Akademia Leona Koźmińskiego PRZEWODNIK DO PRZEDMIOTU Ilościowe metody badań naukowych Rok akademicki 2010/2011 Semestr: zimowy/letni Prowadzący zajęcia: doc dr Anna Bielecka Akademia Leona Koźmińskiego 2009
Spis treści 1. Wstęp.. 3 2. Prezentacja osoby prowadzącej oraz dane kontaktowe. 3 3. Sylabus przedmiotu..4 4. Punktacja zaliczeniowa....9 5. Obecności.......9 6. Zasady przygotowania projektów zespołowych...9 7. Zasady przygotowania referatów indywidualnych.... 9 8. Polityka wobec plagiatów.....10 9. Test końcowy......10 10. Załączniki.... 10 10.1. Dostęp do materiałów internetowych 10.2. Struktura raportu 2
1. Wstęp Niniejszy przewodnik zawiera podstawowe informacje dotyczące kursu Ilościowe Metody Badań Naukowych, prowadzonego na studiach doktoranckich ALK. Słuchacze powinni zapoznać się z niniejszym dokumentem przed rozpoczęciem zajęć, gdyŝ poza materiałami merytorycznymi, które są w nim zawarte, przewodnik zawiera szereg istotnych informacji na temat zaliczenia przedmiotu oraz sposobu realizacji prac grupowych, będących częścią zaliczenia przedmiotu Poznanie poniŝszego teksu pozwoli zrozumieć cele jakie będą realizowane w trakcie zajęć, jakie umiejętności studenci pozyskają dzięki realizacji programu oraz jakie wymagania naleŝy spełnić aby zaliczyć przedmiot. Niezbędne jest zapoznanie się z wykazem literatury - w szczególności w zestawieniu tym podany jest tytuł podstawowego podręcznika do zajęć, który będzie wykorzystywany w trakcie całego kursu. Co waŝne, podręcznik ten jednocześnie moŝe być bardzo praktycznym narzędziem wspomagającym samodzielną naukę. 2. Prezentacja osoby prowadzącej oraz dane kontaktowe Doc. dr Anna Bielecka jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Katedry Metod Matematyczno-Statystycznych i Zastosowań Informatyki Akademii Leona Koźmińskiego. Obszar zainteresowań naukowych metody ilościowe w zarządzaniu, w szczególności : analiza ilościowa w badaniach marketingowych, analiza ilościowa na rynku kapitałowym. Wykłada na studiach podyplomowych MBA (od pierwszej edycji studiów 1989 r), studiach doktoranckich ALK. oraz na kursach przygotowujących do egzaminu państwowego na doradców inwestycyjnych. Prowadzi zajęcia ze statystyki opisowej i matematycznej, statystyki w finansach i bankowości, ekonometrii. Brała udział w pracach zespołów badawczo-wdroŝeniowych na Wydziale Zarządzania UW oraz Akademii Leona Koźmińskiego. Autorka artykułów i opracowań z zakresu analizy ilościowej oraz 3 podręczników akademickich do statystyki. Gabinet A/120 Telefon 22 519 21 48 E-mail DyŜur bielenda@alk.edu.pl Informacja o terminach dyŝurów znajduje się na Wirtualnej Uczelni 3
Sylabus przedmiotu AKADEMIA LEONA KOŹMIŃSKIEGO KOŹMIŃSKI UNIVERSITY SYLABUS PRZEDMIOTU NA ROK AKADEMICKI 2009/2010 SEMESTR zimowy/letni NAZWA PRZEDMIOTU/ Ilościowe Metody Badań Naukowych NAZWA PRZEDMIOTU W JEZYKU ANGIELSKIM KOD PRZEDMIOTU LICZBA PUNKTÓW ECTS OSOBA (Y) PROWADZĄCA (E) Stopień naukowy Imię i Nazwisko Katedra / Instytut / Centrum OSOBA ODPOWIEDZIALNA (JEŚLI INNA NIś PROWADZĄCA) Dr Anna Bielecka Metod Ilościowych i Zastosowania Informatyki PREREKWIZYTY * (warunki wstępne) KOREKWIZYTY CELE KSZTAŁCENIA EFEKTY KSZTAŁCENIA: UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE 1. NABYCIE PRZEZ STUDENTÓW WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI ROZUMOWANIA TEORETYCZNEGO Zapoznanie słuchaczy z metodami i technikami przygotowania, opracowywania i interpretacji danych liczbowych niezbędnych do rozwiązywania problemów badawczych, poprzez opanowanie