CRIDO TAXAND FLASH LIPIEC 2014 PLANOWANE ZMIANY W PRAWIE ORAZ NAJNOWSZE WYROKI Nowelizacja CIT i PIT rozpatrzona przez Senat Opublikowano projekt zmian w Ordynacji Podatkowej Projekt założeń nowych zmian w VAT Planowane zmiany w ustawie o specjalnych strefach ekonomicznych (SSE) Zakaz orzekania na niekorzyść skarżącego nie ma zastosowania w przypadku orzekania ws. skargi na interpretację indywidualną Środki wpłacane na fundusz innowacyjność stanowią KUP jedynie w momencie wpłaty Władze skarbowe mają prawo szacować wartość udziałów, gdy ich wartość nominalna znacznie odbiega od wartości rynkowej aportu SKA, której wspólnikiem jest osoba fizyczna ma prawo przyjąć rok obrotowy inny niż kalendarzowy Do transakcji cash-poolingu nie stosuje się przepisów o cenach transferowych ani ograniczeń niedostatecznej kapitalizacji Prowadzenie spraw i reprezentowanie SKA przez komplementariusza podlega VAT TEMAT MIESIĄCA Opodatkowanie świadczeń, które mogą być nawet potencjalnie otrzymane przez pracownika jest zgodne z Konstytucją RP 1
PLANOWANE ZMIANY W PRAWIE ORAZ NAJNOWSZE WYROKI Nowelizacja CIT i PIT rozpatrzona przez Senat 24 lipca Senat uchwalił poprawki do projektu zmian w ustawach o CIT oraz PIT. Stanowisko Senatu zostało następnie skierowane do rozpatrzenia przez Sejmową Komisję Finansów Publicznych. Planowana nowelizacja dotyczy m. in. opodatkowania zagranicznych spółek kontrolowanych (CFC), regulacji związanych z niedostateczną kapitalizacją, w tym: rozszerzenia ograniczeń na pożyczki od pośrednich udziałowców, wprowadzenia nowego współczynnika zadłużenia (zadłużenie do kapitału własnego w proporcji 1:1), umożliwienia alternatywnej metody podatkowego rozliczenia odsetek od pożyczek, powstania przychodu podatkowego przy wypłacie dywidendy rzeczowej (po stronie wypłacającego). Planowane wejście w życie większości zmian to 1 stycznia 2015 r. (przepisy przejściowe przewidują jednak liczne wyjątki i wiele ważnych przepisów może wejść w życie wcześniej). Opublikowano projekt zmian w Ordynacji Podatkowej Na stronach internetowych Rządowego Centrum Legislacyjnego opublikowana projekt z 9 lipca 2014 r. nowelizacji Ordynacji Podatkowej. Wśród licznych planowanych zmian znajduje się propozycja przywrócenia do polskiego systemu podatkowego klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania rozumianego jako celowe zastosowanie sztucznej konstrukcji prawnej w celu uzyskania znacznej korzyści podatkowej. Konsekwencją zastosowanie klauzuli byłoby określenie przez organ podatkowy zobowiązania podatkowego w odniesieniu do rzeczywistych zdarzeń gospodarczych i typowej konstrukcji prawnej, z pominięciem zastosowanych przez podatnika konstrukcji prawnych, które pozwoliły na osiągnięcie korzyści podatkowych. Projekt zmian w Ordynacji Podatkowej znajduje się obecnie na etapie uzgodnień, a jego wejście w życie przewidziane jest na 1 stycznia 2016 r. Ustawa zmieniająca przewiduje jednak od tego wyjątki i część regulacji (m. in. w zakresie klauzuli) może wejść w życie w już dniu 1 stycznia 2015 r., a niektóre z nich dopiero 1 stycznia 2017 r. Więcej informacji na temat zmian w Ordynacji znajduje się w specjalnym wydaniu Crido Taxand Flash z 21 lipca. Projekt założeń nowych zmian w VAT 27 czerwca opublikowano projekt założeń nowych zmian w VAT przewidujący: wprowadzenie do ustawy o VAT nowych regulacji dotyczących zasad odliczania VAT od zakupów związanych z działalnością opodatkowaną VAT i czynnościami pozostającymi poza zakresem VAT (tzw. prewspółczynnik ); rozszerzenie zastosowania przepisów w zakresie tzw. ulgi na złe długi; rozszerzenie stosowania tzw. mechanizmu odwróconego obciążenia dla niektórych towarów (m.in. telefony komórkowe); 2 CRIDO TAXAND FLASH LIPIEC 2014
