orzecznictwo, interpretacje, zagadnienia podatkowe

Transkrypt

1 Nr 6 / Maj 2012 W numerze: Czy wartość nominalna obejmowanych udziałów może być negowana przez organ podatkowy Poręczenie jako wartość przychodu podatkowego Likwidacja spółki komandytowej jako instrument optymalizacji podatkowej Czy bezpłatny transport pracowników do pracy stanowi dla nich przychód ze stosunku pracy? orzecznictwo, interpretacje, zagadnienia podatkowe

2 Czy wartość nominalna obejmowanych udziałów może być negowana przez organ podatkowy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie Sygnatura pisma: Wyrok z r., I SA/Rz 97/12 Podatek dochodowy od osób prawnych Sąd nie podziela stanowiska organu, zgodnie z którym ustalenie nominalnej wartości udziału, a w konsekwencji wartości przychodu, nie może odbywać się na zasadzie dowolności, a wartość ta powinna zasadniczo odpowiadać realnej wartości rynkowej (zbywczej) przedmiotu aportu w momencie jego wnoszenia do spółki. Nie do zaakceptowania jest ponadto pogląd organu, że wartość nominalna udziału/akcji, ma być de facto wartością rynkową, gdyż takie stanowisko nie znajduje żadnego potwierdzenia w przepisach k.s.h. Spółka we wniosku o udzielnie pisemnej interpretacji przedstawiła stan faktyczny, z zgodnie z którym rozważa wniesienie do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiadanych praw do znaków towarowych i objęcie w zamian udziałów w tej spółce powyżej ich wartości nominalnej. Nadwyżka wartości aportu ponad wartość nominalną obejmowanych udziałów ma zostać przelana na kapitał zapasowy (agio). Aport zostanie wniesiony do spółki z o.o. według wartości rynkowej, zgodnie ze sporządzoną w tym celu wyceną. Spółka zwróciła się do Ministra Finansów z pytanie, czy z tytułu wniesienia aportu w postaci prawa do znaku towarowego, powinna rozpoznać przychód w postaci wartości nominalnej udziałów objętych w zamian za ww. aport. MF wskazał zgodnie ze stanowiskiem Spółki iż przychodem będzie nominalna wartość objętych udziałów, jednak dodatkowo zaznaczył, że jeżeli wartość nominalna wydanych za wkład udziałów znacznie odbiega od wartości rynkowej wnoszonego składnika majątku bez uzasadnionej przyczyny, to przychód podatnika wnoszącego aport może zostać przez organy podatkowe oszacowany na podstawie rynkowej wartości przedmiotu aportu. Ze stanowiskiem tym nie zgodziła się Spółka wnosząc skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Istotą sporu pomiędzy Spółką a Ministrem Finansów było rozstrzygnięcie, czy w sytuacji gdy wartość rynkowa wnoszonych do spółki kapitałowej udziałów lub akcji będzie wyższa od wartości nominalnej obejmowanych udziałów/akcji, Spółka osiągnie, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ucit, przychód w wysokości wartości nominalnej obejmowanych udziałów lub akcji. W szczególności zagadnienie dotyczyło zastosowania art. 14 ust. 1-3 ucit, do którego art. 12 się odnosi. Skład orzekający zwrócił uwagę, iż odniesienie do art. 14 ucit nie może prowadzić do wniosku, że organy podatkowe mają prawo ustalać przychód z tytułu obejmowanych udziałów, w innej wysokości niż ich wartość nominalna. Zgodnie z przepisami KSH wartość nominalna jest wartością stałą, określoną w umowie lub statucie spółki, zaś jej zmiana może nastąpić wyłącznie w drodze stosownej decyzji w tym zakresie zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenie akcjonariuszy spółki, nie zaś decyzji organu podatkowego. Dodatkowo należy wskazać na art. 15 ust. 1k pkt 1 ucit w przypadku odpłatnego zbycia udziałów lub akcji w spółce ( ) objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów/akcji, koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości nominalnej wartości objętych udziałów/akcji, z dnia ich objęcia ( ). To zaś oznacza, że skoro wartość przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 ucit powinna być wartością rynkową i może być szacowana przez organy podatkowe, to również przy ustalaniu kosztu uzyskania przychodów, na gruncie art. 15 ust. 1k pkt 1 ucit, powinna być brana pod uwagę wartość rynkowa udziałów na dzień ich objęcia, a nie ich wartość nominalna. To zaś bezspornie stałoby w sprzeczności z treścią art. 15 ust. 1k ucit. Na zakończenie pozostaje wskazać, iż WSA potwierdził utrwaloną już linię orzeczniczą w podobnych stanach faktycznych (np. wyrok WSA w Poznaniu, sygn. I SA/Po 522/11, NSA, sygn. II FSK 558/05, WSA w Gdańsku, sygn. I SA/Gd 917/07). Henryk Suchecki Partner DMS TAX Nr 6 / Maj

