RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 10232 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 17.06.2004 04102787.1 (13) T3 (1) Int. Cl. E0C9/00 (2006.01) E0C9/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: 26.07.2006 Europejski Biuletyn Patentowy 2006/30 EP 10232 B1 (4) Tytuł wynalazku: Przekładnia zamka baskwilowego rozporowego (30) Pierwszeństwo: DE2003103916 06.08.2003 (43) Zgłoszenie ogłoszono: 09.02.200 Europejski Biuletyn Patentowy 200/06 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 30.11.2006 Wiadomości Urzędu Patentowego 11/2006 (73) Uprawniony z patentu: Aug. Winkhaus GmbH & Co. KG, Telgte, DE PL/EP 10232 T3 (72) Twórca (y) wynalazku: Stegmann Claus-Peter, Oberstreu, DE Hössel Stephan, Dermbach, DE (74) Pełnomocnik: Sulima Grabowska i Sierzputowska Biuro Patentów i Znaków Towarowych sp.j. rzecz. pat. Małgorzata Grabowska 00-96 Warszawa 10 skr. poczt. 6 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
SGS-21/VAL Przekładnia zamka baskwilowego rozporowego 10 1 20 2 Przedmiotem wynalazku jest przekładnia zamka baskwilowego rozporowego mającym zębnik czynny do połączenia z bębenkiem zamka, zębnik bierny do napędu pręta rozporowego oraz z umieszczoną między zębnikiem czynnym i zębnikiem biernym parą kółek zębatych ułożyskowanych na wspólnej osi i połączonych ze sobą sztywno-obrotowo, przy czym pierwsze kółko pary kółek zębatych jest połączone z zębnikiem czynnym a drugie kółko pary kółek zębatych jest połączone z zębnikiem biernym, przy czym zębnik bierny, zębnik czynny i para kółek zębatych są osadzone na płytce montażowej. Znana jest taka przekładnia na przykład z EP 0 32 21 B1. W tym przypadku przekładnia i zamek baskwilowy rozporowy mają wspólną płytkę montażową. Na płytce tej wspierają się osie łożyskowe przeznaczone odpowiednio dla zębnika czynnego, zębnika biernego i pary kółek zębatych. Zębnik czynny jest połączony poprzez dwa pośrednie kółka zębate z wieńcem zębatym napędzanym od bębenka zamka. Zębnik bierny ma koronkę do napędu pręta rozporowego. Przewidziane przełożenie ruchu od bębenka zamka do pręta rozporowego uzyskuje się poprzez odpowiednie średnice pary kółek zębatych i kółka zębate współpracujące z kółkami pary kółek zębatych. Zębnik czynny współpracujący z pośrednimi kółkami zębatymi ma dużą średnicę i jest połączony sztywno-obrotowo z kółkiem zębatym o małej średnicy. Mające małą średnicę kółko zębate zębnika czynnego współpracuje z mającym dużą średnicę kółkiem pary kółek zębatych a zębnik bierny jest ukształtowany z dużą średnicą i współpracuje z mającym małą średnicę kółkiem pary kółek zębatych. Wadą tej znanej przekładni jest to, że wymaga ona dużej przestrzeni montażowej, ponieważ umieszczone na płytce montażowej osie łożyskowe ograniczają możliwe średnice zębników i kółek pary kółek zębatych. Wskutek tego ograniczona jest wielkość możliwego przełożenia. U podstaw wynalazku leży zadanie takiego ukształtowania przekładni określonego
2 10 1 20 2 30 wyżej rodzaju, żeby zmniejszyć do minimum wymaganą przestrzeń montażową. Stworzono dwa rozwiązania tego problemu. Pierwsze rozwiązanie zgodne z wynalazkiem polega na tym, że oś łożyskowa pary kółek zębatych ma półoś usytuowaną na płytce montażowej oraz nasadzaną tulejkę mającą wewnętrzny przekrój poprzeczny dopasowany do półosi i zewnętrzny przekrój poprzeczny odpowiadający otworowi łożyskowemu pary kółek zębatych. Dzięki takiemu ukształtowaniu zębnik czynny może mieć szczególnie dużą średnicę, ponieważ oś łożyskowa pary kółek zębatych ma mniejszy przekrój poprzeczny niż w znanej przekładni. O ile na przykład oś łożyskowa pary kółek zębatych znanej przekładni ma średnicę 6 mm, to promień zębnika czynnego może być powiększony o 3 mm w wyniku zastosowania półosi o szerokości 3 mm. Para kółek zębatych jest prowadzona na tulejce nasadowej. Tulejka ta znajduje się poza płaszczyzną zębnika czynnego i dlatego nie utrudnia ruchu tego zębnika. Montaż zgodnej z wynalazkiem przekładni dla różnych zamków baskwilowych