ZAŁĄCZNIK B Anna Gontarek-Janicka 1 KOMPETENCJE CYFROWE UśYTKOWNIKÓW SYSTEMÓW E-ZDROWIA SPIS TREŚCI WSKAZÓWKI METODYCZNE DO PRZEPROWADZENIA BADAŃ... 2 REZULTATY I PRODUKTY... 2 ZAWARTOŚĆ KWESTIONARIUSZA... 3 I. Dane osoby wypełniającej ankietę... 3 II. Ogólna znajomość obsługi komputera... 3 III. Korzystanie z Internetu... 4 IV. Znajomość oprogramowania... 4 V. Szkolenia ICT... 5 MIERNIKI... 6
2 WSKAZÓWKI METODYCZNE DO PRZEPROWADZENIA BADAŃ Celem badania jest analiza i diagnoza cyfrowych kompetencji pracowników placówek lecznictwa stacjonarnego w województwie zachodniopomorskim, traktowanych jako obecni bądź potencjalni uŝytkownicy systemów e-zdrowia, pod kątem przygotowania do wdroŝenia technologii informacyjno-komunikacyjnych niezbędnych do sprawnej realizacji usług e-zdrowia w województwie zachodniopomorskim. W badaniu wezmą udział pracownicy publicznych jednostek stacjonarnej opieki zdrowotnej z terenu województwa zachodniopomorskiego. Docelowo badaniem mają być objęci wszyscy pracownicy tych placówek. Dopuszcza się nieliczne wyłączenia osób z badania z uzasadnionych przyczyn. Badanie zostanie przeprowadzone w drodze wywiadu bezpośredniego z wykorzystaniem zakresu zagadnień ujętych w kwestionariuszu przedstawionym w podrozdziale ZAWARTOŚĆ KWESTIONARIUSZA. Wypełnienie kwestionariusza wiąŝe się z wyznaczeniem osób w obrębie jednostek organizacyjnych w danej placówce, które zadbają o kompletność wypełnionych ankiet pod względem zawartych w nich informacji oraz dołoŝą starań, aby kaŝdy pracownik mógł wziąć udział w badaniu. Badanie jest ściśle związane z badaniem Stan infrastruktury teleinformatycznej oraz przygotowania jednostek ochrony zdrowia pod kątem wdraŝania technologii informacyjnokomunikacyjnych (ICT). Wyniki badania kompetencji cyfrowych będą równieŝ analizowane w powiązaniu z wynikami badania o stanie infrastruktury ICT. Mierniki wyznaczone w projekcie badawczym będą opierać się przede wszystkim na wartościach określonych jako odsetek lub udział (częstość). Sporadycznie stosowane w opracowaniu miary przeciętne powinny zostać wyznaczone zgodnie ze wzorami miar pozycyjnych analizy struktury. REZULTATY I PRODUKTY W wyniku przeprowadzonych badań powstaną następujące produkty: 1. Zwarte opracowanie podstawowe zawierające: a. wnioski z analizy kaŝdego pytania szczegółowego, uporządkowane zgodnie z działami ujętymi w kwestionariuszu. b. wnioski z analizy danych w przekroju: w podziale na cześć białą i szarą, ze względu na formę zatrudnienia, ze względu na stanowisko, c. wnioski z analizy pytań wiązanych, których zakres tematyczny zostanie wyznaczony w osobnym dokumencie w terminie późniejszym, d. wnioski końcowe zawierające diagnozę cyfrowych kompetencji pracowników placówek lecznictwa zamkniętego w województwie zachodniopomorskim pod kątem przygotowania do wdroŝenia technologii informacyjno-komunikacyjnych
3 niezbędnych do sprawnej realizacji usług e-zdrowia w województwie zachodniopomorskim. 2. Zestawienie wartości mierników obliczonych dla całej badanej zbiorowości oraz dla kaŝdej placówki lecznictwa osobno, wyeksportowane do formatu xls. Wykaz mierników znajduje się w rozdziale MIERNIKI w dalszej części tego opracowania. 3. Baza danych zawierająca odpowiedzi uzyskane w badaniu, z zachowaniem konstrukcji pytań, wyeksportowana do formatu xls lub accdb. ZAWARTOŚĆ KWESTIONARIUSZA I. Dane osoby wypełniającej ankietę II. 1. Nazwa jednostki 2. Płeć (k/m) 3. Wiek (podać w latach) 4. Wykształcenie (podstawowe\ nieukończone; podstawowe; gimnazjum; zasadnicze zawodowe (szkoła zawodowa); średnie zawodowe (technikum); średnie ogólnokształcące (liceum); pomaturalne\ policealne; licencjackie\ inŝynierskie; wyŝsze magisterskie; podyplomowe\ doktoranckie) 5. Nazwa komórki organizacyjnej, w której zatrudniony jest pracownik 6. Stanowisko (lekarz, pielęgniarka/pielęgniarz, połoŝny/a, analityk medyczny/technik, salowy/a, pracownik administracji, inny pracownik): 7. Specjalizacja lekarska (jeŝeli dotyczy): 8. Czy pracownik naleŝy do kadry zarządzającej?: 9. Tytuł naukowy (bez tytułu, mgr, mgr inŝ., dr, dr hab., prof.): 10. Rok zatrudnienia (podać rok) 11. Rodzaj umowy o pracę (na czas nieokreślony, na czas określony, kontrakt, inne) Ogólna znajomość obsługi komputera 1. Jak pracownik ocenia swoją znajomość obsługi komputera? (skala ocen od 1 bardzo źle do 5 bardzo dobrze) 2. W jakich miejscach pracownik korzysta z komputera? dom, praca, u znajomych/rodziny, kawiarenka, inne jakie? 