3 Poręczenie jako wartość przychodu podatkowego Minister Finansów Sygnatura pisma: Interpretacja ogólna sygn. DD5/033/2/DZQ/2012/DD-134 z Podatek dochodowy od osób prawnych W przypadku korzystania przez spółkę kapitałową z udzielonego jej nieodpłatnie przez udziałowca, bądź akcjonariusza (podmiot powiązany, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ucit), poręczenia spłaty kredytu (pożyczki), uzyskujący poręczenie uzyskuje przychód podatkowy, którego wartość należy uzgodnić wg. według cen stosowanych wobec innych odbiorców lub na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub praw tego samego rodzaju i gatunku. Spółka wystąpiła do MF z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego zadając pytanie o ewentualne skutki w zakresie przychodu podatkowego w sytuacji uzyskania poręczenia kredytu lub pożyczki gdy podmiotem poręczającym jest podmiot powiązany w rozumieniu art. 11 ust 1 ucit. Wnioskodawca wskazał, iż podmiot poręczający nie zajmuje się takimi czynnościami zawodowo, a zasadniczo wynika to ze stosunków właścicielskich. Wnioskodawca nie pytał o wartość takiego poręczenia wychodząc z założenia, iż nie stanowi ona przychodu podatkowego po jego stronie jako otrzymującego poręczenie. Minister Finansów ze względu na wielość takich pytań oraz ukształtowaną w ostatnim czasie linię orzecznictwa sądowego wydał interpretację ogólną, w której dodatkowo wskazał na sposób wyceny przychodu wynikającego z otrzymania nieodpłatnego poręczenia. Na wstępie należy wskazać na walor interpretacji ogólnej poprzez którą MF dąży do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności ich interpretacji, z urzędu lub na wniosek, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości art. 14a Ordynacji Podatkowej. Powyższe oznacza, iż realizacja celu interpretacji ogólnej w rzeczywistości zmierza do związania organów podatkowych i skarbowych stanowiskiem w niej wyrażonym. A zatem należy przyjąć, iż organy w sposób zasadniczy są zobowiązane stosować tak wyrażone stanowisko MF. Zagadnienie udzielania nieodpłatnych poręczeń przez podmioty powiązane przechodziło ewolucję co najmniej dwukrotnie. Pierwotnie otrzymywane poręczenia od podmiotów powiązanych były lekceważone przez fiskusa, który nie określał w takich przypadkach przychodu podatkowego. Następnie część orzeczeń indywidualnych oraz orzeczeń WSA stwierdziła konieczność określenia wartości takiego świadczenia jednakże zwykle odnosiło się to do momentu gdy podmiot poręczający był zmuszony zrealizować wobec podmiotu trzeciego (zwykle banku) swe zobowiązanie. W tym stanowisku przychód po stronie otrzymującego poręczenie powstawał dopiero na moment pociągnięcia poręczyciela do realizacji zobowiązania. Od jakiegoś czasu orzecznictwo sądowe stoi na stanowisku, iż udzielenie poręczenia jako czynność zobowiązująca kreuje przychód podatkowy już w dacie udzielenia poręczenia (zawarcie umowy). Tym samym bez względu na fakt realnego świadczenia przez poręczyciela, po stronie otrzymującego poręczenie przychód powstaje w tej dacie. Istotną kwestią jest wycena takiego świadczenia, które zgodnie z omawianą interpretacją powinno być wycenione według cen stosowanych wobec innych odbiorców lub na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub praw tego samego rodzaju i gatunku, co jednak nie daje bezpośredniej odpowiedzi na stawiane pytanie. Dodatkowo należy zauważyć, iż w określonych przypadkach odpłatne poręczenie może być rzeczywiście korzystne dla podatników, co jednak wymaga dodatkowych zabiegów. Jacek Dobrucki Partner DMS TAX doradca podatkowy Nr 6 / Maj

