(13) B1 PL B1. fig. 1 F16H 15/48 F16H 1/32. (54) Przekładnia obiegowa BUP 19/94 Szulc Henryk, Gdańsk, PL

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 (21)Numer zgłoszenia: Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: Rzeczypospolitej Polskiej (51) Int.Cl.6: F16H 1/32 F16H 15/48 (54) Przekładnia obiegowa (43) Zgłoszenie ogłoszono: (73) Uprawniony z patentu: BUP 19/94 Szulc Henryk, Gdańsk, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: (72) Twórca wynalazku: WUP 08/96 Henryk Szulc, Gdańsk, PL PL B1 (57) 1. Przekładnia obiegowa posiadająca dwa współosiowe wałki, z których jeden wyposażony jest w mimośród a drugi w sztywno osadzony zabierak, znamienna tym, że wałki (2, 10) łożyskowane są w pokrywach (1, 12), pomiędzy którymi sztywno i współśrodkowo do osi głównej (11) przekładni osadzone jest jarzmo (13), którego wewnętrzną walcową powierzchnię stanowią równo rozmieszczone odcinki powierzchni krzywkowej (14), z którą swą boczną powierzchnią współpracują korzystnie rolki (16) o osiach równoległych do osi głównej (11) przekładni, poruszające się mimośrodowo względem osi głównej (11) przekładni oraz wzdłuż wybrań (17) wykonanych promieniowo na powierzchni kołowej zabieraka (18), i współpracujące także swą boczną powierzchnią korzystnie z łożyskiem tocznym (15) osadzonym na mimośrodzie (3), przy czym ilość rolek (16) jest o jeden większa od ilości odcinków powierzchni krzywkowej (14) jarzma (13). fig. 1

2 Przekładnia obiegowa Zastrzeżenia patentowe 1. Przekładnia obiegowa posiadająca dwa współosiowe wałki, z których jeden wyposażony jest w mimośród a drugi w sztywno osadzony zabierak, znamienna tym, że wałki (2, 10) łożyskowane są w pokrywach (1, 12), pomiędzy którymi sztywno i współśrodkowo do osi głównej (11) przekładni osadzone jest jarzmo (13), którego wewnętrzną walcową powierzchnię stanowią równo rozmieszczone odcinki powierzchni krzywkowej (14), z którą swą boczną powierzchnią współpracują korzystnie rolki (16) o osiach równoległych do osi głównej (11) przekładni, poruszające się mimośrodowo względem osi głównej (11) przekładni oraz wzdłuż wybrań (17) wykonanych promieniowo na powierzchni kołowej zabieraka (18), i współpracujące także swą boczną powierzchnią korzystnie z łożyskiem tocznym (15) osadzonym na mimośrodzie (3), przy czym ilość rolek (16) jest o jeden większa od ilości odcinków powierzchni krzywkowej (14) jarzma (13). 2. Przekładnia obiegowa, mająca wałek wejściowy, na którym mimośrodowo łożyskowany jest pierścień, którego zewnętrzną powierzchnią walcową stanowią równo rozmieszczone odcinki powierzchni krzywkowej, zaopatrzony w otwory usytuowane współśrodkowo względem osi mimośrodowej, z którymi współpracują rozmieszczone współśrodkowo względem osi głównej przekładni sworznie zabieraka osadzonego sztywno na wałku wyjściowym, łożyskowanym w osi głównej przekładni i współosiowo względem wałka wejściowego, znamienna tym, że pomiędzy pokrywami (1, 12) w których łożyskowane są wałki (2, 10), osadzone jest sztywno i współśrodkowo do osi głównej (11) przekładni jarzma (13), którego wewnętrzną powierzchnię walcową stanowią równo rozmieszczone odcinki powierzchni krzywkowej (14) obejmujące pierścień (4), przy czym ilość odcinków powierzchni krzywkowej (5) pierścienia (4) jest o jeden większa od ilości odcinków powierzchni krzywkowej (14) jarzma (13). * * * Przedmiotem wynalazku jest przekładnia obiegowa do uzyskiwania małych i dużych przełożeń w zakresie liczb naturalnych, stosowana zwłaszcza w automatyce do sterowania zaworami. Znana jest między innymi z polskiego opisu patentowego nr przekładnia obiegowa z co najmniej jednym uruchamianym za pomocą krzywki mimośrodowej kołem obiegowym zazębiającym się z co najmniej jednym centralnym kołem poprzez zamkniętą cykloidę krzywki tarczowej. Kołu obiegowemu przyporządkowany jest zamknięty ciąg cykloidy poprzez współdziałanie krzywki tarczowej z wieńcem krążkowym koła centralnego. Opisana przekładnia posiada dwa wały łożyskowane współosiowo w obudowie dwuczęściowej, z których jeden wyposażony jest w dwie bieżnie mimośrodowe przesunięte względem siebie o 180, na których ułożyskowane są krzywki tarczowe wyposażone w zamknięte ciągi cykloidalne współpracujące z wieńcem krążkowym usytuowanym współśrodkowo względem osi głównej przekładni. W krzywkach tarczowych wykonane są współśrodkowo względem osi bieżni mimośrodowej otwory, w które wchodzą krążki łożyskowane na sworzniach zamocowanych w kołnierzu drugiego wału stanowiące zabierak. Znana jest również z polskiego opisu patentowego nr przekładnia obiegowa do uzyskiwania dużych przełożeń, w której wałek wejściowy, ułożyskowany stopniem wejściowym w pokrywie przedniej, w osi głównej przekładni ma osadzone obrotowo koło pośrednie na stopniu pośrednim, na obwodzie którego rozmieszczone są w równych odstępach wałki o osiach pokrywających się z promieniem koła pośredniego. Na wałkach tych, osadzone są obrotowo rolki, których boczne powierzchnie współpracują z równo rozmieszczonymi odcinkami powierzchni krzywkowej wyjściowej, wykonanej na zewnętrznej średnicy koła wyjściowego, osadzonego sztywno na wałku wyjściowym w osi

