Spis treści: Wprowadzenie. Rozdział 1. System bankowy w Polsce Joanna Świderska

Transkrypt

1 Bank komercyjny w Polsce. Podręcznik akademicki., Ideą prezentowanej publikacji jest całościowa analiza działalności operacyjnej banków komercyjnych zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i w odniesieniu do danych empirycznych, podporządkowana klasyfikacji operacji bankowych opartych o kryterium bilansu. Żaden bank nie prowadzi jednak działalności w oderwaniu od uwarunkowań zewnętrznych, dlatego pierwszy rozdział ma charakter wprowadzający Czytelnika w problematykę organizacji i funkcjonowania systemu bankowego, instytucji centralnych o charakterze powszechnym i samorządowym oraz wskazania miejsca i roli banków w polskim systemie bankowym. Rozdział drugi prezentuje kolejne etapy życia ekonomicznego banków, począwszy od warunków ich tworzenia zgodnie z polskim prawem bankowym, poprzez działania naprawcze i sanacyjne prowadzone w sytuacjach pojawiających się problemów finansowych, aż po likwidację, zawieszenie działalności i ogłoszenie upadłości banku. Rozdział trzeci, traktujący o czynnościach bankowych, jest rozstrzygający dla dalszej konstrukcji podręcznika. Czynności bankowe zostały bowiem potraktowane jako element określający istotę działania banku, z czego wynikła konieczność omówienia również roli i znaczenia sprawozdań finansowych (przede wszystkim bilansu i pozycji pozabilansowych) odzwierciedlających poszczególne obszary aktywności bankowej. Kolejnych pięć rozdziałów stanowi więc szczegółowe omówienie operacji bankowych. Ostatni rozdział, dotyczący zarządzania ryzykiem bankowym, w pewnym stopniu ma charakter podsumowujący, ponieważ łączy w sobie obszary aktywności bankowej obarczone ryzykiem i omówione we wcześniejszych rozdziałach. Oprócz przedstawienia rodzajów ryzyka towarzyszącego działalności banku, zawiera także omówienie zasad zarządzania ryzykiem oraz obowiązujących banki regulacji ostrożnościowych. Spis treści: Wprowadzenie Rozdział 1. System bankowy w Polsce 1.1. Organizacja i funkcjonowanie systemu bankowego 1.2. Instytucje centralne systemu bankowego Narodowy Bank Polski Komisja Nadzoru Finansowego Bankowy Fundusz Gwarancyjny Krajowa Izba Rozliczeniowa Instytucje centralne o charakterze samorządowym 1.3. Bank w systemie bankowym Rozbieżności definicyjne instytucji funkcjonujących w systemie bankowy Rodzaje banków w polskim systemie bankowym Charakterystyka banków komercyjnych

2 1.4. Zagadnienia sprawdzające Rozdział 2. Rozpoczęcie, sanacja i zakończenie działalności banku (stan prawny na r.) 2.1. Warunki utworzenia banku zgodnie z prawem bankowym Bank państwowy Bank w formie spółki akcyjnej Bank spółdzielczy Bank hipoteczny 2.2. Sanacja banku mającego problemy finansowe Działalność pomocowa BFG Analiza działalności pomocowej BFG 2.3. Likwidacja i przejęcie banku w trybie nadzoru ogólnego oraz regulacyjnego 2.4. Zawieszenie działalności banku i ogłoszenie jego upadłości 2.5. Zagadnienia sprawdzające Rozdział 3. Czynności bankowe jako element określający istotę działania banku 3.1. Zakres czynności bankowych 3.2. Czynności bankowe według ustawy Prawo bankowe Konstrukcja definicji ustawowej banku Czynności bankowe sensu stricto Czynności bankowe sensu largo Pozostałe czynności wykonywane przez banki 3.3. Operacje bankowe według kryterium przedmiotowego Sprawozdanie finansowe banku jako odzwierciedlenie operacji bankowych Operacje aktywne Operacje pasywne Operacje pośredniczące 3.4. Operacje bankowe z punktu widzenia klienta 3.5. Zagadnienia sprawdzające Rozdział 4. Pasywne operacje bankowe na rynku pozabankowym 4.1. Przyjmowanie wkładów pieniężnych Definicja depozytu bankowego Rodzaje depozytów bankowych Działalność depozytowa banków komercyjnych 4.2. Emitowanie dłużnych papierów wartościowych 4.3. System gwarantowania depozytów w Polsce Zasady gwarantowania depozytów w polskim systemie bankowym Źródła finansowania wypłat środków gwarantowanych Dotychczasowa działalność gwarancyjna Bankowego Funduszu Gwarancyjnego 4.4. Zagadnienia sprawdzające