3. Jak często pracownik korzysta z komputera w celach zawodowych? (codziennie; kilka razy w tygodniu; raz w tygodniu; rzadziej niŝ raz w tygodniu) 4. Jak często pracownik korzysta z komputera w celach prywatnych? (codziennie; kilka razy w tygodniu; raz w tygodniu; rzadziej niŝ raz w tygodniu)
4 5. Jak pracownik ocenia swoje umiejętności w zakresie zamieszczonych poniŝej obszarów obsługi komputera? (skala ocen od 1 bardzo źle do 5 bardzo dobrze) uŝywanie komputera i zarządzanie plikami, edytor tekstu (szybkie pisanie, formatowanie tekstu), arkusz kalkulacyjny (wypełnianie, formatowanie, znajomość formuł) bazy danych (tworzenie, modyfikowanie, formułowanie logicznych zapytań), prezentacje (tworzenie i modyfikowanie prezentacji multimedialnych), korzystanie z Internetu 6. Czy pracownik ocenia swoje umiejętności obsługi komputera jako wystarczające do wykonywania obowiązków zawodowych? (tak/nie) III. Korzystanie z Internetu 1. Jak pracownik ocenia swoją umiejętność korzystania z Internetu? (skala ocen od 1 bardzo źle do 5 bardzo dobrze) 2. W jakich miejscach pracownik korzysta z Internetu dom, praca, u znajomych/rodziny, kawiarenka, inne jakie? 3. Jak często pracownik korzysta z Internetu w celach zawodowych? (codziennie; kilka razy w tygodniu; raz w tygodniu; rzadziej niŝ raz w tygodniu) 4. Jak często pracownik korzysta z Internetu w celach prywatnych? (codziennie; kilka razy w tygodniu; raz w tygodniu; rzadziej niŝ raz w tygodniu) 5. Jak pracownik ocenia swoje umiejętności w zakresie zamieszczonych poniŝej obszarów korzystania z Internetu? (skala ocen od 1 bardzo źle do 5 bardzo dobrze) wyszukiwanie informacji tematycznych w Internecie umiejętność korzystania z komunikatorów internetowych pobieranie/wysyłanie plików przez Internet zapewnienie bezpieczeństwa zasobom komputera osobistego podczas korzystania z Internetu obsługa poczty elektronicznej 6. Czy pracownik ocenia swoje umiejętności obsługi Internetu jako wystarczające do wykonywania obowiązków zawodowych? (tak/nie) IV. Znajomość oprogramowania 1. Jak pracownik ocenia swoją umiejętność obsługi podstawowych programów pakietu biurowego? (skala ocen od 1 bardzo źle do 5 bardzo dobrze)
5 2. Czy pracownik ocenia swoje umiejętności obsługi pakietu biurowego jako wystarczające do wykonywania obowiązków zawodowych? (tak/nie) 3. Czy pracownik jest uŝytkownikiem systemów dziedzinowych przeznaczonych dla administracji? (tak/nie) JeŜeli tak, to a) jakich? (uzyskać informacje, jakie systemy dziedzinowe dla administracji uŝytkuje pracownik oraz jaka jest jego ocena, co do umiejętności obsługi tych systemów w skali od 1-5). b) czy pracownik ocenia swoje umiejętności obsługi systemów dziedzinowych przeznaczonych dla administracji jako wystarczające do wykonywania zakresu obowiązków zawodowych? (tak/nie) 4. Czy pracownik jest uŝytkownikiem medycznych systemów dziedzinowych? (tak/nie) JeŜeli tak, to a) jakich? (uzyskać informacje, jakie medyczne systemy uŝytkuje pracownik oraz jaka jest jego ocena, co do umiejętności obsługi tych systemów w skali od 1 do 5). b) czy pracownik ocenia swoje umiejętności obsługi medycznych systemów dziedzinowych jako wystarczające do wykonywania zakresu obowiązków zawodowych? (tak/nie) V. Szkolenia ICT 1. Czy zmiany w ICT, które były do tej pory wprowadzane w placówce wiązały się z koniecznością zdobycia przez pracownika dodatkowych umiejętności w zakresie: Ogólnej obsługi komputera (tak/nie) Obsługi nowoczesnych urządzeń diagnostycznych (tak/nie) Obsługi nowoczesnych urządzeń komunikacyjnych (tak/nie) Korzystania z Internetu (tak/nie) Korzystania z oprogramowania (tak/nie) (jakiego: pakiet biurowy, dziedzinowe systemy dla administracji, dziedzinowe systemy medyczne) 2. Czy w ostatnich trzech latach pracownik uczestniczył w szkoleniach organizowanych przez placówkę z zakresu: Ogólnej obsługi komputera (tak/nie) Obsługi nowoczesnych urządzeń diagnostycznych (tak/nie) Obsługi nowoczesnych urządzeń komunikacyjnych (tak/nie) Korzystania z Internetu (tak/nie) Korzystania z oprogramowania (tak/nie) (jakiego: pakiet biurowy, dziedzinowe systemy dla administracji, dziedzinowe systemy medyczne) Przy powyŝszym pytaniu naleŝy podać, w jakich latach i w ilu szkoleniach z danego zakresu uczestniczył pracownik. 3. Czy pracownik byłby zainteresowany uczestnictwem poza godzinami pracy w szkoleniach z zakresu ogólnej obsługi komputera w następujących obszarach: uŝywanie komputera i zarządzanie plikami (tak/nie) edytor tekstu (tak/nie) arkusz kalkulacyjny (tak/nie) bazy danych (tak/nie)
6 prezentacje (tak/nie) Internet i poczta elektroniczna (tak/nie) 4. Czy pracownik byłby zainteresowany szkoleniami organizowanymi poza godzinami pracy z zakresu obsługi specjalistycznych modułów słuŝby zdrowia: Ewidencja kosztów usług medycznych i fakturowanie (tak/nie) Obsługa kartoteki pacjentów (tak/nie) Obsługa laboratorium (tak/nie) Obsługa medyczna pacjenta (tak/nie) Obsługa Narodowego Funduszu Zdrowia (tak/nie) Obsługa pacjentów na Izbie Przyjęć (tak/nie) Obsługa poradni (tak/nie) Obsługa programu finansowo-księgowego w placówce ochrony zdrowia (tak/nie) Operacje magazynowe apteki centralnej - zarządzanie dostawami leku (tak/nie) Ruch chorych (tak/nie) Statystyka medyczna (tak/nie) 5. Czy pracownik byłby zainteresowany szkoleniami organizowanymi poza godzinami pracy z zakresu obsługi nowoczesnych urządzeń diagnostycznych? (tak/nie) 6. Czy pracownik byłby zainteresowany szkoleniami organizowanymi poza godzinami pracy z zakresu obsługi nowoczesnych urządzeń komunikacyjnych? (tak/nie) MIERNIKI Lp. Miernik Nr pytania Jednostka miary 1 Odsetek pracowników oceniających swoją znajomość obsługi komputera jako bardzo złą II.1 2 Odsetek pracowników oceniających swoją znajomość obsługi II.1 komputera jako złą 3 Odsetek pracowników oceniających swoją znajomość obsługi II.1 komputera jako średnią 4 Odsetek pracowników oceniających swoją znajomość obsługi II.1 komputera jako dobrą 5 Odsetek pracowników oceniających swoją znajomość obsługi II.1 komputera jako bardzo dobrą 6 Przeciętna ocena znajomości obsługi komputera II.1 7 8 Odsetek pracowników korzystających z komputera w domu II.2 Odsetek pracowników korzystających z komputera w pracy 9 Odsetek pracowników korzystających z komputera u znajomych/rodziny 10 Odsetek pracowników korzystających z komputera w kawiarenkach II.2 II.2 II.2 Wartość licznika (podać przy miernikach odsetkowych)
7 11 Odsetek pracowników korzystających codziennie z komputera w celach zawodowych 12 Odsetek pracowników korzystających kilka razy w tygodniu z komputera w celach zawodowych 13 Odsetek pracowników korzystających raz w tygodniu z komputera w celach zawodowych 14 Odsetek pracowników korzystających rzadziej niŝ raz w tygodniu z komputera w celach zawodowych 15 Odsetek pracowników korzystających codziennie z komputera w celach prywatnych 16 Odsetek pracowników korzystających kilka razy w tygodniu z komputera w celach prywatnych 17 Odsetek pracowników korzystających raz w tygodniu z komputera w celach prywatnych 18 Odsetek pracowników korzystających rzadziej niŝ raz w tygodniu z komputera w celach prywatnych 19 Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w obszarze uŝywania komputera i zarządzania plikami 20 Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w zakresie posługiwania się edytorem tekstu 21 Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w zakresie posługiwania się arkuszem kalkulacyjnym 22 Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w zakresie tworzenia baz danych 23 Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w zakresie tworzenia prezentacji 24 Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w