gdy takie kopolimery są w 50% zestryfikowane nasyconym alkoholem zawierającym od 1 do 4 atomów węgla, takim jak etanol lub butanol; - akrylowe kopolimery zawierające kwas akrylowy lub kwas metakrylowy jako anionowy rodnik zawierający ugrupowanie z innymi monomerami takimi jak: estry kwasu akrylowego lub metakrylowego z jednym lub więcej nasyconym alkoholem mającym od 1 do 22 atomów węgla (takie jak metakrylan metylu, akrylan etylu, metakrylan etylu, akrylan n-butylu, akrylan t-butylu, metakrylan t-butylu, metakrylan n-butylu, akrylan n-heksylu, akrylan n-oktylu, metakrylan laurylu i akrylan beheny-
PL 199 845 B1 5 lu); glikoli mających od 1 do 6 atomów węgla (takich jak metaktrylan hydroksypropylu i akrylan hydroksyetylu); styren; kaprolaktam winylu; octan winylu; akrylamid; akrylamidy i metakrylamidy alkilowe mające 1 do 8 atomów węgla w grupie alkilowej (takie jak metakrylamid, akrylamid t-butylu i akrylamid n-oktylu) i inne kompatybilne nienasycone monomery. Polimer może także zawierać szczepiony silikon, tak jak polidimetylosiloksan. Specyficznymi przykładami odpowiednich anionowych polimerów są: - RESYN 28-2930 dostępna z firmy National Starch (kopolimer octan winylu/kwas krotonowy/neodekanonian winylu); - ULTRAHOLD 8 dostępna z firmy BASF (oznaczenie według CTFA kopolimer akrylany/akrylamid); - GANTREZ serii ES dostępna z firmy ISP Corporation (estryfikowane kopolimery eteru metylowinylowego i bezwodnika maleinowego). Inne odpowiednie anionowe polimery do układania włosów obejmują karboksylowane poliuretany. Karboksylowane poliuretanowe żywice są liniowymi zakończonymi grupami hydroksylowymi kopolimerami mającymi powtarzające się grupy karboksylowe. Mogą być etoksylowane i/lub propoksylowane co najmniej na jednym końcu. Grupa karboksylowa może być grupą kwasu karboksylowego lub grupą estrową, w której ugrupowanie alkilowe grupy estrowej zawiera jeden do trzech atomów węgla. Karboksylowane poliuretanowe żywice mogą także być kopolimerami poliwinylopirolidonu i poliuretanu, mającymi oznaczenie według CTFA PVP/polikarbamylopoliglikolowy ester. Odpowiednie karboksylowane poliuretanowe żywice są ujawnione w publikacji patentowej EP-0619111 A1 i patencie US-5000955. Inne odpowiednie hydrofilowe poliuretany są ujawnione w patentach USA o numerach US-3822238; US-4156066; US-4156067; US-4255550 i US-4743673. Amfoteryczne polimery które mogą zawierać grupy kationowe pochodzące z monomerów takich jak metakrylan t-butyloaminoetylu jak też grupy karboksylowe pochodzące z monomerów takich jak kwas akrylowy lub kwas metakrylowy także mogą być zastosowane w niniejszym wynalazku. Specyficznym przykładem amfoterycznego polimeru do układania włosów jest Amphomer (kopolimer aktyloakrylamid/akrylany/metkarylan butyloaminoetylu) sprzedawany przez National Starch i Chemical Corporation. ami niejonowych polimerów do układania włosów są homopolimery N-winylopirolidonu i kopolimery N-winylopirolidonu z kompatybilnymi niejonowymi monomerami takimi jak octan winylu. Niejonowe polimery zawierające N-winylopirolidon o różnych średnich ciężarach cząsteczkowych są handlowo dostępne z firmy ISP Corporation - specyficznymi