3 Rozdział 5. Pasywne operacje bankowe na rynku międzybankowym 5.1. Międzybankowy rynek pieniężny Uczestnicy międzybankowego rynku pieniężnego Organizacja międzybankowego rynku pieniężnego Segmentacja międzybankowego rynku pieniężnego 5.2. Bank komercyjny na rynku lokat międzybankowych Funkcjonowanie rachunków bankowych Rodzaje depozytów na rynku międzybankowym i zasady ich rozliczania Przebieg transakcji na rynku lokat międzybankowych 5.3. Kredyty refinansowe zaciągane w banku centralnym Kredyt lombardowy Kredyt w ciągu dnia operacyjnego (kredyt techniczny) Redyskonto weksli w NBP (kredyt redyskontowy) Dyskonto weksli w NBP (kredyt dyskontowy) 5.4. Zagadnienia sprawdzające Rozdział 6. Aktywne operacje bankowe udzielanie kredytów 6.1. Rola kredytów w działalności banku 6.2. Pojęcie i funkcje kredytów. Kredyt a pożyczka 6.3. Klasyfikacja kredytów według różnych kryteriów Kredyt w rachunku bieżącym i w rachunku kredytowym Kredyty wekslowe Kredyt obrotowy i inwestycyjny Kredyt konsumencki Kredyt hipoteczny Wielkość i struktura działalności kredytowej banków komercyjnych w Polsce 6.4. Procedura ubiegania się o kredyt Etapy procedury kredytowej Umowa kredytowa i jej elementy 6.5. Zdolność kredytowa i metody jej analizy Pojęcie i znaczenie zdolności kredytowej Ocena zdolności kredytowej osoby fizycznej Ocena zdolności kredytowej przedsiębiorstwa Analiza opisowa Metoda punktowa Analiza dyskryminacyjna Ocena zdolności kredytowej w przypadku kredytowania projektów inwestycyjnych 6.6. Prawne zabezpieczenia kredytów Rodzaje zabezpieczeń osobistych Rodzaje zabezpieczeń rzeczowych Zasady doboru zabezpieczeń 6.7. Windykacja roszczeń kredytowych Ogólne założenia windykacyjne

4 Wstępne czynności windykacyjne Bankowy tytuł egzekucyjny Sposoby egzekucji 6.8. Zagadnienia sprawdzające Rozdział 7. Pozostałe aktywne operacje bankowe 7.1. Inwestycje banków w papiery wartościowe działalność celowa, czy lokowanie środków niezaangażowanych w kredyty? 7.2. Papiery wartościowe w portfelu inwestycyjnym banków Akcje i udziały Skarbowe papiery wartościowe Bony pieniężne NBP Obligacje komunalne Papiery komercyjne 7.3. Skala działalności inwestycyjnej banków komercyjnych w Polsce 7.4. Lokaty terminowe w banku centralnym 7.5. Sekurytyzacja aktywów banku 7.6. Zagadnienia sprawdzające Rozdział 8. Usługowe operacje bankowe 8.1. Istota i rodzaje operacji usługowych 8.2. Prowadzenie rachunków bankowych Rachunek bankowy jako podstawa dokonywania rozliczeń Rodzaje rachunków bankowych według ustawy Prawo bankowe Szczególne rodzaje rachunków bankowych (wspólne, skonsolidowane itp.) Liczba rachunków w bankach komercyjnych w Polsce 8.3. Krajowe rozliczenia pieniężne Rozliczenia gotówkowe Rozliczenia bezgotówkowe 8.4. Rozliczenia zagraniczne Dokumenty handlowe, przewozowe i finansowe Systemy rozliczeń Nieuwarunkowane formy zapłaty Uwarunkowane formy zapłaty 8.5. Bank komercyjny na rynku finansowym Bank jako pośrednik w przeprowadzaniu emisji i sprzedaży wyemitowanych walorów Bank jako gwarant emisji Pozostałe funkcje banku na rynku finansowym Doradztwo inwestycyjne Zarządzanie aktywami i funduszami Udział banków w procesach sekurytyzacji aktywów 8.6. Zagadnienia sprawdzające Rozdział 9. Zarządzanie ryzykiem w banku komercyjnym

5 9.1. Istota i rodzaje ryzyka bankowego 9.2. Zasady zarządzania ryzykiem bankowym 9.3. Ryzyko płynności finansowej Metody pomiaru ryzyka płynności Wybrane sposoby ograniczania ryzyka płynności 9.4. Ryzyko kredytowe Metody pomiaru ryzyka kredytowego Wybrane sposoby ograniczania ryzyka kredytowego 9.5. Ryzyko stopy procentowej Metody pomiaru ryzyka stopy procentowej Wybrane sposoby ograniczania ryzyka stopy procentowej Procentowe transakcje financial futures (interest rate futures) Opcje odsetkowe (interest rate options) Swapy odsetkowe (interest rate swap IRS) Forward rate agreement (FRA) CAP, FLOOR, COLLAR Przykłady stosowania transakcji zabezpieczających 9.6. Ryzyko walutowe Metody pomiaru ryzyka walutowego Wybrane sposoby ograniczania ryzyka walutowego Operacje forward Walutowe kontrakty futures (currency futures) Opcje walutowe (currency options) Swapy walutowe (currency swap) Przykłady stosowania transakcji zabezpieczających 9.7. Regulacje ostrożnościowe w procesie zarządzania ryzykiem bankowym Limity koncentracji zaangażowania Współczynnik wypłacalności Rezerwy celowe Wskaźniki płynności Wymogi kapitałowe związane z ryzykiem bankowym Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka ogólnego stóp procentowych Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka walutowego Współczynnik wypłacalności, rezerwy celowe i wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka bankowego w bankach komercyjnych w Polsce 9.8. Zagadnienia sprawdzające