zakresie korzystania z Internetu Odsetek pracowników oceniających swoje umiejętności obsługi 25 komputera jako wystarczające do wykonywania obowiązków zawodowych 26 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność korzystania z Internetu jako bardzo złą 27 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność korzystania z Internetu jako złą 28 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność korzystania z Internetu jako średnią 29 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność korzystania z Internetu jako dobrą 30 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność korzystania z Internetu jako bardzo dobrą 31 Przeciętna ocena umiejętność korzystania z Internetu 32 33 Odsetek pracowników korzystających z Internetu w domu Odsetek pracowników korzystających z Internetu w pracy 34 Odsetek pracowników korzystających z Internetu u znajomych/rodziny 35 Odsetek pracowników korzystających z Internetu w kawiarenkach 36 Odsetek pracowników korzystających codziennie z Internetu w celach zawodowych 37 Odsetek pracowników korzystających kilka razy w tygodniu z Internetu w celach zawodowych 38 Odsetek pracowników korzystających raz w tygodniu z Internetu w celach zawodowych 39 Odsetek pracowników korzystających rzadziej niŝ raz w tygodniu z Internetu w celach zawodowych II.3 II.3 II.3 II.3 II.4 II.4 II.4 II.4 II.6 III.1 III.1 III.1 III.1 III.1 III.1 III.2 III.2 III.2 III.2 III.3 III.3 III.3 III.3
8 40 Odsetek pracowników korzystających codziennie z Internetu w celach prywatnych 41 Odsetek pracowników korzystających kilka razy w tygodniu z Internetu w celach prywatnych 42 Odsetek pracowników korzystających raz w tygodniu z Internetu w celach prywatnych 43 Odsetek pracowników korzystających rzadziej niŝ raz w tygodniu z Internetu w celach prywatnych Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w obszarze 44 wyszukiwanie informacji tematycznych 45 Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w zakresie korzystania z komunikatorów internetowych 46 Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w zakresie posługiwania się arkuszem kalkulacyjnym Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w zakresie 47 pobierania/wysyłania plików przez Internet III.4 III.4 III.4 III.4 I I I I 48 Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zasobom komputera osobistego podczas korzystania z Internetu I 49 Przeciętna ocena własnych umiejętności pracownika w zakresie obsługi poczty elektronicznej Odsetek pracowników oceniających swoje umiejętności obsługi 50 Internetu jako wystarczające do wykonywania obowiązków zawodowych 51 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi podstawowych programów pakietu biurowego bardzo złą 52 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi podstawowych programów pakietu biurowego jako złą 53 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi podstawowych programów pakietu biurowego jako średnią 54 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi podstawowych programów pakietu biurowego jako dobrą Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi 55 podstawowych programów pakietu biurowego jako bardzo dobrą 56 Przeciętna ocena umiejętności obsługi podstawowych programów pakietu biurowego Odsetek pracowników oceniających swoje umiejętności obsługi 57 podstawowych programów pakietu biurowego jako wystarczające do wykonywania obowiązków zawodowych 58 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi administracyjnych systemów dziedzinowych jako bardzo złą 59 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi administracyjnych systemów dziedzinowych jako złą 60 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi administracyjnych systemów dziedzinowych jako średnią 61 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi administracyjnych systemów dziedzinowych jako dobrą 62 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi administracyjnych systemów dziedzinowych jako bardzo dobrą 63 Przeciętna ocena umiejętności obsługi administracyjnych systemów dziedzinowych przez pracowników je uŝytkujących Odsetek pracowników oceniających swoje umiejętności obsługi 64 administracyjnych systemów dziedzinowych jako wystarczające do wykonywania obowiązków zawodowych 65 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi medycznych systemów dziedzinowych jako bardzo złą I III.6 IV.1 IV.1 IV.1 IV.1 IV.1 IV.1 IV.2 IV.3.a IV.3.a IV.3.a IV.3.a IV.3.a IV.3.a IV.3.b IV.4.a
