WERSJA A EGZAMIN z hemii rganicznej I. IZMERIA ZWIĄZKÓW RGANIZNY 1. Narysuj wzory w projekcji konikowej i w projekcji Newmana 1,2-dibromoetanu 1,1-dibromoetanu w konformacji synklinalnej (gauche) w najbardziej trwałej konformacji Narysuj stereoizomery cis i trans dla 1,2-dibromocyklobutanu. zy ulegają one wzajemnej przemianie, odpowiedź uzasadnij. 2. (R)-4,5,5-Trimetylo-2-heksyn poddano reakcji redukcji w różnych warunkach. dpowiednimi wzorami przedstaw budowę przestrzenną otrzymanych produktów i określ ich konfiguracje. 2 /Pd 2 /kat. Lindlara (R)-4,5,5-trimetylo-2-heksyn Li, N 3
II. WĘGLWDRY 1. Z benzenu i dowolnych innych odczynników otrzymaj: (1-bromopropylo)benzen p-bromopropylobenzen m-bromopropylobenzen 2. Podaj mechanizm otrzymywania (1-bromopropylo)benzenu z propylobenzenu. Podaj mechanizm bromowania pierścienia benzenowego w obecności odpowiedniego katalizatora w ketonie etylowo-fenylowym i uzasadnij miejsce podstawienia.
III. ZWIĄZKI SIARKI 1. Uzupełnij następujący schemat reakcji i podaj nazwy otrzymywanych w kolejnych etapach związków. NaS 2 Br A 3 2 Br B Na 2 2 2, 25 o I TF D E 2. Jaką lepszą metodę otrzymywania związku A możesz zastosować zamiast podanej w schemacie w punkcie 1? Napisz pełny schemat reakcji. Podaj mechanizm otrzymywania związku B.
IV. ALDEYDY I KETNY 1. Stosując odpowiednie reagenty dokonaj następujących przekształceń: A. benzaldehyd 3-fenylo-2-metylopropenal B. benzaldehyd styren (winylobenzen). 2-fenyloetanal N,N-dietylo-2-fenyloetenyloamina 2. Podaj mechanizmy: reakcji A z punktu 1 reakcji z punktu 1
V. KWASY KARBKSYLWE I I PDNE 1. Stosując odpowiednie reagenty dokonaj następujących przekształceń: octan etylu acetylooctan etylu keton cykloheksylowo-metylowy pentanonitryl 2-metylo-2-heksanol malonian dietylu + 3-buten-2-on kwas 5-oksoheksanowy 2. Podaj przykład dowolnej reakcji substytucji nukleofilowej grupy acylowej i przedstaw mechanizm tej reakcji. Porównaj reaktywność estrów, bezwodników, amidów i halogenków acylowych w reakcji substytucji nukleofilowej grupy acylowej.
VI. WĘGLWDANY I AMINKWASY 1. Uzupełnij następujące schematy reakcji i wytłumacz, do czego służą te reakcje, inaczej mówiąc, jakie wnioski można wyciągnąć na podstawie struktury ich produktów końcowych. -D-fruktofuranoza Ag 2 I 3 N 3 A B D -D-fruktopiranoza Ag 2 I 3 N 3 E F G 2. trzymaj: tyrozynę (kwas 2-amino-3-(4-hydroksyfenylo)propionowy metodą Gabriela z odpowiedniego α- bromoestru leucynę (kwas 2-amino-4-metylopentanowy) z odpowiedniego α-oksokwasu
VII. ZWIĄZKI ETERYKLIZNE I KARBPLIYKLIZNE 1. W reakcjach podstawienia w pierścieniu pirydyny otrzymaj poniższe związki (syntezy mogą być więcej niż jednoetapowe). Na podstawie przejściowo powstającego karbokationu lub karboanionu wytłumacz odpowiednie miejsce podstawienia. z pirydyny otrzymaj 3-hydroksypirydynę z pirydyny otrzymaj 3-aminopirydynę z 4-chloropirydyny otrzymaj 4-metoksypirydynę 2. Napisz wzór pirymidyny (1,3-diazyny). Podaj hybrydyzacje atomów azotu. Wskaż orbitale atomowe zajmowane przez wolne pary elektronowe atomów azotu. zy jest to związek aromatyczny (uzasadnij)?