doprecyzowanie przepisów o kaucji gwarancyjnej i odpowiedzialności solidarnej, rozszerzenie stosowania odpowiedzialności solidarnej na dodatkowe kategorie towarów. Projekt znajduje się obecnie na etapie opiniowania międzyresortowego, a jego wejście w życie planowane jest na 1 stycznia 2015 r. Planowane zmiany w ustawie o specjalnych strefach ekonomicznych (SSE) 24 lipca został opublikowany projekt zmian ustawy o SSE. Nowelizacja przepisów ma na celu dostosowanie przepisów o SSE do aktualnych uwarunkowań prawnych i gospodarczych oraz wymogów prawa europejskiego. Zakładane zmiany obejmują m. in.: wprowadzenie możliwości cofnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności SSE na wniosek przedsiębiorcy; określenie zasad zwrotu pomocy w przypadku cofnięcia lub wygaszenia zezwolenia; doprecyzowanie pojęcia pomocy publicznej i wprowadzenie zasady kumulacji ; wydłużenie wymogu przechowywania dokumentacji strefowej do 10 lat (obowiązek wynikający z Ordynacji Podatkowej obejmuje 5 lat); uporządkowanie zasad kontroli przedsiębiorców; wprowadzenie jednolitych zasad zmiany zezwolenia, bez względu na datę jego wydania; wprowadzenie możliwości rozpoczęcia inwestycji na gruncie prywatnym, przed włączeniem tego gruntu do strefy ekonomicznej (po uprzednim uzyskaniu pisemnego potwierdzenia z Ministerstwa Gospodarki ws. spełnienia efektu zachęty); nałożenie na zarządzającego strefą obowiązku współpracy ze szkołami, aby dostosować programy nauczania do potrzeb przedsiębiorców w strefie; ujednolicenie dokumentacji składanej przez przedsiębiorcę w celu uzyskania zezwolenia strefowego w poszczególnych strefach. Planowana data wejścia w życie nowych regulacji to 1 stycznia 2015 r. Zakaz orzekania na niekorzyść skarżącego nie ma zastosowania w przypadku orzekania ws. skargi na interpretację indywidualną Uchwała 7 sędziów NSA z 4 lipca 2014 r., sygn. II FPS 1/14 Teza: Zakaz orzekania na niekorzyść nie może być stosowany do zaskarżonych indywidualnych interpretacji, gdyż w jakimkolwiek przypadku, niezależnie od rodzaju i znaczenia stwierdzonego naruszenia prawa, sąd administracyjny nie ma możliwość stwierdzenia nieważności zaskarżonej interpretacji. Znaczenie dla przedsiębiorców: Na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich NSA podjął uchwałę w celu rozstrzygnięcia rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. NSA orzekł, że przepisy nie mogą być stosowane z przyczyn formalnoprawnych, ale w praktyce oznacza to, że sądy mają prawo do orzekania na niekorzyść skarżącego rozpoznając skargę na interpretację indywidualną. 3 CRIDO TAXAND FLASH LIPIEC 2014
Środki wpłacane na fundusz innowacyjność stanowią KUP jedynie w momencie wpłaty Wyrok NSA z 4 lipca 2014 r., sygn. II FSK 1863/12 na podstawie doniesienia prasowego Teza: Ten sam wydatek może być uwzględniony przez podatnika jako KUP jedynie raz. Wydatki ponoszone z funduszu innowacyjności w podmiocie posiadającym status Centrum Badawczo-Rozwojowego (CBR) nie stanowią KUP, gdyż odpisy na fundusz zostały już rozliczone podatkowo. Znaczenie dla przedsiębiorców: W długo oczekiwanym wyroku NSA rozstrzygnął niekorzystnie dla podatników kwestię odpisów oraz wydatków związanych z funduszem innowacyjności w CBR. Należy mieć jednak na uwadze, że jest to pierwszy wyrok NSA w tej sprawie, a stanowisko WSA było przychylne uwzględnianiu w KUP zarówno odpisów na fundusz, jak i późniejszych wydatków zgromadzonych w nich środków. Władze skarbowe mają prawo szacować wartość udziałów, gdy ich wartość nominalna znacznie odbiega od wartości rynkowej aportu Wyroki NSA z 15 maja 2014 r., sygn. II FSK 1477/12 oraz WSA w Poznaniu z 11 czerwca 2014 r., sygn. I SA/Po 1119/13 Teza: W przypadku objęcia udziałów w spółce w zamian za wkład niepieniężny (aport z agio) organy podatkowe mogą weryfikować