4 Likwidacja spółki komandytowej jako instrument optymalizacji podatkowej Sygnatura pisma: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Interpretacja indywidualna z r., IPPB1/ /12-2/EC Podatek dochodowy od osób fizycznych Otrzymanie przez Wnioskodawcę jako wspólnika spółki komandytowej określonych składników majątku likwidowanej spółki komandytowej, czy to środków pieniężnych, czy też składników majątku o charakterze niepieniężnym, nie będzie prowadziło po stronie Wnioskodawcy do powstania z tego tytułu przychodu w rozumieniu ustawy o PIT w momencie otrzymania przedmiotowych składników majątku, niezależnie od kwoty otrzymanych środków pieniężnych, czy wartości lub charakteru otrzymanych niepieniężnych składników majątku zlikwidowanej spółki. We wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji wnioskodawca będący osobą fizyczną wskazał, iż zostanie wspólnikiem spółki komandytowej. W przyszłości spółka ta zostanie likwidacji, wskutek czego Wnioskodawca otrzyma określone składniki majątku likwidowanej spółki, zarówno środki pieniężne, jak i składniki majątku o charakterze niepieniężnym. W przyszłości składniki te mogą podlegać odpłatnemu zbyciu, dokonanemu poza działalnością gospodarczą i po upływie 6 lat od pierwszego dnia następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja spółki. Wnioskodawca w skierowanym pytaniu powziął wątpliwość czy w wyniku likwidacji spółki oraz związanego z nią podziału jej majątku pomiędzy wspólników, otrzymane przez wnioskodawcę, jako wspólnika spółki komandytowej, składniki majątku likwidowanej spółki, obejmujące tak środki pieniężne, jak i inne składniki o charakterze niepieniężnym, będą stanowiły dla niego przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz czy w momencie lub w związku z otrzymaniem majątku likwidacyjnego na Wnioskodawcy będą ciążyły jakiekolwiek obowiązki wynikające z ustawy o PIT. W ocenie Wnioskodawcy otrzymane przez niego w wyniku likwidacji spółki komandytowej składniki majątki (środki pieniężne oraz majątek niepieniężny) nie będą stanowiły dla niego przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz nie będą na nim ciążyły żadne obowiązki w zakresie ustawy o PIT w momencie lub w związku z otrzymaniem majątku likwidacyjnego spółki komandytowej. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w pełni podzielił pogląd przedstawiony przez Wnioskodawcę i uznał go za prawidłowy. Aktualnie obowiązujące przepisy ustawy o PIT stwarzają możliwości wykorzystania spółki komandytowej (jak i innych spółek niemających osobowości prawnej / spółek osobowych) jako instrumentu służącego do optymalizacji podatkowej przy zakończeniu działalności i bezpodatkowego transferu majątku, w tym w postaci środków pieniężnych. Nie mniej nie można jednak wykluczyć ryzyka, iż organy podatkowe będą starały się negować cel przeprowadzonej transakcji wykazując, iż doszło do obejścia prawa. Wskazać również należy, iż regulacja zawarta w art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o PIT nie uznaje za przychód, o którym mowa w ust. 1 i 2, środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki, czyli za przychód z działalności gospodarczej. Nie wykluczone jest zatem, iż środki otrzymane przez wspólnika likwidowanej spółki w określonych stanach faktycznych nie będą traktowane jako przychód z innych źródeł (np. gdy umowa spółki będzie określać podział majątku likwidowanej spółki, w sposób odmienny aniżeli wg wartości wniesionych do niej wkładów). W takiej sytuacji zainteresowani podatnicy powinni uzyskać zabezpieczenie w postaci indywidualnej interpretacji, w której jednoznacznie zostanie stwierdzone, iż otrzymane środki pieniężne z likwidacji spółki komandytowej w ogóle nie stanowią przychodu podatkowego. Paweł Świdkiewicz Starszy konsultant, doradca podatkowy Nr 6 / Maj