umiejętności: - formułowania problemu badawczego w kontekście techniczno- metodologicznych moŝliwości analizy danych i weryfikacji stawianych hipotez badawczych; - określania typu danych przydatnych do rozwiązania problemu badawczego; - przeprowadzenia badania statystycznego; - opracowywania wyników badań (właściwego doboru graficznych i syntetycznych form prezentacji materiału liczbowego, interpretowania wyników badań, uogólniania wyników badań częściowych na całą populację); - posługiwania się statystycznymi pakietami komputerowymi STATISTICA oraz opcjami 4
2. NABYCIE PRZEZ STUDENTÓW UMIEJĘTNOŚCI SAMODZIELNEGO KRYTYCZNEGO MYŚLENIA, WNIOSKOWANIA, OCENY I STOSOWANIA TEORII W PRAKTYCE statystycznymi programu EXCEL - Nabycie umiejętności: - operacjonalizacji problemów badawczych, - doboru do analiz odpowiednich narzędzi statystycznych; - krytycznego ustosunkowania się do materiału źródłowego oraz wyników obliczeń.. 3. NABYCIE PRZEZ STUDENTÓW UMIEJĘTNOŚCI W ZAKRESIE KOMUNIKACJI, PRACY W ZESPOŁACH, PRZYWÓDZTWA ORGANIZACYJNEGO, WZORÓW ETYCZNYCH, ZACHOWAŃ I POSTAW SPOŁECZNYCH, ŚWIADOMOŚCI TRWAŁEGO ROZWOJU EKOSYSTEMU TREŚCI KSZTAŁCENIA LICZBA GODZIN Program 1. Ogólna charakterystyka metod analizy danych - z uwzględnieniem obszarów problemowych badań, w których mogą być zastosowane. Podstawowe pojęcia statystyczne - zbiorowość i jednostka statystyczna, cecha statystyczna i jej rodzaje, populacja, próba statystyczna. 2. Etapy badań. Źródła danych. Klasyfikacja badań. Metody i techniki doboru próbki. Rodzaje błędów. 3. Pomiar jako element badania. Skale pomiarowe wykorzystywane w badaniach - klasyfikacja, własności, warunki zastosowania. Konstrukcja instrumentu pomiarowego- ankieta, kwestionariusz. Rodzaje pytań. Badanie rzetelności pytań ankietowych. 4. Wybrane metody opracowywania danych. Kontrola zebranego materiału. Klasyfikacja i zliczanie danych. Szeregi statystyczne. Tabulacja. Prezentacje graficzne. Dobór narzędzi statystycznych do opracowywania i analizy danych, ich związek z celem badawczym. 5. Analiza danych. Mierniki statystyczne. Wnioskowanie statystyczne - estymacja punktowa i przedziałowa, formułowanie oraz weryfikacja hipotez dla danych z pomiaru nominalnego, porządkowego, interwałowego i ilorazowego. Określanie minimalnej liczebności próby. Wybrane testy parametryczne i nieparametryczne. 6. Metody badania siły i kierunku zaleŝności korelacyjnej. - współczynnik Pearsone`a, współczynnik Spearmane`a, współczynniki determinacji i indeterminacji. ZaleŜność stochastyczna cech jakościowych. Tablice czteropolowe i wielopolowe. Współczynniki Pearsone`a- Bravaisa, Yula- Kendalla, Bykowskiego, Cramera. Test niezaleŝności chikwadrat. 5
RAZEM LICZBA GODZIN: 24 SUGEROWANA LICZBA GODZIN PRACY WŁASNEJ STUDENTA *** CAŁKOWITA LICZBA GODZIN PRZEZNACZONA NA STUDIOWANIE PRZEDMIOTU 48 60 DESCRIPTION OF THE MODULE IN ENGLISH (MAX 300 SYMBOLS UMIĘDZYNARODOWIENIE KSZTAŁCENIA ASPEKTY ODPOWIEDZIALOŚCI SPOŁECZNEJ I ETYCZNEJ LP. LEKTURY OBOWIĄZKOWE DO ZAJĘĆ (zaleca się podawanie do trzech pozycji) AUTOR, TYTUŁ, MIEJSCE I ROK WYDANIA, WYDAWNICTWO, STRONY 1. Babbie E., Badania społeczne w praktyce PWN Warszawa, 2004 2. Blalock H.M., Statystyka dla socjologów, PWN 1975 3. Frankfort_Nachmias Ch., Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań, Zysk i S-ka 2001 LP. LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE DO ZAJĘĆ (zaleca się podawanie do pięciu pozycji) AUTOR, TYTUŁ, MIEJSCE I ROK WYDANIA, WYDAWNICTWO, STRONY 1 Aczel A.D, Statystyka w zarządzaniu, PWN Warszawa 2000 2 Aranowska E.,,Metodologiczne podstawy zastosowań modeli statystycznych w psychologii. Teoria i praktyka, Studio 1996 4 Bedyńska S., Brzezicka A, Statystyczny drogowskaz. Praktyczny poradnik analizy danych w naukach społecznych na przykładach z psychologii. SPSS. Warszawa Wyd. Academica SWPS 2007 Bielecka A.,, Statystyka w biznesie i ekonomii,.wspiz 2005 5 Brzeziński J., Metodologia badań psychologicznych, PWN, Warszawa 2002 7 Wieczorkowska G., Wierzbiński J., Badania sondaŝowei eksperymentalne. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwa Naukowe WZ UW,. Warszawa 2005 6
BIBLIOGRAFIA PRZEDMIOTU (moŝna podać dowolną liczbę pozycji) LP. AUTOR, TYTUŁ, MIEJSCE I ROK WYDANIA, WYDAWNICTWO, STRONY 1. Domański Cz.,, Statystyczne testy nieparametryczne, PWE Warszawa 1979 2. Churchill G., Badania marketingowe. Podstawy metodologiczne. PWN Warszawa,2002 3. Ferguson G.A,Takane Y, Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice, PWN 1997 4. Zieliński T., Jak pokochać statystykę, czyli STATISTICA do poduszki, Wydawnictwa StatSoft Polska, Kraków 1999 5. Wieczorkowska G., Wierzbiński J.,, Statystyka, Analiza badań społecznych Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2007. FORMA ZALICZENIA (pisemna, ustna, projekt) Proszę szczegółowo wyjaśnić jakie elementy będą składały się na ocenę końcową i jaka jest ich waga RODZAJ SPRAWDZANYCH KOMPETENCJI SPRAWDZANIE NABYTEJ WIEDZY I ROZUMOWANIA TEORETYCZNEGO SPRAWDZANIE NABYTYCH UMIEJĘTNOŚCI (Z ZAKRESU DYSCYPLINY I KOMUNIKACJI ORAZ ZACHOWAŃ I POSTAW SPOŁECZNYCH, WZORÓW ETYCZNYCH) EGZAMIN W TERMINIE POPRAWKOWYM jeśli forma egzaminu będzie inna niŝ w pierwszym terminie FORMA SPRAWDZIANU CZAS TRWANIA PROCENTOWY WPŁYW NA OGÓLNĄ OCENĘ Kompleksowa analiza 100% wyników badania statystycznego z wykorzystaniem narzędzi opisu statystycznego i wnioskowania statystycznego 7
INNE UWAGI WŁASNE Zajęcia prowadzone metodą konwersatoryjną, połączone z prezentacją komputerową omawianych metod ilościowych. KIERUNEK ROK STUDIÓW / SEMESTR STUDIÓW Studia doktoranckie II/III SPECJALNOŚĆ TYP PRZEDMIOTU podstawowy P / kierunkowy K / specjalnościowy S POZIOM PRZEDMIOTU ** podstawowy P / średnio zaawansowany Ś / zaawansowany Z P Ś RODZAJ ZAJĘĆ I LICZBA GODZIN NAUCZANIA, W TYM: Wykład wprowadzenie do tematyki zajęć przez prowadzącego 12 Ćwiczenia Konwersatorium z wykładowcą Warsztaty grupowe 12 Spotkania z praktykami Laboratorium Projekty E-learning Seminaria dyplomowe Inne metody Egzamin FORMA STUDIÓW stacjonarne S / niestacjonarne NS POZIOM STUDIÓW pierwszego stopnia I ST / drugiego stopnia II ST / magisterskie jednolite MJ JĘZYK WYKŁADOWY (polski / obcy jaki) NS polski * Zakres wiadomości / umiejętności / kompetencji, jakie powinien juŝ posiadać student przed rozpoczęciem nauki przedmiotu, a takŝe specyfikacja innych przedmiotów lub programów, które 8
naleŝy zaliczyć wcześniej ** Poziom przedmiotu moŝna zdefiniować przy pomocy takich czynników jak: - warunki wstępne (dopuszczające) - efekty kształcenia - informacje bibliograficzne *** W standardach ECTS przyjęto, Ŝe na 1 godzinę zajęć prowadzonych na Uczelni (wykład, ćwiczenia) przypadają 2 godziny pracy własnej studenta 9
