INTEGRALNE RYTMY innowacja rozwijająca wszechstronny i harmonijny rozwój ciała wszystkich dzieci poprzez grę na bębnach afrykańskich. Magdalena Sokołowska
Koordynator innowacji: Magdalena Sokołowska Opole 2015/2016 Miejsce realizacji: Publiczna Szkoła Podstawowa nr 14 im. Adama Mickiewicz 45-720 Opole ul. Koszyka 21 tel./fax (077) 474-31-91 Okres realizacji: rok szkolny 2015/2016 Odbiorcy: uczniowie z klas I-III uczęszczający do świetlicy szkolnej Realizacja warsztatów: Realizacja zaplanowanych celów innowacji będzie odbywała się w ramach realizacji 2 godzin z art. 42 KN. Zajęcia będą prowadzone w formie zabawy łączącej w sobie naukę gry na bębnach afrykańskich z muzykoterapią. Spotkania odbywać się będą w systemie cyklicznym 2 razy w tygodniu (60 min) w formie warsztatów muzyczno - rytmicznych dla dzieci oraz warsztatów rodzinnych 1 raz w miesiącu (2 h). Innowacja będzie realizowana w atrakcyjny sposób angażując wszystkie dzieci zdrowe z niepełnosprawnymi oraz nawiązując współpracę z placówkami kulturalnymi włączając się w różnego rodzaju przedsięwzięciach m.in.: organizacja integracyjnych warsztatów bębniarskich; organizowanie warsztatów rodzinnych; nawiązanie współpracy z inną szkołą gdzie organizowane są warsztaty muzyczno - rytmiczne; zapoznanie z zagadnieniami poprzez oglądanie prezentacji multimedialnych; oglądanie występów, pokazów gry na bębnach afrykańskich; prowadzenie warsztatów otwartych dla całej społeczności szkolnej.
WSTĘP: Żyjemy w pośpiechy, napięciu, niepokoju. XXI wiek stawia przed nami mnóstwo wyzwań, oczekiwań. Aby sprostać wszelkim oczekiwaniom jaki niesie ze sobą kolejny dzień, potrzebujemy miłości, życzliwego wsparcia w samodzielnych poszukiwaniach wartości oraz sensu i wiary we własne możliwości. Prawidłowe funkcjonowanie polega na otwartym stosunku do otoczenia, aktywnym włączaniu się w działanie, umiejętności współpracy oraz umiejętności pokonywania trudności. Muzykoterapia w odsłonie Integralne rytmy może być stosowana względem osób niezależnie od wieku, poziomu wykształcenia, zdolności, stanu zdrowia. Muzyka, dźwięki, rytmy, uderzenia będą wykorzystywane zarówno w celach diagnostycznych, jak i terapeutycznych. Gra na bębnie afrykańskim - jembie pomaga uzewnętrzniać emocje, pragnienia, dążenia, myśli. Jest formą komunikacji, akceptacji z samym sobą i z innymi ludźmi. W trakcie zajęć możliwa staje się zmiana sposobu odbioru otaczającej rzeczywistości. Dzięki grze dziecko zaczyna nabierać dystansu w stosunku do własnych braków, ułomności, trudnych przeżyć, uczuć i doświadczeń. Odgrywa istotną rolę, terapeutyczną rolę wobec dzieci z pogotowia opiekuńczego, którym brak bliskich, czują się odrzucone i nie potrzebne, także wobec dzieci z klas integracyjnych w których uczą się dzieci z różnymi zaburzeniami np. lekkim upośledzeniem umysłowym, zespołem Aspergera, nadpobudliwością psychoruchową, niepełnosprawnością ruchową. Wszystkie te dzieci potrzebują wsparcia, zrozumienia a przede wszystkim bliskości innych dzieci. Zadaniem mądrego i kreatywnego nauczyciela jest stworzenie i organizowanie takich zajęć i warsztatów, które będą aktywnie rozwijać i integrować wszystkie dzieci. Doskonałym sposobem aktywnego i twórczego spędzania czasu w świetlicy szkolnej są warsztaty gry na bębnach. Spotkania mają na celu rozwinięcie poczucia rytmu i zabawy z dźwiękami instrumentów perkusyjnych. Warsztaty oparte są na zabawie łączącej ruch, którego bezwzględnie potrzebują, z rytmem, który ich ciekawi. Jest to niepowtarzalny rodzaj rytmiki, do której wykorzystujemy grzechotki różnego rodzaju, bębny djembe, instrumenty własnoręcznie wykonane. CELE INNOWACJI: Głównym celem zajęć muzyczno-ruchowych jest zapewnienie każdemu dziecku warunków dla jego wszechstronnego i harmonijnego rozwoju oraz kształtowanie różnych umiejętności, sprawności, postaw i nawyków. Realizacji celu głównego służyć mają cele szczegółowe: integracja dzieci pełnosprawnych z niepełnosprawnymi intelektualnie i ruchowo, rozwijanie koordynacji wzrokowo słuchowo - ruchowej,