5 Czy bezpłatny transport pracowników do pracy stanowi dla nich przychód ze stosunku pracy? Naczelny Sąd Administracyjny Sygnatura pisma: Wyrok z r., II FSK 697/10 podatku dochodowego od osób fizycznych Brak jest podstaw do przyjęcia wykładni, że samo zagwarantowanie pracownikowi możliwości bezpłatnego dowozu do pracy stanowić będzie przychód pracownika, podlegający opodatkowaniu w myśl przepisu art. 12 ust. 1 upit. Spółka zapewnia swoim pracownikom nieodpłatny przewóz do i z miejsca pracy. Trasy przewozu wynoszą od 3 do 25 km. Z przewoźnikiem skarżąca rozlicza się ryczałtowo według liczby przejechanych kilometrów. Nie prowadzi ewidencji przewożonych osób stąd ustalenie kto, kiedy i na jakiej trasie korzystał z przewozu jest niemożliwe. W związku z powyższą sytuacją Spółka powzięła wątpliwość czy w przypadku ryczałtowych rozliczeń z przewoźnikiem i braku ewidencji przejazdów poszczególnych osób ustala się dochód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych dla poszczególnych pracowników z tytułu dowozu do i z miejsca pracy? Z tym pytaniem zwróciła się do MF o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. W ocenie Spółki wobec braku możliwości określenia przychodu poszczególnych pracowników z tego tytułu nie powstaje dochód do opodatkowania. MF nie zgodził się z tym. W jego ocenie zagwarantowanie pracownikowi możliwości bezpłatnego dowozu do oraz z pracy stanowić będzie przychód pracownika, podlegający opodatkowaniu w myśl art. 12 ust. 1 upit. W związku z tym, w przypadku ryczałtowych rozliczeń z przewoźnikiem należy ustalić dochód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych dla poszczególnych pracowników z tytułu dowozu do i z miejsca pracy. Sprawa trafiła do WSA oraz następnie do NSA. Zarówno pierwszy jak i drugi sąd przyznały racje Spółce. Przedstawiony wyrok zasługuje na uwzględnienie zwłaszcza w kontekście uchwały 7 sędziów NSA z dnia r. (II FPS 1/10) oraz uchwały pełnego składu NSA z dnia r. (II FPS 7/10) dotyczących pakietów medycznych (wg tych uchwał opłacone przez pracodawcę pakiety świadczeń medycznych, których wartość nie jest wolna od podatku PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 upit stanowią dla pracowników, uprawnionych do ich wykorzystania, nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 upit). Uchwała pełnego składu NSA zapadła wprawdzie po przedmiotowym wyroku, więc nie można się było do niej odnosić, jednak należy zwrócić na nią uwagę, gdyż potwierdza co do zasady wcześniejszą uchwałę 7 sędziów z r., a do której w swoim uzasadnieniu odnosił się NSA w niniejszej sprawie. W związku z tym należy sięgnąć do uzasadnienia wskazanej uchwały 7 sędziów. Sąd wskazywał w niej, iż opłaty za dojazd pracowników do pracy, który otwarty jest dla wszystkich pracowników nie można traktować analogicznie jak sprawy pakietów medycznych, gdzie istnieje lista uprawnionych pracowników, a korzystanie z usług nie ma związku z obowiązkami służbowymi. Podobne uzasadnienie przedstawił NSA w omawianej sprawie, wskazując, iż w sytuacji gdy wartości świadczeń pracowniczych nie można przyporządkować do świadczeń otrzymanych przez konkretnego pracownika, to nie jest możliwe ustalenie w odniesieniu do konkretnego pracownika kwoty przychodu (należy podkreślić, iż Spółka nie prowadzi ewidencji przewożonych pracowników, a z przewoźnikiem rozlicza się ryczałtowo). Sąd wskazał, iż w przypadku świadczeń w naturze przychód podlega opodatkowaniu dopiero w momencie gdy należy go uznać za otrzymany przez podatnika. Wydaje się, że z przedstawionego wyroku można by wyprowadzić wniosek, iż bezpłatny transport pracowników do pracy nie powinien być traktowany analogicznie jak kwestia opodatkowania pakietów medycznych. Jednak nie wszystkie organy oraz sądy zgadzają się z takim wnioskiem. Można tu wskazać np. interpretację indywidualne MF z 1 marca 2012 r. nr IPPB4/ /11-2/MP, czy też wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 11 stycznia 2012 r. (I SA/Wr 1634/11). Katarzyna Konieczna-Kłobut Konsultant Nr 6 / Maj

6 W celu uzyskania dodatkowych informacji związanych z prezentowanymi treściami prosimy o kontakt pod następującymi adresami Redakcja DMS Tax24: Dział Doradztwa Podatkowego: tax24@dmstax.com ddp@dmstax.com lub telefonicznie: Redaktorem DMS Tax24 jest Jacek Dobrucki, partner w DMS TAX Sp. z o.o. Spółka posiada wszelkie prawa autorskie do niniejszej publikacji. Niniejsza informacja nie stanowi czynności doradztwa podatkowego w rozumieniu przepisów ustawy o doradztwie podatkowym. Biuletyn DMS Tax24 ma jedynie charakter informacyjny, a zastosowanie się do jego treści nie może rodzić roszczeń pod adresem jej autorów oraz DMS TAX Sp. z o.o. Cytowanie i/lub rozpowszechnianie treści niniejszego biuletyny jest dozwolone pod warunkiem powołania się na źródło pochodzenia informacji. DMS TAX Sp. z o.o. Spółka Doradztwa Podatkowego ul. Kazimierza Wielkiego Wrocław Spółka jest wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej we Wrocławiu VI Wydział Gospodarczy KRS. Kapitał zakładowy wynosi zł i jest w pełni opłacony. KRS ; REGON ; NIP Zarząd: Jacek Dobrucki; Dawid Michalak; Henryk Suchecki. Nr 6 / Maj