Rynek Consumer Finance w Polsce - rys historyczny i bieżąca sytuacja Andrzej Reterski Prezes Zarządu Domu Finansowego QS
Początki Consumer Finance w Polsce Przed 989 r. Po 989 r. Przemiany Praktyczny społeczne brak kredytów i ekonomiczne dla ludności (konsument (brak rynku dąży nabywcy, do zaspokojenia masowej konsumpcji potrzeb, zmniejszona i nadwyżek siła nabywcza towarowych) dochodów ludności) = popyt na kredyty, ale Od 97 r. MM kredyty dla młodych małżeństw (na Wysoka zakup artykułów stopa procentowa, przemysłowych na wyposażenie wnętrz Brak mieszkań) przygotowania banków do udzielania kredytów dla ludności Kłopoty w nawiązaniu bliskiej współpracy między bankami a firmami handlowymi. 990-99: Najgorszy okres dla rozwoju rynku kredytów konsumenckich.
I faza rozwoju sektora Consumer Finance w Polsce Finansowanie Banki Banki Pośrednicy finansowi Od 99 r. Klienci Banki Know-how w zakresie zarządzania ryzykiem i dystrybucją Towarzystwo Inwestycyjne ART Sektor consumer finance początkowo tworzą pośrednicy finansowi
II faza przesunięcie Consumer Finance do sektora bankowego 997 r. 998-999 r. 998 przejmuje Bank Świętokrzyski 998 przejmuje pakiet kontrolny akcji Spółki Best S.A. 999 999 powołuje Rodzinne Towarzystwo Finansowe Invest Kredyt przejęte przez AIG Consumer Finance Group i scalone w jeden organizm z AIG Bank Polska
II faza przesunięcie Consumer Finance do sektora bankowego 00 r. 005 r. Ustawa o kredycie konsumenckim reguluje rynek. Z dotychczasowych segmentów (kredyty samochodowe i ratalne) znikają ostatni pośrednicy 00 przejmuje kontrolę nad PTF S.A. 00 00 00 005 przejmuje Cuprum Bank S.A. i tworzy przejęta przez Santander CF, tworzy PTF Bank S.A. Cetelem Expansion Polska SA przenosi działalność spółki na Cetelem Bank przejmuje działalność Finplus SA
III faza rozwoju sektora Consumer Finance rozwój kredytów i pożyczek gotówkowych 00 r. 00 r. 005 r. 006 r. Unilink Nowi pośrednicy rozwijają obszar niezabezpieczonych kredytów gotówkowych i pożyczek Finansowanie oraz zarządzanie ryzykiem Zarządzanie kanałem dystrybucji Wprowadzenie instytucji odsetek maksymalnych oraz maksymalnych kosztów pozaodsetkowych kredytu Banki Pośrednicy finansowi Klienci
Odpływ banków z sektora rozwój firm pożyczkowych 009 00 r. 06 r. Rekomendacja T Wykluczenie kredytów na oświadczenie Klienta Wprowadzenie szczegółowych zasad weryfikacji Klienta Wprowadzenie DTI na poziomie 50% i 65%
Kierunki zmian zachodzących w sektorze
Przepływ Klientów z banków do firm pożyczkowych Od 0 r. Liczba sprzedanych kredytów gotówkowych i pożyczek niebankowych przez członków KPF (w tys. sztuk) 90 8, 80 70 Coraz więcej Klientów decyduje się na pożyczki niebankowe. Dynamika kredytów bankowych znacząco wyhamowała. 75, 7,6 60 50 9, 5,79 56,07 0 0 0 0 9,58,99 9,56, 8,56,7 0,88,7,9 8,9 5,5 6,8,6 5, 0,89,7,,66 0,,9,7,,98,8, 0,7 9,6 9,97 0,8 0,66 0 I Q 0 II Q 0 0 0 I Q 0 II Q 0 0 0 I Q 0 II Q 0 0 0 I Q 05 II Q 05 05 05 I Q 06 II Q 06 Kredyty gotówkowe Pożyczki niebankowe Źródło: raport KPF - Sektor pośrednictwa finansowego w Polsce (II kwartał 06)
Spowolnienie aktywności banków i dynamiczny rozwój firm pożyczkowych Od 0 r. Wartość sprzedanych kredytów gotówkowych i pożyczek niebankowych przez członków KPF (w mln PLN) 50 00 50 00 50 Banki sprzedają mniej kredytów, ale o większej wartości. Firmy pozabankowe rozwijają się płynnie. 7,5 5 57,7 78,5 65, 6,7 9, 99,9,9 9 7,8 5 70, 59, 9,8 00 50 58, 9,6 6, 8, 0 79,9 00 50 0 I Q 0, 6, 8,,8,9 7,,5,9 8,9 II Q 0 0 0 I Q 0 II Q 0 0 0 I Q 0,8 II Q 0 50,7 0 57,7 0 77, I Q 05 85,8 II Q 05 05 05 I Q 06 II Q 06 Kredyty gotówkowe Pożyczki niebankowe Źródło: raport KPF - Sektor pośrednictwa finansowego w Polsce (II kwartał 06)
Samoregulacja Sektora Pozabankowego
Średni koszt pożyczki pozabankowej Od 009 r. 00% 80% 60% 0% 0% 00% 80% 60% 0% 0% Systematycznie wzrasta liczba firm pożyczkowych w Polsce, a razem z tym spada średni koszt pożyczki 60 50 0 0 0 0 0% 0 009 00 0 0 0 0 05 06 Liczba firm pożyczkowych średni koszt pożyczki pozabankowej Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ZFP i KPF
Consumer Finance a gospodarka
Zmiany w sektorze Consumer Finance a PKB 0 000,00 I Etap Rekomendacji T: wycofanie oświadczeń + weryfikacja II Etap Rekomendacji T: wprowadzenie DTI 06,0 05,0 5 000,00 0,0 0,0 0 000,00 0,0 5 000,00 0 000,00 5 000,00 Poluzowanie Rekomendacji T: = uwolniona konsumpcja i wzrost PKB należności banków z tytułu kredytów konsumpcyjnych (w mln PLN) Produkt krajowy brutto (ceny stałe) I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. 009 00 0 0 0 0,0 00,0 99,0 98,0 97,0 Źródło: opracowanie własne
Jaka będzie przyszłość Consumer Finance w Polsce?