rozporowych jest szczególnie prosty, gdy płytka montażowa ma kołnierz służący do połączenia z zamkiem baskwilowym rozporowym. Dzięki takiemu ukształtowaniu przekładnię według wynalazku można łatwo zmontować wstępnie i zastosować w zamkach baskwilowych rozporowych mających różne gabaryty. Montaż zgodnej z wynalazkiem przekładni jest szczególnie łatwy, gdy półoś jest zanitowana w płytce montażowej albo jest ukształtowana z tą płytką jako jedna część. Przekładnia według wynalazku może mieć jeszcze mniejsze gabaryty, gdy ułożyskowania zębnika czynnego i zębnika biernego mają wspólną oś łożyskową. Dzięki takiemu ukształtowaniu zębnik czynny i zębnik bierny są usytuowane na sobie. Para kółek zębatych może być ułożyskowana niemal w dowolnym miejscu obok wspólnej osi łożyskowej zębnika czynnego i zębnika biernego. Drugie rozwiązanie określonego wyżej zadania polega zgodnie z wynalazkiem na tym, że para kółek zębatych ma ułożyskowanie zewnętrzne. Dzięki takiemu ukształtowaniu do łożyskowania nie trzeba używać osi łożyskowej umieszczanej w środku pary kółek zębatych. Para kółek zębatych daje się łatwo prowadzić na wieńcu jednego z kółek zębatych, tak że środek pary kółek zębatych może być wykorzystany przez zębnik czynny. Przyczynia się to również do zmniejszenia przestrzeni montażowej zajmowanej przez przekładnię według wynalazku. W korzystnym rozwinięciu wynalazku para kółek zębatych jest prowadzona jednocześnie promieniowo i osiowo, gdy panewka łożyskowa pary kółek zębatych ma kilka za-
3 10 1 20 2 30 montowanych na płytce montażowej segmentów przechwytujących kółka zębate. Wynalazek dopuszcza liczne odmiany realizacji. Ideę dwóch z nich przedstawiono na rysunku i objaśniono niżej, przy czym na fig. 1 przedstawiono zgodną z przekładnię w widoku z góry, fig. 2 przekrój przekładni z fig. 1 wzdłuż linii II-II, fig. 3 w dużym powiększeniu fragment przekładni z fig. 2, fig. 4 widok z góry na następną odmianę realizacji przekładni według wynalazku, fig. przekrój fragmentu przekładni z fig. 4 wzdłuż linii V-V. Fig. 1 ukazuje przekładnię zamka baskwilowego rozporowego z płytką montażową 1 i z obsadą 2 dla niepokazanego na rysunku bębenka zamka. Obsada 2 ma zębaty wieniec 3, który łączy się z dwoma pośrednimi kółkami zębatymi 4 o małej średnicy. Pośrednie kółka zębate 4 napędzają zębnik czynny przekładni. Zębnik czynny jest połączony sztywno-obrotowo z kółkiem zębatym 6 o małej średnicy. Kółko zębate 6 o małej średnicy współpracuje z pierwszym kółkiem zębatym 7 pary kółek zębatych 8. Drugie kółko zębate 9 pary kółek zębatych 8 współpracuje z zębnikiem biernym 10 przekładni. Zębnik bierny 10 jest połączony w jedną część z kółkiem sterującym 11. Poprzez kółko sterujące 11 jest poruszany niewidoczny na rysunku pręt rozporowy zamka baskwilowego rozporowego. Płytka montażowa 1 ma kołnierz służący do połączenia z zamkiem baskwilowym rozporowym. Fig. 2 ukazuje przekładnię z fig. 1 w przekroju wzdłuż linii II-II. Widać tu, że zębnik czynny i zębnik bierny 10 są umieszczone warstwowo na sobie. Ponadto zębnik czynny i zębnik bierny 10 mają wspólną oś łożyskową 12. Zębnik czynny sięga aż do strefy osi łożyskowej 13 pary kółek zębatych 8. Jak widać na fig. 3 w dużym powiększeniu przekładni, oś łożyskowa 13 pary kółek zębatych 8 ma półoś 14 poza strefą zębnika czynnego. Półoś 14 umożliwia montaż zębnika czynnego prostopadle do jego osi łożyskowej 12. Na półoś 14 jest nałożona tulejka nasadzana 1, która ma wewnętrzny przekrój poprzeczny odpowiadający półosi 14 i okrągły zewnętrzny przekrój poprzeczny. Na zewnętrznym przekroju poprzecznym jest osadzona para kółek zębatych 8. Fig. 4 przedstawia drugą odmianę realizacji przekładni, która różni się od tego z fig. 1 do 3 tylko tym, że para kółek zębatych 8 ma zewnętrzne ułożyskowanie 16. Ułożyskowanie zewnętrzne 16 ma kilka segmentów panewkowych 17, 18 zamocowanych na płytce montażowej 1. Elementy mocujące 19, jak na przykład śruby lub nity, łączą segmenty panewkowe 17, 18 z płytką montażową 1.