3 głównej przekładni. Od strony pokrywy przedniej, boczne powierzchnie rolek współpracują z równo rozmieszczonymi odcinkami powierzchni krzywkowej wejściowej wykonanej w pokrywie przedniej w osi głównej przekładni. Przekładnia obiegowa posiadająca dwa współosiowe wałki, z których jeden wyposażony jest w mimośród, a drugi w sztywno osadzony zabierak, według pierwszej wersji wynalazku charakteryzuje się tym, że wałki łożyskowane są w pokrywach, pomiędzy którymi sztywno i współśrodkowo do osi głównej przekładni osadzone jest jarzmo, którego wewnętrzną walcową powierzchnię stanowią równo rozmieszczone odcinki powierzchni krzywkowej, z którą swą boczną powierzchnią współpracują korzystnie rolki o osiach równoległych do osi głównej przekładni, poruszające się mimośrodowo względem osi głównej przekładni oraz wzdłuż wybrań wykonanych promieniowo na powierzchni kołowej zabieraka i współpracujące także swą boczną powierzchnią korzystnie z łożyskiem tocznym osadzonym na mimośrodzie, przy czym ilość rolek jest o jeden większa od ilości odcinków powierzchni krzywkowej jarzma. Przekładnia obiegowa, mająca wałek wejściowy na którym mimośrodowo łożyskowany jest pierścień, którego zewnętrzną powierzchnię walcową stanowią równo rozmieszczone odcinki powierzchni krzywkowej, zaopatrzony w otwory usytuowane współśrodkowo względem osi mimośrodowej, z którymi współpracują rozmieszczone współśrodkowo względem osi głównej przekładni sworznie zabieraka osadzonego sztywno na wałku wyjściowym, łożyskowanym w osi głównej przekładni i współosiowo względem wałka wejściowego, według drugiej wersji wynalazku charakteryzuje się tym, że pomiędzy pokrywami, w których łożyskowane są wałki, osadzone jest sztywno i współśrodkowo do osi głównej przekładni jarzmo, którego wewnętrzną powierzchnię walcową, stanowią równo rozmieszczone odcinki powierzchni krzywkowej obejmujące pierścień, przy czym ilość odcinków powierzchni krzywkowej pierścienia jest o jeden większa od ilości odcinków powierzchni krzywkowej jarzma. Przekładnia według wynalazku, charakteryzuje się zwartością konstrukcji, małą liczbą części oraz poprzez szeregowe łączenie elementarnych części przekładni o dowolnym przełożeniu w zakresie liczb naturalnych można uzyskać żądaną wielkość przełożenia wynikowego. Przekładnia posiada małe gabaryty. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia przekrój osiowy przekładni w pierwszej wersji, fig. 2 - przekrój poprzeczny w płaszczyźnie A-A przekładni w pierwszej wersji, fig. 3 - przekrój osiowy przekładni w drugiej wersji, a fig. 4 - przekrój poprzeczny w płaszczyźnie B-B przekładni w drugiej wersji. Przykład wykonania wynalazku w pierwszej wersji. W pokrywie 1 łożyskowany jest wałek 2 zaopatrzony w mimośród 3, na którym osadzone jest łożysko toczne 15. Drugi wałek 10 łożyskowany jest w pokrywie 12 współosiowo względem wałka 2. Pomiędzy pokrywami 1 i 12 osadzone jest sztywno i współśrodkowo do osi głównej 11 przekładni jarzmo 13, którego wewnętrzną walcową powierzchnię stanowi pięć równo rozmieszczonych odcinków powierzchni krzywkowej 14, z którą swą boczną powierzchnią współpracuje sześć rolek 16 o osiach równoległych do osi głównej 11 przekładni. Rolki 16 poruszają się mimośrodowo względem osi głównej 11 przekładni oraz wzdłuż wybrań 17 wykonanych promieniowo na powierzchni kołowej zabieraka 18 osadzonego sztywno na wałku 10. Rolki 16 współpracują także swą boczną powierzchnią z łożyskiem tocznym 15. Przekładnia nie jest samohamowna i może pracować jako zmniejszająca lub zwiększająca obroty a ilość rolek 16 decydują o przełożeniu. Kierunek obrotów wyjściowych jest zgodny z kierunkiem obrotów wejściowych. W przedstawionym przykładzie uzyskano przełożenie 6 : 1 w przypadku gdy wałek 2 jest napędzający lub 1 : 6 gdy wałek 10 jest napędzający. Przykład wykonania wynalazku w drugiej wersji. W pokrywie 1 łożyskowany jest wałek 2 wejściowy zaopatrzony w mimośród 3, na którym łożyskowany jest ślizgowo pierścień 4, którego zewnętrzną powierzchnię walcową stanowi sześć równo rozmieszczonych odcinków powierzchni krzywkowej 5. Pierścień 4 zaopatrzony jest w sześć otworów 6 wykonanych współśrodkowo względem osi mimośrodowej 7. W otwory 6 wchodzą sworznie 8 zabieraka 9 osadzonego sztywno na wałku 10 wyjściowym. Sworznie 8 rozmieszczone są współśrodkowo względem osi głównej 11 przekładni. Wałek 10 wyjściowy łożyskowany jest w pokrywie 12 współosiowo względem wałka 2 wejściowego. Pomiędzy pokrywami 1 i 12 osadzone jest

4 sztywno i współśrodkowo do osi głównej 11 przekładni jarzmo 13, którego wewnętrzną powierzchnię walcową stanowi pięć równo rozmieszczonych odcinków powierzchni krzywkowej 14. Wałek 2 wejściowy przekazuje napęd na pierścień 4, którego krzywkowa powierzchnia 5 współpracuje z nieruchomą krzywkową powierzchnią 14 jarzma 13 a napęd przekazywany jest przez pierścień 4 na wałek 10 wyjściowy poprzez sworznie 8. Przekładnia jest samohamowna i powinna pracować jako redukcyjna. Kierunek obrotów wyjściowych jest zgodny z kierunkiem obrotów wejściowych a o przełożeniu decyduje ilość odcinków powierzchni krzywkowej 5 pierścienia 4. W przedstawionym przykładzie uzyskano przełożenie 6 : 1.

5 fig.3

6 fig. 1 f ig. 2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 2,00 zł