przykładami takich materiałów są homopolimery N-winylopirolidonu mające średni ciężar cząsteczkowy około 630000 sprzedawany pod nazwą PVP K-90, i homopolimery N-winylopirolidonu o średnim ciężarze cząsteczkowym około 1000000 sprzedawany pod nazwą PVP K-120. Inne odpowiednie niejonowe polimery do układania włosów są sieciowanymi silikonowymi żywicami lub gumami. Specyficzne przykłady obejmują sztywne silikonowe polimery takie jak opisane w publikacji patentowej EP-A-240350 i sieciowane gumy silikonowe jak opisane w publikacji patentowej WO 96/31388. y kationowych polimerów do układania włosów są kopolimery aminowo funkcjonalizowanych akrylanowych monomerów takich jak niższo alkiloaminoalkilowe akrylany, lub monomery metakrylanowe takie jak metakrylan dimetyloaminoetylu, z kompatybilnymi monomerami takimi jak N-winylopirolidon, kaprolaktam winylu, metakrylany alkilowe (takie jak metakrylan metylu i metakrylan etylu) i akrylany alkilowe (takie jak akrylan etylu i akrylan n-butylu). Specyficznymi przykładami kationowych polimerów są: - kopolimery n-winylopirolidonu i metakrylanu dimetyloaminoetylu, dostępne z firmy ISP Corporation jako Copolymer 845, Copolymer 937 i Copolymer 958; - kopolimery N-winylopirolidonu i akrylamidu lub metakrylamidu dimetyloaminopropylu, dostępne z firmy ISP Corporation jako Styleze CC10; - kopolimery N-winylopirolidonu i metakrylanu dimetyloaminoetylu; - kopolimery winylokaprolaktamu, N-winylopirolidonu i metakrylanu dimetyloaminoetylu; - Polyquaternium-4 (kopolimer chlorku diallilodimoniowego i hydroksyetylocelulozy); - Polyquaternium-11 (utworzony w reakcji siarczanu dietylu i kopolimeru winylopirolidonu i metakrylanu dimetyloaminoetylu), dostępne z firmy ISP Corporation jako Gafquat 734, 755 i 755N oraz z firmy BASF jako Luviquat PQ11;
6 PL 199 845 B1 - Polyquaternium-16 (utworzony z chlorku metylowinyloimidazoliniowego i winylopirolidonu) dostępne z firmy BASF jako Luviquat 370, FC 550, FC 905 i HM-552; - Polyquaternium-46 (wytwarzany w reakcji winylokaprolaktamu i winylopirolidonu z metosiarczanem metylowinyloimidazoliniowym), dostępne z firmy BASF jako Luviquat Hold. y odpowiednich naturalnych polimerów obejmuje szelak, alginiany, żelatyny, pektyny, skrobię, pochodne celulozy i chitozanu lub jego sole i pochodne. Handlowo dostępne przykłady obejmują Kytamer (z firmy Amerchol) i Amaze (z firmy National Starch). Niektóre z wyżej wymienionych polimerów mogą wymagać zneutralizowania pewnych grup kwasowych dla wywołania rozpuszczalności/dyspergowalności. y odpowiednich środków neutralizujących obejmują: 2-amino-2-metylo-1,3-propanodiol (AMPD); 2-amino-2-etylo-1,3-propanodiol (AEPD); 2-amino-2-metylo-1-propanol (AMP); 2-amino-1-butanol (AB); monoetanoloamina (MEA); dietanoloamina (DEA); trietanoloamina (TEA); monoizopropanoloamina (MIPA); diizopropanoloamina (DIPA) ; triizopropanoloamina (TIPA) i dimetylostearamina (DMS). Można zastosować długo łańcuchowy aminowy środek neutralizujący taki jak stearamidopropylodimetyloamina lub lauramidopropylodimetylamida, jak opisane w patencie US-4874604. Również odpowiednie są nieorganiczne środki neutralizujące, których przykłady