9 66 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi medycznych systemów dziedzinowych jako złą 67 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi medycznych systemów dziedzinowych jako średnią 68 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi medycznych systemów dziedzinowych jako dobrą 69 Odsetek pracowników oceniających swoją umiejętność obsługi medycznych systemów dziedzinowych jako bardzo dobrą 70 Przeciętna ocena umiejętności obsługi medycznych systemów dziedzinowych przez pracowników je uŝytkujących Odsetek pracowników oceniających swoje umiejętności obsługi 71 medycznych systemów dziedzinowych jako wystarczające do wykonywania obowiązków zawodowych Odsetek pracowników deklarujących konieczność zdobycia w 72 przeszłości dodatkowych umiejętności z zakresu ogólnej obsługi komputera z powodu zmian w ICT w placówce Odsetek pracowników deklarujących konieczność zdobycia w 73 przeszłości dodatkowych umiejętności z zakresu obsługi nowoczesnych urządzeń diagnostycznych z powodu zmian w ICT w placówce Odsetek pracowników deklarujących konieczność zdobycia w 74 przeszłości dodatkowych umiejętności z zakresu obsługi nowoczesnych urządzeń komunikacyjnych z powodu zmian w ICT w placówce Odsetek pracowników deklarujących konieczność zdobycia w 75 przeszłości dodatkowych umiejętności z zakresu korzystania z Internetu z powodu zmian w ICT w placówce Odsetek pracowników deklarujących konieczność zdobycia w 76 przeszłości dodatkowych umiejętności z zakresu korzystania z oprogramowania z powodu zmian w ICT w placówce Odsetek pracowników uczestniczących w ostatnich trzech latach 77 w organizowanych przez placówkę szkoleniach z zakresu ogólnej obsługi komputera Odsetek pracowników uczestniczących w ostatnich trzech latach 78 w organizowanych przez placówkę szkoleniach z zakresu nowoczesnych urządzeń diagnostycznych Odsetek pracowników uczestniczących w ostatnich trzech latach 79 w organizowanych przez placówkę szkoleniach z zakresu nowoczesnych urządzeń komunikacyjnych Odsetek pracowników uczestniczących w ostatnich trzech latach 80 w organizowanych przez placówkę szkoleniach z zakresu korzystania z Internetu Odsetek pracowników uczestniczących w ostatnich trzech latach 81 w organizowanych przez placówkę szkoleniach z zakresu korzystania z oprogramowania 82 zakresie uŝywania komputera i zarządzania plikami 83 zakresie korzystania z edytora tekstu 84 zakresie korzystania z arkusza kalkulacyjnego 85 zakresie baz danych 86 zakresie tworzenia prezentacji IV.4.a IV.4.a IV.4.a IV.4.a IV.4.a IV.4.b V.1 V.1 V.1 V.1 V.1 V.2 V.2 V.2 V.2 V.2 V.3 V.3 V.3 V.3 V.3
10 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 zakresie obsługi Internetu i poczty elektronicznej modułu słuŝby zdrowia: Ewidencja kosztów usług medycznych i fakturowanie modułu słuŝby zdrowia: Kartoteki pacjentów modułu słuŝby zdrowia: Laboratorium modułu słuŝby zdrowia Obsługa medyczna pacjenta modułu słuŝby zdrowia: Obsługa Narodowego Funduszu Zdrowia modułu słuŝby zdrowia: Obsługa pacjentów na Izbie Przyjęć modułu słuŝby zdrowia: Obsługa Narodowego Funduszu Zdrowia modułu słuŝby zdrowia: Obsługa poradni modułu słuŝby zdrowia: Obsługa programu finansowoksięgowego w placówce ochrony zdrowia modułu słuŝby zdrowia: Operacje magazynowe apteki centralnej - zarządzanie dostawami leku modułu słuŝby zdrowia: Ruch chorych modułu słuŝby zdrowia Statystyka medyczna godzinami pracy w szkoleniach z obsługi nowoczesnych urządzeń diagnostycznych godzinami pracy w szkoleniach z obsługi nowoczesnych urządzeń komunikacyjnych V.3 V.4 V.4 V.4 V.4 V.4 V.4 V.4 V.4 V.4 V.4 V.4 V.4 V.5 V.6