BADANIA DOTYCZĄCE WPŁYWU TECHNOLOGII INFORMACYJNEJ NA JAKOŚĆ NAUCZANIA I AKTYWNOŚĆ UCZNIÓW

Transkrypt

1 Wioleta Musiał BADANIA DOTYCZĄCE WPŁYWU TECHNOLOGII INFORMACYJNEJ NA JAKOŚĆ NAUCZANIA I AKTYWNOŚĆ UCZNIÓW 1. Cel badań Celem badania było poznanie stopnia wykorzystywania technologii informacyjnej (TI) przez i jej wpływu na jakość nauczania i aktywność uczniów. 2. Problem badawczy uczniów? Czy wykorzystanie technologii informacyjnej wpływa na jakość nauczania i aktywność 3. Teren i metoda badań Badania metodą sondaŝu diagnostycznego przeprowadzono w dwóch szkołach ponadgimnazjalnych w Będzinie i Bytomiu. Techniką badawczą była ankieta, a narzędziem badawczym kwestionariusz ankiety (aneks 1). Kwestionariusz został tak skonstruowany, by pozwolił ocenić stronę pedagogiczną i metodyczną postawionego problemu badawczego. Ankieta została przeprowadzona wśród 30 róŝnych przedmiotów, w tym 7 matematyki. W części pedagogicznej kwestionariusza umieszczono 7 pytań w tym: 3 pytania półotwarte, 3 pytania zamknięte i 1 pytanie kierowane tylko do matematyki. W części metodycznej umieszczono 8 pytań zamkniętych.

2 4. Podsumowanie wyników przeprowadzonych badań Tabela 1. Zestawienie otrzymanych wyników oraz % odpowiedzi PYTANIE LICZBA ODPOWIEDZI wszystkich matematyki BADANIA PEDAGOGICZNE % ODPOWIEDZI wszystkich matematyki 1. Jak często wykorzystuje Pani/Pan w swojej pracy dydaktycznej technologie informacyjne? nigdy 0 0 0,00% 0,00% kilka razy w roku ,33% 57,14% kilka razy w miesiącu ,00% 28,57% kilka razy w tygodniu ,67% 14,29% 2. Z jakich środków technologii informacyjnej Pani/Pan korzysta? komputer ,00% 85,71% rzutnik multimedialny ,33% 42,86% telewizor ,00% 0,00% magnetofon ,33% 0,00% DVD ,33% 0,00% video ,67% 0,00% kalkulator graficzny 0 0 0,00% 0,00% kamera 0 0 0,00% 0,00% inne ,67% 14,29% 3. Czy przygotowując lekcje korzysta Pani/Pan z następujących narzędzi technologii informacyjnej? edytor tekstu ,33% 100,00% arkusz kalkulacyjny ,00% 85,71% program do obsługi baz danych ,00% 0,00% kreator prezentacji multimedialnych ,67% 42,86% programy graficzne ,33% 14,29% internet ,33% 85,71% inne 1 0 3,33% 0,00% 4. Czy w trakcie lekcji korzysta Pani/Pan z następujących narzędzi technologii informacyjnej? edytor tekstu ,00% 20,00% arkusz kalkulacyjny ,33% 36,67% program do obsługi baz danych ,67% 43,33% kreator prezentacji multimedialnych ,00% 14,29% programy graficzne ,29% 0,00% Internet ,86% 0,00% inne ,57% 0,00% 5. Czy w oparciu o informacje zawarte w Internecie modyfikuje Pani/Pan metody i formy pracy na lekcji? tak ,33% 100,00% nie 2 0 6,67% 0,00% 6. Na którym etapie procesu zdobywania wiedzy przez ucznia, stosuje Pani/Pan technologię informacyjną? wprowadzając nowy materiał ,67% 73,33% utrwalając wiadomości ,00% 71,43% sprawdzając wiadomości ,43% 57,14% 2

3 7. Z jakich programów matematycznych korzysta Pani/Pan? * (dla matematyki) w przygotowaniu się do lekcji Excel 6 85,71% Cabri 0 0,00% Derive 0 0,00% Mathematica 2 28,57% Tech 0 0,00% MuPad 0 0,00% MathCad 1 14,29% WinPlot 0 0,00% inne 0 0,00% w czasie lekcji Excel 3 42,86% Cabri 1 14,29% Derive 0 0,00% Mathematica 0 0,00% Tech 0 0,00% MuPad 0 0,00% MathCad 0 0,00% WinPlot 0 0,00% inne 0 0,00% BADANIA METODYCZNE 8. Czy wykorzystanie na lekcjach technologii informacyjnej powoduje większe zainteresowanie uczniów przedmiotem? tak ,00% 57,14% nie ,00% 42,86% 9. Czy wykorzystanie na lekcjach technologii informacyjnej zwiększa aktywność uczniów na lekcji? tak ,67% 57,14% nie ,33% 42,86% 10. Czy wykorzystanie na lekcjach technologii informacyjnej motywuje uczniów do samodzielnej pracy? tak ,33% 57,14% nie ,67% 42,86% 11. Czy wykorzystanie na lekcjach technologii informacyjnej mobilizuje uczniów do stawiania pytań i problemów badawczych? tak ,67% 57,14% nie ,33% 42,86% 12. Czy zastosowanie technologii informacyjnej na lekcji zwiększa dyscyplinę w klasie? tak ,33% 28,57% nie ,67% 71,43% 13. Czy zastosowanie technologii informacyjnej na lekcji skraca czas, w którym uczniowie poznają dany materiał? tak ,67% 42,86% nie ,33% 57,14% 14. Czy zastosowanie technologii informacyjnej na lekcji kształtuje umiejętność pracy w zespole? tak ,00% 57,14% nie ,00% 42,86% 15. Czy wykorzystanie technologii informacyjnej na lekcji wpływa na lepszą organizację lekcji? tak ,00% 57,14% nie ,00% 42,86% 3