obejmują wodorotlenek sodu, wodorotlenek potasu i boraks. Mogą być stosowane mieszaniny dowolnych z powyższych środków neutralizujących. Ilości środków neutralizujących wynoszą od około 0,001 do około 10% wagowych. Liczone na całkowitą wagę kompozycji. Kationowe polimery do układania włosów, takie jak Polyquaternium-11 a zwłaszcza Polyquaternium-16 są korzystnymi kationowymi polimerami do układania włosów w kompozycjach według wynalazku. (iii) stosunki olejowego/tłuszczowego materiału : polimeru do układania włosów Olejowy lub tłuszczowy materiał (i) i polimer do układania włosów (ii) są na ogół wprowadzane do kompozycji według wynalazku w stosunku wagowym (liczonym jako całkowity olejowy/tłuszczowy materiał do całkowitego polimeru do układania włosów w kompozycji) wynosi od 1:1 do 30:1, korzystnie od 3:1 do 15:1, najbardziej korzystnie od 8:3 do 12:1. (iv) woda Kompozycje według wynalazku zawierają także wodę, korzystnie destylowaną lub dejonizowaną, jako rozpuszczalnik lub nośnik dla polimeru do układania włosów i innych składników. Zazwyczaj woda występuje w ilości od 30% do 98%, korzystnie od 60% do 95% wagowych liczone na całkowitą wagę kompozycji. Ewentualnie może być wprowadzany alkohol jako współrozpuszczalnik w kompozycjach według wynalazku. Odpowiednim alkoholem jest alifatyczny prosty lub rozgałęziony łańcuch monowodorotlenowy mający 2 do około 4 atomów węgla. Korzystne są izopropanol a zwłaszcza etanol. Odpowiednia ilość alkoholu wynosi do 20%, korzystnie od 5% do 15% wagowych liczone na całkowitą wagę. (v) postać produktu i składniki ewentualne Kompozycje według wynalazku mogą dogodnie występować w postaci aerozolowej lub nie aerozolowej. Szczególnie korzystną postacią jest aerozolowa pianka do układania włosów. Kompozycje aerozolowych pianek do układania włosów są wydzielane z aerozolowego pojemnika w postaci piany którą potem zazwyczaj rozprowadza się po włosach palcami lub narzędziem do układania włosów i albo pozostawia na włosach albo spłukuje. Kompozycje według wynalazku w postaci aerozolowej zawierają aerozolowy propelent (v) który służy do wydzielania innych materiałów z pojemnika i nadaje właściwości pianki piankowym kompozycjom. Aerozolowy propelent zawarty w kompozycjach do układania włosów według wynalazku może być dowolnym skraplanym gazem konwencjonalnie stosownym w aerozolowych pojemnikach. y odpowiednich propelentów obejmują eter dimetylowy i węglowodorowe propelenty takie jak propan, n-butan i izobutan. Propelenty mogą być stosowane pojedynczo lub w mieszaninie. Nierozpuszczalne w wodzie propelenty, zwłaszcza węglowodory, są korzystne ponieważ przy mieszaniu tworzą kropelki emulsji i dają odpowiednią gęstość pianki. Ilość zastosowanego propelenta zależy od normalnych czynników znanych w dziedzinie aerozoli. Dla pianek ilość propelenta na ogół wynosi do 30%, korzystnie od 2-30%, bardziej korzystnie od 3-15% wagowych, liczone na całkowitą wagę kompozycji. Jeżeli propelent taki jak eter dimetylowy zawiera środek zmniejszający ciśnienie par (na przykład trichloroetan lub dichlorometan) to dla obliczeń procentów wagowych ilość tego środka jest liczona jako część propelenta.