4 Fig. ukazuje w przekroju jeden z segmentów panewkowych 17 i jedno z kółek zębatych 7 pary kółek zębatych 8. Widać tu, że segmenty panewkowe 17 przechwytują położone najbliżej płytki montażowej 1 kółko zębate 7 pary kółek zębatych 8. Wskutek tego para kółek zębatych 8 jest prowadzona osiowo i promieniowo na płytce montażowej 1. Uprawniony: Aug. Winkhaus GmbH & Co. KG Pełnomocnik: mgr inż. Małgorzata Grabowska Rzecznik patentowy
SGS-21/VAL Zastrzeżenia patentowe 10 1 20 1. Przekładnia zamka baskwilowego rozporowego mająca zębnik czynny przewidziany do połączenia z bębenkiem zamka, zębnik bierny przewidziany do napędu pręta rozporowego oraz umieszczoną między zębnikiem czynnym i zębnikiem biernym parę kółek zębatych ułożyskowanych na wspólnej osi i połączonych ze sobą sztywno-obrotowo, przy czym pierwsze kółko pary kółek zębatych jest połączone z zębnikiem czynnym a drugie kółko pary kółek zębatych jest połączone z zębnikiem biernym, przy czym zębnik bierny, zębnik czynny i para kółek zębatych są osadzone na płytce montażowej, znamienna tym, że oś łożyskowa (13) pary kółek zębatych (8) ma półoś (14) usytuowaną na płytce montażowej (1) oraz nasadzaną tulejkę (1) mającą wewnętrzny przekrój poprzeczny dopasowany do półosi (14) i zewnętrzny przekrój poprzeczny odpowiadający otworowi łożyskowemu pary kółek zębatych (8). 2. Przekładnia według zastrz. 1, znamienna tym, że płytka montażowa (1) ma kołnierz służący do połączenia z zamkiem baskwilowym rozporowym. 3. Przekładnia według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że półoś (14) jest zanitowana w płytce montażowej (1) albo jest ukształtowana jednoczęściowo z tą płytką montażową (1). 4. Przekładnia według co najmniej jednego z poprzednich zastrz., znamienna tym, że ułożyskowania zębnika czynnego () i zębnika biernego (10) mają wspólną oś łożyskową (12).. Przekładnia zamka baskwilowego rozporowego mająca zębnik czynny przewidziany do połączenia z bębenkiem zamka, zębnik bierny przewidziany do napędu pręta rozporowego oraz umieszczoną między zębnikiem czynnym i zębnikiem biernym parę kółek zębatych ułożyskowanych na wspólnej osi i połączonych ze sobą sztywno-obrotowo, przy czym pierwsze kółko pary kółek zębatych jest połączone z zębnikiem czynnym a dru-
6 gie kółko pary kółek zębatych jest połączone z zębnikiem biernym, przy czym zębnik bierny, zębnik czynny i para kółek zębatych są osadzone na płytce montażowej, znamienna tym, że para kółek zębatych (8) ma zewnętrzne ułożyskowanie (16). 6. Przekładnia według zastrz., znamienna tym, że panewka łożyskowa pary kółek zębatych (8) ma kilka zamontowanych na płytce montażowej (1) segmentów (17, 18) przechwytujących kółka zębate (7). Uprawniony: Aug. Winkhaus GmbH & Co. KG Pełnomocnik: mgr inż. Małgorzata Grabowska Rzecznik patentowy