rzeczywistą wartość wkładu, jeśli wartość aportu wyrażona w cenie odbiega w sposób znaczny oraz bez uzasadnionej przyczyny od wartości rynkowej aportu. Znaczenie dla przedsiębiorców: Rozpatrywane zagadnienie wywołuje rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Należy jednak zauważyć, że chociaż komentowane wyroki zawierają stanowisko niekorzystne dla podatników, to w praktyce ustalenie przychodu podatkowego w wysokości rynkowej wkładu mogłoby odbyć się jedynie w postępowaniu dowodowym prowadzonym przez właściwy organ podatkowy (nie jest to możliwe w sprawie o wydanie interpretacji indywidualnej). SKA, której wspólnikiem jest osoba fizyczna ma prawo przyjąć rok obrotowy inny niż kalendarzowy Wyroki WSA w Bydgoszczy z 15 lipca 2014 r., sygn. I SA/Bd 694/14 oraz WSA w Gdańsku z 9 lipca 2014 r., sygn. I Sa/Gd 650/14 na podstawie doniesienia prasowego Teza: Status podatkowo-prawny SKA nie może być różnicowany ze względu na status prawny jej wspólników. W konsekwencji, SKA ma prawo przyjąć rok obrotowy inny niż kalendarzowy również wtedy, gdy jej wspólnikami są osoby fizyczne. Znaczenie dla przedsiębiorców: Zgodnie z obecną linią władz skarbowych, SKA mająca co najmniej jednego wspólnika-osobę fizyczną nie ma możliwości przyjęcia roku obrotowego innego niż kalendarzowy. Sądy w komentowanych wyrokach nie zgodziły się z tym stanowiskiem. Zdaniem sądów SKA z tzw. łamanym rokiem obrotowym (tj. innym niż rok kalendarzowy) utworzone do 12 grudnia 2013 r. oraz te które zmieniły do tego czasu swój rok obrotowy nie są podatnikami CIT, aż do pierwszego dnia roku obrotowego takiej spółki rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2013 r., także gdy posiadają wspólników-osoby fizyczne. 4 CRIDO TAXAND FLASH LIPIEC 2014
Do transakcji cash-poolingu nie stosuje się przepisów o cenach transferowych ani ograniczeń niedostatecznej kapitalizacji Wyrok WSA w Warszawie z 15 lipca 2014 r., sygn. III SA/Wa 277/14 (na podstawie doniesienia prasowego) oraz WSA w Krakowie z 23 czerwca 2013 r., sygn. I SA/Kr 664/14 Teza: Zastosowanie do umowy cash-poolingu przepisów o cenach transferowych byłoby możliwe, gdyby łącznie spełniono 2 przesłanki z ustawy o CIT: (i) cash-pooling stanowiłby transakcję oraz (ii) strony byłby podmiotami powiązanymi. Bank jest jednak podmiotem zewnętrznym w stosunku do uczestników cash-poolingu, co oznacza, że regulacje cen transferowych nie znajdą zastosowania. Ponadto, umowę cash-pooling należy odróżnić od umowy pożyczki, więc do wypłacanych na jej podstawie odsetek nie odnoszą się przepisy o tzw. niedostatecznej kapitalizacji. Znaczenie dla przedsiębiorców: Pomimo, że organy podatkowe próbują objąć transakcję cash-poolingu ograniczeniami wynikającymi z przepisów o cenach transferowych oraz cienkiej kapitalizacji, to sądy administracyjne w kolejnych wyrokach odrzucają takie stanowisko. Oznacza to, że uczestnicy cash-poolingu nie powinni mieć obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych oraz mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów całość płaconych odsetek. Prowadzenie spraw i reprezentowanie SKA przez komplementariusza podlega VAT Wyrok WSA w Warszawie z 10 lipca 2014 r., sygn. III SA/Wa 582/14 na podstawie doniesienia prasowego Teza: Jeśli komplementariusz SKA reprezentuje spółkę oraz prowadzi jej sprawy za wynagrodzeniem to czynności te stanowią odpłatne świadczenie usług. Ponieważ wykonuje je podatnik prowadzący działalność gospodarczą to podlegają one opodatkowaniu VAT. Znaczenie dla przedsiębiorców: Należy zauważyć, że kwestia opodatkowania VAT działalności bezpośredniego zarządzania SKA przez komplementariusza była już przedmiotem orzeczenia NSA. Podobnie jak w komentowanym wyroku NSA stwierdził, że spełnione są wszelkie przesłanki opodatkowania VAT ww. usług. TEMAT MIESIĄCA Opodatkowanie świadczeń, które mogą być nawet potencjalnie otrzymane przez pracownika jest zgodne z Konstytucją RP Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. K 7/13 Generalne zasady uznania świadczenia za przychód Trybunał wskazał, że przychodem pracownika są świadczenia, które: zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie), zostały spełnione w jego interesie i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść oraz korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów). 