OPIS: stymulowanie pracy obu półkul mózgowych dziecka i równoważenie ich poprzez dwa kanały zmysłowe: słuch i propriocepcję, przeżywanie różnorodnych emocji w kontakcie z rytmem i brzmieniem bębnów, zwiększenie umiejętność koncentracji, rozwinięcie ilości połączeń pomiędzy półkulami, synchronizowanie fal oraz pracy półkul mózgowych, zintegrowanie i zwiększenie poczucia bezpieczeństwa w grupie, nauka bezpiecznych sposobów wyładowania stresu oraz pomoc w odnalezieniu wewnętrznej harmonii, rozwijanie umiejętności działań zespołowych, pobudzanie kreatywność i zwiększenie umiejętności koncentracji uwagi, przyspieszenie rozwoju dziecka na wielu płaszczyznach (rozwój ruchowy, emocjonalny i intelektualny), obniżenie u dzieci napięć emocjonalnych, zmęczenia, kształtowanie podstawowych zdolności muzycznych i sprawności psychoruchowych, rozwijanie zdolności motorycznych: szybkości, zwinności, skoczności i wytrzymałości, kształtowanie poczucia rytmu i zróżnicowania intonacyjnego, wyrabianie pamięci i wyobraźni muzycznej oraz ruchowej, nabywanie umiejętności akceptacji siebie i innych, nabywanie umiejętności komunikacji i współdziałania w grupie, wdrożenie do aktywnego wykorzystania wolnego czasu, rozpowszechnianie gry na bębnach afrykańskich w środowisku szkolnym i lokalnym. Bębny to najstarsze instrumenty muzyczne wytwarzane i używane przez człowieka. Djembe pojawił się w Afryce Zachodniej w XIII wieku, stopniowo upowszechniając się na całym niemal kontynencie. Dziś jest to jeden z najbardziej znanych bębnów na świecie. Djembefola jest to mistrz gry na djembe lub po prostu muzyk grający na tym instrumencie. Poprawna artykulacja (slap, ton, bas) to podstawa. Dalej można urozmaicać to pomysłami bardziej autorskimi: różne rodzaje slapów, uderzenia palcami, różnego rodzaju nuty dodatkowe, tłumione itd. Ważna jest równie dobra artykulacja prawą i lewą ręką. Gra na djembe jest niebanalnym sposobem osiągnięcia stanu relaksu. Dzięki możliwości tworzenia muzyki, możemy lepiej poznać siebie, nabieramy przy tym sił do działania. Grając w grupie, uczymy się empatii, słuchania innych oraz własnego, pierwotnego rytmu. W aspekcie fizycznym gra na bębnach w znacznym stopniu przyczynia się do tzw. dobrostanu, czyli zdrowia ciała i umysłu. Korzystny wpływ rytmu przejawia się w wyrównaniu akcji serca, dobrym natlenieniu krwi, rozluźnieniu mięśni wszystko to oznacza relaks i dobre samopoczucie. Bardzo ważne jest współdziałanie obu półkul mózgowych zaangażowane podczas kreacji rytmu, które powoduje stan harmonii. Badania naukowe dowodzą, że grupowa gra na bębnach powoduje zwiększoną produkcję cytokininy we krwi, tzw. naturalnego zabójcy raka. Rola rytmu dla zdrowia człowieka jest nie do przecenienia.
Dzieci uczęszczające do świetlicy od pół roku mają możliwość uczestniczenia w zajęciach muzykoterapeutycznych z zakresu terapii dźwiękiem i rytmem z wykorzystaniem afrykańskich bębnów djembe organizowanych przez panią Magdalenę Sokołowską. Prowadząc warsztaty obserwuje duże zainteresowanie dzieci i rodziców udziałem w zajęciach. Widzę ich terapeutyczną moc i siłę, którą przekazują wszystkim którzy na nich grają. Gra na bębnach afrykańskich w naszej szkole to forma muzykoterapii, która poprzez muzykę leczy i rozwija. Jest to terapia dźwiękiem pozytywnie wpływającym na człowieka: redukuje stres, obniża ciśnienie, wpływa na wzrost odporności czy równowagi jak i na pobudzanie rożnych obszarów mózgu i ich synchronizacji, przyczyniając się do poprawy zdolności uczenia się i zwiększenia kreatywności. Rytmiczna gra na bębnie idealnie pozwala wyładować frustrację. Sprzyja oczyszczeniu z negatywnych emocji, daje odprężenie, wzmacnia koncentrację i samoświadomość, rozwija wrażliwość muzyczną i dostarcza doznań estetycznych. Wspólna gra na bębnie może być skuteczną formą integracji grupy i osiągania wspólnego rytmu. Jest to również możliwość tworzenia naturalnej muzyki dla osób, które nigdy przedtem nie miało z muzyką żadnego kontaktu, gdyż każdy człowiek ma w sobie pierwotny rytm i naturalnie posiada zdolność gry na bębnach, jedyną trudnością jest powtórne usłyszenie i poczucie pulsu. Zabawy muzyczne, które proponuje rozwijają u dzieci koordynację ruchową i słuch (np. równe liczenie z tupaniem, grzechotaniem, bębnieniem). Rytmiczne uderzanie w bęben stymuluje prace obu półkul mózgowych, zwiększenie umiejętność koncentracji oraz zwiększa ilość połączeń pomiędzy półkulami. Opracowanie: Magdalena Sokołowska