WERSJA B EGZAMIN z hemii rganicznej (litery drukowane) I. IZMERIA ZWIĄZKÓW RGANIZNY 1. Nazwij i napisz mechanizm reakcji hydrolizy niżej narysowanego związku. Zaznacz centra stereogeniczności w substracie i produktach reakcji. W jakiej relacji przestrzennej są względem siebie stereoizomery otrzymanego optycznie czynnego alkoholu. 3 l 2 2. Narysuj wzór Fischera podanej niżej cząsteczki. zy w reakcji (Z)-2-butenu z Br 2 /l 4 otrzymasz narysowany przez iebie stereoizomer? dpowiedź uzasadnij. Br 3 Br
(litery drukowane) II.ALGENPDNE 1. trzymaj z 1-pentenu w jednej reakcji 1-bromo-2-penten i 3-bromo-1-penten. Na podstawie struktury produktu przejściowego wytłumacz, dlaczego w tej reakcji powstają dwa związki. Podaj produkty reakcji i symbole mechanizmów reakcji według jakich one przebiegają. Wytłumacz, dlaczego alkiny terminalne w silnie zasadowym środowisku tworzą aniony, a więc reagenty nukleofilowe? 2 2 Br + Na 2 Br + Na 2. Napisz odpowiednie produkty zaproponowanych reakcji, czy dla każdej będzie to możliwe? dpowiedź uzasadnij. Podaj mechanizm reakcji (a). 2 Br Br (a) + AlBr 3 Br (b) 2 5 2 Br (c) 2 5 (d) 2 Br 2 /AlBr 3
(litery drukowane) III. ALKLE 1. Zaproponuj odpowiednie warunki reakcji i napisz szereg przemian otrzymywania podanych alkoholi z 1-metylocyklopentenu. 2. zy napisana poniżej synteza jest zaproponowana właściwie, czy błędnie? Jeśli błędnie, napisz, jak poprawnie należałoby zaproponować jej przebieg. Nazwij substrat i produkt reakcji. MgBr Mg ( 2 2 2 Br 2 2 2 MgBr 3 ) 3 eter 2 2 2 ( ) 3 2 / 2 2 2 ( ) 3
(litery drukowane) IV. ALDEYDY I KETNY 1. trzymaj: aldehyd benzoesowy ze styrenu aldehyd benzoesowy z alkoholu benzylowego acetofenon ze styrenu acetofenon z alkoholu benzylowego acetofenon z benzonitrylu 2. Wychodząc z acetofenonu i bromku metylu, stosując także inne reagenty, otrzymaj dwiema różnymi metodami (1-metylowinylo)benzen.
(litery drukowane) V. KWASY KARBKSYLWE I I PDNE 1. Stosując odpowiednie reagenty dokonaj następujących przekształceń: octan etylu acetylooctan etylu 5-heksen-2-on propanian etylu 1,1-difenylopropanol bromek t-butylu 2,2-dimetylopropanoamid 2. Który spośród trzech napisanych związków karbonylowych jest najmocniejszym - kwasem i dlaczego? W cząsteczkach zaznacz atomy wodoru o kwasowym charakterze. Dla 2,4-pentanodionu napisz równowagę tautomeryczną i wyjaśnij stabilność jej najtrwalszego karboanionu metodą rezonansu. 2 5 2 2 2 2 5 2 5 pk a = 13 pk a = 11 pk a = 9
(litery drukowane) VI. WĘGLWDANY I AMINKWASY 1. Przedstaw cukry (1), (2) i (3) wzorami Fischera, czy należą one do szeregu D czy L? Dla cukru (3) podano jego właściwości fizyczne. Narysuj wzór awortha i wzór Fischera jego enancjomeru cukier (4). Do jakiego szeregu należy cukier (4), uzupełnij dane dotyczące jego właściwości fizycznych. wzór Fischera 2 2 (1) N 2 (2) 2-deoksyryboza -glukozamina wzór Fischera 2 2 wzór Fischera wzór Fischera (3) jaki to cukier? (4) właściwości fizyczne właściwości fizyczne [] = -133,5 o tt = 102-104 o tt = 2. Kwas p-hydroksyfenylooctowy przekształć w taki związek, z którego w reakcji Streckera otrzymasz tyrozynę [kwas 2-amino-3-(4-hydroksyfenylo)propionowy]. zy otrzymany w tej reakcji produkt będzie: a. optycznie czynny, odpowiedź uzasadnij b. identyczny z naturalną tyrozyną, odpowiedź uzasadnij [] =
(litery drukowane) VII. ZWIĄZKI ETERYKLIZNE I KARBPLIYKLIZNE 1. Które z następujących cząsteczek związków heterocyklicznych są aromatyczne, a które nie? dpowiedź uzasadnij. N N I N 2. Napisz reakcję 4-chloropirydyny z Na/, nazwij i podaj jej mechanizm. Które z niżej podanych związków ulegają analogicznej reakcji, a które nie? Uzasadnij odpowiedź. 8-bromochinolina p-chloronitrobenzen 2-bromochinolina