PL 199 845 B1 7 Aerozolowe pianki do układania włosów zawierają także jeden lub więcej środki powierzchniowo czynne w całkowitej ilość w zakresie od 0,01 do 5%, korzystnie od 0,01 do 1%, najbardziej korzystnie od 0,02% do 0,8% wagowych, liczone na całkowitą wagę kompozycji. Środki powierzchniowo czynne są na ogół klasyfikowane jako niejonowe, anionowe, kationowe, amfoteryczne lub obojnaczojonowe według ich jonowego zachowania w wodnym roztworze. ami anionowych środków powierzchniowo czynnych są produkty kondensacji alifatycznych (C8-C18) pierwszo lub drugorzędowych liniowych lub rozgałęzionych alkoholi lub fenoli z tlenkami alkilenowymi, zazwyczaj tlenkiem etylenu i na ogół mającymi od 3 do 30 grup tlenku etylenu. Inne odpowiednie niejonowe środki powierzchniowo czynne obejmują, estry sorbitolu, estry bezwodników sorbitanu, estry glikolu propylenowego, estry kwasu tłuszczowego polietyleno glikolu, estry kwasu tłuszczowego polipropylenu glikolu, etoksylowane estry i polioksyetylenowane etery tłuszczowe fosforanów. ami anionowych środków powierzchniowo czynnych są alkilosiarczany, alkiloeterosiarczany, alkarylosulfoniany, alkanoiloizetioniany, alkilobursztyniany, alkilosurfobursztyniany, N-alkoilosarkozyniany, alkilofosforany, alkiloeterofosforany, alkiloeterokarboksylany i sulfoniany alfaolefin, zwłaszcza ich sole sodowe, magnezowe, amonowe i mono-, di-, trietanoloaminowe. Grupy alkilowe i acylowe na ogół zawierają od 8 do 18 atomów węgla i mogą być nienasycone. Akiloeterosiarczany, alkiloeterofosforany i alkiloeterokarboksylany mogą zawierać od 1-10 jednostek tlenku etylenu lub tlenku propylenu na cząsteczkę, a korzystnie zawierają 2-3 jednostek tlenku etylenu na cząsteczkę. ami kationowych środków powierzchniowo czynnych są chlorek cetylotrimetyloamoniowy, chlorek dehenylotrimetyloamoniowy, chlorek cetylopirydyniowy, chlorek tetrametyloamoniowy, chlorek tetraetyloamoniowy, chlorek oktylotrimetyloamoniowy, chlorek dodecylotrimetyloamoniowy, chlorek heksadecylotrimetyloamoniowy, chlorek oktylodimetylobenzyloamoniowy, chlorek decylodimetylobenzyloamoniowy, chlorek stearylodimetylobenzyloamoniowy, chlorek didodecylodimetyloamoniowy, chlorek dioktadecylodimetyloamoniowy, chlorek łojo-trimetyloamoniowy, chlorek kokotrimetyloamoniowy (i ich odpowiednie wodorotlenki), i materiały oznaczone według CTFA jako Quaternium-5, Quaterium-31 i Quaterium-18. y amfoterycznych i obojnaczojonowych środków powierzchniowo czynnych obejmują aminotlenki alkili, alkilobetainy, alkiloamidopropylobetainy, alkilosulfobetainy(sultainy), alkiloglicyniany, alkilokarboksyglicyniany, alkiloamfopropioniany, alkiloamfoglicyniany, alkiloamidopropylohydroksysultainy, acylotauryniany i acyloglutaminiany, w których grupy alkilowe i acylowe mają od 8 do 19 atomów węgla. Korzystnymi środka powierzchniowo czynnymi do stosowania w aerozolowych piankach do układania włosów według wynalazku są niejonowe środki powierzchniowo czynne takie jak polysorbate-20, polysorbate-80, etoksylowany nonylofenol, steareth-20, cetosteareth-20, steareth-30, cetosteareth-30, stearet-50, cetostearet-50 i ich mieszaniny. Środki powierzchniowo czynne wybrane spośród anionowych, kationowych, amfoterycznych, i obojnaczojonowych środków powierzchniowo czynnych mogą dogodnie być stosowane w połączeniu z dowolnymi z wyżej wymienionych niejonowych środków powierzchniowo czynnych dla