4 5. Wnioski wypływające z przeprowadzonych badań Przeprowadzone badania ankietowe na temat wpływu technologii informacyjnej na jakość nauczania i aktywność uczniów pozwoliły wyciągnąć następujące wnioski. Nauczyciele wykorzystują technologie informacyjne w swojej pracy dydaktycznej z róŝną częstotliwością, większość kilka razy w tygodniu. Najczęściej nauczyciele korzystają z komputera, rzadziej z rzutnika multimedialnego, telewizora, video, magnetofonu, DVD i rzutnika pisma. Nie są wykorzystywane natomiast takie środki technologii informacyjnej jak kalkulator graficzny i kamera. Przygotowując lekcje ankietowani nauczyciele korzystają najczęściej z edytora tekstu i Internetu. Rzadziej z arkusza kalkulacyjnego, kreatora prezentacji multimedialnych i programów graficznych. Tylko 3 osoby korzystają z programów do obsługi baz danych. Nauczyciele wykorzystują równieŝ inne narzędzia technologii informacyjnej, które są potrzebne w nauczaniu ich przedmiotu np. program do kosztorysowania. W trakcie lekcji najczęściej wykorzystywane są takie narzędzia technologii informacyjnej jak Internet, edytor tekstu, kreator prezentacji multimedialnych, rzadziej programy graficzne i programy do obsługi baz danych. Nauczyciele języków obcych korzystają takŝe z innych narzędzi, jakimi są programy do nauki języków obcych. Zdecydowana większość ankietowanych w oparciu o informacje zawarte w Internecie modyfikuje metody i formy pracy na lekcji. Technologia informacyjna jest stosowana przez na wszystkich etapach procesu zdobywania wiedzy przez ucznia, czyli wprowadzając nowy materiał, utrwalając wiadomości i sprawdzając wiadomości. W pytaniach metodycznych zdaniem większości ankietowanych wykorzystanie na lekcjach technologii informacyjnej powoduje większe zainteresowanie uczniów przedmiotem, zwiększa aktywność uczniów na lekcji, motywuje uczniów do samodzielnej pracy, mobilizuje uczniów do stawiania pytań i problemów badawczych, a takŝe zwiększa dyscyplinę w klasie, skraca czas, w którym uczniowie poznają dany materiał, kształtuje umiejętność pracy w zespole oraz wpływa na lepszą organizację lekcji. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, Ŝe wykorzystanie technologii informacyjnej korzystnie wpływa na jakość nauczania i aktywność uczniów. Wśród ankietowanych było 7 matematyki. Opinie tych róŝnią się od ogólnego wniosku, jaki został sformułowany na podstawie odpowiedzi wszystkich badanych. 4

5 Nauczyciele matematyki wykorzystują technologię informacyjną w swojej pracy dydaktycznej, ale tylko kilka razy w roku. Najczęściej korzystają tylko z komputera i rzutnika multimedialnego. Przygotowując lekcje korzystają z edytora tekstu, arkusza kalkulacyjnego, Internetu, rzadziej z kreatora prezentacji multimedialnych i programów graficznych. Nie stosują programów do obsługi baz danych. JeŜeli chodzi o programy matematyczne to wykorzystują tylko Excel, program Mathematica i MathCad. W trakcie lekcji nauczyciele matematyki korzystają z takich narzędzi technologii informacyjnej jak kreator prezentacji multimedialnych, Internet, edytor tekstu i arkusz kalkulacyjny. Z programów matematycznych w trakcie lekcji wykorzystywane są tylko Excel i Cabri. 100% ankietowanych matematyki w oparciu o informacje zawarte w Internecie modyfikuje metody i formy pracy na lekcji. Technologia informacyjna jest stosowana przez tych podczas wprowadzania nowego materiału, utrwalania i sprawdzania wiadomości. Odpowiedzi na pytania metodyczne wahają się prawie zawsze na granicy 50%. MoŜe to być skutkiem tego, Ŝe nauczyciele matematyki raczej rzadko wykorzystują technologię informacyjną na lekcjach i nie mogą zdecydowanie stwierdzić jak te lekcje wyglądałyby w rzeczywistości. Przeprowadzone badania pozwalają stwierdzić, Ŝe technologia informacyjna jest wykorzystywana na lekcjach i ma korzystny wpływ na jakość nauczania i aktywność uczniów. Jednak wydaje się, Ŝe nie zawsze nauczyciele mają moŝliwość wykorzystania technologii informacyjnej w trakcie lekcji, czego powodem moŝe być brak dostępu do pracowni komputerowych. 5