Różnorodność swapów i ich zastosowań, przyczyny popularności swapów w porównaniu z pozostałymi grupami instrumentów pochodnych Monika Michalak Klaudia Michrowska
Swap polega na zawarciu dwóch umów natychmiastowej i terminowej, dotyczących wymiany różnicy płatności między stronami w odniesieniu do tych samych ilości instrumentów bazowych. W umowie strony ustalają takie elementy jak waluta lub waluty płatności, termin zapadalności, cena transakcji, moment rozpoczęcia czy też częstotliwość płatności.
Rynek kontraktów Rynek typu OTC Duża elastyczność Prywatność Podział: Rynek pierwotny Rynek wtórny
Uczestnicy rynku End users faktyczni klienci rynku swapów Market maker są to twórcy rynku, instytucje finansowe zapewniające płynność rynkowi Pośrednicy finansowi znajdują się pomiędzy dwiema stronami kontraktu
Motywy zawierania swapów Wykorzystanie korzyści komparatywnych stron kontraktu Zabezpieczenie się przed ryzykiem niekorzystnej zmiany stopy procentowej lub kursu walutowego Obniżenie kosztów pożyczki Regulacja wielkości zadłużenia w czasie
Źródło: www.tstefaniuk.uph.edu.pl/zeszyty/archiwalne/88-2011_9.pdf
Podstawowe rodzaje kontraktów swapowych pierwsza generacja Procentowy interest rate swap (IRS) Walutowy currency swap Procentowo-walutowy cross currency intereset swap (CIRS)
IRS Swap procentowy jest to umowa zawarta pomiędzy dwiema stronami, w której zobowiązują się one do wymiany serii płatności odsetkowych. Płatności te liczone są od uzgodnionej sumy kapitałowej i dla ustalonego okresu, ale naliczane według odmiennych zasad.
Przykład Źródło: www.wne.uw.edu.pl/finanse
Currency swap Swap walutowy to umowa na mocy której dwie strony postanawiają wymienić między sobą określoną kwotę wyrażoną w jednej walucie na równowartość tej kwoty w innej walucie, a po upływie określonego czasu - dokonać transakcji zwrotnej.
Przykład Źródło: http://www.nbp.pl/publikacje/materialy_i_studia/144.pdf
CIRS Swap walutowo-procentowy to wymiana wartości nominalnej pożyczki oraz jej oprocentowania w jednej walucie na wartość nominalną pożyczki wraz z oprocentowaniem w innej walucie.
Przykład Źródło: http://www.nbp.pl/publikacje/materialy_i_studia/144.pdf
Kontrakty swap drugiej generacji Swap aktywów (asset swap) Opcje swapowe (swaptions) Swap terminowy (forward swap) Swap na zwłokę w spłacie kredytu (credit default swap) Swap katastroficzny (CAT swap)
Pozostałe kontrakty swap Swap amortyzowany Swap zaliczkowy Roller-coaster swap Swap prolongowany
Wcześniejsze zamknięcie transakcji: Callable swap Puttable swap Określające granice wysokości zmiennych stóp procentowych: Capped swap Floored swap Callared swap
Swap zero-kuponowy Swap towarowy oparty na cenie określonego towaru Swap całkowitego dochodu oparty na obligacjach, pożyczkach bankowych, akcjach itd.
Swapy w Polsce Pierwszy kontrakt swap zawarty w 1992 roku W 1999 roku swapy IRS oparte na sześciomiesięcznej stawce WIBOR stały się standardem rynkowym Dynamicznie rozwijający się rynek Sektor swapów drugiej generacji wciąż w fazie rozwoju Nie wszystkie instytucje mogą stosować instrumenty pochodne
Przykład swapu procentowego - Elektrownia Łaziska W czerwcu 1999 roku Elektrownia Łaziska zawarła jednoroczny kontrakt swapu procentowego na 160 milionów złotych, zamieniając zmienne, oparte na stopie 3M WIBOR, oprocentowanie na stałe. Kontrakt został zawarty z Citibankiem i dotyczył zabezpieczenia części kredytu PKO S.A. na budowę instalacji odsiarczania spalin.
Parametry swapu Elektrowni Łaziska: Kwota bazowa (kredyt z banku Pekao SA) 160 mln zł. EŁ płaci bankowi kredytującemu 3M WIBOR Bank zabezpieczający (Citibank) płaci EŁ zmienne odsetki wg stopy 3M WIBOR EŁ płaci bankowi zabezpieczającemu stałą stopę plus marżę Płatności odsetek następują co 3 miesiące Czas trwania swapu 1 rok
Przepływy finansowe: Źródło: www.bankier.pl/wiadomosc/swapow-czar-120878.html
Przewaga swapów Wiele odmian Duża elastyczność (transakcje pozagiełdowe) Zabezpieczenie przed ryzykiem kursowym i procentowym przez długi czas Symetryczność ryzyka Brak dodatkowych kosztów i prowizji
Bibliografia www.nbp.pl/publikacje coin.wne.uw.edu.pl/finanse www.tstefaniuk.uph.edu.pl finansopedia.forsal.pl
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!