5 CRIDO TAXAND FLASH LIPIEC 2014
Trybunał podkreślił, iż zgoda na skorzystanie ze świadczenia wyraża ocenę pracownika, że świadczenie z punktu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej, rodzinnej jest celowe i przydatne oraz leży w jego interesie. Świadczenia omówione przez Trybunał W uzasadnieniu wyroku Trybunał odniósł się do wybranych świadczeń niepieniężnych, dając wskazówki jak je traktować dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych: ŚWIADCZENIE SPOTKANIA INTEGRACYJNE, SZKOLENIOWE, IMPREZY WYJAZDOWE UBEZPIECZENIA PRACOWNIKA W CZASIE PRACY DOWÓZ DO PRACY PAKIET USŁUG MEDYCZNYCH, DODATKOWE UBEZPIECZENIE KURSY JĘZYKOWE 6 CRIDO TAXAND FLASH LIPIEC 2014 KOMENTARZ TRYBUNAŁU Nie można mówić o uzyskaniu przychodu przez pracownika, gdyż nie jest spełnione kryterium przysporzenia majątkowego. Gdyby pracodawca nie finansował uczestnictwa w tego rodzaju wydarzeniu, pracownik prawdopodobnie nie wydałby sam dobrowolnie pieniędzy na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu. Ponadto świadczenie nie spełnia warunku możliwości przypisania indywidualnym uczestnikom wymiernej korzyści z uczestnictwa, gdyż tego rodzaju wydarzenie adresowane jest zwykle do wszystkich pracowników. Przychodem pracownika nie jest wykupione przez pracodawcę ubezpieczenie stanowiące warunek dopuszczenia do pracy. Powyższe nie stanowi bowiem gratyfikacji, elementu wynagrodzenia za pracę, lecz służy stworzeniu odpowiednich warunków pracy. Pracownik korzystający ze zorganizowanego przez pracodawcę dowozu z miejsca zamieszkania do miejsca wykonywania pracy unika wydatku, który byłby zmuszony ponieść, wobec czego uzyskuje podlegający opodatkowaniu przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Pracownicy, dobrowolnie korzystający z pakietów medycznych lub ubezpieczeń wykupionych przez pracodawców, uzyskują przysporzenie podlegające opodatkowaniu. Przy czym przysporzeniem jest w tym wypadku samo posiadanie gwarancji uzyskania świadczenia od ubezpieczyciela (opieki medycznej, odszkodowania), niezależnie od tego, czy w okresie objętym umową zdarzył się wypadek ubezpieczeniowy, z którym świadczenie było związane (choroba, wypadek drogowy). Stanowią realne przysporzenie, na które pracownik wyraża zgodę. Powinny być zatem traktowane jako podlegające opodatkowaniu nieodpłatne świadczenie. ZNACZENIE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Pracodawcy powinni przeanalizować swoje dotychczasowe podejście względem opodatkowywania nieodpłatnych świadczeń pracowniczych i odpowiednio dostosować je do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Wyrok może mieć również wpływ na wynik podatkowy pracodawców. Z kolei pracownicy mogą rozważyć wystąpienie o stwierdzenie i zwrot nadpłaty, jeżeli któryś z warunków uznania świadczenia za podlegające opodatkowaniu nie został spełniony.
W RAZIE JAKICHKOLWIEK PYTAŃ DOTYCZĄCYCH POWYŻSZYCH KWESTII, PROSIMY O KONTAKT: Andrzej Puncewicz Partner Andrzej.puncewicz@taxand.pl 22 324 59 49 Paweł Toński Partner Pawel.tonski@taxand.pl 22 324 59 29 Crido Taxand Ul.Grzybowska 5A 00-132 Warszawa crido@taxand.pl Crido Taxand Sp. z o.o. ul. Grzybowska 5a, 00-132 Warszawa, email: crido@taxand.pl 7 CRIDO TAXAND FLASH LIPIEC 2014