poprawy, na przykład mocy pienienia i/lub trwałości piany. Sposób wytwarzania kompozycji aerozolowych pianek do układania włosów według wynalazku jest zgodny z konwencjonalnymi procedurami napełniania produktów aerozolowych. Składniki kompozycji (bez propelenta) ładuje się do odpowiedniego ciśnieniowego pojemnika który zamyka się a potem zgodnie z konwencjonalnymi technikami wprowadza się propelent. Kompozycje według wynalazku mogą także mieć postać nie spienionego produktu tak jak krem do układania włosów pozostawiana na włosach odżywka lub żel. Taki krem, pozostawiana na włosach odżywka lub żel zazwyczaj zawiera strukturant lub zagęszczacz, zazwyczaj w ilości od 0,1 do 10%, korzystnie 0,5 do 3% wagowych, liczone na całkowitą wagę kompozycji. ami odpowiednich strukturanów lub zagęszczaczy są polimeryczne zagęszczacze takie jak polimery karboksywinylowe. Polimer karboksywinylowy jest interpolimerem monomerycznej mieszaniny zawierającej monomeryczny olefinowo nienasycony kwas karboksylowy i od około 0,01% do około 10% wagowych wszystkich monomerów polieteru wielowodorotlenowego alkoholu. Karboksywinylowe polimery są zasadniczo nierozpuszczalne w ciekłych, lotnych organicznych węglowodorach i są wymiarowo trwałe przy ekspozycji na działanie powietrza. Dogodnie ciężar cząsteczkowy, karboksywinylowego polimeru wynosi co najmniej 750000, korzystnie co najmniej 1250000, najbardziej korzystnie co najmniej 3000000. Korzystnymi polimerami karboksywinylowymi są kopolimery kwasu
8 PL 199 845 B1 akrylowego sieciowane poliallilosacharozą jak opisane w patencie US-2798053. Te polimery są dostarczane przez firmę BF Goodrich Company jako na przykład CARBOPOL 934, 940, 941 i 980. Inne materiały które mogą być także stosowane jako strukturanty lub zagęszczacze obejmują te które mogą nadawać kompozycji lepkość zbliżoną do żelu, takie jak rozpuszczalne w wodzie lub koloidowo rozpuszczalne w wodzie polimery jak etery celulozy (na przykład metyloceluloza, hydroksyetyloceluloza, hydroksypropylometyloceluloza i karboksymetyloceluloza), guma guar, alginian sodu, guma arabska, guma ksantanowa, alkohol poliwinylowy, poliwinylopirolidon, hydroksypropylowana guma guar, skrobia i pochodne skrobi, oraz inne zagęszczacze, modyfikatory lepkości, środki żelujące itp. Można także stosować nieorganiczne zagęszczacze takie jak glinki bentonitowa lub laponitowa. (vi) dalsze składniki ewentualne Kompozycje według wynalazku mogą zawierać dowolny inny składnik normalnie stosowany w kompozycjach do traktowania włosów. Te inne składniki mogą obejmować: Modyfikatory lepkości, konserwanty, środki barwiące, poliole takie jak gliceryna lub glikol polipropylenowy, środki chelatujące takie jak EDTA, przeciwutleniacze takie jak octan witaminy E, środki zapachowe, przeciwmikrobowe i zapobiegające szkodliwemu działaniu promieniowania słonecznego. Każdy z tych składników występuje w ilości skutecznej do spełnienia jego roli, na ogół te ewentualne składniki są wprowadzane pojedynczo w ilościach do około 5% wagowych, liczone na całkowitą wagę kompozycji. Wynalazek zostanie dalej zilustrowany następującymi przykładami w których wszystkie procenty są podane jako procenty wagowe, liczone na całkowitą wagę kompozycji, jeżeli nie podano inaczej. P r z y k ł a d y Poniższe przykłady ilustrują wynalazek, przy czym kompozycje z ów 1-5 to kompozycje porównawcze, a kompozycje