4. Punktacja zaliczeniowa 65 71 pkt. ocena dostateczna 72 78 pkt. ocena dostateczna plus 79 85 pkt. ocena dobra 86 92 pkt. ocena dobra plus 93 100 pkt. ocena bardzo dobra 5. Obecności Doktoranci zobowiązani są do aktywnego uczestniczenia we wszystkich zajęciach prowadzonych w ramach kursu. Przed kolejnymi zajęciami słuchacze powinni powtórzyć materiał z wcześniejszych wykładów (podręcznik, konspekt, prezentacja PP) oraz zapoznać się z literaturą zalecaną na kolejne zajęcia. 6. Zasady przygotowania projektów zespołowych Studenci w zespołach max 3-osobowych wykonują badanie statystyczne, którego celem jest wykazanie umiejętności sformułowania problemu badawczego oraz jego operacjonalizacji, tworzenia hipotez statystycznych, doboru na poszczególnych etapach pracy badawczej odpowiednich narzędzi statystycznych oraz opracowywania, analizy i interpretacji wyników badań. Projekt badawczy, zatwierdzony przez wykładowcę, realizowany jest przez poszczególne grupy do końca trwania kursu. Do opracowania wyników badania słuchacze wykorzystają prezentowane na kolejnych zajęciach stosowne narzędzia analizy danych, wspomagane statystycznym programem komputerowym (Statistica, SPSS i/lub Excel). Podczas prowadzenia badania, na kolejnych jego etapach, przewidziane są konsultacje z Prowadzącym zajęcia. Raport końcowy, w formie papierowej i elektronicznej, naleŝy złoŝyć w terminie do 2 tygodni od daty zakończenia kursu. 7. Zasady przygotowania referatów indywidualnych Nie dotyczy 10
8. Polityka wobec plagiatów Plagiatem jest przywłaszczenie sobie autorstwa cudzego utworu lub jego fragmentu (cudzych elementów twórczych), to znaczy ukrycia źródła ich pochodzenia. Plagiat oznacza w języku potocznym kradzieŝ utworu lub pomysłu. Praca (referat), która będzie nosiła znamiona plagiatu, nie będzie podlegać ocenie i otrzyma zero punktów. Nie będzie moŝliwości poprawy pracy splagiatowanej. W przypadku plagiatu odpowiedzialnością zostaje obarczona osoba widniejąca jako autor referatu. PoniewaŜ przygotowanie referatu jest obligatoryjne, ujawnienie plagiatu powoduje konieczność przygotowania nowej pracy, przy czym moŝna za nią uzyskać maksymalnie ocenę dostateczną. Wszystkie prace referaty muszą być dostarczone zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej. Wersja cyfrowa pozwala na przeskanowanie pracy specjalnym systemem komputerowym weryfikującym oryginalność pracy. 9. Praca zaliczeniowa Patrz punkt 6 1. Załączniki 10.1 Dostęp do materiałów internetowych www.kozminski.edu.pl, Wykładowcy dyŝury i sylabusy, doc dr Anna Bielecka, materiały do zajęć, seminarium doktoranckie, login;bielecka1, hasło wykładowca poda na pierwszych zajęciach. 10.2 Struktura raportu WyróŜnia się 4 zasadnicze części raportu: część wprowadzająca część analityczna część wnioskowa aneks 1. Część wprowadzająca opis problemu badawczego, cel diagnostyczny ( co chcemy zbadać) i cel praktyczny (komu/czemu mają słuŝyć wyniki badań), sformułowane hipotezy badawcze zakres i sposób przeprowadzenia badania warunki realizacji badań, ograniczenia 2. Część analityczna - systematyczna prezentacja uzyskanych wyników, podzielona na grupy problemowe ; 11
- formy prezentacji : tabele, wykresy, miary statystyczne (miary struktury, miary współzaleŝności, miary dynamiki) oraz elementy wnioskowania statystycznego 3. Część wnioskowa - prezentacja szczegółowych wniosków i zaleceń płynących z badań np. praktyczne zastosowanie wyników badań. 4. Aneks wzór instrumentu pomiarowego (kwestionariusz, ankieta) jeśłi badanie było badaniem pierwotnym szczegółowy opis doboru próby tablice robocze Raport rozpoczyna się stroną tytułową, spisem treści oraz skróconą wersją raportu streszczenie w kilkunastu zdaniach najwaŝniejszych informacji, jakie zawiera prezentowany raport. Strona tytułowa pracy powinna zawierać Nazwę kursu Tytuł pracy Imię i nazwisko autora/-ów Datę złoŝenia 12