z ów 6-8 to kompozycje według wynalazku. Procent składnika aktywnego 1 2 3 4 5 6 7 8 GAFQUAT 734 3 3 3 LUVIQUAT FC550 3 3 3 3 3 Olej mineralny 10 6 6 6 6 Polibuten 10 Olej z orzeszków ziemnych 6 Olej sojowy 10 2 2 2 Mirystynian izopropylu 2 2 2 Polysorbate-80 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 Polioksyetylenowany (15) eter laurylowy 1 1 Etanol 8 8 8 8 8 8 8 Woda q.s. q.s. q.s. q.s. q.s. q.s. q.s. q.s. Ocena Kompozycje według przykładów 1-9 oceniano pod względem trwałości na pasemkach, w następujący sposób. 10-cio gramowe pasemka włosów po trwałej ondulacji myto szamponem a potem traktowano 0,1 gramem testowanej kompozycji. Pasemka następnie układano dla stworzenia fal i pozostawiano do wysuszenia. Potem pasemka rozczesywano palcami 10 razy po pierwszej godzinie i porównywano zwiększenie ich objętości z pasemkiem traktowanym kontrolną kompozycją, w której nie występowały składniki olejowe. Co godzinę do 5 godzin po traktowaniu, wizualnie oceniano objętość pasemek bez dalszego rozczesywania palcami. Wyniki testów pasemek wskazują że w sensie długotrwałości ułożenia i właściwości sensorycznych obecność oleju była korzystna. Obecność 10% mieszanki olejowej w kompozycji (y 6-8) dała optymalne korzyści długotrwałości ułożenia i właściwości sensorycznych.
PL 199 845 B1 9 Instrumentalne pomiary wykazały że olej pomaga rozprowadzić polimer do układania włosów na włosach dając większy obszar pokrycia i cieńszy film. Zastrzeżenia patentowe 1. Wodna kompozycja do układania włosów, znamienna tym, że zawiera: (i) od 0,1% do 40% wagowych, liczone na całkowitą wagę, olejowego lub tłuszczowego materiału, przy czym olejowy lub tłuszczowy materiał jest mieszanką zawierającą co najmniej jeden olej węglowodorowy i co najmniej jeden glicerydowy ester tłuszczowy; (ii) od 0,1% do 10% wagowych, liczone na całkowitą wagę, polimeru do układania włosów, (iii) od 0% do 30% wagowych, liczone na całkowitą wagę, aerozolowego propelenta, i (iv) od 0% do 5% wagowych, liczone na całkowitą wagę, środka powierzchniowo czynnego. 2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że olejem węglowodorowym jest olej mineralny. 3. Kompozycja według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że olejowy lub tłuszczowy materiał jest wybrany z: mieszanek oleju mineralnego i oleju sojowego; i mieszanek oleju mineralnego, oleju sojowego i mirystynianu izopropylu. 4. Kompozycja według dowolnego z zastrz. 1 do 3, znamienna tym, że całkowita zawartość olejowego lub tłuszczowego materiału wynosi od 5% do 15% całej wagi olejowego lub tłuszczowego materiału, liczone na całkowitą wagę kompozycji. 5. Kompozycja według dowolnego z zastrz. 1 do 4, znamienna tym, że polimer do układania włosów jest kationowym polimerem do układania włosów. 6. Kompozycja według dowolnego z zastrz. 1 do 5, znamienna tym, że stosunek wagowy olejowego/tłuszczowego materiału : polimeru do układania włosów, liczony jako stosunek wagowy całego olejowego/tłuszczowego materiału do całego polimeru do układania włosów w kompozycji, wynosi od 8:3 do 12:1. 7. Kompozycja według dowolnego z zastrz. 1 do 6, znamienna tym, że ma postać aerozolowej pianki do układania włosów zawierającej jeden lub więcej środek powierzchniowo czynny w całkowitej ilości od 0,02% do 0,8% wagowych, liczone na całkowitą wagę.
10 PL 199 845 B1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.